Syntezy stereoselektywne

Syntezy stereoselektywne a b d d a b e d a b d e a b d podstawienie addycja enancjomery z substratów achiralnych diastereoizomery z substratów chiralnych : S : a b : S a b S : a b a C b C C d d a C b C C d e a C b C C e d d d a a b b d d a e b b d d e a b b enancjomery d b a d f b a e enancjomery d g a d f b a e d b a d f g a e ys. 1. Tworzenie nowych centrów stereogenicznych.

B 3. S(C 3 ) 2 }2 B }2 B 1 2 3 ys. 2. Stereoselektywna addycja borowodoru do α-pinenu., sposób podejscia egzo 4, sposób podejscia endo 1. C 3 MgBr 2. 3 5 (C 6 5 ) 3 P=C 2 C 2 1. ArC 3 2. LiAl 4 6 ys. 3. trzymywanie diastereoizomerycznych alkoholi z 2-norbornanonu. Syntezy diastereoselektywne LiAl 4 8 ()-kamfora 90.2 : 9.8 ()-kamfora _ 88.7 : 11.3 ys. 4. edukcja kamfory za pomocą LiAl 4. 9 10

Syntezy diastereoselektywne związków achiralnych Związki cykliczne u preferowany kierunek ataku u preferowany kierunek ataku 11 12 ys. 5. Diastereoselektywna addycja odczynnika nukleofilowego do chiralnego 11 i achiralnego 12 bicyklicznego ketonu. u u u u 13 14 ys. 6. Diastereotopowe π-strony grupy karbonylowej w cykloheksanonie. C 8 17 tbu 16 15 LiAl 4 LiAl 4 C 8 17 tbu ys. 7. Topologia grupy karbonylowej w chiralnym i achiralnym ketonie.

Diastereoselektywne syntezy alkenów trzymywanie alkenów z alkinów. tody redukcyjne. ' '' 2 B ' '' C ' '' B 2 17 Li, Et ' liq. 3 '' ys. 8. Synteza Z/E-alkenów z alkinów. Li, Et liq. 3 18 19 ys. 9. edukcja cyklodekynu do E-cyklodekenu. C 2 LiAl 4 Al D 3 D 20 21 22 3 SiC C C C 3 20a LiAl 4 Et 2 3 Si CC 3 Z-22a aal 2 (C 2 C 2 C 3 ) 2 Et 2 3 Si CC 3 E-22a ys.10. edukcja alkoholu propargilowego za pomocą LiAl 4.

eakcje addycji. I 2 I (ibu) 2 Al Al(iBu) 2 C 2 C 2 Li 23 Al - (C 3 )(ibu) 2 C C 2 ys. 11. Stereochemicznie kontrolowana synteza pochodnych (E)-alkenów via alany. (syn eliminacja) ' Br 2 B ' Br 2 2 B Br Br ' B 2 ' (anti elimancja) ' Br Br Br ys. 11a. Przekształcenie E-alkenyloboranu w E- lub Z-alkenylowe bromki. 2 B '' ' ''' Br Pd(P 3 ) 4 aet, ' '' ''' X B 2 ' X ' 2 B KB('') 3 lub tbuli - 2 B X ' 2 B ' Li 2 B ' " C C - Li - 2 B ' I 2 ' " ys. 12. Zastosowania boranów alkenylowych w syntezie organicznej. "

Stereoselektywne tworzenie alkenów w procesach eliminacji 33 L S Cl ' MgBr L Cl S ' Zn L S ' ' L Cl S a ' S L ai Ac ' L I S PCl 3 SnCl 2 Pyr ys. 13. Stereochemicznie kontrolowana reakcja redukcji chlorohydryn via epoksydy do alkenów. Ms a(g) ' S 2 C 6 5 'C ''C(Li)S 2 C 6 5 '' Ms ' '' ' '' Ms ' S 2 C 6 5 a(g) '' ys. 14. Addycja karboanionu do związku karbonylowego, a następnie redukcja do (E)-alkenu.

Z-alken kontrola kinetyczna E-alken kontrola termodnamiczna podstawniki na atomie karboanion nie stabilizowany karboanion stabilizowany węgla w ylidzie = alkil lub alkoksyl = C, C, C, Ar, C=C podstawniki na atomie = aryl (atom fosforu o = alkil lub grupa fosforu mniejszej gęstości elektronowej) P() 2 rozpuszczalnik polarny, aprotonowy, np. niepolarny lub protonowy DMS temperatura niska wysoka warunki wolne od soli jako zasadę stosuje się a(si 3 ) 2 sole stabilizujące betainę I ' 3 P C C " ' 3 P. C. - ' ' 3 P C 3 P - C " " C C σ σ C " oksafosfetan betaina I stan przejsciowy ul ' - 3 P " C (E) C ' - 3 P 3 P C betaina II C - " ys. 15. eakcja Wittiga " C (Z) C ' Stereoselektywne tworzenie alkenów w reakcjach pericyklicznych eakcje cheletropowe. C 2 S () 3 P : 37 38 39 C 6 5 BuLi C 6 5 Li 40 ys. 16. C 6 5 C 2 Li

' '' ' '' ys. 17. Przegrupowania sigmatropowe. 2 3 1 2 3 1 2 (E) 3 gdy 1 CC 2 > 2 1 1 3 3 2 1 2 (Z) ys. 18. Przegrupowanie Claisena eterów allilowo-winylowych.

Strategie stosowane w stereokontrolowanych syntezach diastereoselektywnych. 2 C 3 C 2 C C 3 The C 3 C 6 5 C 2 C 3 41 C 3 C 2 C 3 C 6 5 C 3 C 3 43, d.s. 94% Li(i-Pr) 2 C 6 5 C 3 I, 98% ys. 19. Stereokontrola procesu alkilowania enolanu oksazoliny. 42 C C 3 Li C 3 atak preferowany C 6 5 C 2, toluen C 6 5 Li(i-Pr) 2 C 6 5 Li atak egzo 2 44 atak endo C 6 5 ' '' C 2 n-bu C 6 5 '' ' 1. Li(i-Pr) 2 2. ''X C 6 5 ys. 20. C-Alkilowanie enolanu litu bicyklicznego laktamu. ' 'X

h 2 (Ac) 4 nc 8 17 * (L)n h S nc 5 11 C 2 * 2 46 nc 5 11 d.s. 87% 45 h 2 (Ac) 4 * (L)n h S nc 5 11 C 2 * nc 5 11 * = konformacja mniej korzystna d.s. 13% ys. 21. Stereoselektywna wewnątrzcząsteczkowa reakcja C-insercji w α-diazo-βketoestrze - Ts 47 ys. 22. Wewnątrzcząsteczkowe alkilowanie enolanu. I 2, C 3 C Et P Et I - I -EtI Et P I cis-49, 90% 48 P(Et) 2 Et P Et I - I -EtI Et P trans-49 ys. 23. Stereoselektywne tworzenie cyklicznych fosforanów w warunkach kontroli termodynamicznej. I

X X 96% X (S)-E (S)-E X X X =, Et, 2, Si(tBu) 2 ()-Z ys. 24. Stereochemia 1,3-przesunięcia w przegrupowaniu Claisena. re-addycja 5 C 6 S si-addycja Zn 2 S C 6 5 : 50 1. 2 Mg 2.Al(g), 2 1. 2 Mg 2.Al(g), 2 ys. 25. Addycja nukleofilowa do winylowego sulfotlenku. si-addycja C (C 6 5 ) 3 P Fe BuLi (C 6 5 ) 2 P Li C Fe X C (C 6 5 ) 3 P Fe 51 ys. 26. Diastereoselektywne alkilowanie chiralnego kompleksu acylowego żelaza.

C 2 C 3 (C) 3 Fe C 2 C 3 (C65)3C PF6 - α β (C) 3 Fe PF 6-52 53 C 2 C 3 2 1. (C 3 ) 3-2. a, C 3 3. Cl, C 3 (C) 3 Fe 2 C 2 tbu ipr 2 Et C 2 C 3 C 2 tbu 54 ys. 27. Boczna kontrola w stereoselektywnej syntezie gabakuliny 54. C 6 5 C 6 5 C 3 55 ys. 28. Epoksydowanie alkoholu allilowego ukierunkowane przez wiązanie wodorowe. ' " 2 C 3 SAMP = (S)-1-amino-2-(metoksymetylo)pyrrolidyna ' " C 3 ipr 2 Li ' " Li 1. E 2. 3 ' " E E : -lq, C, C=CC' E C 3 ys. 29. (Enders, 1984)

S h 2 (Ac) 4 nc 8 17 * (L)n h nc 5 11 C 2 * 2 46 nc 5 11 d.s. 87% 45 * (L)n h C 2 * h 2 (Ac) 4 S nc 5 11 nc 5 11 * = konformacja mniej korzystna d.s. 13% ys. 21. C 2 C 2 2 C 6 5 C 3 C 2 C 6 5 ipr2 Li C3 E : -lq, C E ys. 29a. C 6 5 Li C3 Z, 98% 1. E 2. 3 C 2 E (Lutomski, yers, 1984)

SitBu 2 (S)-56 57 SitBu 2 1. LiiPr 2, TF, -78 C 2. tbu 2 SiCl, MPT 1. Li(Si 2 ) 2, TF, -78 C 2. tbu 2 SiCl, MPT SitBu 2 SitBu 2 E-58 SitBu 2 Z-58 SitBu 2 SitBu 2 SitBu 2 SitBu 2 SitBu 2 87% 93% 2 C SitBu 2 2 C SitBu 2 (2,3S)-59 (2S,3S)-59 C 2 C 2 (2,3S)- 60 (2S,3S)-60 ys. 30. Stosowanie achiralnego środka wspomagającego we wprowadzaniu nowego centrum chiralnego w substracie podczas przegrupowania Claisena.

Li E E E X Li E E CX XC E stereokontrola wewnatrzpierscieniowa ys. 31. Stereokontrola wewnątrzpierścieniowa Li E E E ys. 31a. ststereokontrola wewnatrzpierscieniowa wymuszona przez chelatowanie Li E E E ys. 31b. stereokontrola zewnatrzpierscieniowa Si 3 3 Si 86% 14% ys. 31c. Zewnątrzpierścieniowa stereokontrola podczas przegrupowania Claisena. aprężenia steryczne typu A (1,2) oraz A (1,3)

X X A (1,2) X X A (1,3) Wykorzystania syntetyczne: 2 1. i-pr 2 Li 2. I 2 eq ax ai 4 p 7 t-bu i-pr 1. i-pr 2 Li 2. I t-bu i-pr 1. i-pr 2 Li 2. I t-bu i-pr

Addycja nukleofilowa L > M > S u S M u M L M L L S u S model Crama model Felkina ys. 32. Model Crama i Felkina dla addycji nukleofilowej do grupy karbonylowej w acyklicznych związkach karbonylowych ((L>M>S w porządku oddziaływań sterycznych). u 109 u M S L L S M u Trajektoria Burgi i Dunitz'a A preferow ana konformacja ys. 33.Model Felkina-Anha. B

TP 61 BrMg () TP ys. 34. Addycja bromku 3-metylobutylomagnezowego do grupy aldehydowej. 62 S C Et (C) 3 Cr C 3 M EtMgBr C 3 Cr(C) 3 Cr(C) L 3 63 (S)-64 d.e. 100% ys. 35. Addycja bromku etylomagnezowego do chiralnego aldehydu. Ar = 2,6-di-tert-butylo-4-metylofenyl Ar Ar Al M Ar Ar Al M L S u S L u M u L S (produkt Crama) S M L u

ys. 36. Addycja nukleofilowa do grupy karbonylowej skompleksowanej objętościowym kwasem Lewisa. X =,, 2 M X L u X L u S S M X M M X u L L u ys. 37. Addycja nukleofilowa do chelatowanej grupy karbonylowej. Si 2 tbu Si 2 tbu C SnBu 3 65 19:1 produkt Crama Bzl Bzl C SnBu 3 66 ys. 38. 250:1 produkt zgodny z modelem cyklicznym

atak aksjalny 3 5 β α α atak ekwatorialny atak ekwatorialny atak aksjalny β β α δ u α δ E α u δ α δ β β α α α u α A ys. 39. Stany przejściowe Felkina dla reakcji addycji nukleofilowej do cykloheksanonu. u

atak ekwatorialny 1 2 66 atak aksjalny 5 6 7 67 LiAl 4 90% LiAl 4 2β alkohol 7α epimer (niewielki nadmiar) ys. 40. Porównanie przebiegu reakcji redukcji przy pomocy LiAl 4 giętkich i sztywnych pochodnych cykloheksanonów. tbu 68 kwas Lewisa tbu Al 3 C C 3 tbu C 3 tbu C 3 Li 81% aksjalna grupa 79% ds 1% ds ekwatorialna grupa 21% ds 99% ds C 3 Li 84% Power et al. 1990 ys. 41. Addycja nukleofilowa do kompleksu kwas Lewisa-cykloheksanon.

C β X* C α C C * * u X* ' Mg Br e addycja " tbu 3 C ' e.e. 52-67% ' Li " 3 C 2 Si addycja ' e.e. 61-95% nbu Mg Br Br Mg 3 nbu C 2 e.e. 85% (Et 2 ) e.e. 22% (TF) e.e. 19% ( 2 ) ys. 42.

CCl S-69 ys. 43a 70 Cu. BF 3 e addycja 71 ys. 43b addycja od e strony 72 tbu 1. 'Cu.P(nBu) 3 BF 3 /Et 2 2. 3 ys. 43c. ' 2 C 2 tbuk C 2 C 2 73 100 : 1 ys. 44. Wewnątrzcząsteczkowa addycja Michaela.

Cu 4 (CuLi) 2 (Li 2 CuLi) 75a d.s. 98% 74 Cu (Li 2 CuLi) ys. 45. Addycja związków miedzi do cykloheksenonów. 75b d.s. 2% [ ] 2 CuLi 88% 76 kierunek ataku 77 d.s. 98% u M L M L S u S model Felkina ys. 46. Addycja stereokontrolowana miedzinu winylu do acyklicznych enonów.

4 (CuLi) 2 78, = d.s. >98%, 77% 79, = d.s. 97%, 61% 4 (CuLi) 2 47-56% 80, = Ac d.s. 31% 81, = d.s. 61% ys. 47. Preferencja diastereofacialna w addycji alkilomiedzinu do 5-podstawionych 2- cyklopentenonów. C 2 82 C 83 82 84 e.e. 85-93% C 2 3 C MgBr CuI ys. 48. Synteza estrów kwasów β-alkilo-γ-ketokarboksylowych.

ArSCl (-)-mentol Ar S (-)-mentyl 86a (-)-mentyl S Ar 86b Cl (-)-mentol S Ar MgX 87 ys. 49. toda syntezy chiralnych sulfotlenków wg Andersena. re-addycja Zn 2 S C 6 5 : S 1. 2 Mg 2.Al(g), 2 gdzie jon metalu ys. 49a. Addycja nukleofilowa do winylowego sulfotlenku.

B 2 6 (100%) B 2 6 (96%) B 2 6 (100%) ys. 50. Kierunek przyłączenia diboranu do wiązania podwójnego. B B 2 6 88 (9-BB) ys. 51a. trzymywanie 9-borabicyklo[3.3.1]nonan (9-BB). Cl B 2 6 Cl 2 B Cl B 2 40% 60% 9-BB Cl B B Cl 1.1% 98.9% B 2 6 B 2 2 B 20% 80% 9-BB B B 1.5% 98.5% ys. 51b. Przyłączenie boranów do bromku allilu i styrenu. 2 B 2 6 B 89

ys. 52. trzymywanie di-sec-izoamyloboranu. 89 Br 2 B. 2 S 90 B BBr 2 ys. 53. Chemo- i regioselektywne hydroborowanie 2-metylo-1,5-haksadienu. 3 C 91 C 2 C 2 C 6 5 C 3 1. B 3. TF 2. 2 2, a C 2 C 2 C 6 5 92 (d.s. 98%) B 3 ys. 54. Stereoselektywne hydroborowanie eteru allilowego 91. B' Si 3 3 C C 2 Bzl 1 2 3 93 Si 3 C 2 Bzl 1. ) 2 B 2. 2 2, a 'B A C 3 94 (d.s. 87%) Si 3 C 2 Bzl ys. 55. Przykład oddziaływań typu A (1,3) w reakcji hydroborowania. B C 3 95 (d.s. 13%)

s 4 ' "' " ' "' " ys. 56. Stereoselektywne utlenianie eterów allilowych tetratlenkiem osmu. B - Li Li Li trans cis Stereochemia powstawania enolanu z ketonów etylowoalkilowych zasada trans-enolan [%] cis-enolan [%] Et- LDA 77 23 Et- LTMP 86 14 Et- LTMP(MPT) 8 92 Et- Li(Si 2 ) 2 0 100 tbu- LDA 2 98 - LDA 2 98 - LDA 95 5 tbu- LDA 95 5 tbus- LDA 90 10 Et 2 - LDA 3 97

L Li C 3 Li trans L T 3 C Li Li L cis L C ys. 57b. Alternatywne struktury stanów przejściowych podczas enolizacji ketonu etylowoalkilowego. tbu E tbu E A δ δ tbu E trans - δ 96 tbu E tbu E δ E cis E ys. 58. Alternatywne drogi reakcji alkilowania enolanu 4-tert-butylocykloheksanonu. Li C 3 97 EtI 3 C Et Et C 3 98 99 = 98/99 = 95 : 5 = 98/99 = 5 : 95 ys. 59. C-alkilowanie bicyklicznego enolanu.

TP TP C 2 a, C 3 I 67% C 2 100 101 d.s. 93% 2 C Li, C 3 I 94% 2 C 102 103 d.s. 87% ys. 60. Stereoselektywne metylowanie stabilizowanych enolanów.

CX E X ekwatorialne alkilowanie (preferowane) tbu E tbu Li E aksjalne alkilowanie tbu ys. 61. Alkilowanie anionu cykloheksylidenowego. E CX Li C 2 Li C 2 C 2 LDA EtI Et Et 104 105 106a 106b 92 : 8 C 2 C 3 Li C 2 C 3 C 2 C 3 LDA 3 C EtI Et Et 107 108 109a 22 : 78 ys. 62. π-facialna stereoselektywność wymuszona przez chelatowanie. 109b

C 2 Li C 2 Br -60 C 111a d.s. 97% 110 C 2 111b d.s. 3% ys. 63. Alkilowanie enolanu pochodnej imidazolu ze stereokontrolą zewnątrz pierścieniową. C 6 5 (C 3 S) 2 C Li C 3 C 3 I C 6 5 (C 3 S) 2 C 3 C 3 C Li C 3 C 6 5 (C 3 S) 2 C C 2 C 3 112 I δ 113 ys.64. π-facialna selektywność bazująca na minimalizacji naprężeń typu A (1,,3). 83% Et 67% 114 LDA, MPT EtI 115 Et 17% 33% LDA, MPT I Et 117 116 ys. 65a.

I 3 C 3 C 118 Li 3 C C 3 119 Li ys.65b. 3 C 3 C C 3 δ Et 115 1 3 [] 1 3 X 2 1 X 2 4 2 4 4 3 > > = = > β β β β A α α B C α D α α α 'β 'β β β anti ys. 66a.eakcja epoksydowania acyklicznych alkoholi allilowych. syn

1 β β Ar A α Ar 1 β β S α 1 β β anti α 1 β β ys. 66b. Minimalizacja naprężeń sterycznych w stanach przejściowych w reakcji epoksydowania. syn α t-bu V 5 C 2 120 121a 121b L L t-bu V a : b = 1 : 400 C 2 ys. 67. Epoksydowanie alkoholi homoallilowych, katalizowane związkami V 5.

ys. 68a. Struktura kompleksów tytanu w reakcji epoksydowania alkoholu allilowego. 124 t-bu L-()-winian dimetylu Ti(i-Pr) 4 79% 125 e.e. >95% ys. 68b. Synteza Sharplessa substratu do syntezy metymycyny. 126 t-bu L-()-winian dietylu Ti(i-Pr) 4 77% 127 e.e. 95% ys. 68c. Chemoselektywne i enancjoselektywne epoksydowanie geraniolu. 0.6 M t-bu L-()-winian diizopropylu, Ti(i-Pr) 4 rac-128 ()-128 e.e >96% (S)-129 d.s. 98% ys. 69a. Przykład kinetycznego rozszczepienia racemicznego alkoholu allilowego przy zastosowaniu stereospecyficznej reakcji epoksydowania.

Ac 1. 2, Pt 2 2. Ac 2 u 2 Ac Et 1. K 2 C 3, 2. Cl C ys. 69b. Przykład zastosowania alkoholu allilowego w syntezie organicznej. eakcje kondensacji aldolowej C C C Et C 130 ys. 70. Erytronolid A - aglikon erytromycyny A oraz jego forma łańcuchowa. ' IB - M ' "C " ' " ' syn-131 (racemat) anti-131 (racemat) ys. 71a. Schemat kontroli chemoselektywności.

e e' " ' " ' ' " 3 C Li syn (erytro) (Si-e') syn (erytro) (e-si') Si Si' " ' " ' anti (treo) (Si-Si') anti (treo) (e-e') ys. 71b. Krzyżowa kondensacja aldolowa pomiędzy achiralnymi reagentami. cis - Li (a) 132 = (b) 133 = t-bu C TF -78 C 50% : 50% 98% : 2% - Li (C 3 ) 2 CC trans (c) 134 = TF -78 C i-pr i-pr 55% : 45% 2% : 98% (d) 135 = ys. 72. Przykłady kontroli prostej diastereoselekcji w kondensacji aldolowej.

'' M " ' cis - Li ' ''C " ' M ' syn " ' anti - Li " M ' " ' trans ' ''C '' ys. 73a. Struktury stanu przejściowego zgodne z modelem Zimmermana-Traxlera dla kondensacji aldolowej. M ' syn " ' anti - Li - Li syn anti syn : anti = 43 : 57 ys. 73b.

S (i-pr) 2 Et 9-BB-Tf B S C 3 C 2 C Et S S 2 CF 3 136 137 syn >96% 9-BB-Tf = B ys. 74a. - Li LDA 1. ZrCl 2 (i-pr) 2 (i-pr) 2 2. C 138 cis 81% (i-pr) 2 trans 19% 139 syn >98% C (i-pr) 2 (i-pr) 2 syn : anti 61 : 39 ys. 74b. Przykład zastosowania syn-reagentów w kondensacji aldolowej. - Li LDA (C 3 ) 2 CC 140 ys. 75a. Przykład zastosowania w kondensacji aldolowej anti-reagentów z dużą grupą alkoksylową. 141 142 anti >99%

143 S 2 BS 2 CF 3 (i-pr) 2 Et B S 2 144 C S 145 anti >95% ys. 75b. Przykład zastosowania w kondensacji aldolowej anti-reagentów z podstawnikiem cyklopentylowym na atomie boru. 4 2 3 dla ' = Cram " " ' ' Li 2,3-syn 3,4-syn 2,3-anti 3,4-syn ' " anti-cram 4 2 3 " " ' ' 2,3-syn 3,4-anti ys. 76. eakcja aldolowa achiralnego enolu z chiralnym aldehydem. 2,3-anti 3,4-anti

Li konfiguracja zgodna z postulatem Crama Si 3 Si 3 147 80% cis-146 konfiguracja anti-cram Si 3 148 20% ys. 77a. Przykład kondensacji aldolowej ze selekcją diastereofacialną. Si 3 cis-149 Bzl 150 C Bzl TiCl 4 Ti Cl 4 Si 3 Bzl Bzl 151a 97% 151b 3% ys. 77b. Przykład kondensacji aldolowej ze selekcją diastereofacialną kontrolowaną przez chelatowany stan przejściowy.

L 2 BS 2 CF 3 BL 2 Si 2 t-bu Si 2 t-bu 152 C= Si 2 t-bu Si 2 t-bu 153 154 ys. 78a. Diastereofacialna selektywność w reakcji α-silyloksyenolanu z aldehydami. Zależność diastereofacialnej selektywności od rodzaju ligandów borylowych. L 2 153/154 9-BB C 6 5 1 : 14 C 2 5 1 : 17 i-pr 1 : 100 di-n-bu C 6 5 1 : 40 C 2 5 1 : 50 i-pr 1 : 100 cyklopentyl C 6 5 1 : 75 C 2 5 1 : 100 i-pr Brak reakcji Si 2 t-bu BS 2 CF 3 B 2 2 Si (i-pr) 2 Et 2 t-bu 152 2 C 1. F, C 2. ai 4 Si 2 t-bu 155, e.e. >98% ys.78b.

n-bu n-bu B - n-bu n-bu B - B 156 157 ys. 78c. Przykłady chiralnych enolanów. 158

C 2 C 2 C 2 6.8 : 1 C 2 SnCl 4 C 2 nie powstaje C 2 C C 2 2 SnCl 4 C 2 nie powstaje ys. 79c. Przykłady regioselektywnej cykloaddycji Dielsa-Aldera.

ys. 80a. Konfiguracja elektronów π w stanie podstawowym i stanie wzbudzonym dla etenu. ys.80b. Konfiguracja elektronów π w stanie podstawowym oraz pierwszym stanie wzbudzonym dla 1,3-butadienu. M ψ 2 LUM ψ 3 LUM π M π dozwolone ze wzgledu, na symetrie,

ys. 80c.Dozwolona ze względu na symetrię cykloaddycja termiczna typu [42] 1,3- butadienu z etenem.

C 2 C 2 C 2 C 2 C 2 C 2 2 C C 2 ys. 81a. etencja geometrii Z/E dienofila w cykloaddycji [42]. C 2 Et Et 2 C C 2 Et 159 ys. 81b. Przykład stereospecyficzności cykloaddycji [42] względem dienu. 160 ys. 82. Przykład stereoselektywnej cykloaddycji 1,3-butadienu do bezwodnika maleinowego.

C 2 2 C endo TS endo-161 C 2 C 2 C 2 egzo TS egzo-161 ys. 83. Dwie drogi cykloaddycji[42] endo i egzo. endo TS endo-162 egzo TS egzo-162 ys. 84. Przykład stereoselektywnej cykloaddycji cyklopentadienu do bezwodnika maleinowego. endo-163 egzo-164 ys. 85. Cykloaddycja furanu do imidu kwasu maleinowego.

* * * 165 * * * endo-166 * 165 e / Si = 20 : 1 endo-166 : endo-167 endo-167 * * egzo-168 * egzo-169 * e / Si = 6,5 : 1 egzo-168 : egzo-169 ys. 86. Cykloaddycja [42] cyklopentadienu do chiralnego aldehydu.

170 t-bu BF 3. Et 2 t-bu 97 : 3 t-bu 1. LDA, Cl 2, P(Et) 3 2. LiAl 4 ai 4 171 e.e. 85% ys. 87. Synteza norbornenonu * 2 C C 2 * (a) hydroliza () () C 2 C 2 172 * = (a) C 6 6, e.e. 5%, konfiguracja (,) (b) C 6 5 C 3, 1g TiCl 4, e.e. 78%, konfiguracja (S,S) (c) C 6 5 C 3, 1g i-bu 2 AlCl, e.e. 90%, konfiguracja (S,S) Si ys. 88. Diastereoselekcja chiralnego dienofilu w [42]cykloaddycji.

173 2 AlCl k 1 2 ClAl - i-pr Al 178 k 100 2 Al - Cl 2 endo/egzo = 20 : 1 endo-174/endo-175 = 4 : 1 endo/egzo = 60 : 1 endo-174/endo-175 = 40 : 1 endo-174 CX* CX* endo-175 CX* CX* egzo-176 egzo-177 ys. 89. Zależność stereoselektywności cykloaddycji [42] od stechiometrii kwasu Lewisa. Si Si pochodna (-)-mentolu pochodna ()-pulegonu e pochodna ()-kamfory Si e i-pr pochodna (1S,2)-norefedryny pochodna (S)-waliny

ys. 90. Przykłady chiralnych dienofilów. (S)-179 B(Ac) 3 A 180 181 B ys. 91. ddziaływania π-π oraz steryczne w modelowym stanach przejściowych w [42] cykloaddycji chiralnego dienu (dla czytelności rysunku pominięto kwas Lewisa). Z 2 C - S 2 2 S 182 Z Z - grupa elektronoakceptorowa ys. 92a. Schemat tworzenia pierścienia cyklopropanowego przy użyciu ylidów. C C 183 184 C TiCl 4 185 2 C - S 2 183 186 e.e. 90% M<e 1. - 2. C 2 2 Mukiyama, 1979

ys. 92b. Przykład cykloaddycji [12]. Synteza estru dimetylowego kwasu 1,1-cyklopropanodikarboksylowego.

1 2 3C hν 1 187 3 2 3 3 2 1 anti - 188 1 ys. 93. Fotocykloaddycja [22]. 2 3 S 2 S2 2 S 2 189 1. zasada 2. X 190 S 2 S 2 E-191 ys. 94. eakcja cheletropowa - cykloaddycja typu [14].

1. LiAl 4 2. S 2 Cl Ms Ms a 2 S KS 5 1. BuLi 2. I(C 2 ) 8 Ac 192 S 2 S Ac S 2 S 2 Ac ys. 95. Synteza octanu (E)-9,11-dodekadienylu, należącego do grupy feromonów płciowych. 193 C C 1. ClCEt 2. a 3 C 3 C 1. 2. Bzl, 194 ys. 96. Przegrupowanie Curtiusa chiralnego azydku acylowego. C 2 Bzl C

C C C X 1 2 1 3 C C C X C C C X przegrupowanie sigmatropowe [1,3] 3 1 2 1 C C C X C C 4 5 X C C C C C C C C X C C [1,5] ys. 97a. przegrupowanie Wittiga [2,3] przegrupowanie Cope'a [3,3] przegrupowanie Claisena [3,3] 2 1 3 2 1 - - 1 2 3 1 2 3 3 2 1 3 2 1 ys. 97b. X X X (S)-195 196 1 2 3 4 3 2 1 (S)-197 X X 198 X ys. 98a. Schemat przegrupowania Claisena eterów allilowo-winylowych.

(E,E) (Z,Z) (E,Z) ys. 98b. Schemat diastereoselektywnego tworzenia się centrów stereogennych w przegrupowaniu Claisena. (Z,E) ()-199 3 C C ()-200 ys. 98c. Przeniesienie chiralności do aksjalnie chiralnego produktu. 190 C 90 % ys. 99a. 185 C 75 % ys. 99b. t-bu 142 C 78 % t-bu t-bu CEt d.s. 87 % ys. 99c. CEt d.s. 13 %

t-bu 110 C 37 % t-bu t-bu d.s. 73 % ys. 99d. d.s. 27 % C 2 Et t-bu 200 C 60 % t-bu d.s. 52 % C 2 Et t-bu d.s. 48 % Et ys. 99e. Przegrupowania Claisena eterów winylowych pochodnych cyklicznych allilowych alkoholi. X X (S)-195 196 i-pr i-pr (Z,) (E,S) C(Et) 3 C(Et) 3 Et Et i-pr i-pr EtC (S) ys. 101a. Przykład syntezy enancjomerycznie zbieżnej związku wykorzystywanego jako substrat do otrzymywania tokoferoli. i-pr

BzlC 2 CCl Bzl LDA Li Bzl 1. LiAl 4 2. MsCl 3. 2 CuLi 4. 2, Pd/C Bzl C 1. 3 SiCl 2. C 2 2 Li Bzl ys. 100b. 2 C 3 C() 2 2 D-glukoza ys. 100c. C 2 ()-pulegon -C 2 (3) (7) 1. [] 2. LiAl 4 1. 3 2. C 2 2 centrum stereogenne substratu centrum stereogenne wytworzone w reakcji Carrolla

ys. 100d. Przykład zastosowania reakcji Carrolla do utworzenia jednego z centrów stereogennych o konfiguracji łańcucha bocznego witaminy E. 225 C 197 (E,Z)-198 d.s. 99.7% (E,E)-200 d.s. 90% 199 (Z,Z)-200 d.s. 10% ys. 101a. Schemat przegrupowania Cope a w 3,4-dimetylo-1,5-heksadienach. 125 C 201 ys. 101b. Przegrupowanie germakrenu w elemen. 202 przegrupowanie Cope'a przegrupowanie Claisena Si 3 C 2 Si 3 ys. 102. Synteza kwasu karboksylowego o szkielecie cyklodekadienowym.

X X X (E,Z) X X X (E,E) X = alkil przegrupowanie Cope'a X = - przegrupowanie oksy-cope'a ys. 103a. Schemat przegrupowania oksy-cope a. MgBr a a 203 204 3 205 ys. 103b. Synteza pochodnych cis-hydroindenonu. 1 2 3 X E IB X X 1 2 3 4 X 2 1 2 3 1 3 4 X X Z ys. 104a. Schemat przegrupowania Wittiga eterów allilowych.

S (S)-206 S S ()-207 ee 94% = ys. 104b. Przegrupowanie [2,3]sigmatropowe optycznie czynnej soli sulfoniowej. 3 C 208 Ar Ar ys. 104c. Transfer stereogeniczności z atomu azotu na atom węgla. C 3 13% 87% cis trans ys. 105. eakcja hydrogenowania w obecności heterogenicznego katalizatora. Tabela. Diastereoselektywność w reakcjach hydrogenowania. cis [%] trans [%] C 2 95 5 C= 93 7 C 75 25 C= 65 35 C 2 a 55 45 C 2 Li 23 77 C 2 18 82 C 2 C 2 15 85 CC 3 14 86

C 2 10 90 2, Pd/C cis-210 209 gdzie: CD = 1,5-cyklooktadien Cy = cykloheksyl Py = pirydyna 2, [Ir(CD)Py(PCy 3 )] PF 6 - trans-210 96 : 4 cis-210 ys. 106. Ukierunkowana przez grupę hydroksylową reakcja hydrogenowania w obecności rozpuszczalnego katalizatora.

Bzl TBDMS 211 2 atm, 2 [h(bd)(dips-4)] BF 4 - TBDMS L h L A Bzl L Bzl L h TBDMS B TBDMS L h L Bzl Bzl L h L TBDMS Bzl Bzl TBDMS TBDMS 212 97 : 3 213 gdzie: BD = norbornadien DIPS-4 = 1,4-bis(difenylofosfino)butan TBDMS = tert-butylodimetylosililo- ys.107a. eakcja hydrogenowania ukierunkowana przez grupę hydroksylową preferowany przebieg procesu. Bzl Bzl Bzl TBDMS 214 2 atm, 2 [h(bd)(dips-4)] BF 4 - TBDMS 215 89 : 11 TBDMS ys. 107b. eakcja hydrogenowania ukierunkowana przez grupę hydroksylową. 216

217, BIAP P 2 P 2 S 2 218 α β ' addycja wodoru do strony C(α) e ys. 107c. ys. 107d. Katalityczne hydrogenowanie amidów α,β-nienasyconych kwasów połączonych z chiralnym pomocnikiem pochodzącym z sultamu kamforowego. 219 220 221 ys. 108a. Cyklizacja rodnika 5-heksenylowego. Br trans-222 n-bu 3 Sn AIB, C 6 5 C 3 (71%) trans-223a 90% cis-223b 10% trans-224 Br n-bu 3 Sn AIB, C 6 5 C 3 (74%) trans-225a 80% cis-225b 20% ys. 108b. Stereoselektywna addycja wolnorodnikowa do monocyklicznych substratów.

Ac Ac Ac gac C 2 n-bu 3 Sn, 55% Ac Ac Ac 227a 71% C 2 Ac Ac Ac 227b 29% C 2 226 C 2 C 2 n-bu 4 B 4 -, 50% Ac Ac Ac C 2 C 2 228 97% ys. 108c. Stereoselektywna addycja wolnorodnikowa do pochodnych cukrowych. Ac Ac Ac 229 Ac Br C n-bu 3 Sn, 70% Ac Ac Ac Ac α 230 5% izomer β ys. 109a. Stereoselektywna tworzenie się pochodnej α-glukozydowej. C σ σ (Ac) Ac Ac Ac n (C.) Ac 231 n () ys. 109b. rbitalowe oddziaływania w glukozylowym rodniku.

Br n-bu 3 Sn 65% 35% 5 4 1 2 3 5 4 Br n-bu 3 Sn 25% 75% 1 2 3 Br n-bu 3 Sn 83% 17% 1 5 2 4 3 n-bu 3 Sn Br 27% 73% 4 5 2 1 ys. 110a. Stereochemiczne preferencje w cyklizacji heksen-5-yl rodników. 3 Cl n-bu 3 Sn 70% 74% 21% 5% ys. 110b. Stereochemiczne preferencje w tworzeniu skondensowanych układów bicyklicznych 232 a/ 3 C3 C(Et) 3 Et racemat Et 233 ent-232 2, chinolina Pd/CaC 3 (Pb 2 ) C 3 C(Et) 3 ys. 111a. Syntezy enancjomerycznie zbieżna wykorzystująca przegrupowanie Claisena. Et

C 2 C 2 234 1. acylowanie 2. rozdzielenie C 2 C 2 C 2 (CF 3 C 2 ) 2 g C Cl 3 Si Et 3, C 6 6 C C ent-234 gdzie = (S)-α-naftyloetylo- ys. 111b. Synteza enancjomerycznie zbieżna substratu potrzebnego do otrzymywania prostaglandyn. 1. CS 2 2. I 3. ()-cytronelol 235 1. TosCl, TEA 2. ac 3. 3 4. C 2 2 C 2 selektyw ne utlenianie selektyw ne utlenianie 1. KMn 4 2. Ag, Br 2, C 2 LiAl 4 Br C 2 Se C 2 PBr 3 2 1. E 2. LiAl 4 3. PBr 3 Br 236 () ent-236 ys. 112. Synteza enancjomerycznie rozbieżna enacjomerycznych bromków alkilowych. (S) Br

B 2 B izopinokamfeiloboran [IpcB 2 ] 237 2B diizopinokamfeiloboran [Ipc 2 B] 238 B dilongifoliloboran 239 2 trans-2,5-dimetyloborolan DMB, 240 ys. 113a. Przykłady syntetycznie użytecznych chiralnych boranów. Si 1 2 3 e B (,)-240 1 B 2 3 ys. 113b. Struktura faworyzowanego stanu przejściowego w reakcji hydroborowania z użyciem borolanu. Tabela. Przykłady enancjoselektywnego hydroborowania alkenów. alken reagent wydajność es lit. [%] [%] Z-2-buten IpcB 2 78 99 lit 1 Ipc 2 B 74 99 lit 2 DMB 73 97 lit 3 E-2-buten IpcB 2 73 86 lit 4 DMB 71 100 lit 3 Z-3-heksen Ipc 2 B 68-81 95-96 lit 2 DMB 83 100 lit 3 E-3-heksen Ipc 2 B 83 87 lit 4 DMB 83 >99 lit 3 norbornen IpcB 2 69 82 lit 4 1 2 B 3 X Ipc 2 B 74 >99 lit 5 Ipc 2 B X= X=S IpcB 2 DMB 87 80 65 79 >99 >99 100 98 lit 5 lit 1 lit 3 1. C. Brown, B. Singaram J. Am. Chem. Soc. 1984 106 1797 2. C. Brown, G. Zweifel J. Am. Chem. Soc. 1961 83 486;. C. Brown,.. Ayyangar J. Am. Chem. Soc. 1964 86 397;. C. Brown, M. C. Desai, P. K. Jadhav J. rg. Chem. 1982 47 5065 3 S. Masamune, et al. J. Am. Chem. Soc. 1985 107 4549; 5832 4. C. Brown, P. K. Jadhav, A. K. Mandal J. rg. Chem. 1982 47 5074 5. C. Brown, J. V.. V. Prasad J. Am. Chem. Soc. 1986 108 2049

a) anti b) cis out B trans * anti in cis trans c) L S 237 M B 2 d) L M M Si L e e) ys. 114. Asymetryczne hydroborowanie E-2-butenu przy użyciu IpcB 2.

LiAl 4 TF Al2 - Li 1 mol Al - Li (M)-()-binaftol ()-241, = lub Et ys. 115a.trzymywanie modyfikowanego wodorku litowo-glinowego BIAL-. orto Al - 1 Li 2 A = B interakcje z 1 lub 2 - Al - Li 1 2 - Al - Li 2 1 C ys. 115b. Stany przejściowe enacjoselektywnej redukcji ketonów z użyciem BIAL-. D 1 2 (S)-241 1 (S) 2 CIP: > 1 > 2 1 2 Wydajność es [%] [%] Lit. C 6 5 Et 61 97 lit 1 C 6 5 Et Et 80 98 lit 1 C 6 5 Pr Et 92 100 lit 1 C 6 5 i-pr Et 68 85 lit 1 n-buc C 79 92 lit 2 n-buc C n-c 5 12 85 95 lit 2 1. oyori, I. Tomino, Y. Tanimoto, M. ishizawa J. Am. Chem. Soc. 1984 106 6709 2. oyori, I. Tomino, M. Yamada, M. ishizawa J. Am. Chem. Soc. 1984 106 6717

(S)-241 ()-241 Bzl Bzl X wyd. 70% 68% es 95% 99% 65% X=C 2 69% X= 72% 97% 92% 92% ys. 116. edukcja cyklicznych mezo-bezwodników przy użyciu BIAL-. 1 2 1 1 B 3 2 1 = Bzl, 2 =, 3 = 1 = n-pr, 2 =, 3 = 1 = i-pr, 2 =, 3 = 1 = i-pr, 2 =, 3 = B 2 1 =, 2 = 1 =, 2 = 1 =, 2 = 1 = β p, 2 = 1 = β p, 2 = ys. 117a. ksazoborolidyny stosowane do asymetrycznej redukcji ketonów. S B 2 L () B B 3 3 B B L S 3 B B () B B S L (e) S L CIP: > L > S ys. 117b. Asymetryczna redukcja ketonów w obecności katalizatora oksazaborolidynowego.

C C 2 Et (1.2 mol%) t-bu 2 Si 242 Sit-Bu 2 ab 4, CoCl 2 (1 mol%) Et, DMF, 25 C 243 C 2 Et C 2 Et 242 (1.2 mol%) ab 4, CoCl 2 (1 mol%) Et, DMF, 25 C 244 C 2 Et ys.117c. Enancjoselektywna redukca sprzężona estrów kwasu krotonowego katalizowana semi-korrinem. Tabela. Enancjoselektywność w enancjoselektywnej redukcji sprzężonej krotonianów. ee % 243 ee % 244 C 2 C 2 94 94 (C 3 ) 2 C=CC 3 94 94 i-pr 96 90 81 73 B 2 B 2 B B 2 2 B 2 B B B α-pinen 9-BB 245 B-izopinokamfeilo- -9-borabicyklo[3.3.1]nonan Alpine-BoraneTM ys. 118b. Synteza Alpine-Borane TM.

B 245 S B D B D es 98% D B D B ys. 118c. Enancjoselektywna redukcja deuterobenzaldehydu z Alpine-Borane TM. D 246 2BuLi Li Li Bu C -123 C e.e. 95% 246 Mukaiyama et al., 1979 ys. 119a. Enancjoselektywna synteza alkoholi przez addycję chiralnego związku litoorganicznego do aldehydu. t-bu ZnEt Zn Zn Et Et es 98% es >99% es 99% Bzl Bu Bu es >99% es 97% B Ar Li es >99% es >99% Bu 2 ZnEt Ar = (C) 3 CrC 6 5 ys. 119b. Katalizatory reakcji dietylozynku z benzaldehydem.

2 Et 2 Zn 2 ZnEt Et 2 Zn Et 2 ZnEt Zn Et Et 2 Zn Zn Et Et Zn 2 Zn Et ' 'C ys. 119c. Schemat mechanizmu addycji dietylocynku do aldehydu w obecności chiralnego aminoalkoholu. ' ) 2 B 1. ) 2 B 2. MgBr 247 C e.e. 93% 2 2, a )2B ys. 120. Synteza chiralnych alkoholi z achiralnych aldehydów. Li Si 3-120 C (75%) Si 3 ee 90% Mukaiyama et al., 1979 Johnson et al., 1981

C 6 5 Ti i-pr -20 C (95%) ee 88% liviero et al., 1981 Cu Li -78 C (66%) = Et, 92-5% ee = n-bu, 89% ee = t-buc 2, 85% ee Corey et al., 1986 ys. 121. Wybrane przykłady enencjoselektywnej addycji związków organometalicznych. Li Li * 2 mezo-248 65-67% es 83% Li * 2 Li t-bu 249 51-86% es 91-8% ys. 122a. Enancjoselektywne deprotonowanie achiralnych ketonów chiralnymi zasadami. t-bu Li eter -80 C/ -40 C Li * 2 Cl, 2-80 C 63%, es 73% ys. 122b. Enancjoselektywne zewnątrz supramolekularne protonowanie enolanu.

Ar (C 2 ) 2 2 2 2 Li BF 3 Et 2 2 Ar >90%, es 89% ys. 122c. Enancjoselektywne zewnątrz supramolekularne protonowanie enolanu; struktura agregatu nie jest znana. 2 Li 1. 0 C 2. C 2, Et 2-196 C 3. C 3 I i-pr 1. i-pr 2 Li, -10 C 2. C Li 6 5 C, 70 C 60-90% ee 67% C 2 C 3 ogeveen et al. 1986 93% ee 68% Ando et al. 1987

C 2 Et Li TF, -10 C C 3 C -110 C ds 75% ee 70% egan et al. 1987 ds 25% ee 74% ys. 123. eakcje enancjoselektywne pomiędzy achiralnym ketonem, chiralną zasadą oraz elektrofilem. P C 3 C 2 C 2 C 3 P C 6 11 C 3 3 C P C 6 5 C 2 3 C 250 CAMP DIPAMP 2 DIP C 2 P(C 6 5 ) 2 C 2 P(C 6 5 ) 2 3 C 3 C P(C 6 5 ) 2 P(C 6 5 ) 2 CIAPS C 6 5 C 2 DEGPS C 2 P(C 6 5 ) 2 C 2 P(C 6 5 ) 2 ys. 124a. Chiralne ligandy fosfinowe stosowane w enancjoselektywnym hydrogenowaniu. Ar CC 3 C 2, C 3 [h(,)-dipamp] Ar CC 3 C CC 3 C (S)-251 ys. 124b. Enancjoselektywne hydrogenowanie stosowane przy produkcji L-DPA (lek w chorobie Parkinsona).

Ac C C 2 P(C 6 5 ) 2 hcl C 2 P(C 6 5 ) 2 2, 95% Ac C 2 es 85% ys. 124c. Asymetryczna redukcja Kagana (1971) -acetylodehydrofenyloalaniny. C 6 5 CC 3 Cu C 3 C C 6 5 Ar Ar C 3 Cu Ar Ar Cu C 3 252 253 C 6 5 C 2 ys. 125a. Katalizatory stosowane w enancjoselektywnym cyklopropanowaniu. Ar = t-bu C 2 * C 2 2 CC 2 * 253 54% trans 93% ds 97% 254, kwas chryzantemowy gdzie * = mentyl i-pr 2 CC 2 Et ent-253 es 96% C a 2 C 2 S C 2 255, cilistatyna C 2 Et ys. 125b. Produkty otrzymywane w enancjoselektywnym cyklopropanowaniu.

Zn-Cu, 256-8 C 2 I 2 Simmons-Smith p- 2 C 6 4 S 2 Zn p- 2 C 6 4 S 2 256 82%, es 88% Et 2 C Et 2 C Zn 257 54%, es 89% 2 C 2 C BBu 258 98%, es 97% ys. 125c. Asymetryczna kataliza reakcji Simmons-Smitha E-cynamylowego alkoholu. C 2 Zn 2 B Bu C2 ys. 125d. Modelowy stan przejściowy w reakcji cyklopropanowania w obecności Charette a dioksaborolanu (dla przejrzystości pokazano tylko jeden atom cynku).

8 8 9 9 chinina, = C 3, (8S,9)-259 cynchonidyna, =, (8S,9)-260 chinidyna, = C 3, (8,9S)-261 cynchonina, =, (8,9S)-262 ys. 126a. Alkaloidy z rodziny Cinchona używane jako chiralne katalizatory. cinchonidyna (260) toluen S S ee 75% iemstra et al., 1981 C Cl 3 C chinchonidyna (261) toluen, -40 C Cl 3 C ee >95% Wynberg et al., 1982 C 2 chinina (259) toluen, 0 C ee 75% C 2 Wynberg et al., 1979 ys. 126b. Przykłady enancjoselektywnych reakcji katalizowanych przez alkaloidy z rodziny Cinchona.

Et Et Et C 3 C 3 C 3 263 264 ys. 126c. owe pochodne chinidyny wykorzystane do katalizowania reakcji osmylowania alkenów. 265 2 1 s 4 (1 eq), C 2 Cl 2 (S,S)-265 (1 eq) 2h, -90 C 2 1 eakcja osmylowania alkenów w obecności aminy 265 o symetrii C 2 wyd. [%] ee [%] konfiguracja C=C 2 81 92 S (E)-C=C 95 93 S,S (E)-C=C 95 92 S,S (E)-EtC=CEt 90 98 S,S (E)- 2 CC=CC 2 75 92 2,3 Corey et. al. 1989

ys. 127b. eakcja osmylowania E-2-butenu. - 2 C 266 (S)-Pro C 3 C - 2 C δ C 2 - δ A 97% 267 ee 97% ys. 127c. chanizm enancjoselektywnej aldolowej reakcji katalizowanej przez (S)- prolinę. C S i-pr Cl 2 Al C 2 268 Cl Cl Cu Cl Cl 274 Cl 2 B 269 Tf Tf 272 M Al B' S 2 Ar 270, ' =, n-bu = Et, indenyl 273, =, CAr M = B, Ti 2 C i-pr B i-pr 271 Ar Ar Ar Ti Ar M M M 275, =,, Ar =, 1-naftyl 276, =,, 2--C 6 4 M = B, Yb, Al, Ti 277, M = Fe, Mg 278, = t-bu, M = Cu, Fe, Mg ys. 128a. Wybrane katalizatory kwasy Lewisa używane w asymetrycznej reakcji Dielsa-Aldera.

M M - C 3 C3 s-trans s-cis Cl Ar B Cl C 3 Cl B Cl C 3 Ar =, 3,5-dimetylo-, 3,5-dichloro- 3,5-dibromofenyl, 1-naftyl C 3 Si ys. 128b. Kompleks katalizator-krotonian w cykloaddycji [42]. M s-trans M s-cis ys.129a. ddziaływania A 1,3 preferujące konformację s-cis. MgII 278-80 C, 82% Si Mg tetraedryczny CX ds 97%, es 95% t-bu -78 C, 86% CuII t-bu 279 e t-bu Cu t-bu kwadratowy planarny CX ds 98%, es 99% ys. 129b. Cykloaddycja [42] cyklopentadienu z kompleksami o symetrii C 2 akryloilooksazolidynonu-cuii/mgii.

TADDL e 275 - α,α,α,α -tetraarylo-1,3-dioksolan-4,5-dimetanole. Ar Ar ' Ar TiCl 2 Ar 275 CX Asymmetryczna cykloaddycja katalizowana kompleksem tytanu z TADDL ami. Ar Temp Eq. Wy ds % es %. kat. d. M M - 1 88 93 77 e e 15 C M M - 0.15 25 83 72 e e 15 C M e M e 2- naftyl - 15 C 0.15 96 90 94 M - 2 93 90 e 15 C 96 M 0 C 0.10 87 92 e 95 ys. 128c. Struktura stanu przejściowego TADDL-dichlorotytanu z krotonoilooksazolidinonem.

() - C 2 CC 3 acylaza C 2 CC 3 2 C 2 3, C 2 C 3 C 2 C 3 esteraza 99% C 2 1. B 3 2. C 2 C 3 drozdze ys. 130. Przykłady reakcji katalizowanych enzymami.

MgBr ds 98% S n-c 9 19 S n-c 9 19 ds 89% MgBr S n-c 9 19 ys. 131. Podwójne stereoróżnicowanie w reakcji addycji nukleofilowej do grupy karbonylowej. a) Li TMS TMS 78 : 22 TMS b) TMS TMS TMS Li c) Li TMS 73 : 27 TMS TMS 89 : 11 matched pair d) Li TMS TMS TMS 40 : 60 mismatched pair ys. 132. Przykłady reakcji z pojedynczym i podwójnym stereoróżnicowaniem.

ys. 133. Diagram energetyczny reakcji z podwójnym stereoróżnicowaniem (a) dla matched pair (b) dla mismatched pair; linie przerywane odzwierciedlają hipotetyczny przypadek pojedynczej indukcji asymetrycznej. ys. 134. Stereokontrola reagent-based w reakcji podwójnie stereoróżnicującej. C Ti(i-Pr) 4, Et 2 Zn TADDL Et Et,-TADDL: 95 : 5 S,S-TADDL: 5 : 95 Ti(i-Pr) 4, t-bu winian dietylu 280 (-)-winian dietylu: 99 : 1 ()-winian dietylu: 4 : 96,-TADDL CEt CEt (L)-()-winian dietylu ys. 135. Stereokontrola reagent-based w reakcjach podwójnie stereoróżnicujących.