Masa 1000 ziaren wynosiła średnio na przeciętnym poziomie agrotechniki 32,0g w 3-leciu i 30,0g w ostatnim roku. Na poziomie intensywnym notowano jej

Transkrypt

1 ŻYTO OZIME Doświadczenia z żytem ozimym prowadzono w Głubczycach z poszerzonym doborem 19 odmian oraz w Bąkowie i Łosiowie z doborem wojewódzkim 15 odmian na dwóch poziomach agrotechniki. W latach wykonano łącznie 8 udanych doświadczeń w województwie opolskim. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w 2013 roku, pochodzenie odmian i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 49-51, a wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych w tabelach W 2013 roku na Listę Odmian Zalecanych wprowadzono odmiany SU Drive F 1 i SU Stakkato F 1 wstępnie, a wycofano Domir i Visello F 1. Tworzą ją aktualnie: BRASETTO F 1, DAŃKOWSKIE DIAMENT, GONELLO F 1, PALAZZO F 1, SU DRIVE F 1, SU SKALTIO F 1 i SU STAKKATO F 1. Średni plon ziarna żyta ozimego w latach wynosił 80,9 dt/ha na przeciętnym a 1 i 90,4 dt/ha na intensywnym a 2 poziomie agrotechniki. Niższy plon uzyskano w 2013, a najwyższy w 2012 roku. Zdecydowanie wyżej plonowały odmiany mieszańcowe Palazzo, SU Skaltio, Gonello i Brasetto oraz SU Drive, SU Stakkato i SU Allawi, a słabiej populacyjne Bosmo, Dańkowskie Amber, Dańkowskie Diament i Domir. Efektywność intensywnego poziomu agrotechniki w stosunku do przeciętnego wynosiła średnio w 3-leciu 9,5 dt/ha (11,7%), w latach ,3 dt/ha (11,5%), a w 2013 roku 8,0 dt/ha (11,4%). Bardziej intensywnymi były odmiany mieszańcowe Visello, Minello, Palazzo i SU Allawi (tabela 52, wykres 22). W tabeli 53 przedstawiono plonowanie żyta ozimego w 2013 roku w poszczególnych miejscowościach. Plon ziarna wynosił średnio od 59,4 dt/ha w Bąkowie do 85,1 dt/ha w Łosiowie na przeciętnym oraz 71,2 dt/ha w Głubczycach do 90,3 dt/ha w Łosiowie na intensywnym poziomie agrotechniki. Do wyróżniających się odmian należały mieszańcowe SU Stakkato, SU Skaltio, Palazzo, Gonello, Brasetto i SU Allawi. W Głubczycach, na poszerzonym doborze odmian w latach , przy średnim plonie ziarna 83,8 dt/ha na przeciętnym i 91,5 dt/ha na intensywnym poziomie agrotechniki dobrze plonowały odmiany mieszańcowe SU Skaltio, Palazzo, Gonello, Brasetto, Minello oraz SU Drive, SU Stakkato, Helltop i SU Allawi, a słabiej populacyjne Bosmo, Dańkowskie Amber, Daran, Dańkowskie Złote i Dańkowskie Diament (tabela 54, wykres 23). Przy średniej wysokości roślin 144 cm w 3-leciu i w ostatnim roku na przeciętnym poziomie agrotechniki, wysokimi były odmiany populacyjne Bosmo i Dańkowskie Amber, a niższymi mieszańcowe Brasetto, Gonello, Visello, Minello oraz SU Drive i SU Allawi. Regulatory wzrostu, stosowane na intensywnym poziomie agrotechniki powodowały skrócenie roślin o cm, zmniejszając nieznacznie ich podatność na wyleganie. Do bardziej podatnych na wyleganie należały odmiany Bosmo, Visello i SU Skaltio, a bardziej odpornymi były Palazzo i Gonello.

2 Masa 1000 ziaren wynosiła średnio na przeciętnym poziomie agrotechniki 32,0g w 3-leciu i 30,0g w ostatnim roku. Na poziomie intensywnym notowano jej wzrost o 0,4-1,3g. Celniejsze ziarno miały odmiany SU Skaltio i Horyzo a drobniejsze Minello, Domir i Gonello. Zawartość białka wynosiła średnio 9,9% w latach i 10,5% w 2013 roku na przeciętnym poziomie agrotechniki, a jego przyrost na poziomie intensywnym wynosił 0,7-0,9%. Większą jego ilością cechowały się odmiany populacyjne Dańkowskie Amber, Bosmo i Dańkowskie Diament, a niższą mieszańcowe, zwłaszcza Gonello, Palazzo i Visello (tabela 55). Z chorób grzybowych na życie ozimym w większym nasileniu występowały septorioza liści, rdza brunatna i mączniak właściwy. Przez mączniaka właściwego bardziej porażane były odmiany Domir, Visello i Bosmo, a mniej SU Skaltio i SU Allawi. Rdza brunatna silniej występowała na odmianach Gonello, Visello i Brasetto, a większą odpornością na tą chorobę cechowały się Bosmo i Dańkowskie Amber. Septorioza liści w ostatnim roku w większym stopniu porażała odmiany Visello i Gonello, a w mniejszym Helltop, Brasetto i SU Stakkato (tabela 56).

3 Tab. 49. Żyto ozime. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru 2013 Miejscowość Głubczyce Łosiów Bąków Powiat Głubczyce Brzeg Kluczbork Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II III b IVa ph gleby w KCI 6,2 7,1 6,5 Przedplon Rzepak ozimy Pszenica ozima Jęczmień jary Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada roślin (szt./m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne na poziomie a 2 - (l,kg/ha) MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3+ Basfoliar 36 E 5 MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Oxafun T 75 DS/WS Sarox T 500 FS Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l,g,kg/ha) Komplet 560 SC 0,5 + Glean 75 WG - 5 Komplet 560 SC 0,5 Rubin SX Komplet 560 SC 0,5 + Glean 75 WG - 5 Insektycydy (l/ha) Bi 58 Nowy 0,5 Proteus 110 OD 0,6 (tylko na poziomie a 2 ) Karate Zeon 050 EC 0,12 Bi 58 Nowy 0,5 Fungicydy - pierwszy zabieg (l/ha) Aviator Xpro 225 EC - 1 Aviator Xpro 225 EC - 1 Aviator Xpro 225 EC - 1 Fungicydy - drugi zabieg (l/ha) Menara 410 EC 0,5 Menara 410 EC 0,5 Menara 410 EC 0,5 Regulatory wzrostu (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 Stabilan 750 SL 1,5 Moddus 250 EC 0,3 - Stabilan 750 SL 1,5 Moddus 250 EC 0,3

4 Tab. 50. Żyto ozime. Pochodzenie odmian Rok wpisania do Adres jednostki zachowującej odmianę, Rok włączenia Kod kraju Lp. Odmiana Krajowego Rejestru a w przypadku odmiany zagranicznej - do LOZ* pochodzenia Odmian w Polsce - pełnomocnika w Polsce 1 Bosmo 2001 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 2 Dańkowskie Diament PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 3 Brasetto F DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 4 SU Stakkato F DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 5 Visello F DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 6 Domir 2008 PL Alicja Ramenda Antoniny, Leszno 7 Minello F DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 8 Gonello F DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 9 Palazzo F DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 10 Dańkowskie Amber 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 11 SU Skaltio F DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 12 Horyzo 2011 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 13 SU Drive F DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 14 SU Allawi F DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 15 Helltop F 1 CCA DE Dieckmann GmbH Kirchhorster St. 16, Nienstaedt *LOZ -Lista Odmian Zalecanych (odmiany Visello w latach , Domir w latach na LOZ) F 1 - odmiana mieszańcowa

5 Tab. 51. Żyto ozime. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru 2013 Głubczyce Łosiów Bąków Lp. Cecha a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,2 9,0 8,1 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,8 8,7 9,0 3 Rośliny martwe (%) 0,0 0,0 0,0 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 8,8 9,0 5 Termin kłoszenia (dzień, m-c) Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 2,8 3,3 9,0 9,0 3,9 4,0 9 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 1,8 2,5 1,0 1,0 4,2 5,1 10 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak prawdziwy 6,7 5,9 8,3 8,7 - - Rdza brunatna 7,5 8,1 7,9 8,8 5,6 8,6 Septorioza liści 6,2 6,8 7,8 8,6 5,9 8,6 11 Zawartość białka 10,8 11,9 10,2 10, Masa 1000 ziaren (g) 27,0 28,6 34,8 35,9 28,2 29,3 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,6 11,0 13,3 14,2 13,6 14,2 14 Plon ziarna (dt z ha) 65,6 71,2 85,1 90,3 59,4 72,6

6 Tab. 52. Żyto ozime. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru 2013, Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a Wzorzec, dt z ha 70,0 91,5 81,3 80,8 80,9 78,0 102,2 91,1 90,1 90,4 1 Bosmo Dańkowskie Diament Brasetto F SU Stakkato F Visello F Domir Minello F Gonello F Palazzo F Dańkowskie Amber SU Skaltio F Horyzo SU Drive F SU Allawi F Helltop F Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian a 1 - przeciętny a 2 - intensywny poziom agrotechniki F 1 odmiana mieszańcowa

7 Tab. 53. Żyto ozime. Plon ziarna w miejscowościach przy 14% wilgotności (% wzorca). Rok zbioru 2013 Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Wzorzec dt z ha 65,6 59,4 85,1 70,0 71,2 72,6 90,3 78,0 1 Bosmo Dańkowskie Diament Brasetto F SU Stakkato F Visello F Domir Minello F Gonello F Palazzo F Dańkowskie Amber SU Skaltio F Horyzo SU Drive F SU Allawi F Helltop F Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian a 1 -przeciętny, a 2 -intensywny poziom agrotechniki F 1 -odmiana mieszańcowa

8 Tab. 54. Żyto ozime. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru 2013, Lp. Odmiany Poziom a 1 Poziom a Wzorzec dt/ha 63,3 95,1 92,9 79,2 83,8 69,0 102,3 103,2 85,7 91,5 1 Bosmo Dańkowskie Diament Brasetto F SU Stakkato F Dańkowskie Złote Daran Stanko Visello F Domir Minello F Gonello F Palazzo F Dańkowskie Amber SU Skaltio F Armand Horyzo SU Drive F SU Allawi F Helltop F Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny, a 2 intensywny poziom agrotechniki F 1 -odmiana mieszańcowa

9 Tab. 55. Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Masa 1000 ziaren (g) Zawartość białka (%) a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 Wzorzec ,3 2,9 3,1 3,5 30,0 31,3 32,0 32,4 10,5 11,4 9,9 10,6 1 Bosmo ,7-0,7-0,6-0,2-0,5-0,4 0,1 0,2 1,2 1,1 0,9 0,7 2 Dańkowskie Diament ,7 0,0-0,2 0,5-0,3 0,1-0,1 0,3 0,6 0,3 0,6 0,1 3 Brasetto F ,0-0,5 0,0-0,3-1,1-0,1 0,3 0,5-0,2-0,7-0,4-0,4 4 SU Stakkato F ,2 0, ,8-0, ,3-0, Visello F ,0 0,8-0,4-0,3 0,9 0,5 0,1-0,7-0,9-1,1-0,4-0,3 6 Domir ,3 0,8 0,2 0,2-0,7-0,7-1,1-1,1 0,6 0,2 0,3 0,6 7 Minello F ,3 0,1 0,4 0,1-0,7-0,6-1,4-1,7-0,2-0,1-0,1-0,2 8 Gonello F ,0-0,4 0,6 0,2-0,8-0,6-0,9-0,9-1,3-1,3-1,0-1,1 9 Palazzo F ,2-0,5 0,6 0,5-0,8-0,5-0,2 0,7-1,3-0,7-0,9-0,7 10 Dańkowskie Amber ,3 0,5 0,3 0,4 0,9 0,1-0,1-0,1 1,2 1,3 1,5 1,1 11 SU Skaltio F ,3-0,2-0,4-0,7 2,2 2,1 1,6 1,2-0,1 0,7-0,4 0,3 12 Horyzo ,0 0, ,7 0, ,2 1, SU Drive F ,2 0, ,0 0, ,5-0, SU Allawi F ,3-0, ,0-0, ,2-0, Helltop F ,2 0, ,3 0, ,8 0,6 - - Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian

10 Lp. Tab. 56. Żyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, Odmiana Pleśń śniegowa Mączniak właściwy Rdza brunatna Septorioza liści Rdza brunatna Wzorzec, (skala 9 o ) 8,9 8,6 7,5 7,8 7,0 6,9 6,6 1 Bosmo 0,0-0,2-0,6-0,3 1,2 0,7 0,0 2 Dańkowskie Diament 0,0 0,1 0,3 0,1-0,4 0,0-0,3 3 Brasetto F 1 0,0 0,0 0,3 0,0-0,8-0,3 0,7 4 SU Stakkato F 1 0,0-0,4 - -0,3-0,7 5 Visello F 1-0,1 0,0-0,8-0,5-0,7-0,4-1,0 6 Domir 0,0 0,0-2,0-0,9 0,1 0,3-0,5 7 Minello F 1 0,0 0,1 0,8 0,3 0,3 0,0 0,1 8 Gonello F 1 0,0-0,2-0,2-0,3-0,7-0,5-0,7 9 Palazzo F 1 0,0 0,0 0,5 0,3 0,3 0,0 0,1 10 Dańkowskie Amber 0,0-0,3-0,1 0,0 0,3 0,7-0,3 11 SU Skaltio F 1 0,0 0,0 0,8 0,6-0,6-0,1 0,1 12 Horyzo 0,0 - -0,5-0,2-0,1 13 SU Drive F 1 0,0 - -0,2 - -0,2-0,2 14 SU Allawi F 1-0,2-0,8-0,2 - -0,1 15 Helltop F 1 0,0-0,5-0,9-1,0 Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian

11

12

13 ŻYTO OZIME LISTA ODMIAN ZALECANYCH 1. BRASETTO F 1 Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność przeciętna, większa podatność na rdzę brunatną a mniejsza na septoriozę liści. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosach przeciętna. Plon ziarna wysoki. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnie. Zawartość białka mniejsza, liczba opadania większa. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 2. DAŃKOWSKIE DIAMENT Odmiana populacyjna. Zdrowotność przeciętna. Rośliny wyższe o mniejszej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosach średnia. Plon ziarna niższy. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie małe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka i liczba opadania większe. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 3. GONELLO F 1 Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność mniejsza, większa podatność na mączniaka, rdzę brunatną i septoriozę liści. Rośliny niskie o większej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosach przeciętna. Plon ziarna wysoki. Masa 1000 ziaren i wyrównanie mniejsze, gęstość ziarna w stanie zsypnym większa. Zawartość białka bardzo mała, liczba opadania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 4. PALAZZO F 1 Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność przeciętna, większa odporność na mączniaka Rośliny średniej wysokości o lepszej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosach średnia. Plon ziarna bardzo wysoki. Masa 1000 ziaren i wyrównanie większe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka bardzo mała, liczba opadania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o większej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 5. SU DRIVE F 1

14 Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność przeciętna. Rośliny dość niskie o przeciętnej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosach średnia. Plon ziarna bardzo wysoki. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym przeciętna. Zawartość białka mała, liczba opadania średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 6. SU SKALTIO F 1 Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność przeciętna, większa odporność na mączniaka. Rośliny średniej wysokości o mniejszej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie wcześniejsze. Odporność na porastanie ziarna w kłosach przeciętna. Plon ziarna bardzo wysoki. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym mniejsza. Zawartość białka i liczba opadania mniejsze. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. 7. SU STAKKATO F 1 w Odmiana mieszańcowa. Zdrowotność przeciętna, większa odporność na mączniaka i septoriozę liści. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie. Kłoszenie i dojrzewanie wcześniejsze. Odporność na porastanie ziarna w kłosach większa. Plon ziarna bardzo wysoki. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka mniejsza, liczba opadania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. Odmiana o średniej reakcji na intensywny poziom agrotechniki. Zalecana do uprawy wstępnie.