PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA NR 18 W RZESZOWIE W zdrowym ciele, zdrowy duch teraz Twój ruch Rzeszów 2011/2012 r.
SPIS TREŚCI 1. Podstawy prawne do działań profilaktycznych:. 3 2. Charakterystyka programu.. 4 3. Warunki realizacji programu:. 5 4. Cele ogólne. 5 5. Cele szczegółowe.. 6 6. Zadania profilaktyczne. 6 7. Metody realizacji programu 9 8. Formy realizacji programu... 10 9. Ewaluacja programu... 10 10. Spis literatury..11 11. Spis pomocy dydaktycznych..12
Podstawy prawne do działań profilaktycznych: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art.72 - Konwencja o Prawach Dziecka art.3, art.19 i art.33 - Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r.) - Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (DzU nr 67 z późn. zm.), np. art.1 i inne - Rozporządzenie MENiS z dnia 23.12.2008 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU nr 51, poz. 458) - Rozporządzenie MEN z dnia 19.06.2001 w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół wraz z rozporządzeniem zmieniającym z dnia 31.01.2002 r. (DzU nr 10, poz. 96) - Rozporządzenie MEN z dnia 8.06.2009 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 730) w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624) - Promocja zdrowego stylu życia w ramach zadania: Program profilaktyczny w zakresie edukacji prozdrowotnej dla mieszkańców woj. wielkopolskiego (Wykonawca: Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów w Poznaniu, 2010)
Charakterystyka programu: Profilaktyka, to proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu. Program profilaktyczny przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Ma on na celu tworzyć warunki do kształtowania postaw i wartości, ułatwiać dzieciom dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia, uświadamiać dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze oraz ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Przygotować dzieci do tego, by potrafiły współżyć z innymi, poznawać zasady dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo w sytuacjach. takich, że będą mogły się nauczyć, jak radzić sobie z trudnościami a w okresie dorastania i dorosłości, lepiej radzić sobie z problemami i kryzysami. Promować i kształtować zdrowy styl życia. Program profilaktyczny jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. (1) Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. (2) Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (5) Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych (6) Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń. (11)
Warunki realizacji programu: Program można realizować przez cały rok szkolny, przez wszystkie nauczycielki oddziałów samodzielnie lub z pomocą policjanta, strażaka, lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego itp. Realizacja programu wymaga także wykorzystywania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju dziecka, zorganizowanie wycieczek i wyjść poza teren przedszkola, wdrożenia wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu i współpracy z rodzicami. Program profilaktyczny wskazuje dzieciom: 1. Jak określać własne uczucia i jak o nich rozmawiać. 2. Jak mówić to, co chce się powiedzieć. 3. Jak słuchać uważnie. 4. Jak prosić o pomoc. 5. Jak nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie. 6. Jak radzić sobie z samotnością i odrzuceniem. 7. Jak mówić przepraszam. 8. Jak rozwiązywać konflikty. 9. Jak adaptować się do nowych sytuacji. 10. Jak pomagać innym. 11. Jak rozpoznawać zagrożenie. 12. Jak mówić nie". Cele ogólne: Promocja zdrowego stylu życia. Tworzenie warunków sprzyjających własnemu bezpieczeństwu. Kształtowanie postaw i umiejętności niezbędnych do podejmowania właściwych wyborów życiowych. Kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju. Tworzenie warunków do właściwej współpracy nauczycieli, rodziców, wychowanków.
Cele szczegółowe: Dziecko: nabiera właściwych nawyków higienicznych, żywieniowych, czynną postawą dąży do zachowania zdrowia, rozwija aktywność ruchową, przestrzega zasad bezpiecznych zabaw ruchowych, poruszania się w grupie, na wycieczkach, spacerach, świadome unika niebezpiecznych sytuacji i zagrożeń na drodze i wynikających z: przypadkowych spotkań z nieznajomymi, zabaw zapałkami, spożywania lekarstw, środków chemicznych, nieznanych roślin, zbliżania się do zwierząt, wzmacnia poczucie wartości i buduje pozytywny obraz siebie, wskazuje właściwe rozwiązania w różnych sytuacjach życiowych, radzi sobie w trudnych sytuacjach, samodzielnie rozwiązuje problemy i konflikty z rówieśnikami, Zadania: I. Promocja zdrowia, zdrowego żywienia i zdrowych nawyków, 1. Zdrowy styl odżywiania. 2. Estetyka i higiena przygotowywania i spożywania posiłków. 3. Higiena osobista. 4. Higiena otoczenia. 5. Komputer i telewizja. 6. Gry i zabawy sprawnościowe. 7. Rekreacja i wypoczynek. Oczekiwane efekty: Dziecko: - rozróżnia prawidłowe odżywianie od nieprawidłowego, - zna produkty, które maja duże wartości odżywcze, - rozumie strukturę żywienia wynikającą z piramidy zdrowia, - wie, że podczas przygotowywania posiłków należy zachować szczególną czystość, - potrafi nakryć do stołu, - umie kulturalnie zachować się przy stole,
- dba o czystość swojego ciała, włosy, paznokcie, ubiór, zdrowe zęby i narządy zmysłów, - zna i prawidłowo używa przybory toaletowe, - rozumie przyczyny chorób zakaźnych, - wie, jak ubrać się do warunków atmosferycznych, - wie, dlaczego należy przebywać na świeżym powietrzu, - zachowuje ład i porządek w swoim otoczeniu, - zna zagrożenia wynikające z korzystania z telewizji i Internetu, - rozumie znaczenie uprawiania sportu dla zdrowia, - potrafi nazwać części swojego ciała, - umie utrzymywać prawidłowa postawę ciała, - rozumie niekorzystny wpływ nadmiernego korzystania z telewizora i komputera, - aktywnie wypoczywa. II. Bezpieczeństwo dzieci w przedszkolu, w domu i na drodze 1. Bezpieczeństwo podczas zabaw. 2. Bezpieczna droga do przedszkola. 3. Zachowanie ostrożności wobec zwierząt, przedmiotów, roślin, lekarstw i środków chemicznych. 4. Kontakty z nieznajomymi. 5. Profilaktyka przeciwpożarowa. Oczekiwane efekty: Dziecko: - zna zasady współżycia w zespole, - korzysta z zabawek, przyborów i sprzętu zgodnie z ustalonymi regułami, - samodzielnie ocenia własne zachowania i innych pod względem bezpieczeństwa, - zna podstawowe zasady ruchu drogowego, zna niektóre znaki drogowe, - wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrożenia, - zna numery alarmowe, - potrafi przybrać obronną postawę przed atakiem psa, nie drażni zwierząt, - nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi, - nie zrywa nieznanych owoców i grzybów,
- wie, jak należy zachować się w kontaktach z nieznajomymi, potrafi odmówić, - wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia pożarem. III. Akceptacja innych. 1. Nawiązywanie więzi. 2. Tolerancja osób niepełnosprawnych. 3. Radzenie sobie z emocjami. Oczekiwane efekty: Dziecko: - potrafi okazywać uczucia przyjaźni, sympatii, empatii, - umie jasno sformułować opinie, prośbę; oraz porozumiewać się bez słów, - pomaga innym kolegom i koleżankom w ich problemach, - pokonuje uprzedzenia wobec osób chorych i niepełnosprawnych, - jest gotowe nieść pomoc osobom słabszym, niepełnosprawnym i potrzebującym, - zna, rozumie, wyraża emocje i potrafi o nich opowiedzieć, - wie, jak można radzić sobie w trudnych sytuacjach, - potrafi opanować w niektórych sytuacjach negatywne emocje. IV. Środowisko wokół nas 1. Zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza. 2. Działania proekologiczne. 3. Nikotyna. Oczekiwane efekty: Dziecko: - wie jak chronić środowisko przed zanieczyszczeniem - jest wrażliwe na przejawy niszczenia przyrody najbliższej okolicy, - zna skutki skażenia wody, gleby i powietrza, - bierze udział w akcjach proekologicznych, - potrafi segregować odpady, - wie jakie uboczne skutki mają papierosy,
- jest asertywne, Metody realizacji programu: - podające: opowiadanie, pogadanka, opis, objaśnienie, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z obrazkiem, - problemowe: gry dydaktyczne, doświadczenia, - aktywizujace: drama, burza mózgów, Orffa, Labana, Sherborne, pedagogika zabawy, kinezjologia edukacyjna, - praktyczne: pokaz, ćwiczenia, trening, prace plastyczne, wystawki, gry i zabawy ruchowe, - zabawy relaksacyjne, konkursy, spotkania, degustacje. Formy realizacji programu: - praca indywidualna, - zabawy oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy, - czynności samoobsługowe, - prace użyteczne, - spacery, wycieczki, - zajęcia zorganizowane, - uroczystości przedszkolne, - konkursy. Ewaluacja programu: Oceny efektów realizacji Programu profilaktycznego, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na półrocznej i końcowej radzie pedagogicznej. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły: wnioski z obserwacji zachowań dzieci, rozmowy z rodzicami, rozmowy z nauczycielami, analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci, osiągnięcia w konkursach, analiza ankiet.
ANKIETA DLA RODZICÓW Zwracamy się z prośbą do państwa o wypełnienie poniższej ankiety. Jej celem jest poznanie Państwa opinii na temat realizowanego w Przedszkolu programu profilaktyki zdrowotnej. Informacje od Państwa są dla nas bardzo ważne i cenne. Ankieta jest całkowicie anonimowa. Aby odpowiedzieć proszę wstawić znak X. W pytaniach otwartych prosimy o udzielenie rzetelnej odpowiedzi. 1. Jakie formy ruchu preferuje Państwa dziecko? spacery, jazda rowerem, jazda na łyżwach, nartach, jazda na sankach, zabawy dowolne na świeżym powietrzu, gra w piłkę ćwiczenia ruchowe zabawy ruchowe inne formy ruchu preferowane w domu to:.. 2. Jak oceniają Państwo sprawność ruchową swojego dziecka? (w skali od 1 do 5).... 3. Jakie inne warunki, oprócz ruchu, sprzyjające profilaktyce zdrowotnej tworzą Państwo w domu swoim dzieciom?... 4. Które formy przekazu działań związanych z profilaktyką zdrowotną realizowaną w naszym Przedszkolu są dla Państwa najcenniejszym źródłem informacji? zamierzenia - tematy pracy wychowawczo-dydaktycznej ze szczegółowymi celami ich realizacji, tablice ogłoszeń, tablica o zdrowiu, informacja ustna, tablica z pracami dzieci, inne
5. Czy źródła informacji o profilaktyce zdrowotnej, którą realizujemy w naszym Przedszkolu, są wg Państwa wystarczające? tak nie nie wiem 6. O których przedsięwzięciach dotyczących zdrowia, które realizowane są w naszym Przedszkolu, dzieci wspominały Państwu najczęściej: zajęcia ruchowe z wykorzystaniem różnorodnych przyborów do ćwiczeń, codzienne mycie zębów, teatrzyki o profilaktyce zdrowotnej, konkursy o profilaktyce zdrowotnej, wycieczki i spacery, ciekawe zajęcia o profilaktyce zdrowotnej, inne:. 9. Czy według Państwa nasze Przedszkole wystarczająco promuje u dzieci zdrowy i bezpieczny styl życia? nie wiem. 10. Jakie, Państwa zdaniem cechy, postawy powinno kształtować Przedszkole u Waszego dziecka?.... Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Ankieta jest anonimowa, ma na celu poznanie Państwa opinii na temat realizowanego w Przedszkolu programu profilaktyki. Aby odpowiedzieć proszę wstawić znak X. W pytaniach otwartych proszę o udzielenie rzetelnej odpowiedzi. 1. Czy podejmowane są działania profilaktyczne? Jeżeli tak to jakie?...... 2. Czy dzieci rozumieją potrzebę spożywania zdrowej żywności? nie wszystkie, 3. Czy dzieci przestrzegają podstawowych zasad higieny? nie zawsze, 4. Z przestrzeganiem jakich zasad maja najwięcej trudności? 5. Jakie zabawy podejmują dzieci najczęściej? 6. Czy chętnie podejmują zabawy ruchowe? nie wszystkie. 7. Czy dzieci chętnie wchodzą w relacje z nowo poznanymi koleżankami i kolegami? nie wszystkie. 8. Zdarzają się w grupie, wśród dzieci problemy z akceptacją siebie nawzajem?
jeśli tak, to w stosunku do jakich dzieci 9. Czy do grupy uczęszczają dzieci niepełnosprawne? 10. Z jakiego typu problemami spotykają się dzieci niepełnosprawne? 11. Jak są rozwiązywane problemy związane z brakiem akceptacji w grupie? 12. Jaki jest poziom wiedzy wśród dzieci dotyczącej ochrony środowiska? bardzo wysoki, wysoki, przeciętny, niski, bardzo niski. 13. Jak często podejmowane są działania proekologiczne? raz w miesiącu, raz w tygodniu, kilka razy w tygodniu, codziennie, inne... 14. Jak często utrwalane są zasady bezpiecznego poruszania się na ulicy? raz w miesiącu, raz w tygodniu, kilka razy w tygodniu, codziennie, inne... 15. Jakie według Pana/ Pani zagadnienia powinny być ujęte w programie profilaktyki? Proszę podać propozycje......... Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
1. Co należy jeść żeby być zdrowym (5)? ARKUSZ WYWIADU Z DZIECKIEM 2. Dlaczego chorujemy? 3. Co należy codziennie myć? 4. Jak najbardziej lubisz odpoczywać w domu? 5. Do kogo idziemy gdy zachorujemy? 6. Jak należy się zachowywać gdy jesteśmy zmęczeni? 7. Dlaczego w przedszkolu ćwiczymy? 8. Lubisz zabawy ruchowe? tak Jeśli tak to jakie lubisz najbardziej. 9. Gdzie można bawić się piłką (rzucać, kopać)? w kuchni, na boisku, w przedszkolu. 10. Co to znaczy osoba obca? 11. Kiedy możemy przechodzić przez ulicę?
12. Co robisz w sytuacjach trudnych, problemowych (np. gdy koś cię uderzy)? płaczę, krzyczę, biję się, rozmawiam, proszę o pomoc. 13. Jak się zachowasz wobec dziecka, które wróciło do przedszkola po dłuższej przerwie?.. 14. Co oznaczają słowa segregowanie śmieci? równe odkładanie odpadów, oddzielanie szkła, papieru plastiku i wyrzucanie ich do oznaczonych kontenerów nie wiem 15. Przyczyną smogu zanieczyszczenia powietrza jest: duże zanieczyszczenie powietrza w mieście, często padające deszcze i silne wiatry, nie wiem.