WOJEWODA ŁÓDZKI PNK.IV.0932-8-44/09/10 Łódź, 29 stycznia 2010 Pan Leszek Jankowski Wójt Gminy Sadkowice Sadkowice 129A 96-206 Sadkowice WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 roku, Nr 139, poz. 992) i art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 roku, Nr 1, poz. 7) dokonano kontroli w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Sadkowicach, zwanym dalej GOPS, w ramach realizacji przez gminę zadania zleconego z zakresu administracji rządowej dotyczącego terminowości i prawidłowości przyznawania świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W związku z kontrolą problemową przeprowadzoną w dniu 6 listopada 2009 roku, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli z dnia 21 grudnia 2009 roku, podpisanym przez Wójta Gminy Sadkowice w dniu 28 grudnia 2009 roku, stosownie do art. 46 ust. 5 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej, przekazuję Panu Wójtowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Działalność GOPS w kontrolowanym zakresie została oceniona pozytywnie z nieprawidłowościami, i tak w szczególności: 1. W Regulaminie GOPS nie zostały dokonane zmiany w związku z przyjęciem do realizacji ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. 2. W 12 na 24 skontrolowane sprawy z zakresu świadczeń rodzinnych oraz funduszu alimentacyjnego brak było pełnej dokumentacji niezbędnej do ustalenia uprawnienia
do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Należy tutaj nadmienić, że zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Zatem wydawanie decyzji administracyjnej o przyznaniu świadczeń rodzinnych bez posiadania pełnej dokumentacji wskazanej w aktach wykonawczych do ww. ustawy stanowi naruszenie zasady wyrażonej powyższym przepisem. W skontrolowanych sprawach brak było także wezwań osób będących wnioskodawcami w przedmiotowych sprawach do uzupełnienia dokumentacji bądź nieprawidłowo wypełnionych wniosków o przyznanie świadczeń. 3. W 3 sprawach błędnie wyliczono miesięczne kryterium dochodowe będące podstawą do przyznania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w wyniku nie uwzględnienia wszystkich składników dochodu uzyskiwanych przez rodzinę ubiegającą się o świadczenia.. 4. W 4 skontrolowanych sprawach stwierdzono realizację decyzji nieprawomocnej, tzn. wypłata przyznanej pomocy finansowej nastąpiła przed odbiorem decyzji administracyjnej. 5. W 1 sprawie dotyczącej przyznania świadczeń rodzinnych kontrolujący zwrócili uwagę na późne wydanie decyzji administracyjnej tj. wniosek wpłynął do Ośrodka w dniu 20.02.2009r. natomiast decyzję w sprawie przyznania świadczenia wydano w dniu 01.04.2009r. Kontrolujący zwrócili również uwagę, że w 3 sprawach dotyczących przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego brak było daty wpływu na wniosku. Wobec powyższego nie można było jednoznacznie stwierdzić czy sprawy te zostały opracowane w terminie. 6. W jednej skontrolowanej sprawie decyzję o przyznaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego podpisała osoba nieupoważniona. 7. Stwierdzono również, że w 4 decyzjach wskazano zbyt ogólną podstawę prawną, m.in. przepisy, które nie były podstawą przyznania świadczeń rodzinnych na dzień wydania tych decyzji. 8. W podstawie prawnej 2 decyzji z zakresu świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie wskazano art. 29 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, który odnosi się do zmiany wysokości świadczeń z funduszu alimentacyjnego na skutek zmiany wysokości zasądzonych alimentów. 9. Uzasadnienia skontrolowanych decyzji przyznających świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie spełniały wszystkich wymogów art. 107 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa, tj. oprócz wskazania uzasadnienia faktycznego nie wskazano uzasadnienia prawnego. 10. W 4 decyzjach z zakresu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie wskazano formy/terminu wypłaty. 11. W przypadku decyzji o przyznaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego w 1 decyzji nie wskazano sposobu wypłaty przyznanego świadczenia, natomiast w 1 decyzji nie wskazano zarówno sposobu jak i terminu wypłaty przyznanej pomocy. Za wszystkie nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli odpowiada Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sadkowicach nadzorujący pracę pracowników zatrudnionych w komórce do realizacji świadczeń rodzinnych. 2
W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli problemowej nieprawidłowościami zalecam: 1. Dokonać stosownych zmian w Regulaminie Organizacyjnym GOPS w Sadkowicach w związku z przyjęciem do realizacji zadań wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 roku nr 192, poz. 1378 ze zm.) patrz: część I protokołu z dnia 21 grudnia 2009 roku. 2. Decyzje administracyjne o przyznaniu świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydawać w oparciu o pełną dokumentację niezbędną do ustalenia prawa do tej pomocy. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. 3. W przypadku, gdy osoba złoży wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych bez wymaganych dokumentów, bądź złożony wniosek będzie nieprawidłowo wypełniony, wzywać pisemnie osobę ubiegającą się o świadczenia do poprawienia bądź uzupełnienia wniosku lub uzupełnienia dokumentacji, zgodnie z art. 24a ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Wezwanie powinno spełniać wymogi art. 54 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa oraz zawierać informację, że niezastosowanie się do wezwania skutkować będzie pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia. 4. W przypadku, gdy osoba złoży wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego bez wymaganych dokumentów, bądź złożony wniosek będzie nieprawidłowo wypełniony, wzywać pisemnie osobę ubiegającą się o świadczenia do poprawienia bądź uzupełnienia wniosku lub uzupełnienia dokumentacji, zgodnie z 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2008 roku nr 136, poz. 855). Wezwanie powinno spełniać wymogi art. 54 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa oraz zawierać informację, że niezastosowanie się do wezwania skutkować będzie pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia. Ustalenie powyższego następuje w formie decyzji, zgodnie z 5.3 ww. rozporządzenia. 5. Uzupełnić dokumentację spraw (patrz: część II, pkt 1, 2 oraz część III, pkt 1, 2, 3 i 4 protokołu z dnia 21 grudnia 2009 roku): ZR/8180/050/2008-08, ZR/8180/045/2008-08, ZR/8180/307/2008-10, ZR/8180/007/ 2009-10, ZR/8180/126/2008-09, FA/006/2008-11, FA/05/2009-10 o kserokopię aktualnego dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego; FA/12/2009-09, FA/010/2009-07 o wyrok sądu o zasądzeniu alimentów. 6. W decyzjach administracyjnych przyznających świadczenia jednorazowe wskazywać termin wypłaty przyznanej pomocy patrz: część II, pkt 3 protokołu. 7. Zadbać, by wszystkie kserokopie dokumentów znajdujących się w aktach spraw były prawidłowo potwierdzone za zgodność z oryginałem patrz: część II, pkt 4 protokołu. 3
8. Zadbać, by we wszystkich wnioskach prawidłowo wypełniona była część z wyliczeniem kryterium dochodowego, które jest podstawą przyznania większości świadczeń patrz: część II, pkt 5 protokołu. 9. Zadbać, by we wszystkich aktach spraw z zakresu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego znajdowały się oświadczenia wnioskodawcy o dochodzie członków rodziny niepodlegającym opodatkowaniu, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy patrz: część II, pkt. 6 oraz część III, pkt 5 protokołu. 10. Zadbać, aby wszystkie wnioski opatrzone były datą wpływu do Ośrodka patrz: część II, pkt 7 protokołu. Nie realizować decyzji nieprawomocnych, tj.: wypłata świadczenia winna nastąpić po uprawomocnieniu się decyzji, a w przypadkach zastosowania rygoru natychmiastowej wykonalności po dostarczeniu decyzji wnioskodawcy patrz: część II, pkt 8 oraz część III, pkt 9 protokołu. 11. Prawidłowo wyliczać kryterium dochodowe będące podstawą przyznania pomocy patrz: część III, pkt 6 protokołu. 12. W przypadku decyzji zmieniającej wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego na skutek podwyższenia wartości alimentów, poza wskazaniem nowej wysokości świadczenia umieszczać w decyzji zapis informujący o kwocie przysługującego wyrównania od miesiąca zmiany kwoty świadczenia alimentacyjnego patrz: część III, pkt 7 protokołu. 13. Zadbać, by we wszystkich aktach spraw z zakresu świadczeń z funduszu alimentacyjnego znajdowały się oświadczenia wnioskodawców o wyrażeniu zgody na przekazywanie należności na rachunek bankowy patrz: część III, pkt 8 protokołu. 14. Wszystkie decyzje administracyjne przyznające świadczenia rodzinne wydawać w ustawowym terminie patrz: część IV protokołu. 15. We wszystkich decyzjach administracyjnych wydawanych w sprawach świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego jako organ je wydający wskazywać Wójta Gminy Sadkowice patrz: część V, pkt 1 protokołu. 16. W podstawie prawnej wydawanych decyzji administracyjnych wskazywać konkretne artykuły, na podstawie których przyznawana jest pomoc finansowa patrz: część V, pkt 2 protokołu. 17. W sytuacji nadania rygoru natychmiastowej wykonalności oprócz wskazania w podstawie prawnej art. 108 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa (Dz. U. z 2000, Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) umieszczać w niej stosowną klauzulę wykonalności oraz uzasadnienie zastosowania tego przepisu. Ponadto, art. 108 ww. ustawy stosować jedynie w takich przypadkach, gdzie występuje wyjątkowo ważny interes strony patrz: część V, pkt 4 protokołu. 18. Zadbać, aby decyzje wydawane w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego zawierały uzasadnienie faktyczne, poprzez wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, przyczyn, z których innym dowodom 4
odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz uzasadnienie prawne wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa, zgodnie z art. 107 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kpa patrz: część V, pkt 5 protokołu. 19. We wszystkich decyzjach administracyjnych przyznających świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego zamieszczać informację o sposobie i terminie wypłaty przyznanego świadczenia patrz: część V, pkt 7 protokołu. 20. Zadbać, aby pouczenia wszystkich decyzji administracyjnych przyznających świadczenia rodzinne wskazywały obowiązki spoczywające na świadczeniobiorcach. 21. Opracować wewnętrzne procedury postępowania w sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 26 lutego 2009, Nr 31, poz. 206) należy poinformować o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń, a także podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań. Powyższa informacja powinna zostać przekazana do jednostki kontrolującej w terminie do 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. Z up. Wojewody Łódzkiego Elżbieta Stępczyńska-Gortat Z-ca Dyrektora Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli 5