Nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia



Podobne dokumenty
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

Nowotwory o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Biochemiczne markery nowotworowe

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:

OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia

Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie ul. Wawelska 15B, Warszawa, Polska

Załącznik do OPZ nr 8

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń

Pakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Zastosowanie badań PET/CT w onkologii

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Cykl kształcenia

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska Autorzy Wykaz skrótów... 19

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny

Cena brutto w zł RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) Rtg nosa (1 projekcja) Rodzaj usługi

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII

Nowotwór o nieznanym ognisku pierwotnym. Alicja Asendrych-Woźniak Klinika Onkologii i Hematologii CSK MSW i A w Warszawie

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO

ROZPOZNAWANIE I LECZENIE WYBRANYCH NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Kolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii

Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku

Programy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność

Onkologia - opis przedmiotu

Cennik Badań Obrazowych Zakład Diagnostyki Obrazowej z Pracownią PET-CT

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA JAJNIKA

57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2

LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)

CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI

Epidemiologia. Czynniki ryzyka. Predyspozycje genetyczne. Polipy gruczołowe. Predyspozycje genetyczne. Rak jelita grubego. Zachorowalność w 2003 roku:

Rak gruczołu krokowego - materiały informacyjne dla pacjentów. Pytania i odpowiedzi które warto znać.

Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r.

Katalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych

Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U j.t. z późn.

Zachorowania na nowotwory złośliwe we Wrocławiu trendy zmian w latach

Część A Programy lekowe

Katalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych

LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)

Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA PŁUCA

Rak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy

CENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK

Przykładowe badania PET/CT wykonane w ZMN SCO

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku

NON-HODGKIN S LYMPHOMA

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU I NINTEDANIBU (ICD- 10 C 34)

Rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych

Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego

Zaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego.

ROLA LEKARZY PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W RAMACH SZYBKIEJ TERAPII ONKOLOGICZNEJ

Postępowanie z Pacjentem w przypadku nosicielstwa mutacji w genach BRCA1/2, CHEK2, NOD2

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Leczenie raka piersi Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku

leczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne

ONKOLOGIA KLINICZNA 1. Dane jednostki: Kierownik Katedry Onkologii Kierownik Kliniki Onkologii Osoby odpowiedzialne za dydaktykę:

Podstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

INFORMACJA DLA PACJENTKI DOTYCZĄCA BADANIA KLINICZNEGO

Rak trzonu macicy. Epidemiologia i etiologia. Diagnostyka. Ocena stopnia zaawansowania klinicznego. Rozpoznanie. Patomorfologia

Wczesne rozpoznawanie i profilaktyka najczęstszych nowotworów złośliwych

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

Personalizowana profilaktyka nowotworów

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r.

Spis treści DIAGNOSTYKA NOWOTWORÓW

Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

. Nosicielstwem mutacji genów, których normalna funkcja jest związana z kontrolą wierności replikacji DNA (głównie MLH1, MSH2 i MSH6

Transkrypt:

Nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia WYKONANO W RAMACH NARODOWEGO GRANTU: MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII W POLSKICH UCZELNIACH MEDYCZNYCH PRZYGOTOWANO W KATEDRZE ONKOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ, WROCŁAW 2008 r.

Definicja Obecność rozpoznanych cytologicznie lub histologicznie przerzutów z ogniska, którego umiejscowienie jest niemożliwe do określenia na podstawie metod rutynowej diagnostyki. Stanowią 2 5% wszystkich złośliwych nowotworów. Zwykle stwierdzane w 6 dekadzie życia.

Objawy Ze względu na nieznany punkt wyjścia objawy uzależnione są od lokalizacji i wielkości ognisk przerzutowych.

Nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia podobna częstość u kobiet i mężczyzn zwykle rozpoznawane w 6. dekadzie życia w połowie przypadków w momencie rozpoznania obecne są mnogie przerzuty, najczęściej do: węzłów chłonnych płuc kości wątroby opłucnej mózgu

Nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia Objawy związane są z lokalizacją rozsiewu, objawami zaawansowanej choroby pod postacią utraty apetytu, wyniszczenia i zmęczenia. Badaniem fizykalnym można stwierdzić powiększenie węzłów chłonnych, hepatomegalię, splenomegalię, wodobrzusze, płyn w opłucnych.

Ognisko pierwotne Obecnie nie wiadomo dlaczego nie można wykryć ogniska pierwotnego. Proponowane rozwiązania 1. Mała dokładność metod diagnostycznych 2. Spontaniczna regresja ogniska pierwotnego 3. Ognisko pierwotne nigdy nie rozwija się do wielkości wykrywanej klinicznie ze względu na charakterystykę genetyczą, która prowadzi do przerzutowania, a nie progresji miejscowej

Ocena patomorfologiczna 1. Rozróżnienie nowotworów pochodzenia nabłonkowego od innego utkania 2. Ustalenie typu histopatologicznego 3. Ustalenie punktu wyjścia 4. Znalezienie czynników wpływających na leczenie niekiedy konieczne pobranie dodatkowego materiału NABŁONKOWY PODTYPTY NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY NIENABŁONKOWY

Ocena patomorfologiczna Nowotwory złośliwe o nieznanym punkcie wyjścia - utkanie histopatologiczne: Gruczolakorak zróżnicowany 60% Niskozróżnicowany rak, niskozróżnicowany gruczolakorak 29% Rak płaskonabłonkowy 5% Niskozróżnicowany nowotwór złośliwy 5% Nowotwór neuroendokrynny wysokozróżnicowany, niskozróżnicowany 1%

Ocena patomorfologiczna Niskozróżnicowany nowotwór złośliwy stanowi 5% wszystkich nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia 35-65% nowotworów jest chłoniakiem 20-50% raki 15% czerniak, mięsaki

Ocena patomorfologiczna Niskozróżnicowane raki i gruczolakoraki stanowią 29% nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia często dotyczy pacjentów młodszych agresywny przebieg najczęstsze miejsca rozsiewu to obwodowe węzły chłonne, śródpiersie, przestrzeń zaotrzewnowa sekcyjne stwierdzenia ogniska pierwotnego możliwe w 40%

Ocena patomorfologiczna Gruczolakoraki dobrze zróżnicowane najczęstszy podtyp histopatologiczny nowotworu o nieznanym punkcie wyjścia - 60% często u osób starszych w 40% punktem wyjścia jest płuco, trzustka zwykle rozsiew do węzłów chłonnych, wątroby i płuc sekcyjne stwierdzenia ogniska pierwotnego możliwe w 60%

Ocena patomorfologiczna Nowotwory neuroendokrynne stanowią około 1% nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia w 70% przypadków cechy neuroendokrynności można wykazać jedynie w badaniu immunohistochemicznym

Ocena patomorfologiczna UTKANIE NEUROENDOKRYNNE O ZNANYM PUNKCIE WYJŚCIA PRZEBIEG ŁAGODNY RAKOWIAKI WYSPIAKI TRZUSTKI PHEOCHROMOCYTOMA RAK RDZENIASTY TARCZYCY PRZYZWOJAKI PRZEBIEG AGRESYWNY RAK DROBNOKOMÓRKOWY PŁUC RAKOWIAKI ATYPOWE, NISKOZRÓZNICOWANE RAKI DROBNOKOMÓRKOWE OBWODOWY NABŁONIAK NERWOWY RAK Z KÓMREK MERKELA NERWIAK PŁODOWY

Ocena patomorfologiczna rozróżnienie nowotworów pochodzenia nabłonkowego od innego utkania BARWIENIE keratyna CD 45 S-100 wimentyna RAK + - - -/+ CHŁONIAK - + - -/+ CZERNIAK - - -/+ + MIĘSAK - - - +

Ocena patomorfologiczna NARZĄD / TYP NOWOTWORU RAK PIERSI RAK PŁUCA RAKI - PRZEWÓD POKARMOWY RAK ŻOŁĄDKA RAK WĄTROBY RAK JELITA GRUBEGO RAK TRZUSTKI RAK NERKI RAK PROSTATY RAKI GRUCZOŁOWE I SUROWICZE NARZĄDU RODNEGO PRZECIWCIAŁO GCDFP-15, ER TTF-1 CDX-2 CDX-2, Hep-Par Hep-Par CDX-2, CK-20 CK-17 CD-10 PSA ER RAK PĘCHERZA MOCZOWEGO CK7, CK20, CK5/6 NASIENIAKI/ NIENASIENIAKI OCT-4 ŚRÓDBŁONIAK KALRETYNINA CZERNIAK HMB-45, S-100 RAKI ZARODKOWE AFP, bhcg RAK TARCZYCY TTF-1+TYREOGLOBULINA

Ocena patomorfologiczna przykład barwienia na cytokertyny Rubin, Eur J Cancer Prev 2001

Ocena patomorfologiczna ZASTOSOWANIE CYTOKERATYN DO OKREŚLENIA POCHODZENIA NOWOTWORU CYTOKERATYNY CK7+/CK20 - CK7-/CK20+ CK7+/CK20+ CK7-/CK20- NOWOTWÓR NIEDROBNOKOMÓRKOWY RAK PŁUC RAK PIERSI RAK JAJNIKA (NIE ŚLUZOWY) RAK TRZONU MACICY RAK JELITA GRUBEGO RAK PRZEJŚCIOWOKOMÓRKOWY RAK JAJNIKA ŚLUZOWY RAK GRUCZOŁOWY PROSTATY RAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY RAK NERKOWOKOMÓRKOWY Rubin, Eur J Cancer Prev 2001

Ocena patomorfologiczna Abeloff, Clinical Oncology wydanie 3

Ocena patomorfologiczna Interpretacja badań immunohistochemicznych wymaga dokładnej znajomości obrazu histologicznego, jak też cech biologicznych poszczególnych nowotworów ponieważ: tylko 70% raków piersi wykazuje ekspresję receptorów steroidowych receptory mogą być obecne również w innych nowotworach (rak tarczycy, rak śluzówki macicy) nie wszystkie raki wykazują ekspresje keratyn np. raki tarczycy, rak kory nadnerczy niektóre mięsaki mogą wykazywać obecność keratyn (epithelioid sarcoma) poszukiwanie punktu wyjścia rak plaskonabłonkowego możliwe jest wyłącznie na podstawie lokalizacji przerzutów

Mikroskopia elektronowa zastosowanie możliwe w przypadku wyczerpania mozliwości mikroskopii świetlnej oraz immunohistochemii szczególnie w przypadkach nowotworów niskozróżnicowanych umożliwia odróżnienie chłoniaków od raków obecność ziarnistości neurosekrecyjnych lub premelanosomów może sugerować pochodzenie neuroendokrynne lub czerniaka stwierdzenie mikrokosmków może wskazywać na utkanie gruczolakoraka za charakterem płaskonabłonkowym mogą przemawiać liczne desmosomy, wiązki włókien keratyn sięgające do sąsiadującej cytoplazmy określenie punktu wyjścia nowotworu przy zastosowaniu mikroskopii elektronowej jest zwykle niemożliwe, a wpływ rozpoznania postawionego w ten sposób na leczenie pozostaje nieznany dodatkowym utrudnieniem są dostępność, wysokie koszty i trudności techniczne wymagane przy przeprowadzeniu badania

Czynniki prognostyczne niekorzystne rokowanie: płeć męska upośledzony stan sprawności obecność mnogich przerzutów zajęcie wątroby podwyższone stężenie LDH szybki wzrost zmian

Czynniki prognostyczne rokowanie w nowotworach o nieznanym punkcie wyjścia jest gorsze niż w rozsianych nowotworach o znanym punkcie wyjścia Abbruzzese, J Clin Oncol, 1995

Czynniki prognostyczne w zależności od utkania histopatologicznego najlepsze rokowanie dotyczy: 1. raka neuroendokrynnego 2. raka płaskonabłonkowego 3. raka 4. raka gruczołowego Abeloff, Clinical Oncology wydanie 3

Czynniki prognostyczne stopień zróżnicowania nie ma znaczenia rokowniczego Abeloff, Clinical Oncology wydanie 3

Czynniki prognostyczne większa ilość organów zajętych pogarsza rokowanie Abeloff, Clinical Oncology wydanie 3

Czynniki prognostyczne najlepiej rokują chorzy z rozsiewem wyłącznie do pachowych węzłów chłonnych Abeloff, Clinical Oncology wydanie 3

Wywiad Wywiad powinien uwzględnić: wcześniejsze biopsje, usuwanie zmian, spontaniczną regresję uprzednio obserwowanych zmian objawy mogące wskazywać na ognisko pierwotne np. krwioplucie, czy krwawienia z p. pokarmowego obciążenia genetyczne, nowotwory w rodzinie nowotwory związane z daną populacją np. rak żołądka w Japonii

Badanie fizykalne Dokładne badanie fizykalne powinno uwzględniać: tarczycę węzły chłonne wątrobę badanie per rectum z oceną gruczołu krokowego badanie piersi badanie ginekologiczne/ ocenę jąder

Badania laboratoryjne Ocena powinna zawierać: morfologię - celem wykluczenia niedokrwistości szczególnie syderopeniczna może wskazywać na krwawienie z p. pokarmowego związane z nowotworem badanie ogólne moczu - poszukiwanie proteinurii lub hematurii badanie funkcji wątroby, HBs, anty-hcv - może sugerować wirusowe zapalenie wątroby związane z pierwotnymi nowotworami wątroby

Badania laboratoryjne Ocena markerów nowotworowych: b-hcg związany z nowotworami zarodkowymi o utkaniu nienasieniaka, pomocny w diagnostyce i monitorowaniu leczenia AFP pomocny w diagnostyce nowotworów germinalnych o utkaniu nie-nasieniaka i raku wątrobowokomórkowym PSA może potwierdzić rozpoznanie raka prostaty, szczególnie u mężczyzn z rozsiewem raka gruczołowego do kości, wskazane oznaczenie tego antygenu w tkance nowotworowej, ze względu na częstość występowania raka prostaty w populacji starszych mężczyzn należy wziąć pod uwagę współwystępowanie wczesnego raka prostaty i drugiego nowotworu

Badania laboratoryjne Ocena markerów nowotworowych: CEA podniesiony poziom u chorych z rakiem gruczołowym nie pozwala zlokalizować ogniska pierwotnego, które może występować w płucu, trzustce, jajniku, drogach żółciowych, jelicie czy żołądku CA-125 u kobiet często wykorzystywany do włączenia schematów chemioterapii stosowanych w terapii raka jajnika, nie przesądza o powodzeniu takiego leczenia Rola CA 19.9, CA 15.3 pozostaje niejasna, choć mogą w niektórych sytuacjach pomóc w poszukiwaniu ogniska pierwotnego u chorych odpowiadających na leczenie

Diagnostyka obrazowa RTG klatki piersiowej - konieczne ze względu na ocenę zasięgu choroby i częste występowanie raka płuca Mammografia - standardowe badanie u kobiet Scyntygrafia kośćca - poszukiwanie rozsiewu do kości Tomografia komputerowa klatki piersiowej - ocena węzłów chłonnych śródpiersia, płuc Tomografia komputerowa brzucha - szczególnie przydatna w celu wykluczenia obecności ogniska pierwotnego w trzustce Tomografia komputerowa miednicy - ocena zmian stwierdzanych w badaniu ginekologicznym

Diagnostyka obrazowa USG miednicy - podobne zastosowanie do TK miednicy Rezonans magnetyczny - może zidentyfikować ognisko pierwotne w piersi (kobiety z powiększonymi węzłami pachowymi)

Diagnostyka obrazowa Badanie PET - KT PET umożliwia ustalenie ogniska pierwotnego w 10-30% przypadków Szczególnie polecany w diagnostyce chorych z rozsiewem do węzłów chłonnych szyi raka płaskonabłonkowego Fałszywie dodatnie wyniki często wykazują ognisko w przewodzie pokarmowym i rejonie głowy/szyi Niska czułość w nowotworach o niskim metaboliźmie np. rak gruczołu krokowego

Diagnostyka obrazowa PET 61-letni mężczyzna z przerzutami do wątroby A - TK nie wykazało ogniska pierwotnego B, C - pierwotne ognisko zlokalizowane w żołądku, dodatkowe ognisko rozsiewu w kręgosłupie piersiowym Gutzeit, Radiology 2005

Diagnostyka obrazowa PET 41-letnia kobieta ze zmianami przerzutowymi do węzłów chłonnych pachy prawej A - TK - brak ogniska pierwotnego B, C - PET ognisko w piersi potwierdzone patologicznie Gutzeit, Radiology 2005

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Węzły chłonne szyjne - laryngoskopia - TK gardła, zatok, krtani

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Węzły chłonne nadobojczykowe - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej - badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - MMG, ocena receptorów ER, PR - kobiety - MRI piersi u kobiet - do rozważenia

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Węzły chłonne pachowe - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej - Badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - MMG, ocena receptorów ER, PR - kobiety - USG, MRI piersi - podejrzenie w MMG

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Śródpiersie - bronchoskopia - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej - badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety - bhcg, AFP

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Klatka piersiowa - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej - badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - bronchoskopia - MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Jama otrzewnej - TK miednicy - Badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety - bhcg, AFP

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Węzły chłonne zaotrzewnowe - TK miednicy, MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety - badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40 rż - bhcg, AFP, TK miednicy i j. brzusznej, j. brzusznej, USG jąder - mężczyźni

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Węzły chłonne pachwinowe - TK j. brzusznej, miednicy - badanie per rectum, PSA - mężczyźni>40rż - MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Wątroba - KT jamy brzusznej i miednicy - kolonoskopia - AFP - MMG i ER/PR - kobiety

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Kości - scyntygrafia kości - RTG kości (okolice bolesne i zmienione w scyntygrafii) - MMG, ocena receptorów ER, PR, CA-125, bad. ginekologiczne - kobiety - badanie PR i PSA - M > 40 rż.

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK GRUCZOŁOWY Ośrodkowy układ nerwowy - KT jamy brzusznej i klatki piersiowej - bronchoskopia - MMG i ER/PR - kobiety

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Węzły chłonne szyjne - laryngoskopia - TK gardła, krtani, zatok, klatki piersiowej - bronchoskopia - PET-KT

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Węzły chłonne pachowe - TK klatki piersiowej - bronchoskopia - PET-KT

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Węzły chłonne nadobojczykowe - laryngoskopia - TK gardła, krtani, zatok - bronchoskopia - TK klatki piersiowej

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Węzły chłonne pachwinowe - KT jamy brzusznej i miednicy - badanie okolicy krocza i odbytu - badanie ginekologiczne - PET-KT

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Kości - TK klatki piersiowej - bronchoskopia - scyntygrafia kości

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK PŁASKONABŁONKOWY Klatka piersiowa - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Węzły chłonne szyjne - laryngoskopia - TK gardła, krtani, zatok - TK klatki piersiowej - bronchoskopia

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Węzły chłonne nadobojczykowe - bronchoskopia - TK klatki piersiowej i jamy brzusznej - scyntygrafia z oktreotydem

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Klatka piersiowa - TK klatki piersiowej - bronchoskopia - scyntygrafia z oktreotydem

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Węzły chłonne pachowe - TK jamy brzusznej - scyntygrafia z oktreotydem

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Wątroba - TK jamy brzusznej - scyntygrafia z oktreotydem

Badania diagnostyczne w zależności od utkania i lokalizacji rozsiewu RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI Kości - TK klatki piersiowej - bronchoskopia - scyntygrafia kości - RTG kości - bolesne okolice

Leczenie miejscowe W większości przypadków leczenie ze względu na rozsiew choroby ma charakter paliatywny. leczenie chirurgiczne - możliwe w przypadku chorych z przerzutem do pojedynczej grupy węzłowej lub stwierdzenia izolowanych ognisk nowotworu w narządach miąższowych radioterapia możliwa do zastosowania przy zajęciu pojedynczych okolic wskazaniem do radioterapii są także: bóle w przebiegu przerzutów do kości, zespoły uciskowe w przebiegu przerzutów do węzłów chłonnych zaotrzewnowych lub śródpiersia

Leczenie miejscowe U chorych z nieoperacyjnym rozsiewem zlokalizowanym w wątrobie możliwe jest leczenie regionalne przy zastosowaniu: - chemoembolizacji, - chemioterapii do tętnicy wątrobowej, - krioablacji, - ablacji falami radiowymi, - alkoholizacji zmian śródoperacyjnie lub przezskórnie.

Zaburzenia chromosomowe Analiza 12 kariotypów wykazała zmiany na krótkim ramieniu chromosomu 1: translokacje, izochromosom 1q, amplifikacje genów (Abbruzzese i wsp.) Raki niskozróznicowane z izochromosomem 12p charakterystycznym dla nowotworów zarodkowych odpowiadają na chemioterapię opartą na cisplatynie. Wśród tych chorych u 75% można uzyskać całkowitą remisję choroby w porównaniu z 17% chorych bez tej zmiany. (Motzer i wsp.)

Onkogeny Nadekspresja onkogenów c-myc, ras i c-erbb2 stwierdzona została w odpowiednio 96%, 92% i 65% nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia. [Pavlidis i wsp.] Briasoulis i wsp. przeanalizowali ekspresję bcl-2 wśród nowotworów 40 chorych. Stwierdzono ją w blisko połowie przypadków. Nie stwierdzono znaczenia prognostycznego ekspresji bcl-2. W grupie chorych ze stwierdzonym wysokim poziomem ekspresji p53 i bcl-2 wykazano trend do wyższej odpowiedzi na chemioterapię oparta na związkach platyny. Wśród 100 wycinków pochodzących z nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia (niskozróżnicowane gruczolakoraki i niskozróżnicowane raki) w 11% stwierdzono nadekspresję Her-2neu. Nie zaobserwowano znaczenia predykcyjnego w stosunku do chemioterapii. [Hainsworth i wsp.]

Geny supresorowe Ekspresję p53 stwierdzono w 70% z 47 chorych z nowotworami o nieznanym punkcie wyjścia, nie stwierdzono znaczenia prognostycznego tego cynnika [Briasoulis i wsp.]. Wśród wyników 15 biopsji i 8 linii komórkowych pochodzących od chorych z nowotworem o nieznanym punkcie wyjścia stwierdzono w 6 przypadkach (265) mutację p53. Ze względu na stosunkowo niski odsetek mutacji badacze sugerują, że czynnik ten nie ogrywa kluczowej roli w rozwoju i progresji choroby. [Bar-Eli i wsp.]

Gęstość mikronaczyń Porównanie przerzutów nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia i przerzutów pochodzących z raka jelita grubego i raka piersi nie wykazało różnic w gęstości mikrounaczynnienia, wysoka gęstość związana jest podobnie jak w innych nowotworach z niekorzystnym rokowaniem (Hillen i wsp.) Analiza gęstości mikronaczyń, VEGF i trombospondyny-1 nie wykazała ich związku z danymi klinicznymi czy patologicznymi. Dużą gestość mikrounaczynnienia zanotowano u chorych z niekorzystnymi czynnikami rokowniczymi w postaci zajęcia wątroby, wielu narządów (Karavasilis i wsp.)

Leczenie Ze względu na charakter schorzenia leczenie nowotworów o nieznanym punkcie wyjścia zwykle ma charakter skojarzony. Czynnikami decydującymi o postępowaniu są: - utkanie histopatologiczne - lokalizacja i zasięg choroby - płeć - wiek

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH SZYI POSTEPOWANIE JAK W NOWOTWORACH GŁOWY I SZYI

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH NADOBOJCZYKOWYCH RADIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHOWYCH POSTĘPOWANIE JAK W RAKU PIERSI - KOBIETY LIMFADENEKTOMIA +/- RADIOTERAPIA (ZAJĘCIE >1 WĘZŁA LUB NACIEK TOREBKI) +/- CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO ŚRÓDPIERSIA POSTĘPOWANIE JAK W NOWOTWORACH ZARODKOWYCH WYSOKIEGO RYZYKA <40 R.Ż. POSTĘPOWANIE JAK NIEDROBNOKOMÓRKOWYM RAKU PŁUCA LUB W NOWOTWORACH ZARODKOWYCH WYSOKIEGO RYZYKA >40 R.Ż.

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO PŁUC CHEMIOTERAPIA LECZENIE OBJAWOWE

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY WYSIĘK OPŁUCNOWY LECZENIE MIEJSCOWE POSTĘPOWANIE JAK W RAKU PIERSI W PRZYPADKU ER/PR+ LECZENIE OBJAWOWE CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY WYSIĘK OTRZEWNOWY POSTĘPOWANIE JAK W RAKU JAJNIKA DLA UTKANIA HISTOLOGICZNEGO WYSTEPUJĄCEGO W RAKU JAJNIKA+/- PODNIESIONY CA-125 LECZENIE OBJAWOWE CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH ZAOTRZEWNOWYCH LECZENIE JAK W NOWOTWORACH ZARODKOWYCH WYSOKIEGO RYZYKA PRZY UTKANIU RAKA ZARODKOWEGO CHIRURGIA +/- RADIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHWINOWYCH LIMFADENEKTOMIA + RADIOTERAPIA (PRZY ZAJĘCIU >1 WĘZŁA) +/- CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO WĄTROBY WYCIĘCIE +/- CHEMIOTERAPIA (ZMIANY RESEKCYJNE) LECZENIE JAK W NOWOTWORACH WĄTROBY (ZMIANY NIERESEKCYJNE LUB PRZECIWSKAZANIA DO ZABIEGU)

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO MÓZGU POSTĘPOWANIE JAK PRZY ROZSIEWIE DO OUN

Leczenie RAK GRUCZOŁOWY ROZSIEW DO KOŚCI LECZENIE OPERACYJNE +/- RADIOTERAPIA (POJEDYNCZE BOLESNE ZMIANY LUB ZAGROŻENIE ZŁAMANIEM) HORMONOTERAPIA U CHORYCH Z MNOGIMI ZMIANAMI ER/PR+ LUB PODWYŻSZONYM STĘŻENIEM PSA

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH SZYI POSTĘPOWANIE JAK W NOWOTWORACH GŁOWY I SZYI

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHOWYCH LIMFADENEKTOMIA +/- RADIOTERAPIA - (PRZY ZAJĘCIU >1 WĘZŁA LUB NACIEKANIU TOREBKI) +/- CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH NADOBOJCZYKOWYCH RADIOTERAPIA (ZMIANY JEDNOSTRONNE) CHEMIOTERAPIA LECZENIE OBJAWOWE

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO ŚRÓDPIERSIA LECZENIE JAK W NIEDROBNOKOMÓRKOWYM RAKU PŁUCA

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO PŁUC CHEMIOTERAPIA LECZENIE OBJAWOWE

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY WYSIĘK OPŁUCNOWY LECZENIE OBJAWOWE CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHWINOWYCH LIMFADENEKTOMIA +/- RADIOTERAPIA (ZAJĘCIE >1 WĘZŁA LUB NACIEKANIE TOREBKI) CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO KOŚCI LECZENIE OPERACYJNE +/- RADIOTERAPIA (POJEDYNCZE BOLESNE ZMIANY LUB ZAGROŻENIE ZŁAMANIEM)

Leczenie RAK PŁASKONABŁONKOWY ROZSIEW DO MÓZGU POSTĘPOWANIE JAK PRZY ROZSIEWIE DO OUN

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH SZYI POSTĘPOWANIE JAK W NOWOTWORACH NEUROENDOKRYNNYCH GŁOWY I SZYI

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH NADOBOJCZYKOWYCH WYCIĘCIE I/LUB RADIOTERAPIA +/- CHEMIOTERAPIA (ZMIANY JEDNOSTRONNE) CHEMIOTERAPIA (ZMIANY OBUSTRONNE)

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH PACHOWYCH WYCIĘCIE I/LUB RADIOTERAPIA + CHEMIOTERAPIA (ZMIANY JEDNOSTRONNE) CHEMIOTERAPIA (ZMIANY DWUSTRONNE)

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO ŚRÓDPIERSIA WYCIĘCIE I/LUB RADIOTERAPIA CHEMIOTERAPIA

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO PŁUC LECZENIE JAK W RAKU DROBNOKOMÓRKOWYM PŁUC

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO WĄTROBY WYCIĘCIE - ZMIANY RESEKCYJNE CHEMIOTERAPIA, LECZENIE MIEJSCOWE, LECZENIE OBJAWOWE - ZMIANY NIERESEKCYJNE

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO KOŚCI CHEMIOTERAPIA RADIOTERAPIA

Leczenie RAK Z CECHAMI NEUROENDOKRYNNOŚCI ROZSIEW DO MÓZGU POSTĘPOWANIE JAK PRZY ROZSIEWIE DO OUN

Leczenie Chemioterapia Stosowana powinna być wyłącznie u chorych w dobrym stanie sprawności Niezbędne monitorowanie odpowiedzi

Leczenie systemowe RAK GRUCZOŁOWY Cisplatyna + fluorouracyl Paklitaksel + karboplatyna + etopozyd Docetaksel + karboplatyna Gemcytabiana + cispaltyna Gemcytabina + docetaksel

Leczenie systemowe RAK NEUROENDOKRYNNY Paklitaksel + karboplatyna + etopozyd Cispaltyna + etopozyd Karboplatyna + etopozyd Temozolomid Temozolomid + talidomid

Leczenie systemowe RAK PŁASKONABŁONKOWY Paklitaksel + cispaltyna + fluorouracyl Docetaksel + cispaltyna + fluorouracyl

Leczenie systemowe Oprócz leczenia cytostatycznego zastosowanie ma: hormonoterapia (np. antyestrogeny, antyandrogeny) radiofarmaceutyki (np. 90Y-DOTA-TATE)