Nowa jakość w polskiej edukacji przedszkolnej 1
Nie ma szczęśliwych społeczeństw bez szczęśliwych dzieci Narodowy plan działań na rzecz dzieci w latach 2004 2012 POLSKA DLA DZIECI Jednym z zadań jest: zapewnienie odpowiedniej jakości edukacji 2
Nowa jakośd w: podstawie programowej wychowania przedszkolnego programach edukacyjnych prowadzeniu diagnozy przedszkolnej działaniach przedszkola działaniach nauczyciela 3
Zadania nauczycieli: systematycznie informują rodziców o zadaniach wychowawczych i kształcących realizowanych w przedszkolu; zachęcają rodziców dowspółdecydowania w sprawach przedszkola; zapoznają rodziców z podstawą programową wychowania przedszkolnego; włączają rodziców do: - kształtowania u dziecka określonych w podstawie programowej wiadomości i umiejętności; - wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie natrafiają; informują rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci, 4
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zawarta w 15 obszarach: 1. kształtowanie umiejętności społecznych 2. kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych 3. wspomaganie rozwoju mowy 4. wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia 5. wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci 5
6. wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeostwo własne oraz innych przedszkolak rano idzie do przedszkola 6
7. wychowanie przez sztukę: dziecko widzem i aktorem 8. wychowanie przez sztukę muzyka i śpiew, pląsy i taniec 7
9. wychowanie przez sztukę różne formy plastyczne 8
10. wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych 9
Zabawy konstrukcyjne 10
11
12
11. pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń 12. wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt 13
14
13. wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną 15
13. Edukacja matematyczna zapoznanie dzieci z kalendarzem (miesiącem, tygodniami, dniami) 16
14. kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania określanie kierunku, umiejętność uważnego patrzenia doskonalenie sprawności manualnej koordynacja wzrokowo ruchowa dzielenie zdania na wyrazy, sylaby, układanie krótkich zdań 17
15. wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne 18
Zadania nauczycieli wynikające z realizacji nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego: realizowanie podstawy programowej wychowania przedszkolnego; organizowanie zabaw i zajęć zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobem realizacji (proporcjami zagospodarowania czasu przebywania dzieci w przedszkolu), prowadzenie obserwacji pedagogicznych; prowadzenie analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnozy przedszkolnej) 19
Zadaniem nauczyciela jest: realizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego W jaki sposób można zbadać i znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy podstawa programowa jest realizowana w przedszkolu? 1. poprzez ewaluację (wewnętrzną lub zewnętrzną) 2. monitorowanie 20
Propozycja Arkusza analizy realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego (analiza zaplanowanych działao i zapisów w dzienniku zajęd) Przykład: wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem (obszar 7) Dziecko: wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, kinie; odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem, umie posługiwać się rekwizytami (np. maską) 21
Kształtowane umiejętności dziecka 1. 2. Osiągnięcia dzieci uwagi 1. Dla nauczyciela pracującego z dziećmi 3 i 4 letnimi arkusz na ten rok i następne 2 lata (3 lata) 2. Dla nauczyciela pracującego z dziećmi 5 letnimi arkusz na ten rok i kolejny (2 lata) 3. Dla nauczyciela pracującego z dziećmi 6 letnimi tylko na ten rok szkolny (1 rok) 22
Najważniejsze są: analiza działań (co zostało zrealizowane, nawet kilkakrotnie, a co jeszcze nawet niedotknięte ) wnioski 23
Programy edukacyjne Co powinien zawierać program wychowania przedszkolnego? 24
1. Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania 2. Treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej wychowania przedszkolnego 3. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania 4. Metody przeprowadzania analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna) 25
Programy edukacyjne Dla nauczyciela najtrudniejszym zadaniem jest wybór najlepszego programu. 3 sposoby wyboru programu: nauczyciel może: opracować program samodzielnie bądź we współpracy z innymi nauczycielami, zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów), przedstawić program opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami, wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem, dlaczego je proponuje 26
Najlepiej opracować własny program dostosowany do grupy, z którą nauczyciel pracuje 27
Program Kolorowa tęcza (nieopublikowany) jako program opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi przez nauczyciela modyfikacjami, najważniejszą i podstawową formą jest zabawa rozwój indywidualnych (zdiagnozowanych) zdolności dzieci 28
29
30
31
32
Rodzaje inteligencji (według H. Gardnera) lingwistyczna (werbalna) logiczno matematyczna muzyczna wizualno przestrzenna kinestetyczna przyrodniczo ekologiczna interpersonalna intrapersonalna egzystencjalna (filozoficzna) 33
Propozycje kącików zainteresowao: bajkowy, opowiadań; matematyczny; muzyczny; sportowy; przyrody ożywionej i nieożywionej; ekologiczny; odpoczynku (np. wysepka spokoju ) 34
Diagnoza przedszkolna systematyczna obserwacja dziecka i jej dokumentowanie (obowiązek nauczyciela od 1997 roku) analiza wytworów, prac plastycznych(rysunku) dziecka diagnoza wstępna wzbogacona o diagnozę specjalistów (logopedę, lekarza - ortopedę, psychologa) diagnoza na zakończenie roku 35
Wyniki badania osiągnięd edukacyjnych dzieci W roku 2008/09 w 35 przedszkolach województwa lubelskiego przeprowadzono badanie osiągnięć edukacyjnych dzieci 3 i 6 letnich rozpoczynających edukację przedszkolną (według jednego arkusza, ustalonego wspólnie z doradcą metodycznym wychowania przedszkolnego). Były to badania zaplanowane i uwzględnione w wewnętrznym planie nadzoru chętnych dyrektorów przedszkoli, przeprowadzone przez chętne nauczycielki pracujące bezpośrednio z dziećmi. 36
W badaniach wzięło udział: 430 dzieci 3 letnich; 345 dzieci 6 letnich oraz dodatkowo: 329 dzieci 4 letnich i 227 dzieci 5 letnich Razem badaniem objętych zostało 1331 dzieci 37
Przebieg badania: dwumiesięczna obserwacja dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną, w zakresie 5 sfer rozwojowych: poznawczej, percepcyjnej, motoryczno ruchowej, społecznej i emocjonalnej, udokumentowanie spostrzeżeń i uwag w Karcie wstępnej obserwacji rozwoju psychoruchowego dziecka, systematyczna obserwacja osiągnięć edukacyjnych dzieci, udokumentowanie tych spostrzeżeń w Akuszu badania osiągnięć edukacyjnych dzieci, analiza wyników, ustalenie i opracowanie wniosków 38
Ustalanie wniosków i ich wdrażanie: 1. Wyniki wstępnej obserwacji (np. dzieci 3 letnie): prawidłowa wymowa (41%), znajomość: swojego imienia (100%), swojego nazwiska (75%), miejscowości, w której mieszka (50%), rozróżnianie lewej strony od prawej (5%), znajomość: nazw miesięcy(1%),dni tygodnia, pór roku (10%), figur geometrycznych (40%), samodzielnie się ubiera (27%), uczestniczy w zabawach (83%), nie przejawia zachowań agresywnych (62%). 39
Wnioski z wstępnej obserwacji rozwoju dziecka: wyniki wstępnej obserwacji ułatwiają: ustalanie kierunku pracy, w tym pracy indywidualnej lub w małych zespołach, ustalanie kolejności kształtowania poszczególnych umiejętności, 40
Ustalanie wniosków i ich wdrażanie: 1. Wyniki badania osiągnięć edukacyjnych dzieci (np. dzieci 6 letnie po roku korzystania z edukacji przedszkolnej): samodzielnie wykonuje zadania (92%), samodzielnie korzysta z łazienki (prawie 100%), sprząta po zabawie, po zajęciach (95%), rozróżnia stronę lewą, prawą (50% 87%), odtwarza wiersz (70% 97%), zna pory roku (70% 95%), 41
Według Brunera Nie ma bezwzględnej dojrzałości szkolnej. Dojrzałość szkolna nie jest stanem, na który wystarczy poczekać, ale trzeba ją wykształcić 42
Dla rodziców dzieci 5 i 6 letnich najważniejsza jest informacja, jaka jest diagnoza przedszkolna: Części składowe diagnozy przedszkolnej: analiza, wyniki i wnioski uzyskane z: obserwacji (wstępnej, osiągnięć indywidualnych dzieci), wytworów prac dzieci, wywiadu z rodzicami, nauczycielami specjalistami, nauczycielami prowadzącymi zajęcia dodatkowe, 43
Ewaluacja działao dyrektora 44
45
46
Ewaluacja działao przedszkola nawiązywanie pozytywnego dialogu z partnerami przedszkola i środowiskiem lokalnym, organizowanie ciekawych imprez i uroczystości rodzinnych, udział w życiu najbliższego środowiska (uroczystościach, festynach np. związanych z obchodami dnia miejscowości), efektywna współpraca ze szkołą (organizowanie wspólnych spotkań z rodzicami) 47
Ewaluacja działao nauczyciela: nauczyciel poszukujący, refleksyjny: Upowszechnia własne przykłady dobrej praktyki podczas konferencji, w mediach, upowszechnianie informacji o przedszkolach poszukuje przykładów dobrej praktyki poprzez wyjazdy edukacyjne dyrektorów i nauczycieli: Austria, Szwajcaria, Niemcy, Włochy, Anglia, Dania, Finlandia 48
Dziękuję za uwagę 49