Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie Ciechanów Kuratorium Oświaty w Warszawie
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) A Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) A W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 7/40
Wnioski 1. Stosowanie różnorodnych, wypracowanych przez szkołę, systemowych rozwiązań w zakresie planowania i doskonalenia procesów edukacyjnych, zapewnia wysokie efekty kształcenia i wszechstronny rozwój gimnazjalistów, w tym - rosnącą ich rolę i odpowiedzialność za efekty uczenia się. Praktyka szkolna jest przykładem pożądanego modelu dostosowania procesów edukacyjnych do rzeczywistych możliwości i potrzeb oraz sytuacji społecznej każdego z uczniów. 2. System wewnętrznego monitorowania działań, analizowania ich efektów oraz powszechnego wykorzystywania wniosków i rekomendacji z prowadzonych badań zapewniają skuteczne kierowanie procesami edukacyjnymi, co odzwierciedlają bardzo wysokie efekty kształcenia w gimnazjum. 3. Doskonalenie procesów edukacyjnych odbywa się również poprzez opracowywanie i wdrażanie własnych, oryginalnych rozwiązań o cechach nowatorstwa pedagogicznego. Realizowana w tym względzie praktyka zapewnia rozwój organizacyjny szkoły i wpływa stymulująco na inne szkoły w środowisku. Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 8/40
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła wypracowała własne, skuteczne rozwiązania na rzecz zapewniania uczniom harmonijnego rozwoju, wyposażania ich w wiedzę i umiejętności przydatne w dalszym kształceniu oraz w świadomym kierowaniu własnym rozwojem. Źródłem sukcesów szkoły jest realizowanie procesów edukacyjnych z dużym zaangażowaniem uczniów, respektowanie warunków i sposobów realizacji zalecanych w podstawie programowej, uwzględnianie zmieniających się potrzeb i możliwości uczniów oraz wyników monitorowania ich indywidualnych osiągnięć. Stosowane rozwiązania są spójne, systemowe oraz modyfikowane adekwatnie do potrzeb i osiągnięć współczesnych nauk pedagogicznych. Poczucie wartości własnego rozwoju, sukcesy edukacyjne uczniów i absolwentów, a także bardzo wysokie wyniki szkoły na tle innych gimnazjów w kraju potwierdzają wartość i skuteczność podejmowanych przez szkołę działań. Efekty pracy szkoły i sposoby ich osiągania cieszą się powszechnym uznaniem w środowisku i stanowią przykład dobrej praktyki pedagogicznej. Powyższe dowodzi bardzo wysokiego stopnia spełniania wymagania przez szkołę. Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 9/40
Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Sposób realizacji podstawy programowej w oddziałach klasowych jest uzgadniany w zespołach nauczycieli, z wykorzystaniem wiedzy na temat osiągnięć uczniów w poprzednim etapie edukacyjnym. Wobec powyższego, wymaganie w badanym obszarze na wskazanym poziomie jest spełnione. Diagnoza osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego jest w szkole prowadzona corocznie, z zastosowaniem różnorodnych informacji i źródeł ich pochodzenia. Jej celem jest wspólne ustalenie przez nauczycieli takich sposobów realizacji podstawy programowej, które zapewnią każdemu z uczniów i każdemu zespołowi klasowemu rozwój zgodny z posiadanym potencjałem. Uzgadniana jest m.in. oferta edukacyjna dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych uczniom, którzy tego wymagają (z każdego przedmiotu, w stosunku do każdego potrzebującego). Nauczyciele rekomendują też indywidualne konsultacje ze specjalistami i kierunki indywidualizacji pracy z uczniem. Prowadząc diagnozę, wykorzystuje się m.in.: wyniki uczniów na sprawdzianie szóstoklasisty, wyniki wewnątrzszkolnych pomiarów na wejściu, specjalistyczne diagnozy przyczyn trudności uczniów w uczeniu się, indywidualne osiągnięcia pozaszkolne młodzieży, a także informacje od rodziców i uczniów oraz wyniki obserwacji własnych nauczycieli. Analogiczne działania podejmowane są również wtedy, gdy uczeń przybywa do szkoły w trakcie roku szkolnego. Zgromadzona wiedza na temat osiągnięć gimnazjalistów w poprzednim etapie edukacyjnym jest w pełni wykorzystywana przez nauczycieli w planowaniu pracy na zajęciach szkolnych. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły ścisły związek prowadzonej diagnozy z planowanymi i realizowanymi działaniami nauczycieli. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Procesy edukacyjne są spójne z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej, dlatego wymaganie w badanym obszarze na wskazanym poziomie jest spełnione. Nauczyciele umożliwiają uczniom na zajęciach kształtowanie kluczowych kompetencji, o których mowa w podstawie programowej (zob. wykresy 1j 7j), a okresowe koncentrowanie się na wybranych kompetencjach, wynika nie tylko z założeń podstawy, ale również z wdrażania wniosków przeprowadzonych analiz i diagnoz edukacyjnych. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że uwzględnianie w procesie lekcyjnym zalecanych warunków i sposobów realizacji, ustalonych dla poszczególnych przedmiotów nauczania ma charakter powszechny. Ponadto, gdy zachodzi taka potrzeba (np. wdrażając wnioski z przeprowadzonych analiz), w szkole praktykuje się zespołowe ustalanie strategii i warunków przebiegu procesów edukacyjnych, przez co ich spójność ze wskazaniami zawartymi w podstawie programowej pogłębia się. Realizując założenia podstawy programowej III etapu edukacyjnego, nauczyciele dbają o tworzenie spójnej całości z założeniami kolejnego etapu edukacyjnego, otwierając proces kształcenia się przez całe życie i tworząc fundament wykształcenia, umożliwiający zdobycie zróżnicowanych kwalifikacji zawodowych. Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 10/40
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W celu ustalenia indywidualnych możliwości i potrzeb rozwojowych uczniów, szkoła podejmuje różnorodne, systemowe działania, uwzględniając przy tym specyfikę i potrzeby środowiska. Podejście ma charakter całościowy, uwzględnia bieżące i przyszłe potrzeby młodzieży. Prowadzona sukcesywnie i w sposób ciągły diagnoza jest podstawą opracowania oferty edukacyjnej szkoły i poszczególnych nauczycieli, w tym planowania procesów edukacyjnych oraz indywidualizacji pracy z uczniem. Indywidualizacja procesu edukacyjnego jest powszechnie realizowaną przez nauczycieli praktyką pedagogiczną, w której ważną rolę pełni systematyczna współpraca z rodzicami oraz aktywność samych uczniów. Oferta zajęć pozalekcyjnych szkoły jest bogata i różnorodna, wspiera realizację podstawy programowej oraz zaspokaja indywidualnie zróżnicowane potrzeby rozwojowe uczniów. Dzięki celowej współpracy z podmiotami pozaoświatowymi i międzynarodowej współpracy szkół, gimnazjaliści zyskują szerokie doświadczenia edukacyjne zapewniające im wszechstronny rozwój. Szkoła dzieli się swoimi doświadczeniami i upowszechnia własną praktykę pedagogiczną w środowisku lokalnym oraz w krajowej strukturze szkół Społecznego Towarzystwa Oświatowego. Ma niekwestionowaną pozycję lidera w poszukiwaniu i stosowaniu efektywnych sposobów wspomagania indywidualnego rozwoju każdego ucznia. Procesy edukacyjne są monitorowane i w miarę potrzeb- modyfikowane, co na bieżąco zapewnia ich adekwatność względem możliwości, potrzeb rozwojowych oraz indywidualnej sytuacji każdego z uczniów. Efektem tej zgodności jest m.in. wysoki stopień motywacji gimnazjalistów do aktywności na rzecz własnego rozwoju, ich zaangażowanie w uczeniu się, a także różnorodne sukcesy indywidualne, w tym wysokie wyniki na zewnętrznych egzaminach gimnazjalnych. Powyższe jest dowodem bardzo wysokiego stopnia spełniania wymagania. Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 22/40
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Organizując w szkole procesy edukacyjne, wykorzystuje się wnioski z analiz wyników realizowanych badań. Prowadzenie analiz wyników ewaluacji wewnętrznej, egzaminu gimnazjalnego, egzaminów próbnych oraz wyników innego rodzaju badań poziomu osiągnięć uczniów (w tym pozalekcyjnych i pozaszkolnych), jest w szkole powszechnie stosowaną praktyką pedagogiczną i stałym elementem jej kultury organizacyjnej. Wnioski z analizy i sformułowane na ich podstawie rekomendacje są wdrażane przez istotną większość nauczycieli, na różnych poziomach organizacji pracy szkoły, zapewniając prorozwojowe zmiany zgodnie z założonymi celami prowadzonych analiz. Niektóre działania nauczycieli mają wymiar nowatorstwa pedagogicznego, np. zorganizowanie zainteresowanym uczniom dodatkowych zajęć z przedmiotów obowiązkowych w języku angielskim. Nauczyciele wykorzystują wyniki zewnętrznych badań edukacyjnych w planowaniu swoich działań, przez co mają one wpływ na pracę szkoły. Działania nauczycieli podejmowane w ramach wdrażania wniosków z prowadzonych badań wewnętrznych i zewnętrznych są monitorowane i w razie potrzeby- modyfikowane. Gimnazjum zbiera też informacje dotyczące losów absolwentów i potrzeby wprowadzania modyfikacji w odniesieniu do ważnych zadań szkoły. Są one wprowadzane, gdy uzasadniają to wyniki monitorowania. Prowadzone w szkole badania/analizy, wynikają z rzeczywistych potrzeb uczniów oraz szkoły w zakresie organizowania kształcenia, które zapewnia uczącym ich wszechstronny rozwój. Wnioski z prowadzonych analiz cechuje użyteczność, a efektem wprowadzanych zmian jest zapewnienie m.in. stabilnego, bardzo wysokiego poziomu wyników egzaminu gimnazjalnego i rozwoju uczniów, a także rozwój organizacyjny szkoły. Powyższe dowodzi wysokiego stopnia spełniania wymagania. Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ciechanowie 33/40