INNOWACJA PEDAGOGICZNA PT. ZABAWA W CZYTANIE - mgr Romana Błahuta Staramy się dostrzegać poznawczy zapał dziecka i stworzyć mu warunki, w których będzie mogło krok po kroku poznawać świat wszystkimi zmysłami. Dlatego od września 2012 roku realizowana jest w naszej grupie innowacja pedagogiczna pt. Zabawa w czytanie, jest ona oparta na systemie pedagogicznym Marii Montessori i metodzie Ireny Majchrzak Wprowadzenie dziecka w świat Pisma. Wprowadzenie niniejszej innowacji wynika z naszych obserwacji, zainteresowania dzieci 4-letnich pismem. Przygotowując salę przedszkolną na przyjście dzieci do przedszkola we wrześniu, znaczek rozpoznawczy każdego dziecka został podpisany jego imieniem i nazwiskiem (w łazience, w szatni oraz na krzesełkach przy stolikach). Wprowadzono Listę obecności, na której znajdują się imiona i nazwiska dzieci. Obowiązkiem każdego dziecka jest, wchodząc rano do sali, przypiąć klamerkę przy swoim imieniu. Początkowo dzieci, szukając swojego miejsca posługiwały się wyłącznie znaczkiem obrazkowym, a własne imię czy nazwisko na liście obecności znajdowało przy pomocy nauczyciela lub rodzica. Obecnie obserwujemy, że dzieci zaczynają literować swoje imiona i nazwiska, a niektóre literują imiona i nazwiska kolegów. Podczas zabaw dowolnych chętnie sięgają po bajki w Kąciku książki i przewracając kartki czytają tekst na niby. Praca wychowawczo - opiekuńcza i dydaktyczna w naszej grupie oparta jest o program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci Nasze przedszkole. Zawiera on elementy systemu montessoriańskiego oraz elementy metody Ireny Majchrzak Wprowadzenie dziecka w świat pisma. Realizując propozycję w/w metod zauważyłyśmy, że dzieci chętnie i z dużym zainteresowaniem bawią się literami i słowem pisanym, bezbłędnie rozpoznają swoje wizytówki. Wykorzystywane techniki relaksacji według propozycji Marii Montessori pozwalają na wyciszanie nadmiernej aktywności dziecięcej oraz łagodzenie uczuć negatywnych, co skutkuje aktywnością dziecka
w otaczającym go świecie. Szczególny nacisk na rozwój wszystkich zmysłów w systemie pedagogicznym Marii Montessori, umożliwia dziecku wielozmysłowe poznawanie świata. Dlatego też założeniem innowacji jest wykorzystanie w codziennej pracy wymienionych metod (obok realizacji programu Nasze przedszkole ), aby nie hamować poznawczego zapału dziecka. Działania te mają na celu ułatwienie dzieciom startu szkolnego. Celowe integrowanie metod pomaga dostosować nauczanie do indywidualnych predyspozycji danego dziecka. Chodzi mianowicie o to, by każde mogło rozwijać się we własnym tempie i według własnych możliwości, a nauczyciel jedynie wspomagał ten rozwój. W programie innowacji uczestniczą nauczycielki pracujące w grupie oraz rodzice tych dzieci. Rolą nauczycieli jest wykorzystanie elementów wymienionych metod w celu wszechstronnej stymulacji rozwoju dziecka, rolą rodziców udział w warsztatach i wykorzystywanie poznanych zabaw w domu rodzinnym. Realizując innowację Zabawa w czytanie staramy się dobierać sposoby działań pedagogicznych tak, aby skorelować je z potrzebami i możliwościami dziecka. Celem głównym innowacji jest: Zainteresowanie dzieci nauką czytania Cele szczegółowe to: stymulowanie rozwoju aktywności dzieci poprzez prowadzenie różnorodnych ćwiczeń i zabaw prowadzących do nabycia umiejętności czytelniczych, stwarzanie warunków do wykorzystania tkwiących w dziecku możliwości czytelniczych, zmniejszenie nadmiernej aktywności, usprawnienie sprawności koncentracji poprzez stosowanie technik relaksacyjnych, podejmowanie działań, które kształcą wszystkie zmysły, wdrażanie do samokontroli uniezależnianie od oceny dorosłego, stwarzanie dzieciom poczucia relaksu i odprężenia,
kształtowanie tożsamości dziecka, wyodrębnianie własnego Ja poprzez akt inicjacji, rozbudzanie wiary dziecka we własne możliwości, wychodzenie naprzeciw potrzebom i zainteresowaniom dzieci, przygotowanie dzieci do podjęcia nauki w szkole w zakresie intelektualnym, społeczno moralnym, estetycznym i fizycznym. Aby zrealizować założone przez nas cele, innowacja będzie realizowana przez dwa kolejne lata. Zajęcia odbywają się na zasadzie dobrowolności, cyklicznie w każdy piątek. Ważną rolę w realizacji spełnia przygotowane i w miarę realizacji innowacji modyfikowane otoczenie. Dziecko ma wizualny kontakt z alfabetem, wyrazami do czytania globalnego i innymi pomocami proponowanymi przez I. Majchrzak oraz M. Montessori. W zasięgu wzroku dziecka znajdują się pomoce ćwiczące wszystkie zmysły. Posiadają one element samokontroli po to, aby dziecko mogło samo pokonywać trudności bez konieczności oceny dorosłego. Każda nowo poznana pomoc zostaje w sali na stałe i znajduje się w zasięgu wzroku dziecka, co pozwala na swobodną pracę z wybranym przez nie materiałem w dowolnym czasie i miejscu. Innowacja Zabawa w czytanie nie zakłada przepytywania dzieci, biorą one udział we wszystkich proponowanych grach i zabawach na zasadzie dobrowolności. Wnikliwa obserwacja nauczyciela pozwoli ocenić, jaką umiejętność dziecko już opanowało a jaką gotowe jest opanować. Na podstawie obserwacji zachęcamy dzieci do podejmowania prób czytelniczych, dyskretnie podsuwamy nowe zadania i dostosowujemy je do ich indywidualnych możliwości. Już po pierwszym półroczu zaobserwowałyśmy pozytywne efekty wprowadzenia innowacji: wszystkie dzieci bezbłędnie rozpoznają swoje imiona i nazwiska, wiernie odwzorowują literki pisząc palcem po piasku (w sali znajdują się tacki z piaskiem przywiezionym znad morza). Samodzielnie wykorzystują wprowadzone pomoce do zabawy w dowolnym czasie i miejscu, ale zgodnie z ich przeznaczeniem, Element samokontroli zawarty w pomocach wzmacnia poczucie wiary we własne umiejętności, oraz uniezależnia dziecko od
oceny dorosłego. Wszystkie te działania mają na celu ułatwienie dziecku startu szkolnego, wzmocnienie wiary we własne umiejętności. Poniższe zdjęcia przedstawiają niektóre działania dzieci będące częścią wprowadzanej innowacji: 1. Ćwiczenia ciszy. 2. Lekcja ciszy. 3. Ramki nauka zapinanie guzików i zamka błyskawicznego. 4. Pisanie liter palcem po piasku. 5. Puszki szmerowe element samokontroli. 6. Puszki szmerowe rozwijanie zmysłu słuchu. 7. Rozwijanie zmysłu dotyku szorstkie tabliczki. 8. Ruchomy alfabet - poznawanie liter przy pomocy zmysłu dotyku. 9. Czynności dnia codziennego przelewanie wody, rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej.