Za dużo wszystkiego: apetytu, masy ciała, cukru we krwi Dr hab. Dariusz Włodarek Katedra Dietetyki Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie Warszawa, 03.06.2017
Ile zjadamy przez okres naszego życia wg S. Bergera Składniki Białko Organizm człowieka kg % 10,2 17,0 Spożycie dziennie Przez 65 lat kg % tony 0,07 2,3 1,6 Tłuszcze 7,8 13,0 0,08 2,6 1,9 Węglowoda ny 0,6 1,0 0,40 13,0 9,5 Składniki Mineralne 4,2 37,2 7,0 62,0 0,02 2,50 0,7 81,4 0,5 59,3 Woda Razem 60,0 100 3,07 100,0 72,3 Energia w kcal 133410 2600 616850000
Cele leczenia dietetycznego chorych na cukrzycę (PTD, 2017) utrzymanie prawidłowego (bliskiego normy) stężenia glukozy w surowicy krwi, w celu prewencji powikłań cukrzycy; utrzymanie optymalnego stężenia lipidów i lipoprotein w surowicy; utrzymanie optymalnych wartości ciśnienia tętniczego krwi w celu redukcji ryzyka chorób naczyń; uzyskanie i utrzymywanie pożądanej masy ciała.
Potrzeby energetyczne zmniejszają się 3000 2500 2000 z wiekiem 1500 1000 M K 500 0 20-39 lat 40-59 lat 60-74 lata > 74 lata Średnie zmniejszenie potrzeb energetycznych miedzy 20-39 rż a >75 rż -Kobiety ok. 390 kcal -Mężczyźni ok. 900 kcal
Potrzeby energetyczne zmieniają się z wiekiem ale głównie zależą od zmiany 12 10 8 aktywności fizycznej Podstawowa przemiana materii i całkowity wydatek energetyczny u osób 73 letnich i 91-96 letnich 6 MJ 4 aktywność fizyczna PPM 2 0 K 73 lata K 91-96 lat M 73 lata M 91-96 lat -PPM nie zmienia się istotnie u osób starszych - całkowite potrzeby energetyczne zależą od aktywności fizycznej
Normy na energię dla kobiet, mc 60kg, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (Jarosz, 2012) Wiek kcal/dobę Aktywność fizyczna (PAL) 1,4 1,6 1,75 2,0 2,2 19-30 2250 2600 2850 3200 3550 31-50 2200 2500 2750 3100 3450 51-65 2000 2300 2500 2900 3150 66-75 1850 2100 2300 1650 2900 >75 1750 2000 2200 2550 2800
Normy na energię dla kobiet, mc 60kg, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (Jarosz, 2012) Wiek kcal/dobę Aktywność fizyczna (PAL) 1,4 1,6 1,75 2,0 2,2 19-30 2250 2600 2850 3200 3550 31-50 2200 2500 2750 3100 3450 400 650 51-65 2000 2300 2500 2900 3150 66-75 1850 2100 2300 1650 2900 >75 1750 2000 2200 2550 2800
Normy na energię dla kobiet, mc 60kg, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (Jarosz, 2012) Wiek kcal/dobę Aktywność fizyczna (PAL) 1,4 1,6 1,75 2,0 2,2 19-30 2250 2600 2850 3200 3550 31-50 2200 2500 2750 3100 3450 500 750 51-65 2000 2300 2500 2900 3150 66-75 1850 2100 2300 1650 2900 >75 1750 2000 2200 2550 2800
Normy na energię dla kobiet, mc 60kg, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (Jarosz, 2012) Wiek kcal/dobę Aktywność fizyczna (PAL) 1,4 1,6 1,75 2,0 2,2 19-30 2250 2600 2850 3200 3550 31-50 2200 2500 2750 3100 3450 51-65 2000 2300 2500 2900 3150 66-75 1850 2100 2300 1650 2900 Ok. 1000 >75 1750 2000 2200 2550 2800
Normy na energię dla kobiet, mc 60kg, ustalone na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (Jarosz, 2012) Wiek kcal/dobę Aktywność fizyczna (PAL) 1,4 1,6 1,75 2,0 2,2 19-30 2250 2600 2850 3200 3550 31-50 2200 2500 2750 3100 3450 51-65 2000 2300 2500 2900 3150 66-75 1850 2100 2300 1650 2900 >75 1750 2000 2200 2550 2800
60 letnia pacjentka Masa ciała 89 kg Wzrost 162 cm BMI 32,8 Mała aktywność fizyczna Potrzeby energetyczne 2225 kcal
Zalecenie dieta ok. 1600-1800 kcal Deficyt ok. 600 400 kcal Redukcja masy ciała 1 miesiąc 2,5 kg 2 miesiąc 1,5 kg 3 miesiąc 1,0 kg Razem 5 kg
Masa ciała 84 kg Potrzeby energetyczne 2100 kcal 4 miesiąc zwiększenie masy ciała o 1kg Zgłasza że przestrzega diety Dlaczego???
Wafle ryżowe 1 wafel 40 kcal Paczka 100g 395 kcal
Pacjent lat 55, Wzrost 178 cm Masa ciała > 150 kg (wg pacjent 165 kg) BMI 52 Mała aktywność Potrzeby energetyczne 4125 kcal
Z wywiadu wartość energetyczna ok. 2000 kcal Dlaczego nie chudnę?
Orzechy Nie kontroluje ilości orzechów (je przez cały dzień) 100g 668 kcal 500g 3340 kcal
Orzechy Zamienię orzechy na pestki słonecznika Orzeszki ziemne 100g 567 kcal Pestki słonecznika 100g 584 kcal Pestki dyni 100g 446 kcal
Mężczyzna lat 35 Wzrost 180 cm Masa ciała 110 kg BMI 33,9 W wieku 20 lat ważył 70 kg
Po studiach praca Dużo wyjazdów Nieregularne jedzenie Często żywność fast food Rezygnacja z uprawianego sportu (sporty walki)
Cola Po zaprzestaniu uprawiania sportu nie zmniejszył ilości jedzonej żywności Uwielbia colę Wypija ok. 3 litrów dziennie 100 ml 37 kcal 3000 ml 1110 kacl
Mężczyzna lat 50 Zarządza firmą, duży stres W ciągu tygodnia je 4-5 posiłków dziennie, nie pojada Wzrost 179 cm Masa ciała 105 kg BMI 32,8 Potrzeby energetyczne 3150 kcal
Whisky W weekend wypija 2 butelki whisky z colą 100 ml 250 kcal 1500ml - 3750 kcal 100 ml cola 37 kcal 1500 ml cola 555 kcal Razem 4305 kcal
Alkohol Wódka kieliszek 25g 55 kcal Piwo kufel 500ml 250 kcal Piwo porter kufel 500ml 350 kcal Wino wytrawne 150 ml 100 kcal Wino półsłodkie 150 ml 140 kcal Zwiększenie apetytu Zmniejszenie motywacji
Codziennie wieczorem 2 piwa 100ml 43 kcal 2 piwa - 430 kcal W tygodniu 3010 kcal
Pacjentka lat 63 Masa ciała 98 kg Wzrost 162 cm BMI 37,7 Nie jem dużo Właścicielka sadu - kocha jabłka
Jabłka 100g - 52 kcal Średnie jabłko 180 g 94 kcal 15 jabłek 1400 kcal
Truskawki 100 g 32 kcal Łubianka 2 kg 640 kcal Czereśnie 100g 50 kcal 1 kg 500 kcal Maliny 100g 52 kcal Śliwki węgierki 100g 34 kcal
Suszone owoce Śliwki suszone 100g 264 kcal Morele suszone 100g 284 kcal
Pacjent lat 55 Już poprawiłam dietę Nie jem pieczywa Nie jem ziemniaków Jem kaszę
Ziemniaki gotowane 100g 77 kcal
Kasza gryczana Gotowana 100g 102 kcal
Kasza gryczana Sucha 100g 355 kcal
Ryż gotowany 100g 115 kcal
Ryż suchy 100g 344 kcal
Ograniczenie ilości pieczywa Zamiast kanapki Cały serek Kilka plastrów wędliny Kilka kanapek z pieczywem chrupkim Więcej mięsa Większa wartość kaloryczna
Produkty niskotłuszczowe Mleko 3,2% - 64 kcal/100g Jogurt nat. 60 kcal/100g Twaróg tłusty 150 kcal/100g Mleko 0,5% - 39 kcal/100g Jogurt 0% - 49 kcal/100g Twaróg chudy 90 kcal/100g
Ilość Jogurt owocowy 1,5% tł. (1 opakowanie a 200 ml) ok. 120 kcal Jogurt owocowy 0% (2 opakowania a 200 ml) ok. 210 kcal
Zamiast pieczywa więcej wędliny Szynka gotowana (30g) 30 kcal Polędwica z indyka (30g) 32 kcal Kiełbasa szynkowa (30g) 33 kcal Wędzonka gotowana (30g) 30 kcal Mortadela (30g) 61 kcal Kiełbasa toruńska (30g) 104 kcal Parówka (45g) 154 kcal Parówka drobiowa (45g) 117 kcal Salami (30g) 104 kcal Szynka gotowana (90g) 90 kcal Polędwica z indyka (90g) 96 kcal Kiełbasa szynkowa (90g) 99 kcal Wędzonka gotowana (90g) 90 kcal Mortadela (90g) 183 kcal Kiełbasa toruńska (90g) 312 kcal Parówka (90g) 308kcal Parówka drobiowa (90g) 234 kcal Salami (90g) 312 kcal
Indeks glikemiczny glikemia (g/litr) 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 0,9 0,8 0 60 120 180 czas w min
Zawierające cukier Z białej mąki Produkty o wysokim IG
Produkty o niskim IG Z razowej mąki Z pełnego ziarna, płatki zbożowe (z wyłączeniem płatków kukurydzianych) Owoce Warzywa
Produkty z IG < 50 Uwaga, wysoka wartość energetyczna Tłuszcze (oleje, smalec, masło) Produkty mięsne (szynka, boczek, schab, kiełbasy, drób) Czekolada Orzeszki 14-22 Nasiona słonecznika, migdały - 20 Suszone morele, śliwki, jabłka 30
Bułka z kabanosem Grahamka 239 kcal Paczka kabanosów 100g 326 kcal Razem 565 kcal
Wieczorna dieta!!!!
Tak zwana żywność dietetyczna Nie powinna być zalecana Jest zwykle droga Nie ma istotnego wpływy na kontrolę glikemii Constans i Lecomte, 2007
Produkty Dżem jagodowy słodzony fruktozą 137 kcal/100g (28 g fruktozy) Dżem gruszka bez cukru 235 kcal/100g (57 g węglowodany) słodzony koncentratem soku z winogron Konfitura jagodowa z ksylitolem 81% jagód, 17 % ksylitol, brak informacji o wartości energetycznej Krem owocowy, brzoskwiniowe wakacje 110 kcal/100g, ok. 29 g węglowodanów
Niezależnie od stosowanej diety, redukcja masy ciała wynika z ujemnego bilansu energetycznego
Dziękuję