Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją pana posła Grzegorza Roszaka przesłaną przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2011 r.

Transkrypt

1 Szanowny Panie Marszałku! W związku z interpelacją pana posła Grzegorza Roszaka przesłaną przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie opodatkowania przychodu pracownika z tytułu udziału w imprezie integracyjnej organizowanej przez pracodawcę uprzejmie informuję: Stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, przychodami ( ) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Stosownie do postanowień art. 12 ust. 3 ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2 2b. Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 tej ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione, według cen zakupu. Z definicji przychodów ze stosunku pracy wynika, iż ustawodawca zaliczył do nich nie tylko pieniądze, ale również wartość otrzymanych świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych poniesionych za pracownika.

2 Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż przychód ze stosunku pracy powstaje zatem w każdym przypadku, w którym mamy do czynienia z uzyskaniem przez pracownika realnej korzyści. Podstawową zasadą podatku dochodowego jest zasada powszechności opodatkowania, której wyrazem jest treść art. 9 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Powyższe oznacza, że z opodatkowania podatkiem dochodowym wyłączone są dochody enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź dochody, od których minister finansów zaniechał poboru podatku. Katalog zwolnień przedmiotowych nie przewiduje zwolnienia od podatku dochodu (przychodu) pracownika związanego z udziałem w sfinansowanej przez pracodawcę imprezie integracyjnej. Minister finansów nie wydał również rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku od tego rodzaju świadczeń otrzymywanych przez pracownika. Oznacza to, że pracodawca powinien doliczyć wartość świadczenia do przychodu ze stosunku pracy pracownika i opodatkować na zasadach określonych w art. 32 ustawy. W mojej ocenie potwierdzeniem otrzymania nieodpłatnego świadczenia przez pracownika jest jego uczestnictwo w adresowanej do niego imprezie sfinansowanej przez pracodawcę. Nie podzielam zatem stanowiska, w którym otrzymanie nieodpłatnego świadczenia jest utożsamiane z jego skonsumowaniem. Zrównanie znaczeniowe tych pojęć prowadzi bowiem do sytuacji nakazującej różnicowanie wysokości przychodu u poszczególnych pracowników w zależności od ich zaangażowania w korzystanie z zakupionych przez pracodawcę świadczeń. Natomiast cena, 2

3 którą uiszcza pracodawca za zakupione świadczenia, zazwyczaj nie jest uzależniona od stopnia ich wykorzystania przez pracowników. Traktowanie na równi otrzymania świadczenia z jego wykorzystaniem prowadziłoby do absurdów. Przykładowo przychód pracownika uzyskany z tytułu nieodpłatnego świadczenia w postaci udostępnienia wynajętego dla pracownika lokalu mieszkalnego powstałby tylko w sytuacji jego faktycznego mieszkania w tym lokalu. Natomiast aspekt faktycznego mieszkania nie jest w ogóle badany, gdyż pozostaje bez wpływu na powstanie przychodu z tego tytułu. Pracownik uzyskuje świadczenie w momencie udostępnienia mu mieszkania do użytkowania i bez znaczenia jest, w jakim stopniu z niego korzysta, tj. czy w okresie, w którym dysponował wynajętym dla niego lokalem, spędził w nim każdą dobę, czy np. tylko co trzecią. Ustalenie beneficjentów świadczenia nieodpłatnego związanego z uczestnictwem w imprezie integracyjnej nie powinno stanowić dla pracodawcy problemu. W przypadku imprez wyjazdowych, np. połączonych z obowiązkowym szkoleniem bhp, przychodem pracownika nie będzie z pewnością udział w szkoleniu, do którego organizacji i sfinansowania obligują pracodawcę przepisy prawa pracy. Przychodem jest jednak wartość innych świadczeń zakupionych dla pracownika, wykraczających poza standardową ofertę dla gości hotelowych. Imprezy integracyjne w formie wycieczek czy wyjść do restauracji, w których uczestniczą pracownicy, również generują przychód po ich stronie. Nie sposób przyjąć, że pracodawca nie jest w stanie zidentyfikować, kto otrzymał świadczenie w związku z imprezą zorganizowaną w restauracji, wycieczką bądź biletowaną imprezą artystyczną, zwłaszcza wówczas gdy uczestnictwo w imprezie ma dla pracownika charakter obowiązkowy. Podobnie trudno zaakceptować argument o niemożności przypisania przychodu w sytuacji, gdy pracownik partycypuje w kosztach imprezy integracyjnej w tej sytuacji mamy do czynienia ze świadczeniem częściowo odpłatnym. 3

4 Za nietrafiony należy również uznać argument o niemożności ustalenia przychodu dla poszczególnych pracowników ze względu na opłacenie organizacji imprezy ryczałtowo. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której organizując imprezę integracyjną pracodawca nie kalkuluje kosztu jednostkowego. Niezależnie od powyższego nie można też całą stanowczością stwierdzić, iż w przypadku każdej imprezy możliwe będzie ustalenie przychodu u pracowników. Dzieje się tak ze względu na różnorodność stanów faktycznych. Dlatego też każdą z takich spraw należy rozpatrywać indywidualnie. Należy również zwrócić uwagę, iż uczestnictwo pracowników w imprezach integracyjnych organizowanych przez pracodawców jest tylko jednym z całego katalogu nieodpłatnych świadczeń oferowanych przez zakłady pracy. Dlatego też interpretacja wyżej przytoczonych przepisów podatkowych nie może ograniczać się wyłącznie do tego jednego rodzaju świadczenia. Z tych względów musi być jednolita i spójna w odniesieniu do wszystkich świadczeń nieodpłatnych otrzymywanych przez pracowników. Powoływanie się przez organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2010 r. (sygn. akt II FPS 1/10) wydaną w zakresie opodatkowania abonamentów medycznych jest zatem uzasadnione. Otrzymywane przez pracowników abonamenty medyczne są, podobnie jak uczestnictwo w imprezach integracyjnych, rodzajem świadczenia nieodpłatnego otrzymywanego od pracodawcy. Jednocześnie zauważyć należy, iż rozstrzygnięcie dokonane w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2010 r. nie usunęło wszystkich wątpliwości interpretacyjnych wśród składów orzekających sądów administracyjnych, dotyczących opodatkowania abonamentów medycznych. Świadczy o tym ponowne skierowanie przez Naczelny Sąd Administracyjny pytania do siedmioosobowego składu sędziowskiego w dniu 5 października 2010 r. w sprawie rozstrzygnięcia kwestii prawnopodatkowej związanej 4

5 z finansowaniem pracownikom przez pracodawców abonamentów medycznych (sygn. akt II FSK 541/09). Jednakże na posiedzeniu w dniu 24 stycznia 2011 r. skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego podjął uchwałę (sygn. akt II FPS 7/10) o zwróceniu się do pełnego składu Izby Finansowej tego sądu o podjęcie uchwały w sprawie. Niewątpliwie rozstrzygnięcie pełnego składu Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego będzie miało wpływ na ewentualne działania resortu finansów w tym zakresie. Stąd też podejmowanie jakichkolwiek kroków przed spodziewaną uchwałą sądu należy uznać za przedwczesne. Do chwili obecnej nie wyznaczono jeszcze terminu posiedzenia pełnego składu Izby Finansowej NSA. Z poważaniem 5