Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie Opracowała: mgr Agnieszka Sokółka
Wstęp Umiejętność poprawnego mówienia jest w naszych czasach szczególnie ważna. Coraz większą rolę odgrywają bowiem środki przekazu opierające się na słowie mówionym. Tymczasem polskie statystyki podają wysokie wskaźniki wad wymowy u dzieci. Mowa dzieci jest niedbała a w wielu przypadkach niezrozumiała dla otoczenia. Dzieci mówią niewyraźnie, krzykliwie lub cicho. Nie otwierają właściwie ust przy wymowie samogłosek, mówią na wydechu, często omijając końcowe głoski w wyrazach. Ważne jest rozpoznanie zaistniałych problemów w pierwszym etapie edukacyjnym, gdyż wtedy kształtują się u dzieci postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi i zdobywana jest podstawowa wiedza i umiejętności, niezbędne do kontynuowania nauki na dalszych etapach. Uwagi o realizacji programu: Program przeznaczony jest dla dzieci od 4 do 7 roku życia. Program zakłada zajęcia indywidualne i grupowe. Istotnym elementem programu jest zaangażowanie w jego realizację zarówno rodziny dziecka, jak i pracujących z nim nauczycieli i specjalistów. Współuczestnicząc w realizacji terapii logopedycznej dostarczmy dziecku wiele radości ze wspólnych zabaw i zadowolenia z osiągniętego sukcesu, jakim jest prawidłowa wymowa. Działania programu logopedycznego opierają się na założeniach Podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Założeniem programu jest realizacja zadań w trzech obszarach: 1) Profilaktyka logopedyczna dzieci w wieku przedszkolnym w zakresie dostępu do wczesnej diagnozy i terapii logopedycznej;
2) Zaangażowanie rodziców do świadomej współpracy nad rozwojem dzieci i kształtowaniem ich prawidłowej wymowy; 3) Wspomaganie prawidłowego rozwoju mowy dziecka i trwałe jej usprawnianie przez nauczycielki przedszkola Zadania realizowane przez logopedę: - wczesna diagnoza logopedyczna, określanie zaburzeń mowy, - objęcie systematyczna opieką logopedyczna dzieci z zaburzeniami mowy, - podjęcie działań korygujących wobec dzieci przejawiających określone dysfunkcje w obrębie narządu żucia i aparatu oddechowego, - usprawnianie procesu komunikacji językowej, - wzmacnianie wiary we własne możliwości i kształtowanie pozytywnej samooceny dzieci, - podsumowywanie oddziaływań przekazanie nauczycielom i rodzicom efektów prowadzonej terapii. Zadania realizowane przez rodziców: - podjęcie współpracy z logopedą, -wyposażenie dziecka w zeszyty i teczki do zajęć, w których logopeda będzie umieszczał propozycje ćwiczeń, -systematyczne utrwalanie z dzieckiem w domu ćwiczeń logopedycznych, - uczestniczenie w zajęciach logopedycznych swojego dziecka w celu uzyskania instruktażu - motywowanie dziecka do zabaw i ćwiczeń w domu, - wzmacnianie pozytywnych relacji rodzic-dziecko, - konsultacje specjalistyczne: foniatra, laryngolog, ortodonta. Zadania realizowane przez nauczyciela: - podejmowanie działań mających na celu usprawnianie aparatu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego, - dokonywanie pogłębionej diagnozy pedagogicznej dzieci z wybranymi deficytami rozwojowymi i planowanie z nimi pracy,
- poszerzanie wiedzy n/t mowy dzieci w wieku przedszkolnym (przyczyny, przejawy) - zaangażowanie w utrwalanie postępów dziecka, Cele programu: Przeprowadzanie badań przesiewowych, (5/6latków) mających na celu wyłonienie dzieci z nieprawidłowym rozwojem mowy Diagnoza logopedyczna dzieci 4-letnich Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci Usprawnianie funkcji językowych dzieci Wczesne rozpoznawanie istniejących u dzieci problemów komunikacji językowej. Objęcie opieką logopedyczną dzieci z zaburzeniami mowy. Zapewnienie właściwej formy profilaktyki, stymulacji i terapii. Rozszerzanie świadomości logopedycznej wśród rodziców, nauczycieli i przedszkolaków Usprawnianie kompetencji językowych dzieci. Korygowanie wad wymowy i złych nawyków mowy. Współpraca nauczycieli, logopedów i rodziców w zakresie ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na dziecko. Metody i formy realizacji celów programu. Metody: 1. Metody logopedyczne stosowane w momencie diagnozowania i prowadzenia terapii.
- ćw. ortofoniczne, do których należą: ćw. oddechowe, ćw. fonacyjne, logorytmiczne, ćw. kształtujące słuch fonemowy i fonematyczny, ćw. usprawniające narządy mowy - ćw. artykulacyjne utrwalają poprawną wymowę wcześniej zaburzonych głosek - kontrola wzrokowa przed lustrem, - Wyjaśnianie ułożenia narządów mowy, - ustawianie języka przy pomocy szpatułki, - ćw. autokontroli słuchowej 2. Metody pedagogiczne służące poznawaniu dziecka, pozyskiwaniu go do współpracy oraz stymulacji językowej. 3. Metody psychologiczne wiążą się z oddziaływaniem słownym na zachowanie i emocje dziecka z zaburzoną mową. Formy: 1. Indywidualna terapia logopedyczna usuwanie, likwidowanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń w komunikacji językowej). 2. Prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową mowę i doskonalące mowę już ukształtowaną poprzez ćw. ortofoniczne, słuchowe, rytmiczne, usprawniające narządy mowy i artykulacji a także dykcji. 3. Współpraca z nauczycielkami, zapewnianie doradztwa i pomocy o charakterze terapeutycznym i instruktażowym. 4. Przeprowadzenie rady szkoleniowej dla nauczycieli Mowa: rozwój, zaburzenia, terapia. 5. Współpraca z rodzicami w formach: a. zebrania b. wydanie broszurki dla rodziców pt. Mowa małego dziecka, c. umożliwienie rodzicom obserwacji zajęć, d. udzielanie porad i wskazówek.
Planowane korzyści z realizacji programu: Dla dziecka: - chętnie bierze udział w proponowanych zabawach i ćwiczeniach, - potrafi skupiać uwagę podczas wykonywania zadania, -prawidłowo artykułuje wcześniej zaburzone głoski, - potrafi współpracować z innymi, - potrafi spionizować język i posiada sprawny aparat artykulacyjny, -osiąga sukces terapeutyczny w postaci poprawnej wymowy - potrafi sprawnie komunikować się z otoczeniem, Dla rodzica: - akceptuje swoje dziecko, - współpracuje z logopedą i innymi specjalistami w zakresie ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na dziecko, - świadomie kieruje rozwojem mowy dziecka, - zna rozwój mowy dziecka i przyczyny jej zaburzeń, - motywuje dziecko do działań terapeutycznych oraz dostrzega ich efekty. Dla nauczyciela: - zna etapy rozwoju mowy dziecka, - prowadzi wnikliwą obserwację wychowanków pod kątem zaburzeń mowy, - potrafi stymulować i wspierać rozwój mowy swoich wychowanków - współpracuje z logopedą i rodzicami dziecka. Bibliografia: - E. M. Minczakiewicz Mowa: rozwój zaburzenia terapia Kraków 1997 - T. Gałkowski, G. Jastrzębowska Logopedia Opole 2003 - zbiór materiałów własnych