RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 221680 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 29.01. 000904.2 (13) (1) T3 Int.Cl. F16L /179 (06.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 19.03.14 Europejski Biuletyn Patentowy 14/12 EP 221680 B1 (4) Tytuł wynalazku: Profil kapeluszowy do uszczelniającego łączenia przewodu łączącego z przewodem głównym układu przewodów kanalizacyjnych (30) Pierwszeństwo: 06.02.09 DE 090037 U (43) Zgłoszenie ogłoszono: 11.08. w Europejskim Biuletynie Patentowym nr /32 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 29.08.14 Wiadomości Urzędu Patentowego 14/08 (73) Uprawniony z patentu: Rehau AG + Co, Rehau, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP 221680 T3 FRANK KRAUSE, Forchheim, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Teresa Szlagowska-Kiszko POLSERVICE KANCELARIA RZECZNIKÓW PATENTOWYCH SP. Z O.O. ul. Bluszczańska 73 00-712 Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
1 80P3487PL00 EP 2 216 80 B1 Opis [0001] Wynalazek dotyczy profilu kapeluszowego do uszczelniającego łączenia przewodu łączącego z przewodem głównym układu przewodów kanalizacyjnych. [0002] W celu renowacji układu przewodów kanalizacyjnych w istniejący kanał, aby utworzyć nowy przewód główny układu przewodów kanalizacyjnych, wprowadza się i rozprostowuje na przykład złożoną w fałdy rurę z poliolefinowego tworzywa sztucznego, w związku z czym rura układa się na wewnętrznej ściance istniejącego kanału. Włączona jest przez to rura wielowarstwowa i utwardzająca się na miejscu rura z materiału rekawowego z wewnętrzną warstwą poliolefinową. [0003] W praktyce okazało się trudne przeprowadzenie łączenia uszczelniającego przewodu łączącego z przewodem głównym za pośrednictwem profilu kapeluszowego. Typowe profile kapeluszowe są zgrzewane/spawane z przewodem głównym. Prace związane ze zgrzewaniem/spawaniem wymagają w praktyce znacznego nakładu czasu, są drogie i często ich wynikiem jest niedostateczna szczelność. [0004] Z EP 1 798 462 A1 znany jest sposób renowacji nieszczelnych ścian przewodów odgałęźnych rur kanałowych, w którym nasycony utwardzalną żywicą wąż z włókien dociskany jest do wewnętrznej ścianki przewodu. 2 [000] DE 198 37 29 A1 poucza o tym, żeby do uszczelniania rurowego obszaru łączenia pomiędzy rurą dopływową i rurą główną zastosować nasyconą utwardzalną żywicą syntetyczną kształtkę wykładzinową, w której różne odcinki nasycone są utwardzającymi się trwale elastycznie bądź sztywno żywicami syntetycznymi, aby
2 przy wystąpieniu sił ścinających kształtka wykładzinowa nie rozerwała się. [0006] US 068 72 ujawnia sposób uszczelniania połączenia pomiędzy przewodem głównym i przewodem dopływowym profilem kapeluszowym, który zawiera króciec i rondo kapeluszowe, przy czym profil kapeluszowy jest impregnowany utwardzalną żywicą. [0007] US 0/0133A 1 wynika urządzenie, za pomocą którego można naprawić boczną rurę dopływową rury głównej układu ściekowego, z elementem naprawczym w postaci profilu kapeluszowego, który impregnowany jest żywicą utwardzalną termicznie. [0008] JP 01 141172 A ujawnia profil kapeluszowy do uszczelniającego łączenia przewodu łączącego z utworzonym z rury polietylenowej przewodem głównym, przy czym przewód główny dla renowacji systemu przewodów kanalizacyjnych wprowadzany jest do przewodu ściekowego, przy czym profil kapeluszowy zawiera odcinek z materiału roztapialnego na polietylenie. [0009] U podstaw wynalazku leży zadanie opracowania profilu kapeluszowego do uszczelniającego łączenia przewodu łaczącego z polietylenowym przewodem głównym układu przewodów kanalizacyjnych, który to profil znacznie ułatwia i skraca proces łączenia przewodu łączącego z przewodem głównym. [00] Aby rozwiązać zadanie leżące u podstaw wynalazku opracowano profil kapeluszowy według zastrzeżenia 1. 2 [0011] Można poprzez to znacząco uprościć dołączenie profilu kapeluszowego do rury polietylenowej. Okazało się pomocne, gdy rondo kapeluszowe ukształtowane jest jako odcinek klejący. Dzięki temu można wytworzyć proste i szczelne powiązanie.
3 [0012] Z powodu kosztów okazuje sie praktyczne, jeżeli odcinek klejący ukształtowany jest jako warstwa przylepna. Z reguły wystarczające są już niewielkie grubości warstwy dla uzyskania pożądanego działania klejącego. [0013] Zgodnie z wynalazkiem odcinek klejący naniesiony jest jako powłoka na zewnetrzną stronę profilu kapeluszowego, korzystnie na zwróconą do rury polietylenowej zewnętrzną stronę ronda kapeluszowego. Przez to profil kapeluszowy może być wytwarzany jeszcze bardziej ekonomicznie, ponieważ może być nanoszona powłoka o minimalnej grubości. [0014] Okazało się użyteczne, gdy materiał odcinka klejącego jest aktywowalny termicznie. Zatem profil kapeluszowy można umieścić w wyznaczonej pozycji w niezaktywowanym stanie materiału, w związku z czym można skorygować również błędne pozycjonowanie profilu kapeluszowego. [00] Może być pomocne, jeżeli odcinek klejący zawiera przylepny względnie dopasowany do polietylenu środek nadający przyczepność. Środki nadające przyczepność są jak środki klejące substancjami reaktywnymi chemicznie, dzięki którym osiąga się zwiększenie liczby grup reaktywnych i konserwację wysokoenergetycznych stanów powierzchni. [0016] Może być jednak również korzystne, gdy odcinek klejący zawiera przylepny do polietylenu klej topliwy. Przez to profil kapeluszowy może zostać umieszczony w wyznaczonej pozycji w 2 stanie stałym kleju topliwego. Korzystnie klej topliwy jest roztapiony dopiero potem, aby zamocować profil kapeluszowy w wyznaczonej pozycji. Dzięki temu można zmniejszyć niebezpieczeństwo błędnego pozycjonowania profilu kapeluszowego.
4 [0017] Może być pomocne, jeżeli odcinek klejący składa się z przylepnego materiału, który jest modyfikowany chemicznie estrami kwasów karboksylowych. Zgodnie z wynalazkiem odcinek klejący zawiera zawiera kopolimer etylenu z octanem winylu (EVA). Kopolimer etylenu z octanem winylu odznacza się dobrymi własnościami klejącymi względem polietylenu. [0018] Korzystnie stosuje się kopolimer etylenu z octanem winylu o udziale octanu winylu wynoszącym maksymalnie 70 % wag., korzystnie % wag. do 4 % wag., najkorzystniej 38 % wag. do 40 % wag. Tego rodzaju odcinek klejący wykazuje szczególnie dobre własności klejące względem polietylenu. [0019] Może być korzystne, jeżeli odcinek klejący składa się z materiału przylepnego, który może być utworzony z kopolimeru etylenu z kwasem akrylowym lub kopolimeru etylenu z estrem kwasu akrylowego lub kopolimeru etylenu z kwasem metakrylowym lub kopolimeru etylenu z estrem kwasu metakrylowego lub ich mieszanin albo ich mieszanek z polietylenem, co powoduje korzyści w odniesieniu do przyczepności i obrabialności. [00] Może być korzystne, że odcinek klejący składa się z materiału przylepnego, który jest modyfikowany chemicznie, korzystnie przez dodanie bezwodnika maleinowego. Poprzez to można zwiększyć trwałość materiału przylepnego przy granicy plastyczności. 2 [0021] Może być korzystne, gdy odcinek klejący składa się z materiału przylepnego, który składa się z elastomeru termoplastycznego z wprowadzonymi grupami funkcyjnymi lub mieszanki z PCW (polichlorek winylu) lub PA (poliamid). Jako elastomery termoplastyczne z wprowadzonymi grupami funkcyjnymi
nadają się w związku z tym układy zawierające styren, takie jak kopolimery styrenowo- etylenowo- butadienowo-styrenowe (SEBS). [0022] Może być praktyczne, gdy warstwa klejąca ma grubość mniejszą niż,0 mm, korzystnie 0,1 do 2,0 mm, najkorzystniej 0,3 do 0,7 mm. Jako, ze materiał przylepny do tworzywa sztucznego jest z reguły drogi, wsad tego materiału silnie rzutuje na koszty wytwarzania. Grubości materiału odcinka klejącego korzystnie nadaje się taki wymiar, że uzyskuje się żądaną wytrzymałość sklejenia. [0023] Może być korzystne, gdy odcinek klejący składa się z materiału przylepnego, który dodatkowo zawiera co najmniej jeden materiał polarny, taki np. jak materiał zawierający krzem lub talk, który przyczynia się do zwiększenia skłonności do klejenia materiału klejącego. [0024] Korzystne wykonanie wynalazku dotyczy takiego połączenia przewodu łączącego z przewodem głównym przez odcinek klejący z materiałem przylepnym lub z materiału przylepnego do tworzywa sztucznego, że wytrzymałość na zerwanie połączenia klejowego na wewnętrznej stronie rury przy zastosowaniu kleju epoksydowopoliestrowo-akrylowego lub kleju poliuretanowego wynosi co najmniej 1 N/mm 2. Środek ten ma tę zaletę, że połączenie klejowe spełnia (z nawiązką) wymagania dla dostatecznie wytrzymałych na rozciąganie połączeń i szczelności. [002] Dla manipulowania profilem kapeluszowym przy dołączaniu 2 przewodu łączącego do przewodu głównego może być pomocne, jeżeli profil kapeluszowy jest giętki. [0026] W celu połączenia profilu kapeluszowego z betonem lub kamionką może być korzystne, gdy profil kapeluszowy ma strukturę tekstylną nasyconą żywicą.
6 [0027] Korzystne wykonanie wynalazku zostanie opisane poniżej w odniesieniu do załączonego rysunku. Krótki opis rysunków [0028] Pokazuje: Figura 1 widok w przekroju zgodnego z wynalazkiem profilu kapeluszowego w stanie uszczelnionego połączenia pomiędzy przewodem łączącym i przewodem głównym układu przewodów kanalizacyjnych, przy czym profil kapeluszowy i przewód główny są sklejone za pomocą odcinka klejącego z materiałem przylepnym lub z materiału przylepnego do tworzywa sztucznego. Szczegółowy opis korzystnego przykładu wykonania [0029] Figura 1 przedstawia widok w przekroju zgodnego z wynalazkiem profilu kapeluszowego 1 w stanie uszczelnionego połączenia pomiędzy przewodem łączącym 2 i przewodem głównym 3 układu przewodów kanalizacyjnych. Profil kapeluszowy 1 i przewód główny 3 są sklejone na odcinku klejącym z materiałem przylepnym lub z materiału przylepnego do tworzywa sztucznego. Miejsca łączenia pomiędzy profilem kapeluszowym 1 i przewodem głównym są przedstawione poglądowo w widokach szczegółowych X i Y. [0030] Przewód główny 3 stanowi w niniejszym przypadku rura z tworzywa sztucznego z polietylenu do renowacji przewodów ściekowych, przy czym rura 3 jest odkształcalna ze zmniejszeniem przekroju poprzecznego, dla wprowadzenia w przeznaczony do 2 renowacji przewód ściekowy 4, i ma następnie zdolność odkształcania powrotnego aby zostać wyłożoną od wewnątrz na przewodzie ściekowym 4,. W stanie pokazanym na figurze 1 rura 3 jest już odkształcona powrotnie i wyłożona od wewnątrz na przewodzie ściekowym 4,.
7 [0031] Przewód ściekowy 4, do renowacji zawiera nieodgałęziony odcinek 4 rury i odgałęziony odcinek rury. Odgałęziony odcinek rury zawiera złączkę 1 dla nieodgałęzionego odcinka 4 rury i złączkę 2 dla przewodu łączącego 2. [0032] Profil kapeluszowy 1 zawiera króciec 11 i rondo kapeluszowe 12. Profil kapeluszowy 1 jest przy tym giętki i ma strukturę tekstylną nasyconą żywicą. Wewnętrzna strona 13 profilu kapeluszowego 1 tworzy ciągły i umożliwiający przepływ odcinek przewodu. Zewnętrzna strona 14 profilu kapeluszowego 1 w celu uszczelniającego połączenia przewodu łączącego 2 z przewodem głównym 3 może być przykładana od wewnątrz do przewodu łaczącego 2, przewodu głównego 3 i przewodu ściekowego do renowacji. W stanie pokazanym na figurze 1 profil kapeluszowy 1 przylega do przewodu łączącego 2, przewodu głównego 3 i przewodu ściekowego do renowacji. [0033] W tym przypadku odcinek klejący jest ukształtowany jako powłoka nałożona na zewnętrzną stronę 14 ronda kapeluszowego 12. Powłoka zawiera kopolimer etylenu z octanem winylu o udziale octanu winylu wynoszącym 40 % wag. i ma grubość mniejszą niż 0, mm. Materiał powłoki jest aktywowalny termicznie. [0034] Korzystne zastosowanie profilu kapeluszowego 1 według wynalazku zostanie opisane poniżej w odniesieniu do załączonego rysunku. 2 [003] W celu renowacji uszkodzonego przewodu ściekowego 4, wprowadza się fabrycznie składaną w fałdy rurę 3 z PE i na miejscu odkształca powrotnie. Odgałęzione odcinki przewodu z betonu lub kamionki są przez rurę przykrywane przy odkształcaniu powrotnym, w związku z czym rura po odkształceniu powrotnym na 30 odgałęzionych odcinkach przewodu musi zostać otwarta i
8 uszczelniona. W tym celu w rurę 3 wprowadza się pierwszego robota, aby rurę wyfrezować w żądanym miejscu odgałęzienia. Otwarty odcinek rury oczyszcza się następnie z wiórów i ewentualnie wpływającej wody. [0036] Profil kapeluszowy 1 lub tuleję (manszetę) kapeluszową wprowadza się na drugiego robota i umieszcza za pomocą nadmuchiwanych zespołów pomocniczych w wyznaczonej pozycji. Powłoka jest zasilana w energię za pomocą lampy ultrafioletowej i w następstwie doprowadzania energii ogrzewa się. Za pomocą trwającego około 30 minut oddziaływania ciepła termicznie aktywowalny materiał powłoki aktywuje sie w taki sposób, że może spowodować trwałe połączenie z rurą 3 z PE. Za pomocą kolejnego zespołu pomocniczego rondo kapeluszowe jest dociskane do wewnętrznej strony rury 3 z PE, aż do uzyskania żądanej wytrzymałości w miejscu łączenia. Profil kapeluszowy 1 jest konfekcjonowany w taki sposób, że nie jest wymagana obróbka końcowa. Powiązanie profilu kapeluszowego 1 z odgałęzionym odcinkiem rury, złączką 2 i przewodem łączącym 2, które są wykonane z betonu lub kamionki, zachodzi przy tym w znany jako taki sposób przez dociśnięcie i utwardzenie żywicy, którą nasycona jest struktura tekstylna profilu kapeluszowego 1. [0037] Po wytworzeniu uszczelnionego połączenia pomiędzy przewodem łączącym 3 i przewodem głównym 2 przez profil kapeluszowy 1 według wynalazku, poddaje się sprawdzeniu 2 szczelność miejsca łączenia, przy czym przeprowadza się test oczyszczania wysokociśnieniowego, badanie wytrzymałości sklejenia przy rozciąganiu oraz badanie na zrywanie. [0038] W rezultacie powłoka na zewnętrznej stronie 14 ronda kapeluszowego 12 sklejana jest pod działaniem nacisku z 30 wewnetrzną stroną przewodu głównego 3. Jako przygotowanie należy
9 jedynie oczyścić łączone powierzchnie powłoki i wewnętrznej strony przewodu głównego 3, nie muszą one jednak być intensywnie szorstkowane. Jeśli nastąpi doprowadzanie energii w celu termicznej aktywacji powleczonego materiału, uzyska się sklejenie i uszczelnienie klejonych powierzchni za pomocą powłoki w temperaturach od + 70 0 C. [0039] Sklejenie i uszczelnienie zachodzi na całej powleczonej powierzchni względnie rondzie kapeluszowym 12. W celu uniknięcia odłączenia ronda kapeluszowego 12 od przewodu głównego 3 sklejenie osiąga w badaniu na zrywanie wytrzymałość sklejenia przy rozciąganiu wynosząca co najmniej 1 N/mm 2. Sklejenie zachowuje trwale swoją wytrzymałość, ponieważ własności przewodu głównego 3, profilu kapeluszowego 1, zwłaszcza ronda kapeluszowego 12 i powłoki nie zmieniają się zasadniczo. Rehau AG + Co Pełnomocnik: 2
Zastrzeżenia patentowe 1. Profil kapeluszowy (1) do uszczelniającego łączenia przewodu łączącego (2) z przewodem głównym (3) utworzonym z rury polietylenowej, przy czym przewód główny (3)jest wprowadzany do przewodu (4,) dla ścieków w celu renowacji układu przewodów kanalizacyjnych, przy czym profil kapeluszowy (1) zawiera odcinek klejący () z materiałem przylepnym do polietylenu, który to materiał stanowi kopolimer etylenu z octanem winylu i przy czym odcinek klejący () jest naniesiony jako powłoka na zewnętrzną stronę (14) profilu kapeluszowego (1). 2. Profil kapeluszowy (1) według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że profil kapeluszowy (1) zawiera króciec (11) i rondo kapeluszowe (12), przy czym odcinek klejący () naniesiony jest jako powłoka na zwróconą do rury polietylenowej zewnętrzną stronę (14) ronda kapeluszowego (12). 3. Profil kapeluszowy (1) według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienny tym, że odcinek klejący () zawiera przylepny do polietylenu środek nadający przyczepność. 4. Profil kapeluszowy (1) według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienny tym, że odcinek klejący () zawiera 2 przylepny do polietylenu klej topliwy.. Profil kapeluszowy (1) według zastrzeżenia 4, znamienny tym, że klej topliwy jest roztapialny po umieszczeniu profilu kapeluszowego w wyznaczonej pozycji. 30
11 6. Profil kapeluszowy (1) według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienny tym, że odcinek klejący () zawiera kopolimer etylenu z octanem winylu o udziale octanu winylu wynoszącym maksymalnie 70 % wag., korzystnie do 4 % wag., najkorzystniej 38 % wag. do 40 % wag. 7. Profil kapeluszowy (1) według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienny tym, że odcinek klejący () jest modyfikowany chemicznie estrami kwasów karboksylowych. 8. Profil kapeluszowy (1) według jednego z poprzednich zastrzeżeń, znamienny tym, że odcinek klejący () składa się z materiału przylepnego, który jest modyfikowany bezwodnikiem maleinowym. Rehau AG + Co Pełnomocnik: