PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ETYKI DLA GIMNAZJUM - ROK SZKOLNY 2014/2015 Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania: Statut Szkoły Wewnątrzszkolny System Oceniania Podstawa programowa Podręcznik: Magdalena Środa - CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA Program nauczania etyki w gimnazjum powstał w oparciu o podstawę programową dla tego poziomu kształcenia i realizuje cele ogólne w niej zawarte: 1. Kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych. 2. Rozpoznanie podstawowych wartości i dokonywanie właściwej ich hierarchizacji. 3. Podjęcie odpowiedzialności za siebie i innych oraz za dokonywane wybory moralne. 4. Uświadamianie istnienia norm moralnych będących fundamentem kultury. 5. Uświadamianie chronologii historycznej w rozwoju myśli ludzkiej na temat moralności i odpowiedzialności. 6. Zdobywanie wiedzy na temat podstawowych pojęć etycznych, wzorców moralnych, nazwisk etyków i systemów etycznych w poszczególnych epokach historycznych. 7. Poznawanie i zgłębianie wskazań moralnych zawartych w chrześcijaństwie i innych religiach świata. 8. Ukazywanie znaczenia zasad moralnych dla rozwoju człowieka w wymiarze jednostkowym wspólnotowym, gospodarczym i politycznym. 9. Uświadamianie doniosłości fundamentalnych kwestii egzystencji ludzkiej: narodzin, życia, cierpienia i śmierci. 10. Zdobywanie umiejętności definiowania wartości moralnych. 11. Poznawanie hierarchii wartości obowiązującej w rodzimej kulturze. 12. Kształcenie umiejętności rezygnacji z niższych wartości na rzecz wartości wyższych. 13. Poznawanie różnorodnych motywacji do działań etycznych. 14. Poznawanie etapów rozwoju życia moralnego. 15. Kształcenie umiejętności dokonywania ocen moralnych. 16. Kształtowanie więzi międzyludzkich, integrowanie zespołu klasowego. 17. Wdrażanie do samodoskonalenia się. 18. Poznawanie najważniejszych problemów moralnych współczesności i kształcenie umiejętności dyskutowania o nich i dokonywania refleksji nad nimi. 19. Rozbudzanie wrażliwości na los i cierpienie innych istot żywych. 20. Kształtowanie wśród uczniów postaw obserwatora, odkrywcy i twórcy. 21. Wdrażanie do aktywności w działaniach prospołecznych. 22. Wskazywanie możliwości samokształcenia z wykorzystaniem różnorodnych źródeł wiedzy. 1
NARZĘDZIA I WARUNKI POMIARU OSIĄGNIĘĆ Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: Osiągnięcia ucznia są podsumowane oceną w dzienniku umiejętne wyrażanie myśli, uczuć i przekonań poprzez prowadzenie rozmowy, dyskusji, dialogu, zabieranie głosu w dyskusji tematycznej, aktywność podczas lekcji, prace pisemne reprezentujące umiejętność opiniowania i popierania wypowiedzi, argumentacja (rozprawki), wartość prowadzonych notatek, prace semestralne, w których uczeń interpretuje znaki kultury, dostrzega ciągłości kulturową i zakorzenienie w tradycji, testy sprawdzające, pracę z tekstem, czytanie za zrozumieniem, udział w analizie tekstu, kartkówki sprawdzające znajomość lektur i podstawowej terminologii, sprawdziany na zakończenie bloków tematycznych (raczej w formie wypracowania), referaty lub dialogi, prace twórcze np. fotoopowieści, słuchowiska lub filmy metodą projektu traktujące o jakimś problemie etycznym, Częstotliwość pomiaru osiągnięć: Sprawdziany lub wypracowanie (1 godz. lekcyjna)- co najmniej 1 w semestrze Kartkówki (15 min.) - co najmniej 1 w każdym dziale Odpowiedzi ustne - co najmniej 1 w każdym semestrze Referaty, prace twórcze - zależnie od potrzeb Prace domowe (pisemne lub ustne) - co najmniej 1 w każdym semestrze Obserwacja osiągnięć ucznia poprzez: Przygotowanie do lekcji Prowadzenie zeszytu Wypowiedzi na lekcji - 3 plusy (nauczyciel wpisuje plusy do dziennika) to ocena bardzo dobra Pracę w grupie Posługiwanie się pomocami naukowymi Analizę teksu źródłowego Przygotowanie do prac klasowych, sprawdzianów i odpowiedzi ustnej Inne formy aktywności: Prezentacja referatów, prac twórczych Wykonywanie pomocy naukowych Udział w konkursach OCENA BIEŻĄCA I JEJ KRYTERIA Do ustalenia oceny stosuje się następującą skalę: 6- celujący 5- bardzo dobry 4- dobry 2
3-dostateczny 2- dopuszczający 1- niedostateczny Kryteria ocen: Wypowiedzi ustne - oceniania jest zawartość rzeczowa, umiejętność formułowania myśli, stosowanie terminologii, zgodność z poziomem wymagań, umiejętność ilustrowania wypowiedzi poprzez wykorzystanie pomocy naukowych Celujący - odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, własne przemyślenia i oceny, Bardzo dobry - odpowiedź wyczerpująca, zgodna z programem, swobodne operowanie faktami, i dostrzeganie związków pomiędzy nimi, Dobry - odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawiera większość wymaganych treści, poprawna pod względem języka, nieliczne błędy, nie wyczerpuje zagadnienia, Dostateczny - uczeń zna najważniejsze fakty, umie je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkiej pomocy nauczyciela, występują nieliczne błędy rzeczowe, Dopuszczający - niezbyt precyzyjne odpowiedzi, braki w wiadomościach i umiejętnościach, podanie nazwy zjawiska lub procesu przy pomocy nauczyciela, Niedostateczny - nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela, nie udziela odpowiedzi na większość pytań zadanych przez nauczyciela, ma braki w wiadomościach koniecznych. Prace pisemne - Prace klasowe i sprawdziany są oceniane zgodnie z wymaganą ilością punktów na daną ocenę. Sposób wystawiania oceny: 100%- 96%- celujący 95% - 91% - bardzo dobry 90% - 70% - dobry 69% - 50% - dostateczny 49% - 31% - dopuszczający 30%- 0% - niedostateczny W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe (uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania) potwierdzone pisemną opinią poradni psychologicznopedagogicznej lub innej upoważnionej poradni specjalistycznej, będą obniżone wymagania edukacyjne w porozumieniu z jego rodzicami i dyrektorem szkoły. 3
Kryteria oceniania osiągnięć uczniów Niedostateczny Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego) i ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej. Dopuszczający - uświadamia własną hierarchię wartości - rozważa różne cele i sens życia - jest świadomy odpowiedzialności za swoje czyny - rozważa związek odpowiedzialności z wolnością człowieka - rozumie wagę wrażliwości moralnej - wymienia główne problemy współczesnej etyki: eutanazja, rozwój nauki, aborcja, transplantologia, genetyka, wpływ człowieka na środowisko naturalne, konflikty zbrojne, broń masowej zagłady, ubóstwo na wielu obszarach świata, terroryzm (przynajmniej 3 z nich) - uświadamia własną rolę w szerzeniu dobra Dostateczny Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, a ponadto: - rozważa związek odpowiedzialności z wolnością człowieka - rozważa różne cele i sens życia, zwłaszcza rolę Dobra, Piękna i Prawdy - określa sposoby dążenia do Dobra, Piękna i Prawdy - wymienia i rozumie główne problemy współczesnej etyki: stereotypy, eutanazja, rozwój nauki, aborcja, transplantologia, genetyka, wpływ człowieka na środowisko naturalne, konflikty zbrojne, broń masowej zagłady, ubóstwo na wielu obszarach świata, terroryzm (przynajmniej 4 z nich) Dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto: - zna koncepcję szczęśliwego i dobrego życia na przestrzeni wieków: hedonizm, epikureizm, altruizm, utylitaryzm, deontologia, chrześcijaństwo (trzy z nich) - referuje problemy współczesnej etyki - wyszukuje informacje potrzebne do samodzielnej pracy - wyjaśnia różnicę między absolutyzmem a relatywizmem moralnym - rozumie rolę współdziałania jednostek w społeczeństwie - 4
Bardzo dobry Spełnia wszystkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto: - rozważa problem odpowiedzialności w sytuacjach niepełnej (lub braku) wolności - zna podstawowe poglądy etyczne współczesnych filozofów charakteryzuje wzorce osobowe na przestrzeni wieków -zabiera głos w dyskusji, właściwie argumentując własne stanowisko - zna i potrafi omówić poglądy wybitnych etyków -zna najważniejsze zapisy pierwszych kodeksów etycznych i prawnych -potrafi określić rolę sumienia w przypadku konfliktu wartości Celujący Otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególne zainteresowane przedmiotem spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, stosuje twórcze rozwiązanie zadań, samodzielnie przygotowuje materiały na lekcje, wykazując się dużym nakładem pracy lub szczególnymi umiejętnościami oraz odnosi sukcesy w konkursach. 5