WSKAZÓWKI PRAWIDŁOWEGO śywienia DLA DZIECI Kiedy rośniesz i rozwijasz się, Twój organizm potrzebuje szczególnie duŝo róŝnych składników odŝywczych. Od tego co wybierasz do jedzenia zaleŝy, czy Twój organizm dostanie wartościowe czy mało wartościowe poŝywienie. Jeśli będzie brakowało waŝnych dla zdrowia składników, organizm nie będzie mógł rozwijać się i funkcjonować najlepiej jak potrafi! Z tego powodu moŝe nawet chorować! Czy wybierasz Ŝywienie, które słuŝy Twojemu zdrowiu? SPRAWDŹ SWÓJ WYNIK: Wybierz i zaznacz jedną z odpowiedzi najbardziej zbliŝoną do Twojego sposobu Ŝywienia. 1. KaŜdego dnia zjadasz: A/ jeden kawałek dowolnego owocu B/ około 1 szklanki soku owocowego C/ więcej niŝ 2 owoce Wspólny posiłek z rodziną lub kolegami, w domu lub w szkole jest wspaniałą okazją do spotkania i przyjemnością jedzenia. Warto zobaczyć co inni wybierają do jedzenia? Czy próbujesz róŝnych produktów kaŝdego dnia? Zastanów się ile róŝnych warzyw występuje w twojej kanapce do szkoły? 2. Na śniadanie najczęściej spoŝywasz: A/ bułkę z masłem orzechowym / kremem czekoladowym lub masłem i miodem lub dŝemem B/ nic nie jem C/ płatki zboŝowe z mlekiem Nasz organizm zawsze potrzebuje energii a po nocnej przerwie jej poziom jest niski. Tak jak samochód nie ruszy beŝ paliwa, tak nasze ciało potrzebuje dowozu energii w postaci śniadania, bogatego w węglowodany! Spróbuj płatków zboŝowych z chudym mlekiem lub jogurt albo razowe pieczywo z chudą wędliną!
3. Jak często jesz hamburgery, frytki lub pizzę? A/ rzadziej niŝ raz w tygodniu B/ prawie codziennie Dla utrzymania zdrowia potrzebujesz ponad 40 róŝnych witamin i składników mineralnych kaŝdego dnia! Najlepszym sposobem aby to zapewnić, jest spoŝywanie róŝnorodnej Ŝywności kaŝdego dnia! 4. KaŜdego dnia spoŝywasz: A/ dwie kromki chleba B/ jem bez chleba C/ jem róŝne produkty zboŝowe (płatki, kasze, ciemny chleb), jeśli jestem głodny Większość ludzi nie spoŝywa wystarczającej ilości Ŝywności bogatej w węglowodany takich jak płatki zboŝowe, ryŝ, makaron, ziemniaki, chleb. Co najmniej 50% kalorii twojej diety powinno pochodzić z tej Ŝywności, tak więc dobrze jest włączyć jeden z nich do kaŝdego posiłku. Zwiększysz przez to ilość korzystnego dla pracy jelit błonnika pokarmowego! 5. KaŜdego dnia spoŝywasz: A/ 2-3 porcje warzyw w postaci surówek lub gotowanych jarzynek B/ jem tylko frytki C/ nie jadam warzyw Owoce i warzywa są jednymi z najwaŝniejszych produktów dostarczających wystarczającej ilości witamin, składników mineralnych i błonnika. Wszyscy powinniśmy starać się spoŝywać ich 5 porcji dziennie. Warto spróbować czasami nowego smaku warzyw i owoców, których dotąd nie jadłeś.
6. JeŜeli jesz kanapkę w szkole lub po powrocie do domu, najczęściej zawiera ona: A/ grubo masła i dŝemu B/ chudą wędlinę lub pastę rybną i warzywo C/ ser i dodatki (ogórek, musztarda) Jedzenie zbyt duŝej ilości Ŝywności bogatej w tłuszcze takiej jak masło, smaŝone mięso, parówki, paszteciki moŝe nie zawsze być tak dobre dla twojego organizmu, jak ci smakuje. Lepiej jest dla naszego zdrowia kiedy ograniczamy ich spoŝycie. Dlatego jeśli zjadłeś bogate w tłuszcze drugie śniadanie, wybierz niskotłuszczowe produkty na obiad. 7. Po szkole Twoją ulubioną przekąską jest: A/ owoc B/ kanapka lub tost C/ ciasteczka czekoladowe Nawet jeśli jesz regularne posiłki w ciągu dnia, będą występowały przerwy między nimi, kiedy będziesz czuł się głodny, zwłaszcza kiedy byłeś bardzo aktywny fizycznie. Przekąski mogą zapełnić lukę ale nie powinny nigdy zastępować regularnego posiłku! Wybieraj róŝne rodzaje owoców lub warzyw, czasem kanapkę a okazjonalnie batonik! 8. KaŜdego dnia wypijasz: A/ 2-3 szklanki mleka B/ bardzo mało piję płynów C/ duŝe ilości bardzo róŝnych płynów Czy wiedziałeś, Ŝe więcej niŝ 50% twojej wagi to właśnie woda? Zatem tak jak dostarczasz swojemu organizmowi Ŝywności kaŝdego dnia, tak potrzebujesz wypić codziennie co najmniej 5 szklanek płynów. To jest szczególnie waŝne jeŝeli jest wysoka temperatura powietrza lub gdy miałeś duŝy wysiłek fizyczny, podanie płynów zapobiega odwodnieniu Najlepiej pij wodę mineralną, mleko, herbatę bez cukru i soki!
9. Jak często uŝywasz cukru do napojów (herbata, kakao, itp.)? A/ jeden raz dziennie B/ nigdy C/ kilka razy w ciągu dnia Myj zęby dwa razy dziennie! Częste jedzenie Ŝywności w ciągu dnia zawierającej duŝo cukru moŝe przyczyniać się do szybszego psucia zębów! Wieczorem po umyciu zębów nic juŝ nie jedz ani nie pij, oprócz wody! 10. Jak często jesz cukierki, czekoladę i batoniki? A/ nigdy B/ okazjonalnie C/ codziennie Podobnie jak rower moŝe zardzewieć jeśli nie jest uŝywany, tak twoje mięśnie i kości potrzebują takŝe ruchu! Wysiłek fizyczny jest potrzebny aby twoje serce było zdrowe a kości mocne. To moŝe takŝe być dobrą zabawą. Spróbuj włączyć jakieś formy aktywności kaŝdego dnia: to moŝe być szybki marsz np. do szkoły, bieganie po schodach, ale takŝe róŝne gry z piłką lub pływanie. Podlicz swoje punkty według klucza: 1 A/ 2 punkty nie wystarczająca ilość B/ 1 punkt spoŝywaj takŝe całe owoce C/ 3 punkty bardzo dobry wybór 2 A/ 2 punkty stosuj grubszą kromkę ale cienko posmarowaną! B/ 0 punktów wszyscy potrzebujemy zjeść śniadanie na początku dnia C/ 3 punkty dobrze dobrany zestaw 3 A/ 3 punkty zachowaj ten zwyczaj B/ 0 punktów nie zapominaj o urozmaicaniu jadłospisów, które jest kluczem prawidłowego Ŝywienia
4 A/ 2 punkty jedzenie chleba (najlepiej Ŝytniego) codziennie to dobry wybór B/ 0 punktów chleb jest bardzo dobrym źródłem energii C/ 3 punkty najlepszy wybór! 5 A/ 3 punkty bardzo dobrze, w ten sposób dostarczasz duŝo błonnika i witamin B/ 0 punktów to nie są warzywa, to tylko źródło węglowodanów C/ 0 punktów potrzebujesz warzyw do zbilansowania swojej diety 6 A/ 2 punkty uwaŝaj na spoŝycie masła! B/ 3 punkty najlepszy wybór! C/ 2 punkty spróbuj czasami wybierać chudy ser 7 A/ 3 punkty doskonały wybór B/ 2 punkty takŝe dobry wybór C/ 2 punkty wybieraj częściej takŝe owoce 8 A/ 3 punkty zbudujesz zdrowe i silne kości B/ 0 punktów potrzebujesz co najmniej 5 szklanek róŝnych płynów kaŝdego dnia C/ 3 punkty dobry wybór 9 A/ 3 punkty dobra zasada B/ 2 punkty cukier moŝe być częścią dobrego sposobu odŝywiania C/ 1 punkt zawsze myj swoje zęby co najmniej 2 razy dziennie 10 A/ 1 punkt nie musisz unikać całkowicie tego rodzaju Ŝywności B/ 3 punkty w zdrowym Ŝywieniu moŝna okazjonalnie je spoŝywać C/ 2 punkty upewnij się czy jesteś wystarczająco aktywny fizycznie aby spalić te kalorie Twój wynik 22-30 punktów Dokonujesz dobrych wyborów, aby zapewnić sobie zdrowy sposób Ŝywienia na całe Ŝycie. Tak trzymaj! 13 21 punktów Dobry wynik, ale powinno być lepiej. PoniŜej 13 punktów Potrzebujesz wprowadzić kilka zasadniczych zmian w swoim Ŝywieniu aby poprawić wynik i bardziej zadbać o prawidłowe odŝywianie swojego organizmu! Opracowały Agnieszka Kowalik, Bogumiła RóŜycka na podstawie materiałów edukacyjnych EFAD i EUFIC.