Ćwiczenie 2 arkusze kalkulacyjne użycie funkcji logicznych 0. W pliku wiek_staz.xlsx znajduje się tabela z danymi uzyskanymi z ankietowania pracowników zakładu pracy (210 osób); w kolumnie B podano wiek, a w kolumnie C staż pracy badanych pracowników (w latach); tabela została zaprojektowana w taki sposób aby uzyskać podział pracowników na grupy (klasy) wiekowe i długości stażu pracy (6), a następnie określić liczebności każdej z grup co umożliwi przedstawienie na wykresach procentowego udziału każdej z nich w stosunku do ogółu zatrudnionych; obszary do obliczenia związane z wiekiem są zaznaczone błękitem, a dla stażu pracy są zaznaczone na różowo; zwróć uwagę, że dla sprawniejszego poruszania się w obrębie arkusza, część wierszy (3-212) została ukryta. 1. Znajdź najmłodszego pracownika używając funkcji Minimum (karta: Formuły/Autosumowanie) w komórce A218 dla zakresu komórek B5-B214; znajdź najstarszego pracownika (komórka B218, funkcja: Maksimum); analogicznie znajdź najkrótszy i najdłuższy staż pracy; oblicz rozpiętości wieku (C218) i stażu pracy (I218). 2. W komórkach zakresu: D220-I220 dla wieku i J220-O220 dla stażu pracy, oblicz górne granice przedziałów (górna granica przedziału będzie zwiększana kolejno o 1/6 rozpiętości odpowiednio wieku i stażu pracy począwszy od najmłodszego wieku i najkrótszego stażu pracy jak na schemacie zamieszczonym niżej); zapewne zauważyłeś, że formuły z komórek E220-I220 (analogicznie K220-O220) są podobne, więc można uzyskać je poprzez kopiowanie jednej zaprojektowanej formuły.
3. W komórkach obszaru D5-I214 dla wieku i J5-O214 dla stażu pracy zostanie przeprowadzona kwalifikacja do odpowiedniej grupy (klasy) wiekowej (długości stażu pracy); zakwalifikowanie do odpowiedniej grupy (klasy) jest oznaczane liczbą 1 co umożliwi późniejsze zliczenie ilości pracowników (kolumnami) w odpowiednich grupach (klasach). 4. Proponowany mechanizm został oparty na zastosowaniu funkcji logicznych JEŻELI i ORAZ użytych do sprawdzenia spełnienia warunku logicznego zawierania się wieku (stażu pracy) konkretnego pracownika w przedziale (klasie). Postać takiego warunku można zapisać następującymi nierównościami (zauważ, że pracownik w wieku równym dolnej granicy przedziału jest do niego zaliczany analogicznie dla stażu pracy wyjątek stanowić będzie ostatnia grupa wiekowa, w której do przedziału trzeba będzie zaliczyć pracowników w wieku zarówno odpowiadającym dolnej, jak i górnej granicy przedziału): Dolna granica przedziału wiek < Górna granica przedziału 5. Twierdząca odpowiedź na powyższy warunek spowoduje wpisanie liczby 1, negatywna wpisanie liczby 0. Przykładowa postać formuły Excela powinna być następująca (dla komórki D5): =JEŻELI(ORAZ(B5>=A218;B5<D220);1;0); warunek logiczny skonstruowany dla funkcji JEŻELI zawiera funkcję ORAZ gdyż obie nierówności muszą być spełnione jednocześnie (funkcja ta zwraca rezultat PRAWDA tylko wtedy kiedy są spełnione wszystkie warunki składowe tzw. iloczyn logiczny) 6. Formuła powyższa stanowi przykład kolejne w tym wierszu (kolumny E do I dla wieku) powinny mieć analogiczną strukturę, ale odwoływać się do odpowiednich wartości granic przedziałów (klas); na uwagę zasługuje ostatnia formuła, w której prawa nierówność (dotycząca górnej granicy) też musi być nieostra; podobnie budowane są warunki dla kwalifikacji stażu pracy; dla umożliwienia prawidłowego kopiowania formuł z komórek wiersza 5-tego formułami muszą one odnosić się do bezwzględnych adresów komórek zawierających wartości granic przedziałów (wiersze: 218 i 220), tak więc postać formuły w komórce D5 umożliwiająca skopiowanie jej do pozostałych 209 wierszy powinna być następująca: =JEŻELI(ORAZ($B5>=A$218;$B5<D$220);1;0). 2
7. W komórkach wiersza 215 (D215-I215 i J215-O215) należy wstawić formuły sumujące zawartość kolumn, w komórkach D216, J216 wstawić kontrolne sumowania sprawdzające, czy wszyscy pracownicy zostali zakwalifikowani do grup; komórki D216, J216 są domyślnie sformatowane tekst pogrubiony, czerwony spróbuj wprowadzić dodatkowy warunek weryfikujący poprawność wypełnienia arkusza; sumy kontrolne z komórek D216, J216 powinny być równe ilości osób na liście czyli wartości zawartej w komórce A214 wprowadź więc do komórek D216, J216 warunkowe formatowanie pokazujące czy sumy kontrolne odpowiadają ilości ankietowanych pracowników; menu: Formatowanie warunkowe/reguły wyróżniania komórek/równe i wprowadź parametry jak na rysunku niżej (przy prawidłowym wypełnieniu tabeli zawartość komórek sumowania kontrolnego będzie wyświetlana na zielono w przypadku wystąpienia błędu na czerwono). 8. W główce tablicy (komórki D4-I4 dla wieku i J4-O4 dla długości stażu pracy) należy wstawić zakresy (granice przedziałów) w zaokrągleniu do dziesiątych części lat. Wykorzystać należy funkcję TEKST w następujący sposób: liczby z komórek A218 i D220-I220 zostaną przekształcone łańcuchy znaków (tekst) i połączone ze sobą aby uzyskać opis przedziału (przykładowa postać formuły dla komórki D4 ma postać: =TEKST(A218;"0,0")&" "&TEKST(D220;"0,0"), tekstowe przedstawienie wartości liczbowych granic przedziału rozdzielone jest myślnikiem). 3
Ćwiczenie 6 9. Należy sporządzić dwa wykresy kołowe na podstawie danych zawartych w D215-I215 i J215O215 obrazujące udział poszczególnych klas wiekowych (długości stażu pracy) w stosunku do całości ankietowanych pracowników; w tym celu należy: zaznacz komórki D4-I4 (wciśnij i przytrzymaj klawisz Ctrl) i zaznacz D215-I215 i w karcie Wstawianie wybierz menu: Wykres kołowy ; w karcie: Narzędzia wykresów/projektowanie wybierz jednokolorowy styl np. styl 4 a następnie wybierz: Przenieś wykres/lokalizacja i umieść go w nowym arkuszu. 19,0-26,5 26,5-34,0 34,0-41,5 41,5-49,0 49,0-56,5 56,5-64,0 10. Wybierz kartę: Narzędzia wykresów/układ i menu: Legenda/Brak legendy; menu: Tytuł wykresy/nad wykresem i w ramce Tytuł wykresu wstaw: Procentowy udział grup wiekowych ; w menu: Etykiety danych/więcej opcji etykiet danych dostosuj sposób przedstawiania opisów liczbowych wykresu wg schematu przedstawionego na ilustracji niżej (kolor wypełnienia pola etykiet: szary 15%). 4
11. Wskaż etykiety danych i zwiększ stopień wyświetlanej czcionki do 14 pkt.; kolejno zaznacz wartości procentowe pogrubieniem i czerwonym kolorem; pola etykiet danych przemieść (w razie potrzeby), aby nie zachodziły na siebie; analogicznie sporządź wykres dla stażu pracy. 12. Zapisz rezultaty w zmodyfikowanym pliku: wiek_staz_nazwisko.xlsx; plik prześlij na adres: paszczak4924@gmail.com zapisując (dokładnie!) w temacie maila następującą sekwencję: TI_ST, ZAD_2 oraz Imię Nazwisko. 5