Twórcze rozwiązywanie problemów Joanna Kot V Pomorskie Forum Przedsiębiorczości Gdynia, 13-14.05.2010
Cel warsztatu nabycie przez uczestników podstawowej wiedzy w zakresie technik twórczego rozwiązywania problemów przećwiczenie umiejętności diagnozy problemu określenie najefektywniejszych dróg podejmowania decyzji zdefiniowanie sposobów rozwinięcia własnej kreatywności
Plan warsztatu Kilka słów na temat twórczości koncepcje twórczości twórcze inwestowanie Techniki twórczego myślenia: burza mózgów (case study: idealna lodówka) diagram Ishikawy TRoP Twórcze Rozwiązywanie Problemów (case study sklep mięsny) zasada Pareto Sposoby na rozwinięcie własnej kreatywności: jak bardzo jestem kreatywny? strategie twórcze
Co to znaczy twórczy? Twórczość jako: cecha wytworu (Mooney, 1963) cecha osoby (Nęcka, 1987/1995) proces prowadzący do nowego wytworu (Morris I. Stein, 1953) sposób myślenia (Guilford, 1978): myślenie konwergencyjne (poszukiwanie jednego poprawnego rozwiązania) versus myślenie stanowiące przejaw twórczości, czyli myślenie dywergencyjne (wytwarzanie licznych pomysłów w odpowiedzi na problem natury otwartej) Cechami osobowości sprzyjającymi twórczości są spontaniczność, odwaga twórcza, ciekawość poznawcza, zdolność do godzenia sprzeczności, ponadto otwartość na doświadczenie oraz umiejętność bawienia się pojęciami i ideami (Popek, 2001).
Twórcze inwestowanie koncepcja Sternberga i Lubarta (1991) Twórczość jest jak inwestowanie: polega na tym, by tanio kupić a drogo sprzedać. Inwestowanie oznacza wybór tematu, któremu gotowi jesteśmy poświęcić czas, wysiłek i inne zasoby. Strategie inwestowania: analiza techniczna - obserwowanie, które tematy lub sposoby tworzenia są obecnie popularne, a więc nie warto ich naśladować, które zaś są mniej popularne, ale wykazują tendencje wzrostowe. analiza fundamentalna polega na wyborze tematu, który będzie zawsze waŝny i dlatego potencjalnie owocujący nowymi i wartościowymi dziełami. Konsekwencje inwestycyjnego punktu widzenia: nie trzeba dysponować Ŝadną specjalną zdolnością, aby skutecznie podjąć działania w wybranej dziedzinie ( kaŝdy moŝe to zrobić ) twórczość jest kwestią wyboru jedni decydują się na ryzykowne inwestycje, inni wolą zysk mniejszy, ale pewny.
Techniki twórczego myślenia burza mózgów (brainstorming) Technika zbierania informacji w zespole I etap: osoby uczestniczące zachęcane są do swobodnego zgłaszania pomysłów i wymiany poglądów z zastrzeŝeniem braku jakiegokolwiek krytycyzmu. Wszystkie pomysły są zapisywane. II etap: ekspert nieuczestniczący w pierwszym etapie ocenia pomysły. Trzy podstawowe zasady: odraczanie oceny ilość rodzi jakość budowanie na pomysłach innych
Case study 1 idealna lodówka Metoda product improvement Zmiana krok po kroku poszczególnych części albo atrybutów obiektu. Obiektem powinien być przedmiot dobrze znany osobom biorącym udział w ćwiczeniu. Przedmiot zmieniamy po rozłoŝeniu go na czynniki pierwsze. Zmieniając poszczególne czynniki tworzymy projekt nowego obiektu, starając się uwzględnić jak najwięcej wyróŝnionych zmian.
Techniki twórczego myślenia diagram Ishikawy UŜywany jest do ilustrowania związków przyczynowo-skutkowych, pomaga oddzielić przyczyny od skutków danej sytuacji i dostrzec złoŝoność problemu Wielostopniowy proces Top Down ( od ogółu do szczegółu ): przyczyny bezpośrednio wyznaczone na osi głównej traktowane są jako skutki innych przyczyn. Do najczęściej stosowanych kategorii przyczyn (zgodnie z zasadą 5M+E) naleŝą: człowiek (Man) materiał (Material) sprzęt/maszyna (Machine) stosowana metoda (Method) kierownictwo (Management) środowisko/otoczenie (Environment)
Techniki twórczego myślenia diagram Ishikawy
TRoP (Twórcze Rozwiązywanie Problemów, Nęcka 1994) 1. Identyfikacja problemu 2. Głębokie zrozumienie problemu 3. Sformułowanie problemu we właściwym języku 4. Budowanie problem zastępczego 5. Szukanie rozwiązań problemu zastępczego 6. Powrót do problemu wyjściowego
Case study 2 Firma: osiedlowy sklep mięsny Problem: zbyt mała ilość klientów
Zasada Pareto Vilfredo Pareto odkrył pewną prawidłowość: 80% całkowitego majątku kraju znajduje się w rękach zaledwie 20% społeczeństwa. Zasada 80/20 Pareto stała się dziś bardzo popularna w biznesie. Analogiczna zaleŝność 80/20 odnosi się do bardzo wielu innych zjawisk społecznych, ekonomicznych oraz gospodarczych, np. około 80% przychodów przedsiębiorstwa generowanych jest przez około 20% jego klientów około 80% wartości sprzedaŝy firmy uzyskuje się dzięki około 20% produktów, które ta firma oferuje około 80% urządzeń i maszyn zuŝywa się z powodu 20% moŝliwych przyczyn zuŝycia tychŝe urządzeń i maszyn około 80% efektywności naszej pracy moŝemy uzyskać dzięki poświęceniu uwagi wybranym 20% zadań, które mamy do wykonania
Jak rozwijać własną kreatywność? Czy jestem kreatywny? Ćwiczenie Czy moŝna być za bardzo kreatywnym? Strategie twórcze czyli co wspomaga kreatywność
Strategie twórcze strategia czujności (ustal, czego potrzebujesz a potem na to czekaj) strategia zarodka (zrób cokolwiek, Ŝeby to potem ulepszyć) redefinicja obiektu (np. TV jako lustro) strategia twórczego oddalenia (problem zastępczy) kruszenie (krytyka istniejących rozwiązań)
Twórcze rozwiązywanie problemów Dziękuję za udział w warsztatach