JESIENNA SZARUGA Jesienne słoty propozycja zajęć 1. Analiza treści wiersza Jerzego Ficowskiego Listopad Z nocy na noc coraz zimniej, pochmurniej z dnia na dzień. ogołociał, osierociał świat w tym listopadzie. Już na drzewach zgasła resztka liścianego złota. Złota jesień utonęła w chlupoczących słotach. Już zasypia borsuk w norze, nasionka pod ziemią. Nie ćwierkają senne świerszcze, w swych kryjówkach drzemią. Wszystkie barwy gdzieś przepadły niby kamień w studnię, by nie spotkać się przypadkiem z nadchodzącym grudniem. Wyjaśniamy trudniejsze zwroty w wierszu. Zachęcamy dzieci do wypowiedzi, na temat różnic w złotej polskiej jesieni a tej listopadowej. Wyróżniamy z dziećmi cechy charakterystyczne listopada. 2. Deszczowy dzień Malowanie farbami techniką mokre w mokrym na kartonie w kształcie kropli (wycinamy z kartonu A-4 dużą kroplę).
3. Zapoznanie z nazwami instrumentów występujących w piosence Pan Listopad gra i techniką gry na tych instrumentach Pan listopad gra na basie dylu dylu bum Na jesiennym graniu zna się Trawką dotknął strun Wesoło gra muzyka, pada deszcz Świerszcz za kominem cyka Tańcz gdy chcesz Pan listopad gra na bębnie bara bara bam Z deszczem kółka, równo pięknie koncert daje nam Wesoło gra muzyka, pada deszcz Świerszcz za kominem cyka Tańcz gdy chcesz Pan listopad gra na flecie Fiju, fiju, fiu Z liści złotych ma berecik a kubraczek z nut Wesoło gra muzyka, pada deszcz Świerszcz za kominem cyka Tańcz gdy chcesz (źródło: http://www.youtube.com/watch?v=eoanzkmfbzi ) 4. Ćwiczenia językowe recytacja rymowanki Już liść opada, żółkną lasy, Otrząsa owoce jesień,
Minęły z latem pogodne czasy, Nastała posępna jesień. 5. Zbiorowy śpiew na melodię Stary Niedźwiedź Jesieniucha bawi się, Jesieniucha bawi się, My się przyglądamy, My się przyglądamy, Jak wesoło dzisiaj jest. 6. Własna inwencja ruchowa przy piosence Pan Listopad gra ilustrowanie ruchem jej treści (sposobu gry na poszczególnych instrumentach). 7. Jesienna orkiestra Dzielimy dzieci na trzy grupy. Jednej grupie dajemy kołatki, drugiej grzechotki, trzeciej bębenki. Nauczyciel jest dyrygentem i pokazuje przy której zwrotce ma grać która grupa. Podczas refrenu grają wszystkie instrumenty. Możemy śpiewać i grać: cicho, średnio głośno, głośno. 8. Parasolki kolorowe Dzieci stoją w kole. Jedno w środku chodzi z parasolką i kręci nią nad głową. Wszyscy śpiewają na melodię mam chusteczkę haftowaną : Parasolki kolorowe, żółte i czerwone. Kogo kocham, kogo lubię, podam w jego stronę. dziecko podaje kolejnej osobie parasolkę, śpiewają wszyscy ponownie. 9. Kontynuacją powyższej zabawy może być wysłuchanie wiersza Ewy Szelburg-Zarembiny Słota Deszcz pada od rana do samego południa. Świat jest mokry i ciemny jak zaklęta studnia.
Małe dzieci śpią w domu, duże siedzą w szkole, a chodzą po ulicy same parasole. Oraz wykonanie pracy plastycznej na temat: Kolorowe parasole dowolną techniką lub wybraną przez nauczyciela. 10. Zabawa ruchowa z wykorzystaniem treści wiersza. Naśladowanie stanów jesiennej pogody. W poniedziałek słonko - wyciągnięte ręce, ruszają paluszkami We wtorek deszcz leje - chodzą z rękami nad głową W środę bardzo zimno - naśladują ubieranie się W czwartek wiatr wieje - wyciągają ręce, naśladują drzewa na wietrze W piątek znowu deszcz pada - chodzą z rękami nad głową W sobotę słonko świeci - wyciągnięte ręce, ruszają paluszkami W niedzielę cieplutko, radują się dzieci - tworzą koło, posuwają się po obwodzie krokiem dostawnym. 11. Skąd się bierze deszcz? Możemy wykorzystać opowiadanie Heleny Bechlerowej Jedna srebrna kropla. Na pytanie skąd się bierze deszcz odpowiedzi dostarczy nam też doświadczenie. Z wykorzystaniem gotującej się wody w czajniku/naczyniu dzieci obserwują parowanie wody. Następnie za pomocą lusterka trzymanego nad parą (nauczycielka to robi) dzieci zauważają, że po chwili z pary robią się krople wody. Nauczycielka strąca je na stół robi deszcz. Wniosek w wysokiej temperaturze woda paruje, w niskiej skrapla się. Teraz pokazujemy dzieciom schemat obiegu wody w przyrodzie.
Wykorzystujemy z technik twórczych burzę mózgu zadając pytania: - co by było gdyby woda tylko parowała? - komu i do czego potrzebna jest woda? tu możemy zrobić mapę pojęć. Warto doprowadzić do wniosku, że życie na Ziemi bez wody jest niemożliwe. Woda to życie. 12. Jaki może być deszcz? Dzieci szukają określeń deszczu: rzęsisty, przelotny, ulewny, jesienny, wiosenny, letni jak nazywamy deszcz? kapuśniaczek, mżawka, ulewa, burza Odgłosy różnego rodzaju deszczu dzieci mogą przedstawiać za pomocą instrumentów. 13. Omiń kałuże zabawa rytmiczno-ruchowa przy piosence Zła pogoda Zła pogoda, kapie woda, kapie z nieba, kap, kap, kap. A w kaloszach do przedszkola idą dzieci, chlap, chlap, chlap! Kap, kap, kap, kap, kap kap, idą dzieci, chlap, chlap, chlap! Kap, kap, kap, kap, kap kap, idą dzieci, chlap, chlap, chlap! Nauczyciel rozkłada na podłodze gimnastyczne krążki (pełne krążki plastikowe lub krople wycięte z tektury), to będą kałuże. Podczas zwrotki piosenki dzieci spacerują między kałużami. Gdy usłyszą refren piosenki podnoszą krążki i wystukują na nich rytm refrenu. Kładą z powrotem krążki na podłodze i spacerują.
14. Wełniaczki Rozmawiamy z dziećmi na temat odpowiedniego ubierania się w okresie późnej jesieni. Ciekawym pomysłem dla dzieci będzie wykonanie wełnianych ludzików. Dzieci mogą tworzyć jesienne krajobrazy z włóczki i kredek świecowych. 15. Migu migu zabawa przy piosence Stajemy w kręgu. Wszystkie dzieci trzymają się za ręce z wyjątkiem osoby, która będzie prowadziła nitkę. Na początku prowadzi nauczyciel. Wchodząc w kierunku środka zwija kłębek dzieci trzymając się za ręce tworzą zwiniętą spiralę. W drugiej zwrotce ostatnia osoba (drugi koniec nitki ) rusza w przeciwną stronę i odwija nitkę. Dzieci ponownie stoją w kole. (źródło: http://www.youtube.com/watch?v=qx4cwbjtkce ) Materiały opracowała: Mirosława Matczak Nauczyciel Konsultant ds. edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej WODN w Łodzi Literatura: Bechlerowa H. Jedna srebrna kropla Kownacka M. Szaruga jesienna, opowiadanie ze zbioru Razem ze słonkiem