BiBlioteka Świadczenia pozapłacowe rozliczeniazurzędemskarbowym rozliczeniazzusdokumentowanie ewidencjainterpretacjeiorzeczenia Ewa Matyszewska Marek Kutarba Stan prawny na 1 października 2011 r.
Autorzy Ewa Matyszewska Marek Kutarba Redaktor merytoryczny Bogdan Świąder Redaktor prowadzący Renata Krasowska-Kłos Projekt graficzny Kinga Pisarczyk Korekta Barbara Redzyńska Skład i łamanie Joanna Archacka Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2011, październik 2011 r. ISBN 978-83-61957-93-5 Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 www.dziennik.pl, www.gazetaprawna.pl, www.forsal.pl Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40 tel. 22 761 30 30, 801 626 666, e-mail: bok@infor.pl Druk: TED Drukarnia
Spis treści Wstęp...7 ROZDZIAŁ 1. Nieodpłatne świadczenia... 9 Nieodpłatne świadczenia są opodatkowanym przychodem... 9 Rozliczenie osobiste... 9 Podatek od każdego złotego...11 Przychód ze stosunku pracy...11 Zasady wyceny świadczeń...12 Musi wystąpić przysporzenie majątkowe... 14 Płatnik z obowiązkami...16 VAT od nieodpłatnych świadczeń...16 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 20 ROZDZIAŁ 2. Abonamenty medyczne...27 PODATEK DOCHODOWY...27 Kontrowersyjna uchwała NSA w sprawie abonamentów...31 Zakres oferowanych świadczeń...31 Od pakietu należy się podatek...31 WSA po stronie pracowników... 32 Decyzja siedmiu sędziów... 33 Korzyści kosztem innego podmiotu... 34 W gotowości do świadczenia usług... 34 Zgłoszone zdanie odrębne... 35 Skutki praktyczne rozstrzygnięcia NSA... 36 Konieczna korekta wcześniejszych rozliczeń...37 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 39 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 39 SKŁADKI ZUS...41 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 43 ROZDZIAŁ 3. Samochody służbowe... 63 PODATEK DOCHODOWY... 63 Wykorzystanie samochodu w celach prywatnych... 64 Odsprzedaż samochodu pracownikowi... 65 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 68 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 71 SKŁADKI ZUS...72 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...73 ROZDZIAŁ 4. Firmowe imprezy integracyjne...81 PODATEK DOCHODOWY...81 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 84 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 84
SKŁADKI ZUS... 86 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 87 ROZDZIAŁ 5. Nieodpłatne posiłki i napoje...103 PODATEK DOCHODOWY...103 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...107 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...111 SKŁADKI ZUS... 112 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 113 ROZDZIAŁ 6. Dofinansowanie internetu...117 PODATEK DOCHODOWY...117 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 119 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 121 SKŁADKI ZUS...122 ROZDZIAŁ 7. Telefony służbowe...123 PODATEK DOCHODOWY...123 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...126 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...127 SKŁADKI ZUS...128 Przydatne interpretacje i orzeczenia...129 ROZDZIAŁ 8. Dowóz pracowników do pracy...135 PODATEK DOCHODOWY...135 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...142 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...143 SKŁADKI ZUS...144 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...145 ROZDZIAŁ 9. Wynajęcie dla pracowników sali gimnastycznej lub basenu... 151 PODATEK DOCHODOWY... 151 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...152 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...153 SKŁADKI ZUS...154 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...155 ROZDZIAŁ 10. Wycieczki pracownicze...159 PODATEK DOCHODOWY...159 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...164 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...165 SKŁADKI ZUS...166 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...167 ROZDZIAŁ 11. Bony, talony, kupony...169 PODATEK DOCHODOWY...169 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...171 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 172
SKŁADKI ZUS... 173 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 174 ROZDZIAŁ 12. Zakwaterowanie pracowników... 181 PODATEK DOCHODOWY... 181 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...182 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...182 SKŁADKI ZUS...184 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...186 ROZDZIAŁ 13. Preferencyjne kredyty i pożyczki...187 PODATEK DOCHODOWY...187 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...189 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...189 SKŁADKI ZUS... 191 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...192 ROZDZIAŁ 14. Umorzone pożyczki i kredyty...195 PODATEK DOCHODOWY...195 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...198 Obowiązek stosowania kas fiskalnych...198 SKŁADKI ZUS...200 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...201 ROZDZIAŁ 15. Pakiety ubezpieczeniowe... 205 PODATEK DOCHODOWY... 205 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 207 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 207 SKŁADKI ZUS...208 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...209 ROZDZIAŁ 16. Akcje i udziały dla pracowników...215 PODATEK DOCHODOWY...215 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...221 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 222 SKŁADKI ZUS... 223 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 224 ROZDZIAŁ 17. Bilety kolejowe, lotnicze i miejskie... 227 PODATEK DOCHODOWY... 227 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)...230 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 232 SKŁADKI ZUS... 233 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 235 ROZDZIAŁ 18. Świadczenia z ZFŚS... 237 PODATEK DOCHODOWY... 237 Wczasy dla dzieci... 238
Pożyczka z funduszu... 239 Świadczenie urlopowe i wczasy pod gruszą...240 Bony i talony z funduszu...241 Paczki świąteczne...241 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 245 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 247 SKŁADKI ZUS... 249 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...250 ROZDZIAŁ 19. Karty przedpłacone... 257 PODATEK DOCHODOWY... 257 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 259 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 259 SKŁADKI ZUS...260 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA...261 ROZDZIAŁ 20. Nagrody rzeczowe... 265 PODATEK DOCHODOWY... 265 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 266 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 267 SKŁADKI ZUS... 268 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 269 ROZDZIAŁ 21. Pakiety szkoleniowe...277 PODATEK DOCHODOWY...277 Spór o interpretację...277 Formy szkolne i pozaszkolne...277 Podnoszenie kwalifikacji... 278 Rodzaje szkoleń... 279 Akredytacja kuratora oświaty...280 Orzeczenia sądowe...281 Przepisy odrębne w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT...281 Przychody zwolnione... 283 Interpretacja ministerialna... 285 Brak przychodu u pracownika... 286 Konsekwencje dla pracodawcy...290 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)... 294 Obowiązek stosowania kas fiskalnych... 297 SKŁADKI ZUS... 298 PRZYDATNE INTERPRETACJE I ORZECZENIA... 299
Wstęp Istotnym elementem systemu wynagradzania pracowników, współpracowników i menadżerów jest dziś rozbudowany system świadczeń pozapłacowych. Nie ogranicza się on przy tym wyłącznie do tak podstawowych benefitów, jak służbowy samochód, telefon czy laptop. Coraz częściej systemy te są znacznie bardziej rozbudowane. Obejmują opiekę medyczną, szkolenia, fundowane wakacje, premie wypłacane w akcjach itp. Ale system świadczeń pozapłacowych to także takie elementy, jak dostępna dla pracowników kawa z automatu, imprezy integracyjne, świąteczne upominki. Każdy z takich elementów pozapłacowego systemu świadczeń niesie ze sobą istotne ryzyko popełnienia błędów w rozliczeniach z urzędem skarbowym i ZUS. Tym większe, że w przypadku wielu tego rodzaju świadczeń interpretacje podatkowe są niejednoznaczne lub wręcz sprzeczne. Tymczasem zarówno od osób prowadzących samodzielnie firmy, jak i od działów finansowych, księgowych czy kadrowych wymagane jest właściwe zakwalifikowanie i rozliczenie tych świadczeń, a także takie dobieranie świadczeń pozapłacowych do pracownika, by przy minimalnym ryzyku fiskalnym uzyskać jak największy efekt motywacyjny. Komentarz takiej właśnie wiedzy ma dostarczyć. Aby ułatwić korzystanie z niego, każde ze świadczeń omówione zostało pod wieloma aspektami w odrębnym rozdziale. Zmusza to co prawda do powtarzania pewnych treści, jednak ułatwia szybkie wyszukiwanie potrzebnych informacji na podstawie nazwy świadczenia, bez konieczności długotrwałego wyszukiwania tych treści w innych miejscach komentarza.
ROZDZIAŁ 1 Nieodpłatne świadczenia Nieodpłatne świadczenia są opodatkowanym przychodem Jeśli pracodawca oferuje swoim pracownikom nieodpłatne świadczenia, np. w postaci dodatkowej opieki medycznej, ubezpieczenia na życie czy telefonu komórkowego, trzeba liczyć się z tym, że w większości przypadków wartość tego typu profitów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wartość świadczeń oferowanych poza standardowym wynagrodzeniem będzie przychodem po stronie pracownika. Jednak interpretacja obowiązujących przepisów pozwala wyciągnąć wnioski, że przychód po stronie pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń nie będzie powstawał zawsze. Będzie tak w sytuacji, gdy świadczenia finansowane przez zakład pracy są dostępne dla wszystkich podwładnych i nie ma możliwości przypisania ich indywidualnie poszczególnym pracownikom. Niestety, z taką tezą nie do końca zgadza się fiskus. Urzędy skarbowe coraz częściej prezentują stanowisko, zgodnie z którym każde świadczenie pozapłacowe jest przychodem pracownika. Co więcej, argumenty o niemożności ustalenia beneficjentów świadczenia są dla fiskusa nie do przyjęcia. Zdaniem urzędników wystarczy kwotę wydaną na świadczenie podzielić przez liczbę pracowników do niego uprawnionych i uzyskamy przychód przypadający na każdą osobę. Niestety, otoczenie biznesowe nie jest tak proste jak matematyka stosowana przez fiskus. WAŻNE Za pracownika w rozumieniu ustawy o PIT uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy. Rozliczenie osobiste Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym, co oznacza, że podatnikiem jest każda osoba fizyczna osiągająca dochód. Zasada ta ma również zastosowanie do małżonków, chyba że wystąpią oni z wnioskiem o łączne opodatkowanie ich dochodów. Na osobach fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że osoby te podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości uzyskanych dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
10 Świadczenia pozapłacowe CO PODLEGA PIT Źródłami przychodów są: w stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; w działalność wykonywana osobiście; w pozarolnicza działalność gospodarcza; w działy specjalne produkcji rolnej; w najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą; w kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w lit. a) c) następnego punktu; w odpłatne zbycie (z zastrzeżeniem sytuacji określonych w art. 10 ust. 2 ustawy o PIT): a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane: w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a) c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujących zamiany; w inne źródła. (...)