Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspieranie miękkich kompetencji dziecka mgr Błażej Szostek Uniwersytet w Białymstoku 11 marca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Skupiając się na etymologii słowa można je nazwać potencjałem podmiotu do określonych działań Są ważnymi zespołami cech psychicznych człowieka Warunkują efektywne funkcjonowanie w różnorodnych warunkach kontaktów społecznych Adekwatne poczucie kompetencji sprzyja kształtowaniu się poczucia własnej wartości, a to daje odwagę w zbliżaniu się do nieznanego i poznawaniu go, co sprzyja nabywaniu nowych doświadczeń Czym są kompetencję?
Miękkie kompetencje, inaczej umiejętności psychospołeczne, to termin zbiorczy na określenie kompetencji osobistych oraz kompetencji społecznych. Z funkcjonalnego punktu widzenia miękkie kompetencje zapewniają sprawne zarządzanie sobą (kompetencje osobiste) oraz wysoką skuteczność interpersonalną (kompetencje społeczne). Miękkie umiejętności tworzą podstawowy zrąb potencjału każdego z nas. Deficyty w zakresie umiejętności zarządzania sobą oraz umiejętności społecznych często znacznie ograniczają, a czasem wręcz uniemożliwiają skuteczne wywiązywanie się z obowiązków zawodowych oraz realizowanie własnych zamierzeń. KOMPETENCJE MIĘKKIE
Zdolność łatwego motywowania siebie do konsekwentnego działania, Proaktywność, odporność na stres, asertywność, umiejętność budowania własnego autorytetu i korzystnego wizerunku osobistego, zdolność wywierania silnego wpływu na myśli, decyzje i zachowania innych ludzi, Umiejętność inspirowania innych do działania zgodnego z własną wizją oraz sprawnego kierowania zespołem. Posiadanie wysokich miękkich umiejętności jest nieodzowne dla każdej osoby, której aktywność wiąże się z kontaktem z innymi ludźmi wobec których zastosowano zespołową formę organizacji pracy np. w szkole. Ponieważ najbardziej intratne i prestiżowe stanowiska wiążą się z dużą dozą samodzielności i odpowiedzialności, bez odpowiednio wysokich umiejętności zarządzania sobą nie mamy większych szans na odniesienie sukcesu podczas ich piastowania, nawet jeśli posiadamy niezbędne kwalifikacje formalne! Plusy posiadania wysokich miękkich kompetencji
Rodzina jako pierwszy i zarazem najważniejszym środowiskiem społecznym, w którym przebiega proces rozwoju jednostki, proces jej uspołecznienia Stanowi ona integralną część każdego społeczeństwa, jego najmniejszą, a zarazem podstawową komórkę o swoistej strukturze i specyficznym funkcjonowaniu. Funkcjonowanie rodziny w dużym stopniu zależne jest od wzajemnych więzi między jej członkami, a zwłaszcza rodzicami. Rodzina stanowi środowisko, które ma największy wpływ na zapewnienie dziecku optymalnych warunków rozwoju. Poziom kultury pedagogicznej rodziców wyraża się w przejawianych przez nich postawach rodzicielskich. Są one jednym z czynników determinujących rozwój dziecka. Czynniki wpływające na rozwój kompetencji społecznej dziecka
Postawy właściwe warunkują pełny i prawidłowy rozwój dziecka. Podłożem ich powstawania jest swobodny kontakt z dzieckiem, zrównoważenie uczuciowe rodziców oraz ich autonomia wewnętrzna. Akceptacja dziecka to przyjęcie go takim, jakie jest. Współdziałanie z dzieckiem Dawanie dziecku rozumnej swobody, właściwej dla jego wieku. Uznanie praw dziecka jako równych, bez przeceniania i niedoceniania jego roli. Szczególne znaczenie w życiu rodziny ma system ról. Od roli matki oczekuje się ekspresji uczuć, serdeczności, wyrozumiałości, zaspokajania potrzeb i otaczania dzieci stałą opieką. Od roli ojca oczekuje się wdrażania dzieci do przestrzegania norm społecznych, odpowiedzialności za podejmowane działania, stwarzanie oparcia dla żony i rodziny. Postawy właściwe rodziców do dziecka
Empatia która pozwala widzieć świat oczami innych ludzi, zrozumieć ich, spojrzeć na ich postępowanie z ich punktu widzenia Cechy dobrego rodzica Życzliwość która powinna być wyrażana w różnoraki sposób, tak by inni odczuli, że są lubiani, szanowani; czasami mimo aprobaty tego, co robią udzielenie im aktywnego wsparcia; Autentyczność czyli nie ukrywanie się za maskami czy rolami, bycie sobą; Konkretność nie używanie ogólników, wieloznacznych i mglistych określeń; umiejętność mówienia o konkretnych doświadczeniach osobistych, wydarzeniach i zachowaniach; Inicjatywa skłonność do działania w stosunkach z innymi ludźmi, a nie tylko reagowania na to co inni robią; umiejętność nawiązania kontaktu z dziećmi bez wyczekiwania na inicjatywę skierowaną w naszym kierunku;
Bezpośredniość postępowanie wprost wobec dzieci, Otwartość pozwolenie na to, aby dzieci wiedzieli jacy jesteśmy w środku - pomaga to w ustalaniu zdrowych i trwałych stosunków z dziećmi; nie oznacza to ujawniania wszystkich tajemnic i sekretów osobistych; Cechy dobrego rodzica Akceptacja uczuć ważny jest tu brak obawy przed bezpośrednim kontaktem z uczuciami własnymi i dzieci; jest to przeżywanie uczuć, wyrażanie tego co się czuje jednak bez narzucania swoich uczuć innym i zmuszania dzieci, by czuli się odpowiedzialni za te uczucia; Konfrontacja umiejętność stanięcia twarzą w twarz z innymi dziećmi, robienia tego z poczuciem odpowiedzialności i zaangażowania, a w przypadku rozbieżności postaw i przekonań dążenie do konfrontacji z dziećmi bez zamiaru ich straszenia czy karania; Samopoznanie badanie swego postępowania i stylu życia, chęć korzystania w tym zakresie z pomocy innych, przyjmowanie od nich informacji o tym, jak reagują na nasze postępowanie; jest to umiejętność osądzenia siebie; konfrontacje z innymi ludźmi i nowe doświadczenia stanowią okazję do lepszego poznania siebie.
Rozwijanie umiejętności interpersonalnych polega na kształtowaniu umiejętnego porozumiewania się z innymi ludźmi, prawidłowych kontaktów międzyludzkich.
W powszechnym odbiorze jest uważany za zjawisko szkodliwe. W rzeczywistości działanie niepożądane przynosi jedynie stres zbyt silny (przekraczający indywidualne możliwości adaptacyjne jednostki) lub zbyt długotrwały. Umiarkowany zwiększa możliwości radzenia sobie z wymaganiami adaptacyjnymi otoczenia, dzięki czemu umożliwia rozwój psychiczny. Wielu badaczy zjawiska określa go jako podstawowy czynnik rozwoju. Zbyt długotrwały przyczynia się do rozwoju zaburzeń psychicznych, przede wszystkim takich jak: zaburzenia nerwicowe i depresyjne, stres zbyt silny, traumatyczny stwarza ryzyko PTSD (zespołu stresu pourazowego) oraz w szczególnych przypadkach zaburzeń osobowości. Psychologiczne rozumienie stresu
Konflikty w domu, szkole, grupie rówieśniczej Wszelkie zmiany, których szybki przebieg uniemożliwia dostosowanie się (wypadek, śmierć w rodzinie) Przesadne współzawodnictwo Nierealistyczne oczekiwania rodziców względem dzieci Zła sytuacja rodzinna(rozwód, alkoholizm, emigracje rodziców) Przejście z przedszkola do szkoły Zbyt duża ilość zajęć dodatkowych Kontakt z przemocą ( telewizja, komputer) Klasówki, odpytywanie przy tablicy, egzaminy Wygląd Stres w życiu dziecka
Drobiazgowość w stosunku do rzeczy nieistotnych w celu odroczenia lub wydłużenia drogi do zetknięcia się ze stresorem Unikanie- np. namawianie rodziców do pomysłu nauczania indywidualnego Agresja i zaczepność Kłopoty z koncentracją Popadanie w stany około depresyjne i nerwicowe Nieufność Może się objawiać również przez:
Bóle i zawroty głowy Dolegliwości żołądkowe Zgrzytanie zębami Brak apetytu lub pociąg do jedzenia Kłopoty ze snem lub ciągłym zmęczeniem Omdlenia Moczenie się Obgryzanie paznokci Drżenie ciała Brak koncentracji Negatywna samoocena Częste nieuzasadnione wybuchy gniewu Częste choroby Pociąg do używek Objawy stresu u dzieci
Pamiętać trzeba jednak, że stres ma również pozytywne i motywujące działanie, ale jeżeli jego natężenie i czas jest w umiarkowanej ilości!!!
Stres a zapamiętywanie W jakich sytuacjach stres może pomagać? Jak współpracować z nauczycielami? Stres a nauka
JAKIE ZACHOWANIA MUSIMY PODJĄĆ WOBEC DZIECI, ABY POMÓC IM PRZEZWYCIĘŻANIE SYTUACJI STRESOWYCH?
ZMIENIAJMY SCHEMATY CODZIENNEGO ŻYCIA UCZMY DZIECI SZUKANIA ZŁOTEGO ŚRODKA MIĘDZY TYM CO PRZYJEMNE A TYM CO KONIECZNE TOWARZYSZMY DZIECKU W JEGO MAŁYCH DECYZJACH Z GŁOWĄ WYMAGAJMY I NIE SPEŁNIAJMY KOSZTEM DZIECKA SWOICH NIEZREALIZOWANYCH AMBICJI DAJMY DZIECKU MOŻLIWOŚĆ ZMIERZENIA SIĘ PROBLEMAMI, UCZMY JE WYCHODZIĆ DO PROBLEMÓW Z SPĘDZAJMY CZAS NA WSPÓLNEJ AKTYWNOŚCI WYZNACZAJMY RAZEM Z DZIECKIEM CELE BLIZSZE I CIESZMY SIĘ RAZEM Z NIM Z KAŻDEGO ODNIESIONEGO MAŁEGO SUKCESU PRZEPROGRAMOWANIE NEGATYWNYCH MYŚLI Odniosę sukces. Zrobiłem wszystko co mogłem aby napisać dobrze ten sprawdzian
Polecana literatura: Kevin Steede, 10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców, GWP 2007. Boteach Shmuley, 10 rozmów, które każdy powinien przeprowadzić ze swoim dzieckiem, ESPRIT 2008. Stephanie Faber, Elaine Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci się uczyły. W domu w szkole, MEDIA RODZINA 2006.
Dziękuje za uwagę!!!