Jęczmień ozimy W 2014 roku Krajowy Rejestr Odmian obejmował 21 odmian jęczmienia ozimego. W doświadczeniach porejestrowych, realizowanych na terenie województwa łódzkiego w sezonie 2013-2014 badano 8 odmian tego gatunku, wśród nich znajdowały się wszystkie odmiany typu wielorzędowe pastewne. Doświadczenia zlokalizowano w Lućmierzu, Masłowicach i Sulejowie. Badania prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych podstawowym (a1) i intensywnym (a2). Agrotechnika na poziomie a2 różni się od agrotechniki na poziomie a1 zwiększonym nawożeniem azotowym o 40 kg/ha, ochroną przed chorobami przez dwukrotne zastosowanie zabiegów fungicydowych, stosowaniem dolistnych preparatów wieloskładnikowych oraz zapobieganiem wyleganiu przez stosowanie regulatorów wzrostu. Na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) nawożenie azotowe najwyższe było w Lućmierzu i kształtowało się na poziomie 95,5 kg N/ha, najniższe w Masłowicach 70 kg N/ha. Wysokości dawek nawożenia fosforowego i potasowego dostosowane są do zasobności gleb w te składniki. Nawożenie fosforowe na poziomie 17,4-50 kg/ha, natomiast potasowe na poziomie 74,7-90 kg/ha. Plonowanie jęczmienia ozimego w doświadczeniach PDOiR rejonu łódzkiego w roku 2014 kształtowało się na poziomie 7,3 t/ha w uprawie podstawowej (a1) i 8,2 t/ha w uprawie intensywnej (a2). Intensyfikacja uprawy (a2) wpłynęła na zwyżkę plonowania jęczmienia ozimego średnio o 0,9 t/ha. Wyniki plonowania uzyskane w poszczególnych punktach doświadczalnych były zróżnicowane. Najwyższy plon uzyskano w Masłowicach, gdzie na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) średni plon ziarna badanych odmian wynosił 8,0 t/ha i 8,6 t/ha na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2). Niższy plon jęczmienia ozimego uzyskano w Lućmierzu i Sulejowie, gdzie zbiory ziarna na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) wynosiły odpowiednio 6,6 i 7,8 t/ha, a na intensywnym poziomie agrotechnicznym ( a2) 7,2 i 8,4 t/ha. W sezonie 2013-2014 na terenie województwa łódzkiego powyżej wzorca, na obu poziomach agrotechnicznych, plonowały odmiany: Titus, SU Melania i Zenek. Najdorodniejszym ziarnem charakteryzowały się odmiany: Titus i Eufora. Stopień porażenia przez choroby był zróżnicowany (Tabela 6.). Najmniej wrażliwe na porażenie przez mączniaka były odmiany: Karakan, Souleyka i Eufora, przez rynchosporiozę Souleyka, z kolei przez plamistość siatkową Souleyka i Titus. Biorąc pod uwagę wyniki uzyskane z doświadczeń porejestrowych z jęczmienia ozimego Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR zadecydował o utworzeniu dla tego gatunku Listy Odmian Zalecanych do uprawy (LOZ): 1. Nickela 2. Titus 3. Zenek * * - wstępna rekomendacja Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania.
Tabela 1. Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014 Rok wpisania do Krajowego Rok wpisania Rejestru do LOZ Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 1 Epoque 2007 DSV Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, PL-62-100 WĄGROWIEC 2 Karakan 2007 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL-64-000 Kościan 3 Souleyka 2010 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, PL-62-100 WĄGROWIEC 4 Titus 2012 2014 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, PL-62-100 WĄGROWIEC 5 SU Melania 2013 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, PL-62-100 WĄGROWIEC 6 Kobuz 2013 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o., ul. Kasztanowa 5, PL 63-004 Tulce 7 Zenek 2013 2015 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, PL-64-000 Kościan 8 Eufora
Tabela 2. Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Miejscowość Lućmierz Masłowice Sulejów Powiat Zgierski Wieluński Piotrkowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacyjna gleby V a III b III b ph gleby w KCl 5,5 6,1 6,3 Przedplon Groch groch groch Data siewu (dzień, m-c, rok) 24.09.2013 20.09.2013 25.09.2013 Obsada nasion (szt/m 2 ) 400 400 400 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 09.07.2014 07.07.2014 08.07.2014 Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) 95,5 70 85 N na poziomie a 2 (kg/ha) 135,5 110 125 P 2 O 5 (kg/ha) 17,4 20 50 K 2 O (kg/ha) 74,7 90 75 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Florowit 2 1,0 l Florowit 2 1,0 l Wuxal Mikro 2 1,0 l Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Funaben Plus 02 WS Sarfun T 65 DS Lamardor 400 FS Herbicyd Insektycyd Fungicyd - pierwszy zabieg Fungicyd - drugi zabieg Regulator wzrostu Huzar Activ 387 OD 1,0 l Legato Plus 600 SC 1,5 l Chisel 75 WG 60 g Legato Plus 600 SC 1,5 l Patriot 100 EC 62,5 ml (tylko na poziomie a 2 ) Artea 330 EC 0,4 l Amistar 250 SC 0,6 l Topsin M 500 SC 1,4 l Soligor 425 EC 0,7 l Mondatak 450 EC 0,5 l Falcon 460 EC 0,6 l Falcon 460 EC 0,6 l Falcon 460 EC 0,6 l Cerone 480 SL 1,5 l Cerone 480 SL 1,5 l Cerone 480 SL 1,5 l
Tabela 3. Jęczmień ozimy. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Cecha Lućmierz Masłowice Sulejów a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,7 8,8 8,9 8,9 8,8 8,8 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 7,1 7,1 7,7 7,9 8,2 8,2 3 Martwe rośliny (%) 0,4 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 5 Pałecznica traw (skala 9 o ) 6 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 08.05. 09.05. 05.05. 06.05. 08.05. 10.05. 7 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 24.06. 26.06. 20.06. 21.06. 16..06. 17.06. 8 Wysokość roślin (cm) 83,7 78,5 107,7 102,6 110,8 105,8 9 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 7,9 8,0 7,2 7,3 10 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 9,0 9,0 6,7 7,4 6,4 6,3 11 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 7,9 9,0 7,8 8,8 8,1 9,0 12 Porażenie przez rdzę jęczmienia (skala 9 o ) 7,8 8,9 8,4 8,9 13 Porażenie przez rynchosporiozę (skala 9 o ) 8,4 9,0 7,6 8,8 7,4 8,6 14 Porażenie przez plamistość siatkową (skala 9 o ) 7,4 9,0 7,1 8,3 6,7 8,1 15 Porażenie przez czarną plamistość (skala 9 o ) 7,4 8,9 7,1 7,5 7,8 7,7 16 Porażenie przez głownię pylącą (szt) 0,1 17 Masa 1000 ziaren (g) 46,9 46,0 41,9 43,6 39,3 41,3 18 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 13,2 13,4 11,7 11,9 11,5 12,0 19 Plon ziarna (dt/ha) 66,4 77,8 80,0 86,0 72,4 83,6 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki. Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny.
Tabela 4. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2014 Poziom a 1 Poziom a 2 Lućmierz Masłowice Sulejów Lućmierz Masłowice Sulejów Wzorzec, dt z ha 66,4 80,0 72,4 77,8 86,0 83,6 1 Epoque 97 95 83 97 96 82 2 Karakan 92 88 94 103 87 87 3 Souleyka 91 108 97 91 116 114 4 Titus 121 115 111 115 109 113 5 Kobuz 97 92 81 101 89 72 6 Su Melania 101 108 113 97 106 117 7 Zenek 102 100 115 101 103 104 8 Eufora 98 93 107 95 93 112 Wzorzec wszystkie badane odmiany.
Tabela 5. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 Plon ziarna w % wzorca Poziom a 1 Poziom a 2 2014 2013 Średnia 2014 2013 Średnia 2013-2014 2013-2014 Wzorzec, dt z ha 72,9 58,8 65,9 82,5 66,9 74,7 Epoque 92 83 88 92 93 93 Karakan 92 97 95 92 95 94 Souleyka 99 102 101 107 102 105 Titus 115 117 116 112 111 112 Kobuz 90 - - 87 - - Su Melania 108 - - 107 - - Zenek 105 - - 103 - - Eufora 99 - - 100 - - Liczba doświadczeń 3 3 6 3 3 6 Wzorzec: w roku 2014 wszystkie badane odmiany, w 2013 Epoque, Karakan, Souleyka i Titus. * - średnia z lat 2013 i 2014, brak wyników z roku 2012 z powodu wymarznięcia roślin. Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2014 odnosi się do odmian badanych dwa lata.
Tabela 6. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2014-2013. Liczba Mączniak Czarna plamistość Rynchosporioza Plamistość siatkowata lat badań 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 Wzorzec (skala 9 o ) 7,9 7,6 7,2 7,6 7,8 8,1 7,1 7,0 1 Epoque 2-1,9-1,2 0,3 0,0 0,5-0,1-0,4-0,6 2 Karakan 2 0,4 0,4 0,3-0,1-1,3-0,9-0,6-0,8 3 Souleyka 2 0,4 0,6 0,0 0,3 0,8 0,6 0,9 0,7 4 Titus 2-0,1 0,2-0,2-0,1 0,5 0,4 0,8 0,6 5 SU Melania 1-0,1 - -0,5-0,5-0,1-6 Kobuz 1 0,3 - -0,2 - -1,5 - -0,7-7 Zenek 1 0,3 - -0,2-0,0 - -0,6-8 Eufora 1 0,8-0,5-0,5-0,4 - Liczba doświadczeń 3 6 3 5 3 6 3 6 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2014 wszystkie badane odmiany, w 2013 Epoque, Karakan, Souleyka i Titus. * - średnia z lat 2013 i 2014, brak wyników z roku 2012 z powodu wymarznięcia roślin. Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2014 odnosi się do odmian badanych dwa lata.
Tabela 7. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013 2014. Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 Wzorzec (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 1 8,1 8,1 7,4 7,3 100,7 101,2 42,7 41,6 1 Epoque 2-0,6-1,2-0,4-0,9 2,8 0,9-4,8-3,0 2 Karakan 2-1,0-0,5-0,7-0,7-1,7-5,3-5,2-5,5 3 Souleyka 2 0,9 0,9 1,0 0,8-4,4-6,1 0,9 2,0 4 Titus 2 0,5 0,8 0,5 0,7 10,6 10,5 4,6 6,5 5 SU Melania 1 0,2-0,1 - -1,7-1,0-6 Kobuz 1-0,8 - -0,4-2,4 - -2,1-7 Zenek 1 0,5-0,0 - -5,2 - -1,4-8 Eufora 1 0,2 - -0,2 - -2,7-6,9 - Liczba doświadczeń 3 6 3 6 3 6 3 6 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2014 wszystkie badane odmiany, w 2013 Epoque, Karakan, Souleyka i Titus. * - średnia z lat 2013 i 2014, brak wyników z roku 2012 z powodu wymarznięcia roślin. Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2014 odnosi się do odmian badanych dwa lata.
cd. tabeli 7. Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 2014 2013-2014 Wzorzec (skala 9 o ) Poziom agrotechniki a 2 8,2 8,4 7,5 7,9 95,6 95,0 43,6 43,3 1 Epoque 2-0,9-0,7-0,5-0,5 1,4 1,1-4,8-2,9 2 Karakan 2-1,0-0,4-0,9-0,7-1,4-5,4-5,9-5,7 3 Souleyka 2 0,8 0,6 1,1 0,8-3,9-6,1 1,8 2,7 4 Titus 2 0,8 0,6 0,5 0,4 10,1 10,3 4,0 5,8 5 SU Melania 1 0,6-0,3 - -1,6-0,6-6 Kobuz 1-1,4 - -0,7-2,1 - -3,1-7 Zenek 1 0,6-0,1 - -2,4 - -0,4-8 Eufora 1 0,3-0,1 - -4,1-7,7 - Liczba doświadczeń 3 6 3 6 3 6 3 6 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Wzorzec: w roku 2014 wszystkie badane odmiany, w 2013 Epoque, Karakan, Souleyka i Titus. * - średnia z lat 2013 i 2014, brak wyników z roku 2012 z powodu wymarznięcia roślin. Liczba doświadczeń dla okresu 2013-2014 odnosi się do odmian badanych dwa lata.