Pomoce dydaktyczne SENSORYKA. Czego nie ma w zmysłach, tego nie ma w umyśle. Maria Montessori

Transkrypt

1 Pomoce dydaktyczne SENSORYKA Czego nie ma w zmysłach, tego nie ma w umyśle Maria Montessori Maria Montessori przywiązywała ogromną rolę do kształcenia zmysłów. Twierdziła, że materiał sensoryczny jest kluczem do świata. Jako doskonała badaczka, mając na uwadze wszechstronny rozwój dziecka, Montessori opracowała pomoce dla wszystkich funkcji zmysłowych do rozróżniania rozmiarów, kształtów, kolorów, pomoce o różnej fakturze, ciężarze, walorach smakowych, temperaturze, czy wydawanym dźwięku. Odnajdując szeregi, kontrasty, pary dziecko manipuluje przedmiotami, co prowadzi do operacji umysłowych. Materiał sensoryczny jest drogą wstępną do poznawania matematyki i języka. Przy ich pomocy można ćwiczyć poszczególne funkcje u dziecka oraz wpływać na poprawę koncentracji. Określony materiał sensoryczny dostarcza wyizolowany bodziec i dotyczy jednego zmysłu. Materiał nie ma nudzić dziecka, ale wyzwalać naturalną energię.

2

3 ŻYCIE CODZIENNE Ćwiczenia dnia praktycznego dotyczą podstawowej samoobsługi takiej jak, na przykład rozbierania się i ubierania, mycia rąk, twarzy, odpinania i zapinania guzików, wiązania sznurowadeł, czy przelewania wody, a także prac w ogrodzie i pielęgnacji kwiatów, przywitania, pożegnania, składania życzeń, przygotowania prostych posiłków.

4 Ćwiczenia praktycznego życia, poprzez częste ich powtarzanie, prowadzą do koordynacji i zharmonizowania ruchów dziecka, doskonalą małą motorykę i orientację w przestrzeni. Dzięki podejmowanej aktywności dzieci zdobywają samodzielność w myśleniu i działaniu. Wykonując proste czynności dziecko zaspokaja też własne dążenia do autonomii i samodzielności. Brak sytuacji sprzyjających rozwijaniu samodzielnego działania, umiejętności praktycznych prowadzi do stopniowego zabijania tej tak ważnej, wrodzonej cechy człowieka. Ochranianie, wyręczanie powoduje zahamowanie rozwoju takich cech, jak niezależność odpowiedzialność. Ponadto dziecko pozbawione możliwości samodzielnego rozwoju, w życiu dorosłym może posiadać poczucie niższej wartości oraz nie przejawiać dążności do samorozwoju i samorealizacji. Możliwość samoobsługi, udziału w codziennych czynnościach uniezależniają dziecko od pomocy osób dorosłych, uczą wytrwałości i cierpliwości. Te proste czynności wykonane samodzielnie wyzwalają w dziecku radość z działania oraz poczucie przydatności, wiary w swe możliwości. Dziecko zaczyna szanować pracę innych i przyjmuje właściwe zachowania społeczne.

5

6 MATEMATYKA Dziecko w przedszkolu Montessori jest przygotowywane od początku do rozumienia pojęć matematycznych. Ćwiczenia z życia praktycznego oraz pomoce sensoryczne służą do pierwszych spotkań z matematyką. Podczas ćwiczeń praktycznych dzieci kalkulują, ile wody nalać do wiadra albo ile pasty do butów potrzebują. Wykonują także swoje zadania w logicznym porządku. Robiąc to w sposób precyzyjny, rozwijają koncentrację, niezbędną do późniejszych zadań matematycznych. Podczas ćwiczeń z życia praktycznego dzieci budują pewność siebie oraz akceptują swoje błędy, co jest też bardzo istotne przy nauce matematyki. Podczas pracy z pomocami sensorycznymi dzieci patrzą na zależności różnymi przedmiotami. Uczą się je porządkować ze względu np. na kształt, wielkość, temperaturę, a nawet zapach czy smak. Dzieci w przedszkolach Montessori dodają, odejmują, mnożą, dzielą, jak i uczą się ułamków. Poznają symbole tysięcy i uczą się dopasować do nich odpowiednią ilość sensoryczną. W pierwszej grupie przedstawiane są liczby co 10. Belki numeryczne to pierwszy materiał prezentowany dziecku, w którym ilość przedstawiana jest jako całość. W drugiej grupie dziecko poznaje system dziesiętny oraz pracuje z perełkami, które będą mu towarzyszyć w następnych grupach. W trzeciej grupie dziecko uczy się liczyć od 1 do W czwartej grupie działania matematyczne, które przeprowadzane są na pomocach sensorycznych przenoszone są w sferę abstrakcyjną. Piąta grupa materiałów to przejście do myślenia abstrakcyjnego. Dzieci pracują na pomocach, ale działania przeprowadzają w głowie.

7

8

9 JĘZYK Czytanie według Montessori jest mocno zakorzenione w fonetyce. Wyjątkowość

10 tego wielozmysłowego podejścia polega na tym, że dzieci budują słowa (kodują) zanim nauczą się je czytać (dekodować). Ćwiczenia dostosowane do poziomu rozwoju pozwalają dzieciom budować własne zrozumienie tego, w jaki sposób słowa przedstawiane są przy pomocy symboli, które łączą się w słowa. W klasie Montessori w wieku 4 lat dzieci są gotowe i chętne, by rozpocząć przygotowania do czytania. Jednocześnie z poznawaniem głosek i obrysowywaniem palcem symboli przy pomocy szorstkich liter, dzieci uczą się prawidłowego trzymania i kontrolowania ołówka. Kiedy dzieci nauczą się głosek, są gotowe do rozpoczęcia budowania słów przy pomocy ruchomego alfabetu. Zaczynają od budowania dwu lub trzyliterowych wyrazów. Kiedy dziecko opanuje budowanie dwu i trzyliterowych wyrazów, może rozpocząć łączenie kart do czytania z przedmiotami, a następnie obrazkami, jak również zacząć pracę nad budowaniem wyrazów cztero i więcej literowych. Kiedy to zostanie opanowane, dziecko zaczyna łączyć cztero i więcej literowe wyrazy z przedmiotami i obrazkami na wiele sposobów. Na tym etapie dziecko może również zacząć czytać fonetyczne wyrażenia i zdania oraz łączyć je z obrazkami. Wprowadzane są specjalnie przygotowane fonetyczne książeczki.

11

12

13

14 WYCHOWANIE KOSMICZNE Pomoce do wychowania kosmicznego umożliwiają poznawanie i zrozumienie Wszechświata w aspekcie astronomicznym, geologicznym, geograficznym, biologicznym i historycznym. Wraz z bezpośrednim kontaktem z przyrodą ożywioną i nieożywioną dziecko odkrywa związki i zależności we Wszechświecie. Zaczyna rozumieć swoje miejsce na Ziemi i zadania, jakie ma do spełnienia w związku z odpowiedzialnością za siebie, innych oraz świat natury i kultury. Podziwiając, zachwycając się przyrodą i kulturą, młody człowiek rozwija w sobie uczucia społeczno - moralne, postawy proekologiczne i pokojowe. M. Montessori opracowała tzw. wstęgę czasu, która egzemplifikuje całą historię powstania Ziemi i życia na niej. Wśród pomocy znajdują się charakterystyczne globusy z podziałem na lądy i wody oraz na kontynenty i wody. Inne propozycje pomocy wyjaśniają pojęcia geograficzne, botaniczne i zoologiczne. Do grupy pomocy do wychowania kosmicznego należą też historyczne opisy wielkich wydarzeń na Ziemi, których celem jest ukazanie na wybranych przykładach powiązań wszystkich aspektów rozwoju życia i kultury na naszej planecie.

15

16

17

18 POLECANE STRONY: