NAUCZANIE NA ODLEGŁOŚĆ Zestawienie bibliograficzne w wyborze DZIEŁA ZWARTE 1. Bednarek J.: Multimedia w kształceniu. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-14833-1. Praca w formie odpowiedzi na pytania z zakresu teorii i praktyki zastosowania multimediów w kształceniu np. pytania o: media i technologie informacyjne, informatyczne tendencje w kształceniu, charakterystykę kształcenia multimedialnego, modyfikacje procesu dydaktycznego wynikające ze stosowania mediów, racjonalne stosowanie mediów, edukację informatyczną, edukację czytelniczą i medialną, zmiany w działalności bibliotek, zastosowanie mediów w edukacji specjalnej, edukację na odległość, zagrożenia stwarzane przez najnowsze technologie, przeobrażenia społeczne pod wpływem mediów. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 88119, 37.016:028+316.77) 2. Clarke A.: E-learning : nauka na odległość. Warszawa : Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2007. ISBN 978-83-206-1615-5. Przewodnik zawierający informacje praktyczne, liczne przykłady i ćwiczenia pozwalające lepiej zrozumieć istotę zdalnej nauki. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 84818) 3. Cyberświat możliwości i zagrożenia. Red. nauk. J. Bednarek, A. Andrzejewska. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 2009. ISBN 978-83-89501-37-0. Tematyka książki została podzielona na dwie części: możliwości cyberświata i zagrożenia cyberświata. W części pierwszej omówiono: teoretyczne i metodologiczne podstawy badań nad człowiekiem w cyberprzestrzeni, edukację medialną a cyberprzestrzeń, naukę języków obcych w cyberprzestrzeni, usługi bibliotek naukowych w przesyłaniu informacji elektronicznej w edukacji na odległość, reklamę internetową, znaczenie sztucznej inteligencji w edukacji. W części drugiej opisano uzależnienie dzieci od komunikatorów internetowych, uzależnienia od mediów, agresję i przemoc w mediach. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 004) 1
4. Czarkowski J.: E-learning dla dorosłych. Warszawa : Difin, 2012. ISBN 978-83-7641-513-0. E-learning jako sposób edukacji dorosłych, praktyczne wskazówki dotyczące projektowania i tworzenia szkolenia metodą e-learningu, wdrożenia i prowadzenia kursu online, ewaluacji. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.091.33) 5. E-learning nowe aspekty : materiały z II ogólnopolskiej konferencji, Warszawa 14-15 września 2010 r. Red. B. Boryczka. Warszawa : Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2011. ISBN 978-83-61464-64-8. Materiały podzielono na trzy grupy tematyczne. Pierwsza poświęcona została jakości w e-edukacji, ze szczególnym naciskiem na analizę potrzeb uczestników szkoleń e-learningowych i wynikających z nich wymogów stawianych autorom i realizatorom takich kursów. W drugiej części przedstawiono metody, techniki i narzędzia wykorzystywane w e-learningu. Część trzecia prezentuje przykłady dobrej praktyki w e-learningu. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. B 14287) 6. Hyla M.: Przewodnik po e-learningu. Kraków : Wolters Kluwer Polska, 2007. ISBN 978-83-7526-035-9. Analiza zagadnień technicznych, niezbędnych w nowoczesnych technikach nauczania, informacje niezbędne do zorganizowania systemu zdalnego nauczania oraz systemu nauczania wspomaganego informatycznie. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 87701) 7. Juszczyk S.: Edukacja na odległość. W: Pedagogika medialna : podręcznik akademicki. [T.] 2. Red. nauk. B. Siemieniecki. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. s. [121]-155 Cele, zadania i rodzaje edukacji na odległość, systemy elektronicznego nauczania na odległość, model asynchronicznego uczenia się w sieci komputerowej, zalety i wady nauczania na odległość. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 85539, 37.013) 2
8. Koludo A.: Kształcenie na odległość wyzwaniem dla edukacji. W: Pedagogika alternatywna : postulaty, projekty i kontynuacje. T. 2, Innowacje edukacyjne i reformy pedagogiczne. Red. nauk. B. Śliwerski. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2007. s. [133]-139. Serwis internetowy Kształcenie nauczycieli na odległość i omówienie jego zasobów. Przykład działań zmierzających do wprowadzenia form kształcenia na odległość dzieci niepełnosprawnych. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.013) 9. Kultura i język mediów. Red. M. Tanaś. Kraków : Impuls, 2007. ISBN 978-83-7308-862.7. Wprowadzenie w problematykę semiotyki kursów online, specyfika edukacji internetowej, komunikowanie się w procesie e-nauczania, kształcenie na odległość dla nauczycieli zakres, narzędzia, praca grupowa, projekty. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37:316.7) 10. Lorens R.: Nowe technologie w edukacji. Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN ; Bielsko-Biała : Park Edukacja, 2011. ISBN 978-83-262-0989-5. Teoretyczne wiadomości dotyczące zdalnego nauczania, wskazówki pomocne przy tworzeniu materiałów dydaktycznych, przykłady wykorzystania najpopularniejszych programów typu open source, służących do przygotowania e-materiałów, przykłady zastosowania nauczania zdalnego w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i w e-doradztwie. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.091.6/.64) 11. Lubina E.: E-learning w kształceniu nauczycieli przedszkoli. W: Nauczyciel w świecie współczesnym. Red. B. Suchacka, M. Szymański. Kraków : Impuls, 2008. s. [297]-301 Etapy kształcenia zdalnego na kierunkach nauczycielskich, specyfika zdalnego kształcenia nauczycieli przedszkoli. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 87326-87327, 37.091.2-057.16) 3
12. Musiał E.: E-learning nowoczesne narzędzie doskonalenia zawodowego nauczyciela. W: Nauczyciel w świecie współczesnym. Red. B. Suchacka, M. Szymański. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2008. s. [309]-316 Rys historyczny nauczania na odległość, modele kształcenia zdalnego, doskonalenie nauczycieli przez Internet. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 87326-87327, 37.091.2-057.16) 13. Pedagogika @ środki informatyczne i media. Red. M. Tanaś. Warszawa : Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP ; Kraków : Impuls, 2005. ISBN 83-7308-595-5. Większość prac zawartych w książce dotyczy edukacji na odległość i edukacji medialnej, m. in. dydaktyczny kontekst kształcenia na odległość, interakcje pedagogiczne w nauczaniu na odległość z perspektywy psychologicznej. Znajdziemy tu również informacje na temat kształcenia informatycznego nauczycieli we Włoszech, stosunku Kościoła katolickiego do mediów i Internetu, pedagogiki międzykulturowej i wizerunku kobiet i mężczyzn w mediach. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.091.6/.64) 14. Rola i miejsce technologii informacyjnej w okresie reform edukacyjnych w Polsce. Red. T. Lewowicki, B. Siemieniecki. Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, 2003. ISBN 83-7322-573-0. Materiały z konferencji dotyczącej miejsca technologii informacyjnej w zmieniającej się edukacji. Jeden z rozdziałów publikacji poświęcony kształceniu na odległość m. in. zasady dydaktyki ogólnej w kształceniu na odległość, standaryzacja materiałów edukacyjnych, nowoczesne technologie informacyjne w edukacji dorosłych. Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.016:004) 15. Szkoła w dobie Internetu. Red. nauk. A. Nowak, K. Winkowska- Nowak, L. Rycielska. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16047-0. Autorzy pracy przedstawili aspekty funkcjonowania szkoły w społeczeństwie informacyjnym. Omówili możliwości użycia Internetu i technologii informacyjnych w nauczaniu. Opisali praktyczne działania nauczycieli: kursy szkoleniowe "edukacja z Internetem tp", Regionalne Ośrodki Szkoleń E- learnigowych: Stowarzyszenie ROSE, Ruch Małych Szkół, Federacja Inicjatyw Oświatowych oraz Stowarzyszenie Nauczycieli Humanistów "Prowincja". Dostępność w BP Jelenia Góra (sygn. 37.091.6/.64) 4
ARTYKUŁY Z CZASOPISM (wybór z lat 2008-2012) 1. Baron-Polańczyk E.: Edukacja w chmurach nowe trendy ICT. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 2009, nr 2, s. 75-84. Cyfrowe narzędzia przekazu i telematyka w przestrzeni edukacyjnej. Zastosowanie nowych technologii, jak ICT (Information and Communication Technology). 2. Bobko K.: E-nauczanie - moda czy konieczność? Geografia w Szkole 2011, nr 5, s. 14-16. Plusy i minusy nauczania na odległość, wybrane strony internetowe dotyczące e-nauczania, wskazówki dla nauczycieli geografii dotyczące wykorzystania Internetu oraz e-nauczania w codziennej pracy. 3. Brewczyńska M., Safian A.: E-learning w pracy z uczniami. Biblioteka - Szkolne Centrum Informacji 2010, nr 6, s. 12-14. Przykładowy scenariusz lekcji bibliotecznej prezentujący wykorzystanie przez nauczycieli bibliotekarzy wirtualnej edukacji. Temat lekcji: Bibliografia załącznikowa w pracy samokształceniowej. Zajęcia dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. 4. Brzezińska A.: E-learning : nowe wyzwania rozwojowe i edukacyjne? Remedium 2011, nr 9, s. 1-3. Potencjał środowiska e-learningowego, a sens edukacji w Internecie w kontekście wymagań, szans i zagrożeń współczesnego świata. 5. Cęcelak G.: E-learning jako ważna forma współczesnej edukacji. Przegląd Edukacyjny 2009, nr 5, s. 14-16. Zalety, zagrożenia oraz specyfika nauczania na odległość. 6. Cęcelak G.: Kształcenie na odległość ważnym wyzwaniem dla edukacji w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciel i Szkoła 2010, nr 3, s. 63-72. Charakterystyka e-learningu w kontekście rozwijającej się potrzeby edukacji permanentnej. 7. Dymel A.: Projektowanie ćwiczeń i kursu blended-learningowego. Języki Obce w Szkole 2010, nr 5, s. 40-47. Problemy z wdrażaniem e-learningu w praktyce szkolnej na przykładzie języka obcego. Zdalne nauczanie języków obcych według teorii konstruktywistycznego uczenia się. Praktyka szkolna - reguły budowania zadań. Ćwiczenia konstruktywistyczne do fazy online. Ćwiczenia przygotowujące do pisania tekstów. 8. Heba A.: Nauczanie na odległość - wczoraj i dziś. Nauczyciel i Szkoła 2009, nr 3/4, s. 145-152. Historia i rodzaje nauczania na odległość. Najważniejsze funkcje platformy Moodle dostępne dla studenta. 9. Hyla M.: Szybciej - krócej dalej. Edukacja i Dialog 2010, nr 1/2, s. 34-35. Wpływ poczty elektronicznej, e-learningu, sieci bezprzewodowych na komunikowanie międzyludzkie, edukację, podróżowanie. 10. Jarosińska E.: Znaczenie e-kursów w zdalnym uczeniu się. Edukacja 2010, nr 2, s. 62-66. E-learning a blended learning. Zasady konstruowania kursu na platformie Moodle. 5
11. Jaszczuk A.: E-learning co jeszcze przed nami? Edukacja i Dialog 2010, nr 5/6, s. 23-25. Przyszłość e-learningu w Polsce, a potencjalne grupy odbiorców e- kursów w najbliższych latach. 12. Kacak I.: Efektywność e-kształcenia i e-dokształcania zawodowego - studia przypadków. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 2010, nr 4, s. 64-72. Jakość e-learningowych metod kształcenia oraz doskonalenia, na podstawie analizy przypadków krajowych i amerykańskich. 13. Kuruliszwili S.: Cyfrowi uczniowie, analogowe nauczanie. Problemy Opiekuńczo- Wychowawcze 2011, nr 5, s. 39-42. Najistotniejsze czynniki skupiające się wokół przekazu informacji i wpływające na sytuację szkoły. Bariery pomiędzy uczniami, a rzeczywistością szkolną. 14. Nieszporek K.: Realizacja edukacji środowiskowej przy użyciu e-learningu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2011, z. 5, s. 391-398. Kurs e-learningowy dla uczniów i nauczycieli dotyczący tematyki odpadów komunalnych, uruchomiony z inicjatywy Ligii Ochrony Przyrody w ramach portalu "Osobiście sugeruję" we wrześniu 2009 r. Wyniki ewaluacji kursu. 15. Ordyńska O.: Dobre praktyki projektowania kursów e-learningowych. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 2008, nr 3, s. 31-38. Praktyczne wskazówki do tworzenia kursów e-learningowych na przykładzie rodzimych otwartych inicjatyw e-learningowych. 16. Ostrowicki M.: Sytuacja edukacyjna w nauczaniu online. Edukacja i Dialog 2011, nr 5/6, s. 26-31. Dydaktyka w środowisku elektronicznym 3D - Second Life. 17. Polak M.: Czy e-learning zepchnie szkoły w niebyt? Edukacja i Dialog 2011, nr 3/4, s. 68-69. Zmiany modelu nauczania za sprawą rosnących zasobów edukacyjnych w Internecie i ich wykorzystanie w e-learningu. 18. Przyłuski W.: Nowy zawód dydaktyk medialny. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 2008, nr 3, s. 9-17. Zadania dydaktyka medialnego - organizacja całego technicznego procesu tworzenia e-szkolenia. 19. Przyłuski W.: Scenariusz e-kursu. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 2008, nr 3, s. 39-55. Elementy dynamicznego scenariusza e-kursu. Przykładowy scenariusz. 20. Rybczyńska M., Wajas E., Skotnicki B.: Innowacja pedagogiczna "Kształcenie na odległość ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi" - podsumowanie. "Kwartalnik Edukacyjny" 2012, nr 1/2, s. 127-130. Pilotażowe kształcenie niepełnosprawnego ucznia z wykorzystaniem Internetu i platformy e-learningowej. Wnioski. 6
21. Salański W.: Lekcje on-line jak żywe. Głos Nauczycielski 2010, nr 8, s. 13. System kształcenia polskich dzieci przebywających za granicą za pośrednictwem platformy e-learningowej. Wykorzystanie wideotelefonów zwiększających zakres pedagogicznych możliwości nauczyciela. 22. Szeląg A.: Tworzenie materiałów dydaktycznych w nauczaniu zdalnym. Biblioteka - Centrum Informacji 2011, nr 3, s. 3-8. Formy prezentacji treści dydaktycznych. Interaktywne materiały dydaktyczne. Narzędzia do tworzenia interaktywnych materiałów dydaktycznych. Modele prezentowania treści dydaktycznych w kursach e-learningowych. 23. Waszek A.: E-learning jako innowacja pedagogiczna. Wszystko dla Szkoły 2010, nr 12, s. 18-23. Możliwości i składniki e-learningu. Pomysły na wykorzystanie platformy e-learningowej w edukacji szkolnej. 24. Wojewodzic K., Grzybowski A.: Nie bój się e-learningu. Psychologia w Szkole 2011, nr 3, s. 54-58. Psychologiczne bariery nauczycieli w korzystaniu z nowych technologii w szkole, m.in. strach przed utratą autorytetu. Wady i zalety e-learningu. 25. Wojewodzic K.: Pamięć, wiedza, motywacja : jak wykorzystywana jest sztuczna inteligencja w systemach e-learningowych. Edukacja 2010, nr 2, s. 95-98. Badania wybranych platform edukacyjnych metodą studium przypadku. W artykule zaprezentowano 5 zdiagnozowanych obszarów sztucznej inteligencji dla e-learningu. 26. Zajdel K.: Alternatywa dla tradycyjnego nauczania : e-learning. Edukacja i Dialog 2009, nr 3, s. 38-40. Przyszłość polskiej szkoły w kontekście możliwości nauczania poprzez sieć online. MATERIAŁY Z INTERNETU 1. E-learning.pl przewodnik po edukacji zdalnej. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://elearning.pl/ Serwis poświęcony e-lerningowi. Zawiera podstawowe wiadomości na temat e-learningu, wykaz informacji o odbywających się targach, konferencjach, aktualnych wydarzeniach, listę ciekawych linków z dodatkowymi informacjami. Ponadto przedstawiono tu opis systemów do zarządzania szkoleniami online, a także programów do ich tworzenia. Zawiera artykuły i ciekawostki zebrane w Internecie, tygodnikach, gazetach i magazynach informatycznych. 2. E-Learning.pl. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://www.learning.pl/ Strona poświęcona e-learningowi. Zawiera m.in. opis narzędzi do tworzenia kursów, poradniki elerning, informacje o konferencjach i spotkaniach, artykuły. 3. Elearningwpolsce pierwszy konkretny wortal o polskim e-learningu. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://www.elearningwpolsce.pl/modules/news/ Informacja o polecanych, bezpłatnych kursach w sieci, największych projektach e-learningowych w Polsce, ranking firm e-learningowych, aktualności. 7
4. Edukacja-Online.pl E-learning dla edukacji i biznesu. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://edukacja-online.pl/ Blog na temat e-learningu, e-nauczania i wykorzystania technologii informacyjnej w nauczaniu. 5. e-mentor. Dwumiesięcznik Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://www.e-mentor.edu.pl/czasopismo/archiwum/dzial/8 Archiwum czasopisma. Artykuły na temat e-learningu dostępne on-line. 6. Hyla, Marek. Przewodnik po e-learningu. W: Google Książki. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://www.google.pl/books?hl=pl&lr=lang_pl&id=yq6q68zp08mc&oi=fnd&pg=pa15&dq =e-learning&ots=5aeq9mubak&sig=4yzgtnjckgs8a- LgSNfCU0s9W_4&redir_esc=y#v=onepage&q=e-learning&f=false Treść książki dostępna w formie online. 7. Kotarska-Lewandowska, Bożena. Wybrane aspekty oceniania w kształceniu na odległość. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://www.ptde.org/file.php/1/archiwum/xvi_kde/kotarska-lewandowska.pdf W artykule przedstawiono kilka spostrzeżeń odnośnie praktycznego podejścia do oceniania w kształceniu na odległość wynikających z lektury badawczej i teoretycznej oraz własnego doświadczenia autorki. 8. Okońska-Walkowicz, Anna, Plebańska, Marlena, Szaleniec, Henryk. O kompetencjach kluczowych, e-learningu i metodzie projektów. [online]. [dostęp: 30 sierpnia 2012]. Dostępny w www: http://gim2.sopot.pl/o_kompetencjach_kluczowych_e-learningu_i_metodzie_projektow.pdf Treść książki dostępna w formie online. Oprac. Anna Mikos Biblioteka Pedagogiczna w Jeleniej Górze 8