ZADANIA Z RACHUNKU KOSZTÓW - dodatkowe do przestudiowania w domu przed egzaminem

ZADANIA Z RACHUNKU KOSZTÓW - dodatkowe do przestudiowania w domu przed egzaminem dr Tomasz Wnuk-Pel 1

WYKŁAD 1 CASE 1 (ustalanie zysku na sprzedaży) MAXIPROFIT SA jest jednooddziałową firmą produkującą soki owocowe. Na początku stycznia salda wybranych kont wykazywały następujące stany: zapas surowców 8.000 produkcja w toku 6.000 wyroby gotowe 20.000 W ciągu roku zakupiono surowce (jabłka, gruszki itd.) oraz poniesiono następujące koszty: zakup surowców 100.000 płace bezpośrednie 40.000 koszty wydziałowe 52.000 koszty sprzedaży 10.000 koszty ogólnego zarządu 20.000 Przychody ze sprzedaży osiągnięte w ciągu analizowanego roku działalności MAXIPROFIT SA wyniosły 300.000 zł. Na początku kolejnego roku działalności, Dział Księgowości MAXIPROFIT SA dostarczył informacji o saldach wybranych kont: zapas końcowy surowców 10.000 zapas końcowy produkcji w toku 4.000 zapas końcowy wyrobów gotowych 12.000 Polecenia: Ustal zysk na sprzedaży MAXIPROFIT SA. CASE 1 (ustalanie zysku na sprzedaży) zapas początkowy surowców 8.000 + zakup surowców 100.000 = surowce do dyspozycji 108.000 - zapas końcowy surowców 10.000 = zużycie surowców 98.000 zapas początkowy produkcji w toku 6.000 + zużycie surowców 98.000 + płace bezpośrednie 40.000 + koszty wydziałowe 52.000 = razem 196.000 - zapas końcowy produkcji w toku 4.000 = koszt wytworzenia produkcji zakończonej 192.000 zapas początkowy wyrobów gotowych 20.000 + koszt wytworzenia produkcji zakończonej 192.000 = razem 212.000 - zapas końcowy wyrobów gotowych 12.000 = koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów 200.000 przychody ze sprzedaży 300.000 - koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów 200.000 = zysk brutto na sprzedaży 100.000 - koszty sprzedaży 10.000 - koszty ogólnego zarządu 20.000 = zysk ze sprzedaży 70.000 CASE 2 (FIFO, LIFO, średnia ważona) REAL Sp. z o.o., niewielka firma handlująca rowerami turystycznymi posiadała na koniec czerwca zapas 100 sztuk towarów (rowerów), wycenionych po 400 zł/szt. 4 lipca firma zakupiła dodatkowo 300 szt. rowerów po 450 zł/szt. oraz 21 lipca dodatkowo 200 szt. rowerów po 460 zł/szt. W lipcu REAL Sp. z o.o. sprzedała 480 szt. rowerów po przeciętnej cenie 600 zł/szt. Ustal wartość towarów na koniec lipca i wynik brutto na sprzedaży stosując kolejno metodę wyceny rozchodu zapasu towarów wg metody FIFO, LIFO i średniej ważonej. CASE 2 (FIFO, LIFO, średnia ważona) 007 zapas początkowy 100 * 400 = 40.000 04.07 zakup 300 * 450 = 135.000 dr Tomasz Wnuk-Pel 2

207 zakup 200 * 460 = 92.000 LIFO zapas końcowy towarów = 20 szt. * 450 zł/szt. + 100 szt. * 400 zł/szt. = 9.000 zł + 40.000 zł = 49.000 zł koszt wytworzenia towarów sprzedanych = 200 szt. * 460 zł/szt. + 280 szt. * 450 zł/szt. = 92.000 + 126.000 zł = 218.000 zł przychód ze sprzedaży 288.000 - koszt wytworzenia sprzedanych towarów 218.000 = zysk brutto ze sprzedaży 70.000 FIFO zapas końcowy towarów = 120 szt. * 460 zł/szt. = 55.200 zł koszt wytworzenia towarów sprzedanych = 100 szt. * 400 zł/szt. + 300 szt. * 450 zł/szt. + + 80 szt. * 460 zł/szt. = 40.000 zł + 135.000 zł + 36.800 zł = 21800 zł przychód ze sprzedaży 288.000 - koszt wytworzenia sprzedanych towarów 21800 = zysk brutto ze sprzedaży 76.200 średnia ważona kj = 267.000 zł/600 szt. = 445 zł/szt. zapas końcowy towarów koszt wytworzenia towarów sprzedanych przychód ze sprzedaży 288.000 - koszt wytworzenia sprzedanych towarów 213.600 = zysk brutto ze sprzedaży 74.400 = 120 szt. * 445 zł/szt. = 53.400 zł = 480 szt. * 445 zł/szt. = 213.600 zł CASE 3 (amortyzacja) Przedsiębiorstwo BOTTLERS SA zajmujące się produkcją opakowań zakupiło na początku roku 1 (pierwszego) linię produkcyjną do produkcji specjalnego rodzaju opakowań szklanych za kwotę 2.000.000 zł. Linia produkcyjna ma według planów zarządu być wykorzystywana przez okres 5 lat po czym ma być sprzedana - szacowana wartość linii produkcyjnej w momencie sprzedaży to 500.000 zł (wartość księgowa równa będzie wartości rynkowej). Dział Controllingu w porozumieniu z Działem Sprzedaży i Szefem Produkcji oszacował poziom produkcji opakowań szklanych w najbliższych latach: rok 1 100.000 tys. opakowań rok 2 120.000 tys. opakowań rok 3 140.000 tys. opakowań rok 4 100.000 tys. opakowań rok 5 40.000 tys. opakowań 500.000 tys. opakowań Szef Produkcji BOTTLERS SA jest przekonany o tym, że rynek urządzeń do produkcji specjalnych szklanych opakowań będzie w najbliższych latach podlegał bardzo szybkiemu postępowi technicznemu i jest prawie pewne, że w ciągu najbliższych 2-3 lat pojawią się urządzenia o znacznie większej precyzji i wydajności wykorzystujące nowe, rewolucyjne technologie. Polecenia: Ustal koszt amortyzacji stosując kolejno metodę amortyzacji liniową, naturalną oraz sumy cyfr. 2. Wskaż, którą metodę i dlaczego powinno zastosować przedsiębiorstwo BOTTLERS SA. CASE 3 (amortyzacja) wartość do amortyzacji = 2.000.000 zł 500.000 zł = 500.000 zł amortyzacja liniowa amortyzacja roczna = 500.000 zł / 5 lat = 300.000 zł amortyzacja naturalna stawka amortyzacji na tys. szt. opakowań = 500.000 zł / 500.000 tys. szt. = 3 zł/szt. rok 1 100.000 tys. szt. * 3 zł/tys. szt. = 300.000 zł rok 2 120.000 tys. szt. * 3 zł/tys. szt. = 360.000 zł rok 3 140.000 tys. szt. * 3 zł/tys. szt. = 420.000 zł rok 4 rok 5 metoda sumy cyfr 100.000 tys. szt. * 3 zł/tys. szt. = 300.000 zł 40.000 tys. szt. * 3 zł/tys. szt. = 120.000 zł 500.000 zł dr Tomasz Wnuk-Pel 3

rok 1 5 / 15 * 500.000 zł = 500.000 zł rok 2 4 / 15 * 500.000 zł = 400.000 zł rok 3 3 / 15 * 500.000 zł = 300.000 zł rok 4 2 / 15 * 500.000 zł = 200.000 zł rok 5 1 / 15 * 500.000 zł = 100.000 zł 2. W odniesieniu do aktywów podlegających szybkiemu postępowi technicznemu (patrz wypowiedź Szefa Produkcji BOTTLERS SA), najbardziej właściwą metodą amortyzacji jest metoda degresywna (sumy cyfr). CASE 4 (koszty zakupu) W przedsiębiorstwie DELTA remanent początkowy towarów wyceniony według cen zakupu wynosił 600 zł (w tym towar A 100 zł, towar B 200 zł i towar C 300 zł). Koszty zakupu obciążające remanent początkowy wynosiły 15 zł. W ciągu okresu wydano towary wycenione według cen zakupu o wartości 200 zł (w tym towar A 50 zł, towar B 20 zł i towar C 130 zł). Remanent końcowy towarów wyceniony według cen nabycia wynosił 030 zł (w tym towar A 309 zł, towar B 515 zł i towar C 206 zł), a wskaźnik narzutu kosztów zakupu 3%. Obliczyć wartość remanentu końcowego towarów w cenie zakupu. 2. Obliczyć wartość zakupionych towarów w cenie zakupu. 3. Obliczyć koszty zakupu poniesione w okresie. CASE 4 (koszty zakupu) cena nabycia = cena zakupu + cena zakupu * wskaźnik narzutu kosztów zakupu CN = CZ + CZ * WN KZ Remanent końcowy towaru A w cenie zakupu: 309 zł = CZ + CZ * 3% 309 zł = 103% * CZ CZ = 300 zł Remanent końcowy towaru B w cenie zakupu: 515 zł = CZ + CZ * 3% 515 zł = 103% * CZ CZ = 500 zł Remanent końcowy towaru C w cenie zakupu: 206 zł = CZ + CZ * 3% 206 zł = 103% * CZ CZ = 200 zł Razem remanent końcowy towarów w cenie zakupu = = 300 zł + 500 zł + 200 zł = 000 zł 2. BO + ZAKUPY ROZCHÓD = BZ ZAKUPY = BZ BO + ROZCHÓD Zakupy towaru A w cenie zakupu: 300 zł 100 zł + 50 zł = 250 zł Zakupy towaru B w cenie zakupu: 500 zł 200 zł + 20 zł = 320 zł Zakupy towaru C w cenie zakupu: 200 zł 300 zł + 130 zł = 30 zł Razem zakupy towarów w cenie zakupu = = 250 zł + 320 zł + 30 zł = 600 zł 3. WN KZ = (KZ BO + KZ O ) / (T BO + T O ) 3% = (15 zł + KZ O ) / (600 zł + 200 zł) 3% * 800 zł = 15 zł + KZ O KZ O = 24 zł 15 zł KZ O = 9 zł CASE 5 (rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym) DEMO Sp. z o.o. wytwarza jednorodny produkt M. Na początku roku salda wybranych kont były następujące: zapas surowców 0 produkcja w toku 0 wyroby gotowe 4.000 Na zapas początkowy wyrobów gotowych składało się 500 szt. produktów wycenionych po 8 zł/szt. W ciągu analizowanego roku wytworzono 25.000 szt. produktów ponosząc przy tym następujące koszty: dr Tomasz Wnuk-Pel 4

produkcja sprzedaż zarząd razem materiały 100.000 10.000 10.000 120.000 wynagrodzenia 60.000 6.000 14.000 80.000 narzuty na wynagrodzenia 30.000 3.000 7.000 40.000 usługi obce 40.000 10.000 10.000 60.000 amortyzacja 15.000 1000 4.000 30.000 pozostałe koszty 5.000 10.000 15.000 30.000 razem 250.000 50.000 60.000 360.000 Salda końcowe wybranych kont (na 31 grudnia) wynosiły: zapas surowców 0 produkcja w toku 0 W ciągu roku sprzedano 24.000 szt. produktów w cenie 16 zł/szt. Sporządź rachunek zysków i strat w wersji kalkulacyjnej i porównawczej wiedząc, że DEMO Sp. z o.o. stosuje do wyceny rozchodu zapasów metodę FIFO. CASE 5 (rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym) wariant kalkulacyjny koszt jednostkowy = 250.000 zł / 25.000 szt. = 10 zł/szt. koszt wytworzenia sprzedanych produktów = 500 szt. * 8 zł/szt. + 23.500 szt. * 10 zł/szt. = 4.000 zł + 235.000 zł = 239.000 zł przychody netto ze sprzedaży produktów 384.000 - koszt wytworzenia sprzedanych produktów 239.000 = zysk brutto ze sprzedaży 145.000 - koszty sprzedaży 50.000 - koszty ogólnego zarządu 60.000 = zysk ze sprzedaży 35.000 zapas końcowy wyrobów gotowych = 500 szt. * 10 zł/szt. = 15.000 zł wariant porównawczy - zapas początkowy wyrobów gotowych = 500 szt. * 8 zł/szt. = 4.000 zł + zapas końcowy wyrobów gotowych = 500 szt. * 10 zł/szt. = 15.000 zł = wzrost zapasu wyrobów gotowych = 1000 zł przychody netto ze sprzedaży produktów 384.000 zmiana stanu produktów (zwiększenie +) 1000 = przychody netto ze sprzedaży produktów i zrównane z nimi 395.000 - materiały 120.000 - wynagrodzenia 80.000 - narzuty na wynagrodzenia 40.000 - usługi obce 60.000 - amortyzacja 30.000 - pozostałe koszty 30.000 = zysk ze sprzedaży 35.000 CASE 6 (FIFO, LIFO ustalanie wyniku) Dział Księgowości spółki AQUA SA dostarczył następujących danych ilościowych i finansowych dotyczących działalności spółki za ostatni miesiąc (luty): 1 luty 28 luty zapas materiałów bezpośrednich (zł) 2.000 000 zapas produkcji w toku (zł) 4.000 6.000 zapas wyrobów gotowych (zł) 15.000 zapas wyrobów gotowych (szt.) 500 luty zakup materiałów bezpośrednich (zł) 79.000 płace bezpośrednie 42.000 koszty wydziałowe 60.000 koszty sprzedaży 20.000 koszty ogólnego zarządu 40.000 wyprodukowane wyroby gotowe (szt.) 20.000 dr Tomasz Wnuk-Pel 5

sprzedane wyroby gotowe (szt.) 16.000 cena sprzedaży (zł/szt.) 20 Oblicz koszt wytworzenia wyrobów ukończonych w analizowanym miesiącu w spółce AQUA SA. 2. Ustal koszt wytworzenia sprzedanych produktów, wiedząc że AQUA SA do wyceny rozchodu zapasów stosuje metodę FIFO i LIFO. 3. Oblicz wynik netto na sprzedaży osiągnięty przez AQUA SA w lutym. CASE 6 (FIFO, LIFO ustalanie wyniku) zapas początkowy materiałów bezpośrednich 2.000 + zakupy materiałów bezpośrednich 79.000 = materiały bezpośrednie do dyspozycji 8000 - zapas końcowy materiałów bezpośrednich 000 = zużycie materiałów bezpośrednich 80.000 + zużycie materiałów bezpośrednich 80.000 + płace bezpośrednie 42.000 + koszty wydziałowe 60.000 = koszty produkcji bieżącego okresu 182.000 + zapas początkowy produkcji w toku 4.000 - zapas końcowy produkcji w toku 6.000 = koszt wytworzenia produktów zakończonych 180.000 2. i 3. kj = 180.000 zł/20.000 szt. = 9 zł/szt. FIFO: koszt wytworzenia wyrobów sprzedanych (FIFO) zapas początkowy wyrobów gotowych zapas końcowy wyrobów gotowych wzrost zapasów = 500 szt. * 10 zł/szt. + 14.500 szt. * 9 zł/szt. = 15.000 zł + 130.500 zł = 145.500 zł = 500 szt. * 10 zł/szt. = 15.000 zł = 5.500 szt. * 9 zł/szt. = 49.500 zł 34.500 zł przychody 320.000 zł + koszt wytworzenia wyrobów sprzedanych 145.500 zł = wynik brutto na sprzedaży 174.500 zł - koszty sprzedaży 20.000 zł - koszty ogólnego zarządu 40.000 zł = wynik netto na sprzedaży 114.500 zł LIFO koszt wytworzenia wyrobów gotowych (LIFO) zapas początkowy wyrobów gotowych zapas końcowy wyrobów gotowych wzrost zapasów = 16.000 szt. * 9 zł/szt. = 144.000 zł = 500 szt. * 10 zł/szt. = 15.000 zł = 500 szt. * 10 zł/szt. + 4.000 szt. * 9 zł/szt. = 15.000 zł + 36.000 zł = 5000 zł = 36.000 zł przychody 320.000 zł + koszt wytworzenia wyrobów sprzedanych 144.000 zł = wynik brutto na sprzedaży 176.000 zł - koszty sprzedaży 20.000 zł - koszty ogólnego zarządu 40.000 zł = wynik netto na sprzedaży 116.000 zł dr Tomasz Wnuk-Pel 6

WYKŁAD 2 CASE 1 (trzy działy pomocnicze wszystkie metody) Spółka DORADCA SA jest ogólnopolską kancelarią prawną świadczącą usługi doradztwa podatkowego dla dużych przedsiębiorstw produkcyjnych, handlowych oraz usługowych przede wszystkim z branży ubezpieczeniowej. Centrala Spółki DORADCA SA mieści się w Łodzi na ulicy Piotrkowskiej, gdzie ma siedzibę Zarząd Spółki (ZS), Dział Księgowości (DK), Dział Systemów Informacyjnych (DSI) oraz Dział Personalny (DP). Usługi doradztwa podatkowego w Spółce DORADCA SA, świadczone są przez trzy oddziały firmy: Oddział Gdańsk (OG), Oddział Warszawa (OW) i Oddział Kraków (OK). Oddziały te korzystają z usług działów pomocniczych Firmy tzn. Działu Księgowości, Działu Systemów Informacyjnych i Działu Personalnego. Struktura świadczeń działów pomocniczych oraz koszty proste działów pomocniczych i podstawowych są przedstawione niżej. DK DSI DP OG OW OK. RAZEM DK ("dostawca" świadczeń) 0 000 000 2.000 3.000 3.000 10.000 DSI ("dostawca" świadczeń) 10 0 40 100 200 150 500 DP ("dostawca świadczeń) 10 20 0 40 50 80 200 DK DSI DP OG OW OK. RAZEM DK ("dostawca" świadczeń) 0% 10% 10% 20% 30% 30% 100% DSI ("dostawca" świadczeń) 2% 0% 8% 20% 40% 30% 100% DP ("dostawca świadczeń") 5% 10% 0% 20% 25% 40% 100% koszty proste Działu Księgowości (DK) 80.000 koszty proste Działu Systemów Informacyjnych (DSI) 180.000 koszty proste Działu Personalnego (DP) 340.000 koszty proste Oddziału Gdańsk (OG) 160.293 koszty proste Oddziału Warszawa (OW) 386.114 koszty proste Oddziału Kraków (OK) 253.593 kj planowany DK (zł/h) 11 kj planowany DSI (zł/h) 420 kj planowany DP (zł/osobę) 800 Polecenia: Jako Controller Kosztów Spółki DORADCA SA otrzymałeś od Zarządu polecenie rozliczenia kosztów działów pomocniczych (DK, DSI i DP) na działy podstawowe (OG, OW i OK) przy wykorzystaniu metody: bezpośredniej, stopniowej, algebraicznej, kolejnych przybliżeń, planowanego uwzględnienia świadczeń wzajemnych (wg kosztów planowanych), planowanego uwzględnienia wszystkich świadczeń (wg kosztów planowanych). Oblicz koszty całkowite oddziałów podstawowych (OG, OW i OK). 2. Dyrektor Finansowy Spółki DORADCA SA zastanawia się nad zmianą sposobu rozliczania kosztów działów pomocniczych (DK, DSI i DP) i zastąpieniem obecnie stosowanej metody kolejnych przybliżeń metodą układu równań lub inną metodą - jakie Twoim zdaniem skutki miałaby taka zmiana? Przedstaw w formie tabeli wady i zalety poszczególnych metod rozliczania kosztów działów pomocniczych. W metodzie kolejnych przybliżeń wykonaj trzy iteracje rozliczeń a resztę kosztów przenieś na Oddział w Warszawie. CASE 1 (trzy działy pomocnicze wszystkie metody) (metoda bezpośrednia) kj DK = 80.000 zł / 8.000 h = 10 zł/h kj DSI = 180.000 zł / 450 h = 400 zł/h kj DP = 340.000 zł / 170 h = 2.000 zł/osobę rozliczenie kosztów DK: OG = 2.000 h * 10 zł/h = 20.000 zł OW OK = 3.000 h * 10 zł/h = 30.000 zł = 3.000 h * 10 zł/h = 30.000 zł = 80.000 zł rozliczenie kosztów DSI: OG = 100 h * 400 zł/h = 40.000 zł OW = 200 h * 400 zł/h = 80.000 zł dr Tomasz Wnuk-Pel 7

OK = 150 h * 400 zł/h = 60.000 zł = 180.000 zł rozliczenie kosztów DP: OG = 40 osób * 2.000 zł/osobę = 80.000 zł OW OK. = 50 osób * 2.000 zł/osobę = 100.000 zł = 80 osób * 2.000 zł/osobę = 160.000 zł = 340.000 zł 2. (metoda stopniowa) a. (metoda stopniowa - klasyczna) ilość świadczeń: świadczenia DK 2 świadczenia DSI 2 świadczenia DP 2 kwota świadczeń (koszt planowany): świadczenia DK = 2.000 h * 11 zł/h = 22.000 zł 2 świadczenia DSI = 50 h * 420zł/h = 2000 zł 3 świadczenia DP = 30 osób * 800 zł/osobę = 54.000 zł 1 procent świadczeń: świadczenia DK = 20% 1 świadczenia DSI = 10% 3 świadczenia DP = 15% 2 decyduje procent: kj DK = 80.000 zł/10.000 h = 8 zł/h DSI = 000 h * 8 zł/h = 8.000 zł DP = 000 h * 8 zł/h = 8.000 zł OG = 2.000 h * 8 zł/h = 16.000 zł OW = 3.000 h * 8 zł/h = 24.000 zł OK = 3.000 h * 8 zł/h = 24.000 zł = 80.000 zł kj DP = 348.000 zł/190 osób = 831,58 zł/osobę DSI = 20 osób * 831,58 zł/osobę = 36.632 zł OG = 40 osób * 831,58 zł/osobę = 73.263 zł OW = 50 osób * 831,58 zł/osobę = 9579 zł OK = 80 osób * 831,58 zł/osobę = 146.526 zł = 348.000 zł kj DSI = 224.632 zł/450 h = 499,18 zł/h OG = 100 h * 499,18 zł/h = 49.918 zł OW = 200 h * 499,18 zł/h = 99.836 zł OK = 150 h * 499,18 zł/h = 74.877 zł = 224.632 zł b. (metoda stopniowa - rozliczenie świadczeń zwrotnych wg stawek planowanych) świadczenia DK = 20% 1 świadczenia DP = 15% 2 świadczenia DSI = 10% 3 świadczenia DP na DK = 18.000 zł świadczenia DSI na DK = 4.200 zł świadczenia DSI na DP = 16.800 zł kj DK = 102.200 zł/10.000 h = 10,22 zł/h DSI = 000 h * 10,22 zł/h = 10.220 zł DP = 000 h * 10,22 zł/h = 10.220 zł OG = 2.000 h * 10,22 zł/h = 20.400 zł OW = 3.000 h * 10,22 zł/h = 30.660 zł OK = 3.000 h * 10,22 zł/h = 30.660 zł = 102.200 zł kj DP = 349.020 zł/190 osób = 837 zł/osobę DSI = 20 osób * 836,95 zł/osobę = 36.739 zł OG = 40 osób * 836,95 zł/osobę = 73.478 zł OW = 50 osób * 836,95 zł/osobę = 9847 zł dr Tomasz Wnuk-Pel 8

OK = 80 osób * 836,95 zł/osobę = 146.956 zł = 349.020 zł kj DSI = 205.959 zł/450 h = 458 zł/h OG = 100 h * 457,69 zł/h = 45.769 zł OW = 200 h * 457,69 zł/h = 9537 zł OK = 150 h * 457,69 zł/h = 68.653 zł = 205.959 zł 3. (układ równań) 100% KC DK = 80.000 zł + 0,00% KC DK + 2,00% KC DSI + 5,00% KC DP 100% KC DSI = 180.000 zł + 10,00% KC DK + 0,00% KC DSI + 10,00% KC DP 100% KC DP = 340.000 zł + 10,00% KC DK + 8,00% KC DSI + 0,00% KC DP 100% KC DSI = 188.000 zł + 0,20% KC DSI + 10,50% KC DP 99,80% KC DSI = 188.000 zł + 10,50% KC DP 100% KC DP = 348.000 zł + 8,20% KC DSI + 0,50% KC DP 99,5% KC DP = 348.000 zł + 8,20% KC DSI 100,0% KC DP = 349.749 zł + 8,24% KC DSI 0,998 KC DSI = 188.000 zł + 36.724 zł + 0,87% KC DSI 98,9% KC DSI = 224.724 zł KC DSI = 227.143 zł 100,0% KC DP = 349.749 zł + 18.719 zł KC DP = 368.468 zł 100% KC DK = 80.000 zł + 4.543 zł + 18.423 zł KC DK = 102.966 zł kj DK = 102.966 zł/10.000 = 10,30 zł/h DSI = 000 h * 10,30 zł/h = 10.297 zł DP = 000 h * 10,30 zł/h = 10.297 zł OG = 2.000 h * 10,30 zł/h = 20.593 zł OW = 3.000 h * 10,30 zł/h = 30.890 zł OK = 3.000 h * 10,30 zł/h = 30.890 zł = 102.966 zł kj DSI = 227.143 zł/500 h = 454,29 zł/h DK = 10 h * 454,29 zł/h = 4.543 zł DP = 40 h * 454,29 zł/h = 18.171 zł OG = 100 h * 454,29 zł/h = 45.429 zł OW = 200 h * 454,29 zł/h = 90.857 zł OK = 150 h * 454,29 zł/h = 68.143 zł = 227.143 zł kj DP = 368.468 zł/200 osób = 842,34 zł/osobę DK = 10 osób/842,34 zł/osobę = 18.423 zł DSI = 20 osób/842,34 zł/osobę = 36.847 zł OG = 40 osób/842,34 zł/osobę = 73.694 zł OW = 50 osób/842,34 zł/osobę = 92.117 zł OK = 80 osób/842,34 zł/osobę = 147.387 zł = 368.468 zł 4. (metoda kolejnych przybliżeń) DK DSI DP OG OW OK DK 0% 10% 10% 20% 30% 30% DSI 2% 0% 8% 20% 40% 30% DP 5% 10% 0% 20% 25% 40% koszty proste 80.000 180.000 340.000 DK -80.000 8.000 8.000 16.000 24.000 24.000 DSI 3.760-188.000 15.040 37.600 75.200 56.400 dr Tomasz Wnuk-Pel 9

DP 18.152 36.304-363.040 72.608 90.760 145.216 DK -2912 2.191 2.191 4.382 6.574 6.574 DSI 770-38.495 3.080 7.699 15.398 1549 DP 264 527-5.271 054 318 2.108 DK -033 103 103 207 310 310 DSI 13-630 50 126 252 189 DP 8 15-154 31 38 62 przeniesienie odchylenia DSI -20-15 36 koszty złożone oddziałów 139.707 213.886 246.407 koszty proste oddziałów 160.293 386.114 253.593 koszty całkowite oddziałów 300.000 600.000 500.000 5. (metoda stawek planowanych - częściowa) (rozliczenie wszystkich świadczeń między działami pomocniczymi wg stawek planowanych) świadczenia DK = 20% 1 świadczenia DP = 15% 2 świadczenia DSI = 10% 3 świadczenia DK na DSI = 1000 zł świadczenia DK na DP = 1000 zł świadczenia DSI na DK = 4.200 zł świadczenia DSI na DP = 16.800 zł świadczenia DP na DK = 18.000 zł świadczenia DP na DSI = 36.000 zł kj DK = 80.200 zł/8000 h = 10,03 zł/h kj DSI = 206.000 zł/450 h = 457,78 zł/h kj DP = 313.800 zł/170 osób = 845,88 zł/osobę rozliczenie DK: OG = 2.000 h * 10,03 zł/h = 20.050 zł OW = 3.000 h * 10,03 zł/h = 30.075 zł OK = 3.000 h * 10,03 zł/h = 30.075 zł = 80.200 zł rozliczenie DSI: OG = 100 h * 457,78 zł/h = 45.778 zł OW = 200 h * 457,78 zł/h = 9556 zł OK = 150 h * 457,78 zł/h = 68.667 zł = 206.000 zł rozliczenie DP: OG = 40 osób * 845,88 zł/osobę = 73.835 zł OW = 50 osób * 845,88 zł/osobę = 92.294 zł OK = 80 osób * 845,88 zł/osobę = 147.671 zł = 313.800 zł 6. (metoda stawek planowanych - całkowita) a. (rozliczenie odchyleń proporcjonalne na działy podstawowe) DK DSI DP OG OW OK. RAZEM koszty proste 80.000 180.000 340.000 600.000 rozliczenie DK -110.000 1000 1000 22.000 33.000 33.000 rozliczenie DSI 4.200-210.000 16.800 42.000 84.000 63.000 rozliczenie DP 18.000 36.000-360.000 72.000 90.000 144.000 odchylenia -7.800 17.000 7.800 rozliczenie DK 7.800-950 -2.925-2.925 rozliczenie DSI -17.000 3.778 7.556 5.667 dr Tomasz Wnuk-Pel 10

rozliczenie DP -7.800 835 2.294 3.671 razem 139.663 213.925 246.412 600.000 b. (przeniesienie odchyleń na OW) DK DSI DP OG OW OK. RAZEM koszty proste 80.000 180.000 340.000 600.000 rozliczenie DK -110.000 1000 1000 22.000 33.000 33.000 rozliczenie DSI 4.200-210.000 16.800 42.000 84.000 63.000 rozliczenie DP 18.000 36.000-360.000 72.000 90.000 144.000 odchylenia -7.800 17.000 7.800 rozliczenie odchyleń 7.800-17.000-7.800 17.000 0 0 0 136.000 224.000 240.000 600.000 dr Tomasz Wnuk-Pel 11

WYKŁAD 3 CASE 1 (kalkulacja przy produkcji sprzężonej) W firmie CHEMICAL SA realizowana jest produkcja sprzężona, w wyniku której powstają trzy produkty główne - CH1, CH2 i CH3. W ciągu okresu wytworzono: CH1 30.000 ton, CH2 15.000 ton, CH3 5.000 ton, a ceny sprzedaży produktów wynoszą: CH1 32 zł/t, CH2 28 zł/t, CH3 24 zł/t. Koszty poniesione w procesie sprzężonym wyniosły w badanym okresie 000.000 zł. Po wyjściu z procesu sprzężonego produkty poddawane są dalszej obróbce, a koszty bezpośrednio wiążące się z ich obróbką są następujące: CH1 300.000 zł, CH2 90.000 zł, CH3 20.000 zł. Oblicz koszt wytworzenia produktów w CHEMICAL SA stosując podział kosztów procesu sprzężonego według współczynnika ilości produkcji. 2. Oblicz koszt wytworzenia produktów w CHEMICAL SA stosując podział kosztów procesu sprzężonego według współczynnika cen sprzedaży. CASE 1 (kalkulacja przy produkcji sprzężonej) koszt jednostki kalkulacyjnej = 000.000 zł / 50.000 ton = 20 zł/t produkt CH1 CH2 CH3 koszty bezpośrednie 300.000 90.000 20.000 ilość produkcji (t) 30.000 15.000 5.000 koszt bezpośredni (zł/szt.) 10 6 4 koszty procesu sprzężonego (zł/szt.) 20 20 20 koszt wytworzenia razem (zł/szt.) 30 26 24 2. produkt CH1 CH2 CH3 koszt bezpośredni (zł/szt.) 10 6 4 cena sprzedaży (zł/szt.) 32 28 24 ilość produkcji (t) 30.000 15.000 5.000 przychody ze sprzedaży (zł) 960.000 420.000 120.000 proporcja kosztów 0,64 0,28 0,08 koszty procesu sprzężonego (zł/szt.) 640.000 280.000 80.000 ilość produkcji (t) 30.000 15.000 5.000 koszty procesu sprzężonego (zł/szt.) 21,33 18,67 16,00 koszt wytworzenia razem (zł/szt.) 31,33 24,67 20,00 CASE 2 (kalkulacja kosztu produktów gotowych i produkcji w toku) W FC MAKERS Sp. z o.o. na koniec okresu na koncie 501 Produkcja widniały następujące zapisy: materiały bezpośrednie 230.000 zł, płace bezpośrednie 70.000 zł, koszty wydziałowe 100.000 zł. W analizowanym okresie przekazano do magazynu 8.800 szt. wyrobów gotowych a saldo końcowe produkcji w toku wyniosło 2.000 szt. Produkcja w toku na koniec okresu jest zaawansowana w 60%. Oblicz koszt wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku w FC MAKERS SA. 2. Wprowadź poniesione koszty wytworzenia na konto 501 Produkcja oraz zaksięguj przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu zakładając, że ich ewidencja prowadzona jest w rzeczywistym koszcie wytworzenia. CASE 2 (kalkulacja kosztu produktów gotowych i produkcji w toku) wyroby gotowe = 8.800 szt. produkcja w toku przeliczona na wyroby gotowe = 2.000 szt. * 60% = 200 szt. razem produkcja przeliczona na wyroby gotowe = 10.000 szt. koszt jednostkowy wyrobu gotowego = 400.000 zł / 10.000 szt. = 40 zł/szt. koszt jednostkowy produkcji w toku = 40 zł/szt. * 60% = 24 zł/szt. wytworzenia wyrobów gotowych = 8.800 szt. * 40 zł/szt. = 352.000 zł koszt wytworzenia produkcji w toku = 2.000 szt. * 24 zł/szt. = 48.000 zł koszt całkowity = 400.000 zł 2. produkcja podstawowa WG w magazynie dr Tomasz Wnuk-Pel 12

mb 230.000 352.000 352000 pb 70.000 kw 100.000 400.000 352.000 48.000 sk CASE 3 (kalkulacja kosztu produktów gotowych i produkcji w toku) W przedsiębiorstwie produkcyjnym NET SA wytworzono w ciągu miesiąca dwa rodzaje wyrobów gotowych: X 6.000 szt., Y 3.000 szt. W zapasie produkcji w toku na koniec miesiąca znajdowało się: X 0 szt., Y 000 szt. Stopień ukończenia produkcji w toku na koniec okresu był następujący: X 0%, Y - 60%. W ciągu analizowanego miesiąca poniesiono następujące koszty: materiały bezpośrednie 200.000 zł, płace bezpośrednie 600.000 zł, koszty wydziałowe 540.000 zł, koszty sprzedaży 600.000 zł, koszty ogólnego zarządu 400.000 zł. Produkty X i Y wytwarzane są z tego samego surowca, który wydawany jest w 100% na początku procesu produkcyjnego. Sporządź kalkulację jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku w firmie NET SA. Stosując do rozliczenia wszystkich kosztów klucz oparty na wadze produktów (produkt X waży 2 kg a produkt Y 3 kg). CASE 3 (kalkulacja kosztu produktów gotowych i produkcji w toku) materiały bezpośrednie pozycje X Y razem ilość wyrobów gotowych (szt.) 6.000 3.000 ilość produkcji w toku przeliczona (szt.) 0 000 produkcja przeliczona (szt.) 6.000 4.000 współczynnik (kg/szt.) 2 3 produkcja przeliczona (kg) 12.000 12.000 24.000 proporcja 0,5 0,5 1 koszty materiałów bezpośrednich (zł) 600.000 600.000 200.000 kj wyrobów gotowych (zł/szt.) 100 150 kj produkcji w toku (zł/szt.) 150 koszty przerobu pozycje X Y razem ilość wyrobów gotowych (szt.) 6.000 3.000 ilość produkcji w toku przeliczona (szt.) 0 600 produkcja przeliczona (szt.) 6.000 3.600 współczynnik (kg/szt.) 2 3 produkcja przeliczona (kg) 12.000 10.800 22.800 proporcja 0,526316 0,473684 1 koszty przerobu (zł) 600.000 540.000 140.000 kj wyrobów gotowych (zł/szt.) 100 150 kj produkcji w toku (zł/szt.) 90 koszt wytworzenia pozycje X Y kj wyrobów gotowych (zł/szt.) 200 300 kj produkcji w toku (zł/szt.) 0 240 CASE 4 (jednostki kalkulacyjne) Firma FRUIT Sp. z o.o. wytwarza przetwory owocowe. Produkcja odbywa się w dwóch fazach (I i II) a dane odnośnie procesów produkcyjnych w ostatnim miesiącu są następujące: litry mb koszty przerobu saldo początkowe produkcji w toku 20.000 100% 80% produkcja rozpoczęta w okresie 280.000 produkcja przekazana do II etapu 200.000 100% 100% saldo końcowe produkcji w toku 100.000 100% 40% dr Tomasz Wnuk-Pel 13

mb koszty przerobu saldo początkowe produkcji w toku (zł) 200.000 150.000 koszty okresu (zł) 3.400.000 2.250.000 Oblicz koszty wyrobów gotowych i produkcji w toku zakładając, że koszty okresu poprzedniego zawarte są w cenie a produkcja w toku w firmie FRUIT Sp. z o.o. jest rozliczana wg metody średniej ważonej. CASE 4 (jednostki kalkulacyjne) ustalenie jednostek ekwiwalentnych: materiały bezpośrednie - ilość jednostek kalkulacyjnych: wyroby gotowe produkcja w toku = 200.000 szt. * 100% = 200.000 szt. = 100.000 szt. * 100% = 100.000 szt. = 300.000 szt. koszty przerobu - ilość jednostek kalkulacyjnych: wyroby gotowe = 200.000 szt. * 100% = 200.000 szt. produkcja w toku = 100.000 szt. * 40% = 40.000 szt. = 240.000 szt. koszt jednostki ekwiwalentnej: surowce = 3.600.000 zł / 300.000 szt. = 12 zł/szt. koszty przerobu = 2.400.000 zł / 240.000 szt. = 10 zł/szt. koszt jednostkowy wyrobu gotowego koszt jednostkowy produkcji w toku = 12 zł/szt. + 10 zł/szt. = 22 zł/szt. = 12 zł/szt. + 10 zł/szt. * 40% = 16 zł/szt. koszt wytworzenia wyrobów gotowych = 200.000 szt. * 22 zł/szt. = 4.400.000 zł koszt wytworzenia produkcji w toku = 100.000 szt. * 16 zł/szt. = 600.000 zł = 6.000.000 zł CASE 5 (jednostki kalkulacyjne) W przedsiębiorstwie DELIA SA zaewidencjonowano w minionym miesiącu następujące pozycje na koncie 501 Produkcja podstawowa: materiały bezpośrednie 400.000 zł, płace bezpośrednie 180.000 zł, koszty wydziałowe 360.000 zł. Dane są następujące informacje: materiały bezpośrednie wydawane są w całości na początku procesu produkcyjnego, na początek okresu nie występowała produkcja w toku, w ciągu miesiąca ukończono 300 ton wyrobów gotowych, zapas końcowy produkcji w toku obejmował 100 ton produktów ukończonych w 60% z punktu widzenia kosztów przerobu. Polecenia: Oblicz koszt wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku w DELIA SA, przy założeniu, że produkcja w toku wyceniana jest w koszcie materiałów bezpośrednich. 2. Oblicz koszt wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku w DELIA SA, przy założeniu, że produkcja w toku wyceniana jest w koszcie wytworzenia. CASE 5 (jednostki kalkulacyjne) jednostki kalkulacyjne - materiały bezpośrednie: wyroby gotowe = 300 t produkcja w toku przeliczona = 100 t = 400 t kj materiałów bezpośrednich = 400.000 zł / 400 t = 000 zł/t jednostki kalkulacyjne - koszty przerobu: wyroby gotowe = 300 t kj przerobu = 540.000 zł / 300 szt. = 800 zł/t kj wyrobów gotowych = 000 zł/t + 800 zł/t = 2.800 zł/t kj produkcji w toku = 000 zł/t koszty razem = 2.800 t * 300zł/t + 000 t * 100 zł/t = 940.000 zł 2. jednostki kalkulacyjne - materiały bezpośrednie: wyroby gotowe = 300 t produkcja w toku przeliczona = 100 t = 400 t kj materiałów bezpośrednich = 400.000 zł / 400 t = 000 zł/t dr Tomasz Wnuk-Pel 14

jednostki kalkulacyjne - koszty przerobu: wyroby gotowe = 300 t * 100% = 300 t produkcja w toku przeliczona = 100 t * 60% = 60 t = 360 t kj przerobu = = 540.000 zł / 360 t = 500 zł/t kj wyrobów gotowych = = 000 zł/t + 500 zł/t = 2.500 zł/t kj produkcji w toku = = 000 zł/t + 500 zł/t * 60% = 900 zł/t koszty razem = = 2.500 t * 300 zł/t + 900 t * 100 zł/t = 940.000 zł dr Tomasz Wnuk-Pel 15

WYKŁAD 4 (patrz zadania egzaminacyjne) dr Tomasz Wnuk-Pel 16

WYKŁAD 5 CASE 1 (RKP, RKZ, JIT) Spółka MAP SA zajmująca się produkcją wyrobu X, w czterech kolejnych kwartałach zanotowała następujące wielkości produkcji i sprzedaży: I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał produkcja (t) 200 200 150 150 sprzedaż (t) 200 150 200 120 Podstawowe dane finansowe za analizowany okres (rok), które zostały przygotowane przez Dział Księgowości MAP SA są następujące: cena sprzedaży (zł/t) 20 materiały bezpośrednie (zł/t) 4 płace bezpośrednie (zł/t) 1 zmienne pośrednie koszty produkcji (zł/t) 3 zmienne koszty sprzedaży (zł/t) 2 stałe pośrednie koszty produkcji (zł/kwartał) 000 stałe koszty sprzedaży (zł/kwartał) 200 stałe koszty ogólnego zarządu (zł/kwartał) 100 Polecenia: Oblicz wynik finansowy spółki MAP SA wykorzystując koncepcję rachunku kosztów pełnych i zmiennych. 2. Uzgodnij wynik finansowy obliczony w rachunku kosztów pełnych i zmiennych. 3. Oblicz jaki wpływ na wynik spółki MAP SA miałoby wprowadzenie zarządzania produkcją metodą JIT. CASE 1 (RKP, RKZ, JIT) I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem zapas początkowy (t) 0 50 0 0 zapas końcowy (t) 0 50 0 30 30 RKP I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem przychody ze sprzedaży 4.000 3.000 4.000 2.400 13.400 koszty zmienne wytworzenia w okresie 600 600 200 200 5.600 koszty stałe wytworzenia w okresie 000 000 000 000 4.000 razem koszty wytworzenia w okresie 2.600 2.600 2.200 2.200 9.600 zapas początkowy 0 650 0 0 zapas końcowy 0 650 0 440 440 koszt wytworzenia sprzedanych produktów 2.600 950 2.850 760 9.160 wynik brutto na sprzedaży 400 050 150 640 4.240 koszty sprzedaży 600 500 600 440 2.140 koszty ogólnego zarządu 100 100 100 100 400 wynik netto na sprzedaży 700 450 450 100 700 RKZ I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem przychody ze sprzedaży 4.000 3.000 4.000 2.400 13.400 koszty zmienne wytworzenia w okresie 600 600 200 200 5.600 zapas początkowy 0 400 0 0 zapas końcowy 0 400 0 240 240 koszt zmienny wytworzenia sprzedanych produktów 600 200 600 960 5.360 marża brutto 1 2.400 800 2.400 440 8.040 zmienne koszty sprzedaży 400 300 400 240 340 marża brutto 2 2.000 500 2.000 200 6.700 stałe koszty wytworzenia 000 000 000 000 4.000 stałe koszty sprzedaży 200 200 200 200 800 stałe koszty ogólnego zarządu 100 100 100 100 400 wynik netto na sprzedaży 700 200 700-100 500 2. wynik finansowy I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem rachunek kosztów pełnych 700 450 450 100 700 rachunek kosztów zmiennych 700 200 700-100 500 dr Tomasz Wnuk-Pel 17

różnica w wyniku finansowym 0 250-250 200 200 zmiana stanu zapasów I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem wzrost zapasów w rachunku kosztów pełnych 0 650-650 440 440 wzrost zapasów w rachunku kosztów zmiennych 0 400-400 240 240 różnica w wycenie zmiany stanu zapasów 0 250-250 200 200 3. I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem produkcja (t) 200 150 200 120 670 sprzedaż (t) 200 150 200 120 670 RKP I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał razem przychody ze sprzedaży 4.000 3.000 4.000 2.400 13.400 koszt wytworzenia sprzedanych produktów 2.600 2.200 2.600 960 9.360 wynik brutto na sprzedaży 400 800 400 440 4.040 koszty sprzedaży 600 500 600 440 2.140 koszty ogólnego zarządu 100 100 100 100 400 wynik netto na sprzedaży 700 200 700-100 500 Po wprowadzeniu JIT wynik netto na sprzedaży obliczony w rachunku kosztów pełnych w spółce MAP SA jest taki sam jak wynik obliczony w rachunku kosztów zmiennych ponieważ po wprowadzeniu JIT w spółce nie byłoby zapasów (przy braku zmiany stanu zapasów w RKP i RKZ wynik jest identyczny). CASE 2 (WWRKW) Spółka handlowa TopTRADE Sp. z o.o. sprzedaje swoje towary (motorowery) w dwóch regionach - Zachodnim i Wschodnim. Rowery sprzedawane przez spółkę są podzielone na cztery grupy: - grupa ekonomiczna (w jej skład wchodzą towary A i B), - grupa regularna (w jej skład wchodzą towary C i D), - grupa sportowa (w jej skład wchodzi towar E), - grupa pozostała (w jej skład wchodzą towary F i G). Dział Controllingu TopTRADE Sp. z o.o. ustalił, że koszty stałe grupy towarów ekonomicznych wynoszą 40 zł a grupy towarów pozostałych 6 zł. Koszty stałe regionu Zachodniego wynoszą 36 zł a koszty regionu Wschodniego wynoszą 30 zł. Koszty stałe całej spółki TopTRADE Sp. z o.o. wynoszą 15 zł. Wiadomo, że towary ekonomiczne i regularne są sprzedawane w regionie Zachodnim a towary sportowe i pozostałe w regionie Wschodnim. Dane są również następujące informacje: A B C D E F G przychód ze sprzedaży (zł) 200 300 100 120 100 180 200 koszty zmienne (zł) 140 180 80 60 70 198 100 koszty stałe (zł) 40 60 42 60 8 0 0 Sporządź rachunek wyników zgodnie z zasadami wielostopniowego i wieloblokowego rachunku kosztów i wyników. CASE 2 (WWRKW) pozycja TopTRADE Sp. z o.o. region Zachodni region Wschodni grupa E grupa R grupa S grupa P Razem A B C D E F G przychody (zł) 200 300 100 120 100 180 200 200 koszty zmienne towarów (zł) 140 180 80 60 70 198 100 828 marża brutto I na towarach (zł) 60 120 20 60 30-18 100 372 stopa marży brutto I na towarach (%) 30,0% 40,0% 20,0% 50,0% 30,0% -10,0% 50,0% 31,0% koszty stałe towarów (zł) 40 60 42 60 4 0 0 206 marża brutto II na towarach (zł) 20 60-22 0 26-18 100 166 stopa marży brutto II na towarach (%) 10,0% 20,0% -22,0% 0,0% 26,0% -10,0% 50,0% 13,8% koszty grup towarów (zł) 40 6 46 marża brutto III na grupach towarów (zł) 40-22 26 76 120 stopa marży brutto III na grupach tow. (zł) 8,0% -10,0% 26,0% 20,0% 10,0% dr Tomasz Wnuk-Pel 18

koszty stałe regionów (zł) 36 30 66 marża brutto IV na regionach (zł) -18 72 54 stopa marży brutto IV (zł) -2,5% 15,0% 4,5% koszty stałe firmy (zł) 15 15 wynik firmy (zł) 39 39 stopa wyniku firmy (%) 3,3% 3,3% CASE 3 (WWRKW) Wielostopniowy i wieloblokowy rachunek kosztów i wyników AXA Sp. z o.o. zawiera następujące informacje: AXA Sp. z o.o. pozycja Wydział A Wydział B Razem Asortyment I Asortyment II A III Asortyment IV 1 2 3 4 5 6 7 przychody (zł) 400 600 200 300 200 360 400 koszty zmienne produktów (zł) 280 360 160 120 140 396 200 marża brutto I na produktach (zł) stopa marży brutto I na produktach (%) koszty stałe produktów (zł) 80 120 80 120 8 0 0 marża brutto II na produktach (zł) stopa marży brutto II na produktach (%) koszty asortymentów (zł) 80 20 0 88 marża brutto III na asortymentach (zł) stopa marży brutto III na asortymentach (zł) koszty stałe wydziałów (zł) 20 32 marża brutto IV na wydziałach (zł) stopa marży brutto IV na wydziałach (zł) koszty stałe firmy (zł) 33 wynik firmy (zł) stopa wyniku firmy (%) Oblicz wynik finansowy AXA Sp. z o.o. i określ produkty z których wytwarzania AXA powinna zrezygnować. CASE 3 (WWRKW) AXA Sp. z o.o. pozycja Wydział A Wydział B Razem Asortyment I Asortyment II A III Asortyment IV 1 2 3 4 5 6 7 przychody (zł) 400 600 200 300 200 360 400 2.460 koszty zmienne towarów (zł) 280 360 160 120 140 396 200 656 marża brutto I na towarach (zł) 120 240 40 180 60-36 200 804 stopa marży brutto I na towarach (%) 30,0% 40,0% 20,0% 60,0% 30,0% -10,0% 50,0% 32,7% koszty stałe towarów (zł) 80 120 80 120 8 0 0 408 marża brutto II na towarach (zł) 40 120-40 60 52-36 200 396 stopa marży brutto II na towarach (%) 10,0% 20,0% -20,0% 20,0% 26,0% -10,0% 50,0% 16,1% koszty grup towarów (zł) 80 20 0 88 188 marża brutto III na grupach towarów (zł) 80 0 52 76 208 stopa marży brutto III na grupach tow (zł) 8,0% 0,0% 26,0% 10,0% 8,5% koszty stałe regionów (zł) 20 32 52 marża brutto IV na regionach (zł) 60 96 156 stopa marży brutto IV (zł) 4,0% 10,0% 6,3% koszty stałe firmy (zł) 33 33 wynik firmy (zł) 123 123 stopa wyniku firmy (%) 5,0% 5,0% Jeżeli firma wyeliminuje produkty 3 i 6 to jej marża brutto wzrośnie o 76. dr Tomasz Wnuk-Pel 19

CASE 4 (planowane stawki kosztów, koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych) Spółka MEDICINES Sp. z o.o. wytwarza lancety do zastosowań medycznych. Produkcja odbywa się praktycznie w całości automatycznie a wytwarzane są trzy podstawowe rodzaje lancetów - L1, L2 i L3. Normy zużycia maszynogodzin na 1000 szt. lancetów danego rodzaju są następujące: L1 2 L2 3 L3 4 Miesięczne zdolności produkcyjne wydziału wytwarzającego lancety wynoszą 4.000 mh. Planowane koszty stałe wydziałowe wynoszą 400.000 zł a planowane koszty zmienne wydziałowe wynoszą 120.000 zł. Ze względu na załamanie się krajowego rynku narzędzi medycznych, związane z wejściem na ten rynek dużej firmy brytyjskiej, w bieżącym miesiącu wyprodukowano (w tys. sztuk): L1 500 L2 200 L3 300 Oblicz planowaną stawkę kosztów zmiennych i kosztów stałych wydziałowych. 2. Oblicz koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. CASE 4 (planowane stawki kosztów, koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych) planowana stawka zmiennych kosztów wydziałowych = 120.000 zł/4.000 mh = 30 zł/mh planowana stawka stałych kosztów wydziałowych = 400.000 zł/4.000 mh = 100 zł/mh 2. produkt L1 L2 L3 razem produkcja (tys. szt.) 500 200 300 norma (mh/tys. szt.) 2 3 4 produkcja (mh) 000 600 200 2.800 normalne zdolności produkcyjne = 4.000 wykorzystane normalne zdolności produkcyjne = 2.800 niewykorzystane normalne zdolności produkcyjne 200 planowana stawka stałych kosztów wydziałowych 100 koszt wykorzystanych normalnych zdolności produkcyjnych 280.000 koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych 120.000 CASE 5 (problem decyzyjny) Przedsiębiorstwo KABIINSTAL Sp. z o.o. jest producentem kabin prysznicowych sprzedawanych głównie na rynku krajowym. W ofercie spółki znajdują się trzy typy kabin - K1, K2 i K3. Normy zużycia maszynogodzin na produkcję jednej kabiny danego typu są następujące (mh/szt.): K1 1 K2 1 K3 2 W ostatnich miesiącach normalne zdolności produkcyjne, kształtujące się na poziomie 20.000 mh były wykorzystane zaledwie w 40%. Kalkulacja sporządzona przez Dział Controllingu KABIINSTAL Sp. z o.o. wykazała, że jedna z produkowanych kabin jest nierentowna i zarząd spółki rozważa rezygnację z jej produkcji (wiadomo, że kabina ta jest produktem dojrzałym i nie ma w dającej się przewidzieć przyszłości szansy na wzrost cen lub spadek kosztów wytworzenia tego produktu). Wyniki kalkulacji sporządzonej przez Dział Controllingu KABIINSTAL Sp. z o.o. zaprezentowano poniżej: K1 K2 K3 sprzedaż (szt.) 3.000 2.000 500 cena (zł/szt.) 100 130 130 koszty materiałów bezpośrednich (zł/szt.) 60 40 50 koszty płac bezpośrednich (zł/szt.) 20 30 10 rzeczywiste zmienne koszty wydziałowe (zł/szt.) 10 20 20 rzeczywiste stałe koszty wydziałowe (zł/szt.) 20 20 40 rzeczywiste koszty wytworzenia (zł/szt.) 110 110 120 zysk/strata (zł/szt.) -10 20 10 Planowane i rzeczywiste koszty wydziałowe w analizowanym okresie były identyczne. Polecenia: Odpowiedz czy podejmując decyzję o eliminacji nierentownej kabiny na podstawie kalkulacji przygotowanej przez Dział Controllingu, zarząd KABIINSTAL Sp. z o.o. postąpiłby słusznie? CASE 5 (problem decyzyjny) dr Tomasz Wnuk-Pel 20