Metropolitan News
Wydarzenia w minionym okresie budownictwo mieszkaniowe Od stycznia do lipca 2017 roku oddanych do użytkowania przez deweloperów zostało ponad 45 tysięcy mieszkań. W tym samym okresie ubiegłego roku liczba mieszkań oddanych przez deweloperów wyniosła nieco ponad 41 tysięcy, co oznacza wzrost o prawie 10%. Jednocześnie, odnotowano wzrost w pozostałych typach budownictwa mieszkaniowego (indywidualnym, spółdzielczym i innych) o ok. 6%. Największe wzrosty dotyczyły województwa pomorskiego, warmińsko mazurskiego oraz wielkopolskiego. Łącznie do użytku w okresie styczeń lipiec 2017 oddano do użytku 93,4 tys. mieszkań. dotacje i finanse 8 sierpnia br. uruchomiono dodatkowe środki w ramach rządowego programu Mieszkanie dla Młodych w wysokości 67 mln PLN. Jeszcze tego samego dnia Bank Gospodarstwa Krajowego poinformował o wyczerpaniu tej puli. Dostępność nowych środków była wynikiem nowelizacji ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi, która zakładała zniesienie limitu w wysokości 95% całości środków zaplanowanych na dany rok. prawo i podatki W sierpniu br. prezydent Rzeczpospolitej Polskiej podpisał nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami. Istotnym zapisem jest kara grzywny za samodzielną wycenę własnej nieruchomości w kwocie aż 50 tys. PLN. Taka wycena możliwa była dotychczas np. w sytuacji odziedziczenia spadku, darowizny, bądź oświadczenia majątkowego składanego przez osoby zajmujące 2
publiczne stanowiska. Zapisy będą obowiązywać od 1 września 2017 roku, a wyceny dokonywać będą mogli wyłącznie licencjonowani rzeczoznawcy majątkowi. obligacje korporacyjne GUS, BGK, RCL, Marvipol Marvipol S.A. dokonał emisji obligacji niezabezpieczonych w trybie niepublicznym na kwotę ponad 80 mln PLN. Termin zapadalności wynosi 4 lata, jednak spłata zadłużenia rozpocznie się wcześniej. Po 3 latach zostanie wypłacone 15% wartości nominalnej obligacji. Pół roku później spółka wypłaci kolejną transzę 15%. Pozostała część zostanie uregulowana zgodnie z terminem zapadania obligacji. Wysokość oprocentowania będzie zmienna i zależna od WIBOR 6M powiększonego o marżę. Wypłata kuponu będzie następować w okresach 6-ciomiesięcznych. W dalszym ciągu widzimy silną presję popytową na rynku mieszkaniowym. Do użytku oddawanych jest coraz więcej mieszkań zarówno przez deweloperów, jak i inne podmioty. Dodatkowe środki w ramach programu Mieszkanie dla Młodych zostały wykorzystane w praktyce w kilka godzin od ich uruchomienia. Może się okazać, że wyczerpanie środków i zamknięcie programu przez Bank Gospodarstwa Krajowego w 2018 roku może nastąpić w ciągu kilku dni. Z bardzo dobrej sytuacji korzystają także firmy deweloperskie, na co wskazują zarówno ich wyniki sprzedaży, jak i operacje dokonywane na rynku długu. Korzystając z niskich stóp procentowych dokonują one emisji o dużych wartościach oraz korzystają z opcji wcześniejszego wykupu już wyemitowanych obligacji. polityka monetarna Zgodnie z harmonogramem prac Rady Polityki Pieniężnej w sierpniu br. nie odbyło się dwudniowe posiedzenie decyzyjne, na którym ustalane są poziomy stóp procentowych. Następne zebranie RPP dotyczące stóp procentowych odbędzie się w dniach 5 6 września 2017 roku. 3
Nieustannie zauważalne są sygnały, że stopy procentowe pozostaną na obecnym poziomie do końca 2017 roku. Członkowie RPP nie wykluczają, że stopy nie zmienią się także do końca kolejnego roku. Obecne projekcje NBP wskazują na utrzymanie poziomu inflacji w najbliższych latach w granicach celu inflacyjnego, co wpływa na decyzję RPP o utrzymywaniu obecnego poziomu stóp. Kursy walut NBP EUR USD GBP CHF Lipiec 4,2361 3,6805 4,7797 3,8291 Sierpień 4,2665 3,6127 4,6854 3,7471 Zmiana 0,72% -1,84% -1,97% -2,14% Stopy procentowe LIBOR CHF 3M WIBOR 3M EURIBOR 3M LIBOR GBP 3M 31.07.2017-0,7256% 1,7300% -0,3300% 0,2861% 31.08.2017-0,7264% 1,7300% -0,3290% 0,2802% Zmiana [p.p.] -0,0008-0,0010-0,0059 Wskaźniki makroekonomiczne Inflacja [m/m] Inflacja [r/r] Produkcja budowlano - montażowa [m/m] Produkcja budowlano - montażowa [r/r] Produkcja przemysłowa [m/m] Produkcja przemysłowa [r/r] Czerwiec -0,20% 1,50% 16,70% 11,60% 2,70% 4,50% Lipiec -0,20% 1,70% 3,70% 19,80% -8,50% 6,20% Zmiana [p.p.] 0,20 - -13,00 8,20-11,20 1,70 NBP, GUS, bankier.pl Indeks aktywności gospodarczej PMI Lipiec 52,3 pkt Sierpień 52,5 pkt Zmiana 0,2 pkt Silny popyt ze strony nabywców mieszkań przekłada się na dynamikę produkcji budowlano montażowej. O ile dynamika miesięczna związana jest głównie z okresem wakacyjnym i najlepszymi warunkami pogodowymi do prowadzenia prac budowlanych, o tyle dynamika roczna wskazuje na duże rozpędzenie gospodarki pod kątem nowych inwestycji. W przypadku produkcji przemysłowej ujemna dynamika miesięczna jest typowa dla lipcowych odczytów ze względu na sezon urlopowy. Odczyty roczne wskazują na gospodarkę w fazie dynamicznego wzrostu, które popierane są coraz wyższymi danymi o zatrudnieniu i coraz mniejszym bezrobociem. 4
Nieruchomości Centra handlowe w Polsce. Wraz z transformacją gospodarki centra handlowe w Polsce przeszły duże przeobrażenie. Początkowo tworzono tradycyjne centra, gdzie dominował jeden najemca, głównie z branży FMCG. Od tego czasu zaczęły pojawiać się nowe typy obiektów handlowych. Jednym z głównych motorów były zmiany przyzwyczajeń i oczekiwań klientów. Powstawały coraz większe galerie z różnorodną ofertą. Od kilku lat zauważalny jest odwrotny kierunek. Coraz częściej klienci oczekują możliwości zrobienia zakupów w pobliżu swojego miejsca zamieszkania w szybki i wygodny sposób. Wzrost majętności Polaków powoduje także, że ciekawszym obszarem inwestycji stają się małe, kilkunasto i kilkudziesięciotysięczne miasta. Liczba obiektów handlowych w Polsce. Powierzchnia handlowa brutto najmu GLA [tys. m²] Centra Handlowe 522 Parki Handlowe 127 Outlet 14 Centra Handlowe 8 812 tys. m² Parki Handlowe 1 417 tys. m² Outlet 251 tys. m² 5
Obecnie na rynku handlowym dominują typowe centra handlowe, których jest 522. 21,3% ogółu obiektów handlowych stanowią parki handlowe oraz centra typu outlet. Pod względem powierzchni dominują typowe centra handlowe. Średnia powierzchnia takiego obiektu wynosi około 16,9 tys. m² GLA. Nieznacznie większa średnia jest dla centrum typu outlet (17,9 tys. m² GLA). Retail parki mają średnią powierzchnię około 11,2 tys. m². Liczba nowopowstających obiektów handlowych w Polsce. Centra Handlowe 210 Parki Handlowe 79 Outlet 9 Powierzchnia handlowa brutto najmu GLA nowopowstających obiektów [tys. m²] Centra Handlowe 3 036 tys. m² Parki Handlowe 479 tys. m² Outlet 175 tys. m² Nasycenie nowoczesną powierzchnią handlową w Polsce osiąga wartość około 273 m²/1000 mieszkańców. Istnieje jeszcze wiele przestrzeni na nowe powierzchnie handlowe w atrakcyjnych lokalizacjach. Z tego powodu w budowie i rozbudowie obecnych obiektów jest około 3,7 mln m². W dalszym ciągu przeważają centra handlowe, jednak ich udział jest znacznie mniejszy niż w przypadku już istniejących centrów. Prawie 1/3 nowych inwestycji to parki handlowe lub outlety. Inwestorzy dostrzegają potencjał w budowie mniejszych obiektów, które często zlokalizowane są w mniejszych miejscowościach. OPRACOWAŁ Rafał Kroczak Rafał Kroczak Dyrektor ds. Analiz Metropolitan Investment S.A. Od 7 lat związany z analityką biznesową, gdzie zajmował się wyceną podmiotów, analizami finansowymi i controllingiem w firmach doradczych i branży energetycznej i utilities. Posiada licencje Doradcy Inwestycyjnego i Maklera Papierów Wartościowych. Niniejsza treść jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów, w szczególności nie zawiera wyceny konkretnego instrumentu finansowego, nie opiera się na żadnej metodzie wyceny, a także nie określa ryzyka inwestycyjnego. Wszelkie stwierdzenia dotyczące zdarzeń przyszłych odnoszą się do znanych i nieznanych kwestii obarczonych ryzykiem. Zgodnie z powyższym Metropolitan Investment oraz autor nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podejmowane na jej podstawie. 6
METROPOLITAN INVESTMENT S.A. Centrala Warszawa ul. Grzybowska 5A, IV p. 00-132 Warszawa +48 535 50 20 50 Oddział Gdańsk al. Grunwaldzka 103A, XIII p. 80-244 Gdańsk +48 535 80 80 40 Oddział Poznań ul. Święty Marcin 24, IVp. lok. 401 61-805 Poznań +48 535 80 50 80 Oddział Kraków al. Pokoju 1, V p. 31-548 Kraków +48 535 50 70 70 info@metropolitaninvestment.pl www.metropolitaninvestment.pl