Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2

Transkrypt

1 Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2

2 Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2 Odżywiaj się zdrowo Podstawowym zaleceniem zdrowotnym dla osób chorych na cukrzycę jest jedz zdrowo. Osoba chora nie musi stosować specjalnej diety, może spożywać te same posiłki co ludzie zdrowi, musi jednak przestrzegać zasad prawidłowego odżywiania. Dieta osoby z cukrzycą powinna być dietą zbilansowaną. Co znaczy odżywiać się zdrowo: jeść posiłki regularnie, rozpoczynając od śniadania nie przejadać się nie jeść bezpośrednio przed snem jeść posiłki urozmaicone codziennie jeść warzywa, przynajmniej do głównych posiłków jeść owoce w umiarkowanych ilościach unikać cukru i produktów zawierających cukier unikać tłustych potraw, zwłaszcza bogatych w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego gasić pragnienie wodą unikać podjadania pomiędzy posiłkami

3 Postaraj się odchudzić swoją dietę. Tłuszcz jest składnikiem diety potrzebnym naszemu organizmowi. Jednak nadmierne jego ilości sprzyjają tyciu i zwiększają ryzyko chorób przewlekłych. Osobom z nadwagą i otyłością zaleca się ograniczenie ilości tłuszczu w diecie, zwłaszcza tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Należy zaznaczyć, że jest to zalecenie dla wszystkich osób dbających o zdrowie, nie tylko dla osób chorych na cukrzycę. Tłuszcze zwierzęce to między innymi smalec, słonina, masło. Trzeba także pamiętać, że tłuszcze te występują w boczku, wędlinach i mięsie. Bardzo często nie są one widoczne. Jak zmniejszyć ilość tłuszczu pochodzenia zwierzęcego w diecie: nie smarować pieczywa masłem; osoby, które muszą smarować pieczywo, niech spróbują zamiast masła wykorzystać koncentrat pomidorowy lub serek o niskiej zawartości tłuszczu jeśli widzimy tłuszcz w porcji mięsa lub w wędlinach, to należy go odkroić nie polewać tłuszczem ziemniaków unikać wędlin, które zawierają dużo tłuszczu, ale nie jest on widoczny (są to wszelkiego rodzaju wędliny drobno zmielone, np. pasztety, drobno zmielone kiełbasy, np. metka) Tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej słonecznikowy i inne, mają korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Dlatego powinny znaleźć się w codziennej diecie. Można je dodawać do sałatek i surówek. Jednak, jak każdy tłuszcz, są one bardzo kaloryczne i nierozsądne jest dodawanie ich w nadmiernych ilościach. Jak przygotować potrawy? Potrawy powinniśmy przygotowywać metodami, które nie zwiększają

4 w nich ilości tłuszczu, czyli: gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie w folii, pieczenie w rękawach foliowych, grillowanie czy duszenie. Smażenie na tłuszczu niestety wiąże się ze zwiększeniem ilości tłuszczu w przygotowanych daniach. Jednak można ograniczyć ilość tłuszczu, który pozostaje w usmażonej potrawie. Wystarczy smażyć na dobrze rozgrzanym tłuszczu. Na powierzchni tak smażonego kotleta wytwarza się szybko skórka, która zmniejsza ilość tłuszczu dostającego się do środka. Nie powinno się panierować kotletów, ale lekko oprószać je mąką. Panierowane kotlety lub ryby są znaczne bardziej tłuste, ponieważ tłuszcz wsiąka do panierki w trakcie smażenia. Po usmażeniu należy wykładać usmażone produkty na papierowy ręcznik, co pozwala na odsączenie pewnej ilości tłuszczu z potrawy. Nigdy nie zostawiaj usmażonych kotletów na patelni, zanurzonych w tłuszczu, wsiąknie w nie dodatkowa ilość tłuszczu. Dodawaj oleje do potraw, zawsze odmierzając je łyżeczką; jeśli dodasz olej na oko, zazwyczaj wlejesz go więcej, niż potrzeba. Węglowodany Bezpośrednio po posiłku, na stężenie glukozy we krwi, wpływa zarówno ilość węglowodanów, jak również ich jakość. Węglowodany, zwane także cukrami, są składnikami niemal wszystkich produktów spożywczych. Węglowodanów nie zawiera woda. Produkty spożywcze różnią się między sobą zawartością węglowodanów, np. 100 g arbuza zawiera jedynie 17 g węglowodanów, natomiast banan w 100 g zawiera 23 g węglowodanów. W celu ułatwienia kontroli zjadanych pokarmów w diecie wprowadzono pojęcie wymiennika węglowodanowego (1 WW). 1 WW to ilość produktu

5 zawierająca 10 g węglowodanów przyswajalnych. Dla przykładu banan o wadze 100 g zawiera ok. 23 g węglowodanów, czyli 2 WW. Jaki z tego wniosek? Spośród produktów węglowodanowych najlepiej wybierać te o niskiej zawartości węglowodanów, które są mało przetworzone lub mają dużą zawartość błonnika. Przykłady: warzywa, pieczywo razowe, pieczywo graham, pumpernikiel, płatki owsiane, płatki zbożowe, niesłodzone musli, naturalne jogurty, kefir. Indeks glikemiczny Indeks glikemiczny (IG) pozwala podzielić produkty na takie, po spożyciu których poziom glukozy we krwi rośnie szybko, oraz na takie, po spożyciu których stężenie glukozy we krwi rośnie wolno. Jest to wzorzec, do którego porównywane są inne produkty. Zatem te, które mają: indeks glikemiczny bliski wartości 100, po spożyciu powodują bardzo szybki wzrost glukozy we krwi indeks glikemiczny 70, przyczyniają się do tego, że poziom glukozy we krwi rośnie już trochę wolniej indeks glikemiczny 50, powodują, że poziom glukozy we krwi rośnie wolno indeks glikemiczny wynoszący około 30, podnoszą poziom glukozy bardzo wolno Pewne produkty wchłaniają się wolno, co spowodowane jest koniecznością trawienia węglowodanów złożonych do węglowodanów prostych oraz obecnością błonnika, który spowalnia proces trawienia. Efektem dłuższego trawienia i powolnego wchłaniania glukozy jest dłuższe uczucie sytości, co wpływa na zmniejszenie ilości spożywanej żywności i zapobiega przejadaniu się. Z produktów o wysokim indeksie glikemicznym glukoza uwalniana jest szybko, ponieważ są one szybko trawione i wchłanianie. U osób z cukrzycą typu 2, gdy

6 produkcja insuliny jest niewystarczająca do potrzeb organizmu, spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, jednak ilość uwalnianej insuliny przez organizm jest niewystarczająca do potrzeb i dochodzi do hiperglikemii. Najniższy indeks glikemiczny (mniejszy niż 30) mają surowe warzywa. Gotowanie a indeks glikemiczny Gotowanie wpływa na zwiększenie indeksu glikemicznego. Aby indeks glikemiczny nie zwiększał się zbytnio, należy gotować potrawy, tak żeby nie były przegotowane, np. warzywa po ugotowaniu nie powinny być zupełnie miękkie, powinny lekko chrupać podczas jedzenia.

7 Pamiętajmy, że indeks glikemiczny to nie wszystko. Na wartość kaloryczną potrawy składają się, poza węglowodanami, białka, a zwłaszcza tłuszcze. Koniecznie zatem trzeba kontrolować ilość tłuszczu w potrawach. Z tłustego dania węglowodany nie wchłaniają się szybko. Powoduje to utrzymywanie się przez dłuższy czas podwyższonego poziomu cukru we krwi. Spróbuj wprowadzić do swojej kuchni tych kilka prostych rad, które pomogą Ci w utrzymaniu poziomu cukru we krwi na pożądanym poziomie. Zalecenia lekarza: Materiał opracował: dr inż. lek. med. Dariusz Włodarek Konsultacja: Rada Naukowa Programu Poprawa Kontroli Glikemii DIA/179/11-10/12-12 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 45B, Warszawa tel.: (+48 22) , fax: (+48 22) informacja@novonordisk.com

8 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 45B, Warszawa tel.: (+48 22) , fax: (+48 22) informacja@novonordisk.com DIA/179/11-10/12-12