JANUSZ KORCZAK Z PRASKIEJ PERSPEKTYWY

Życie i działalność Janusza Korczaka stanowią piękną kartę w naszej Ojczyzny. dziejach Do dziś jest On symbolem wartości: takich jak solidarność i miłość do drugiego człowieka.

JANUSZ KORCZAK (Henryk Goldszmidt) 1878-1942 Lekarz, pedagog, pisarz, publicysta, działacz społeczny

Budynek został zbudowany w latach 1860-1863 i jest trzecią najstarszą kamienicą prawobrzeżnej Warszawy. W 1885 roku znany przemysłowiec Karol Juliusz Minter wydzierżawił budynek Rządowemu Gimnazjum Męskiemu na warszawskiej Pradze.

Wśród jego uczniów w latach 1891 1898 był Janusz Korczak. W 1898 roku Korczak zdał maturę i jako 17-18 latek, po śmierci ojca udzielał korepetycji, by pomóc matce w utrzymaniu rodziny. W latach 1891 1898 Janusz Korczaczak jeździł przez most Kierbiedzia tramwajem konnym do VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawską Pragę.

Dalsze losy kamienicy ul. Okrzei róg Sierakowskiego: Budynek w czasach PRL-u stał się kamienicą czynszową, zaś W połowie lat 90-tych miasto przekazało go wraz z 50 hektarowym terenem Portu Praskiego firmie Elektrim. Z decyzją o umieszczeniu kamienicy w rejestrze zabytków wystąpiły stowarzyszenia, mieszkańcy Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa ZOK Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, dział dokumentacji Zabytków Żydowskiego Instytutu Historycznego, dyrekcja VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława IV. Jednemu z najstarszych domów na Pradze obecnie grozi jednak rozbiórka. Właściciel terenu nieprzychylnie odnosi się do starego budynku, mimo że związanego z postacią Janusza Korczaka. Problem nie został jeszcze rozwiązany. Umieszczenie kamienicy w rejestrze zabytków uchroniłby budynek przed rozbiórką i zapewniło jego renowację.

Od 1905 roku Gimnazjum, którego uczniem był Janusz Korczak zostało przeniesione do budynku, wzniesionego według projektu Władysława Adolfa Kozłowskiego. W 1915 roku szkoła przyjęła imię króla Władysława IV. Gmach w niezmienionym kształcie dotrwał do dnia dzisiejszego. Liceum Władysława IV kontynuuję tradycję gimnazjum z ul. Sierakowskiego 4. Głaz widoczny na zdjęciu upamiętniający fakt uczęszczania do niego wyjątkowego ucznia Janusza Korczaka znajdujący się przed szkołą (od ul. Solidarności). Proszę, aby każdy z nas przechodząc obok tego miejsca zwrócić uwagę na zamieszczoną na nim tabliczkę.

W Liceum Ogólnokształcacym im.władysława IV znajdują się dwie gabloty z literaturą które upamiętniają życie twórczość Janusza Korczaka.

Korczak będąc lekarzem, powrócił na Pragę. Był znany jako lekarz od ubogich pacjentów, od których nie pobierał wynagrodzenia. Zaś od zamożnych nie wahał siężądać stosownych honorariów, gdyż w ten sposób zdobywał środki, by móc leczyć i wspierać biednych.

Janusz Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka, zwracał szczególną uwagę na nierówną wobec prawa pozycję dzieci. Przyczynił się do otwarcia Domu Sierot dla dzieci żydowskich. Domagał się od dorosłych, by uznawali dziecko za pełnowartościowego człowieka od chwili narodzin. Dziecko na każdym etapie swojego istnienia ma prawo być takim jakie jest.

Niezwykłe są metody wychowawcze stosowane przez Janusza Korczaka wtedy gdy roztoczył opiekę nad biednymi, opuszczonymi dziećmi. Uczył je odpowiedzialności za siebie. W rozwoju samorządności widział metodę na prawidłowe wrastanie w obowiązki i zadania. W domu funkcjonował samorząd, którego najważniejszymi organami był sąd koleżeński, rada samorządowa i sejm dziecięcy. Stworzył sąd koleżeńskim z myślą o tym, aby: usunąć zależność dziecka od woli i humoru wychowawcy, wprowadzić zasady i normy regulujące współżycie w gromadzie i atmosferę w zakładzie, obudzić refleksję nad własnymi czynami, uczyć samokrytycyzmu i tolerancji wobec drugiego człowieka, kształtować fundament wzorowej postawy wychowanka.

Funkcje sędziów pełniły same dzieci. Istniał specjalny kodeks w którym czytamy: Jeżeli ktoś zrobił coś złego, lepiej mu przebaczyć, czekać aż się poprawi. Ale sąd musi bronić cichych, by ich nie krzywdzili zaczepni i natrętni, sąd musi bronić słabszych, by im nie dokuczali silni, sąd musi bronić sumiennych i pracowitych, by im nie przeszkadzali niedbali i leniwi, musi dbać by był porządek, bo nieład najbardziej krzywdzi dobrych, uczciwych, sumiennych ludzi. Sąd nie jest sprawiedliwością ale do sprawiedliwości dążyć powinien, sąd nie jest prawdą ale pragnie prawdy Sąd miał prawo sądzenia nie tylko dzieci ale i dorosłych, co miało ogromne znaczenie wychowawcze, zmieniało pozycję wychowanka w procesie wychowania.

Warto przypomnieć i podkreślić idee przewodnie będące spuścizną pracy wychowawczej Janusza Korczaka szacunek do dziecka jako człowieka, prawo do miłości i przyjaźni, prawo do tajemnicy ( tajemnicy osoby, przeżyć i doznań), prawo do samostanowienia (oporu, protestu, do wypowiadania własnych myśli, do życia własnym wysiłkiem i własną aktywnością), prawo do własności (siebie czyli samoposiadanie i swoich rzeczy), prawo do własnego rozwoju i dojrzewania, prawo do ruchu, zabawy i pracy, prawo do sprawiedliwości, prawo do opieki oraz do odpowiedzialności dorosłych za warunki życia dziecka.

Życie i działalność Janusza Korczaka stanowią piękną kartę w dziejach naszej Ojczyzny. Młode pokolenie może odnaleźć w nim wzór do naśladowania, bo Janusz Korczak uczył nas jak pięknie żyć i pięknie umierać.

Jeśli chcesz zmieniaćświat, zacznij od siebie Kto ma silną wolę i silną chęć służby ludziom, temu życie pięknym będzie snem, choćby droga do celu była poplątana a myśli niespokojne J. Korczak

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Małgorzata Grzegorzewska Studentka III roku kierunku Pedagogika w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie, przedstawiciel Socjologicznego Koła Naukowego