Nabór 2015/2016 KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu NS-FiEZP FILOZOFIA I ETYKA w języku polskim Nazwa przedmiotu ZAWODU PIELĘGNIARKI w języku angielskim Philosophy and Ethics of Nursing USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Forma studiów Poziom studiów Profil studiów Pielęgniarstwo Studia stacjonarne Studia pierwszego stopnia licencjackie Praktyczny Specjalność - Jednostka prowadząca przedmiot Instytut Nauk o Zdrowiu Osoba odpowiedzialna za przedmiot- koordynator przedmiotu Termin i miejsce odbywania zajęć Imię i nazwisko Kontakt - mariola.glowacka@wp.pl Dr n. med. Mariola Głowacka - kontakt bezpośredni wg harmonogramu dyżurów Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji Wykłady Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela Zajęcia w pomieszczeniach dydaktycznych Instytutu Nauk o Zdrowiu PWSZ w Płocku Pl. Dąbrowskiego 2 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Rok I semestr zimowy i letni Status przedmiotu/przynależność do modułu Język wykładowy Semestry, na których realizowany jest przedmiot Wymagania wstępne Obowiązkowy / Nauki społeczne Polski I II - - - - Wiadomości z zakresu biologii i języka polskiego na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Wiedza z zakresu socjologii, psychologii. Formy zajęć Liczba godzin Sposób realizacji zajęć FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ Wykład ćwiczenia lektorat konwersat orium seminari um ZP PZ ZBUN rok s r s r s r s r s r S r s r s 0 20 27 15/12 2 1/10 wykłady dla wszystkich studentów, ćwiczenia w grupach min 20 osób, wielkość jednostki zajęć 5 min, max godz. dydaktyczne w bloku tematycznym. Zajęcia bez udziału nauczyciela student realizuje indywidualnie
Sposób zaliczenia zajęć Metody dydaktyczne Przedmioty powiązane/moduł Zaliczenie z oceną po II semestrze test jednokrotnego wyboru Wykłady - Zaliczenie po I i II semestrze Ćwiczenia - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach prezentacja prac multimedialnych na określony temat, zgodnie z programem nauczania. Zaliczenie po I i II semestrze. Zajęcia bez udziału nauczyciela - zaliczenie prac pisemnych w wersji multimedialnej zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia, ocena po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Wykłady: Wykład informacyjny, Wykład problemowy, Dyskusja dydaktyczna. Ćwiczenia: Pogadanka Dyskusja dydaktyczna, Prezentacja pracy multimedialnej Zajęcia bez udziału nauczyciela: Studiowanie literatury, Prezentacja multimedialna, Przedmioty z zakresu modułów: Podstawy Opieki Pielęgniarskiej, Opieka Specjalistyczna Wykaz literatury Pod-stawowa Uzupełniająca 1. Konstańczak S Etyka pielęgniarska 2010 2. Fry Sara T. Etyka w praktyce pielęgniarskiej, Warszawa 2009. Górajek-Jóźwik J.(red.), Filozofia i teorie pielęgniarstwa, Wyd. Czelej Lublin 2007. Hartman J., Wstęp do filozofii.pwn Warszawa 2005 5. Wrońska I., Mariański J.,(red.) Etyka w pracy pielęgniarskiej. Czelej Lublin 2002 1. Miguel Angel Monge Etyka w medycynie: ujęcie interdyscyplinarne 2012 2. Kołakowski L., Kultura i fetysz, PWN Warszawa 2010. Hartman J red. B. Banasiak Słownik filozofii 2009. Jedynak B, Jedynak S, Krusiński L Filozofia i wychowanie 2010 5. Jedynak S red., Kojkoja J Encyklopedia filozofii wychowania 2009 CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe) Student: zdobędzie wiedzę z zakresu głównych koncepcji filozoficzno-etycznych, dylematów etycznych współczesnej medycyny i pielęgniarstwa, pozna wartości, normy i zasady etyczne istotne w pracy pielęgniarki oraz wykorzysta w pracy własnej dokumenty deontologiczne regulujące wykonywanie zawodu pielęgniarki i udzielania świadczeń zdrowotnych. Student : C1. wyjaśni filozoficzne podstawy pielęgniarstwa i etyki tego zawodu, C2. zinterpretuje główne teorie filozoficzne i wyjaśni ich przydatność bądź sprzeczność z medycyną i etyką pielęgniarstwa, C. dostrzega problemy i dylematy moralne w pracy pielęgniarki i podejmuje próby ich rozwiązania, C. dba o rozwój moralny i kształtowanie sumienia, C5. podejmuje decyzje etyczne i ponosi za nieodpowiedzialność, C6. szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopiecznym i jego rodziną. Treści programowe Efekty kształcenia (kody) Forma zajęć Temat Liczba godzin Suma liczby godzin kierunkowe przedmiotowe K_B.W1 NS-FiEZP_W01 W W1-W6 25 25
K_B.W2 NS-FiEZP_W02 W W2-W5+W7+W9 2 Ćw. C1-C5 20 K_B.W NS-FiEZP_W0 W W W12 Ćw. Ć5 - Ć7 11 ZBUN 2. 10 65 W W 5 -W12 2 K_B.W NS-FiEZP_W0 ĆW. CW6-Cw7 7 5 K_B.W5 NS-FiEZP_W05 ZBUN zbun 1-zbun 2 2 W W8 + W10 - W12 11 Ćw. Ćw.7. 8 ZBUN zbun1+ zbun2 2 K_B.U27 NS-FiEZP_U01 W W12. Ćw. C1 + Cw 8 11 K_B.U28 NS-FiEZP_U02 W W12. Ćw. Ćw1 + Cw 8 11 K_B.U29 NS-FiEZP_U0 Ćw. C6 K_B.U0 NS-FiEZP_U0 Ćw. Ć-C7 15 15 K_D.K01 K_D.K0 NS-FiEZP_K_01 NS-FiEZP_K_02 W W2+W12 Ćw. Ćw. 7 W Ćw. Ćw. 5. W9 -W10+12 9 9 1 1 K_D.K0 NS-FiEZP_K_0 W W10+W12 6 Ćw. Ć-C7 8 1 K_D.K05 NS-FiEZP_K_0 W W 11 +W12 Ćw. Ć 6-C7 2 7 12 W W12 K_D.K07 NS-FiEZP_K_05 Ćw. Ćw. 7 17 ZBUN Zbun 2 10 K_D.K08 NS-FiEZP_K_06 W W10 Ćw. Ćw.7 ZBUN Zbun 2 10 17
Efekty kształcenia kody Efekty kształcenia Student, który zaliczył przedmiot zakresie WIEDZY Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku NS-FiEZP_W01 różnicuje przedmiot etyki ogólnej i zawodowej K_B.W1. posiada wiedzę z zakresu koncepcji filozoficzno - etycznych przydatnych w pielęgniarstwie (psychologiczno NS-FiEZP_W02 pers nalistyczna, egzystencjalistyczna, personalistyc na K_B.W2. kosmiczno ewolucyjna, etyka niezależna T. Kotarbińskiego), NS-FiEZP_W0 charakteryzuje istotę podejmowania decyzji etycznych i rozwiązywania dylematów moralnych w pracy pielęgniark K_B.W zna problematykę etyki normatywnej, w tym aksjologii NS-FiEZP_W0 wartości, powinności i sprawności moralnych istotnych w K_B.W. pracy pielęgniarki NS-FiEZP_W05 rozumie treść kodeksu etyki zawodowej pielęgniar K_B.W5. NS-FiEZP_U01 NS-FiEZP_U02 NS-FiEZP_U0 w zakresie UMIEJĘTNOŚCI różnicuje zakres uprawnień, obowiązków zawodowych i powinności moralnych w zindywidualizowanej sytuacji podmiotu opieki szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopiecznym i jego rodziną wie, jak rozwiązywać dylematy moralne w praktyce zawodowej K_B.U27. K_B.U28. K_B.U29. NS-FiEZP_U0 dba o rozwój moralny i kształtowanie sumienia K_B.U0. w zakresie KOMPETENCJI NS-FiEZP_K_01 szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K_D.K1. przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w NS-FiEZP_K_02 opiece K_D.K. dla obszaru Nie dotyczy Nie dotyczy NS-FiEZP_K_0 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych K_D.K. NS-FiEZP_K_0 przestrzega praw pacjenta K_D.K5. NS-FiEZP_K_05 przestrzega tajemnicy zawodowej K_D.K7. NS-FiEZP_K_06 współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej K_D.K8. Nie doty zy Realizacja efektów kształcenia w poszczególnych formach Efekty kształcenia kody Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY K_B.W1 NS-FiEZP_W01 + K_B.W2 NS-FiEZP_W02 + + w ćw Lek konwers sem ZP PZ ZBUN K_B.W NS-FiEZP_W0 + + + K_B.W NS-FiEZP_W0 + + + K_B.W5 NS-FiEZP_W05 + + + NS-FiEZP_W06 + +
w zakresie UMIEJĘTNOŚCI w ćw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN K_B.U27. NS-FiEZP_U01 + + + K_B.U28. NS-FiEZP_U02 + + K_B.U29. NS-FiEZP_U0 + + + K_B.U0. NS-FiEZP_U0 + + + w zakresie KOMPETENCJI w cw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN K_D.K1. NS-FiEZP_K_01 + + + K_D.K. NS-FiEZP_K_02 + + + K_D.K. NS-FiEZP_K_0 + + + K_D.K5. NS-FiEZP_K_0 + + + K_D.K7. NS-FiEZP_K_05 + + + K_D.K8. NS-FiEZP_K_06 + + + Kryteria oceny osiągniętych efektów na ocenę na ocenę,5 na ocenę na ocenę,5 na ocenę 5 60-70% pozytywnych odpowiedzi w teście końcowym. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dostatecznym 71-75% pozytywnych odpowiedzi w teście końcowym. Student opanował efekty kształcenia w stopniu zadowalającym, ale nie używa stosownego słownictwa 76-85% pozytywnych odpowiedzi w teście końcowym. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dobrym, potrafi sie prawidłowo wypowiadać 86-90% pozytywnych odpowiedzi w teście końcowym. Student ma dużą wiedze i umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału 91-100% pozytywnych odpowiedzi w teście końcowym. Student ma dużą wiedze i umiejętności, samodzielnie myśli i konstruuje problemy badawcze KRYTERIA OCENY ODPOWIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH l.p. KRYTERIA LICZBA PUNKTÓW NAUCZYCIEL STUDENT I. Wykazanie wiedzy i zrozumienia tematu. 0 6 0-6 I. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze st nem aktualnej 0 6 0-6 wiedzy. I I Poprawność terminologiczna i językowa. 0-0-. IV. Logiczny układ treści. 0-2 0-2 OGÓŁEM LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW 0-18 0-18 SKALA OCEN WG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: Poniżej 10 - Niedostateczny 11 12 Dostateczny 1 - Dostateczny plus 1-15 Dobry 16 - Dobry plus 17 18 - Bardzo dobry KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOWANEGO PRZEZ STUDENTA W RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA L.p. LICZBA PUNKTÓW KRYTERIA NAUCZYCIEL STUDENT I. Wykazanie wiedzy i zrozumienia tematu. 0 5 0 5 II. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej i innej. 0-5 0-5
III. Poprawność terminologiczna i językowa. 0 0 IV. Logiczny układ treści. 0-2 0-2 V. Dobór literatury. 0 2 0 2 OGÓŁEM LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW 0-18 0-18 SKALA OCEN WG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: Poniżej 10 - Niedostateczny 11 12 Dostateczny 1 - Dostateczny plus 1-15 Dobry 16 - Dobry plus 17 18 - Bardzo dobry KRYTERIA OCENY POSTAWY STUDENTA PODCZAS ĆWICZEŃ CZ. PRAKTYCZNA LICZBA PUNKTÓW LP KRYTERIUM NAUCZYCIEL STUDENT 1 POSTAWA W STOSUNKU DO PACJENTA 0-6 0-6 2 POSTAWA WOBEC ZAWODU I NAUKI 0-6 0-6 POSTAWA WOBEC ZESPOŁU TERAPEUTYCZNEGO 0-6 0-6 POSTAWA STUDENTA WOBEC REGULAMINU 0-6 0-6 RAZEM: 0-2 0-2 SKALA OCEN WG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: Poniżej 1 pkt. Niedostateczny 1-16 pkt. Dostateczny 17-18 pkt. Dostateczny plus 19-20 pkt. - Dobry 21-22 pkt. Dobry plus 2-2 pkt. - Bardzo dobry Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca) F1 obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach. F2 - zaliczenie prac pisemnych w wersji multimedialnej zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia F - ocena po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta P1 Zaliczenie z oceną po II semestrze - test Egzamin ustny Egzamin pisemny/za liczenie Projekt Kolokwium Zadania domowe Praca problemowa/ Referat/ Prezentacja /test ze zbun Sprawozdanie Dyskusje F 60% 20% 20% Efekty kształcenia (kody) P 100% kierunkowe Egzamin ustny Egzamin pisemny/ Zaliczenie K_B.W 1 K_B.W 2 K_B.W K_B.W K_B.W 5 Metody weryfikacji efektów kształcenia Projekt Kolok wium Sprawoz danie Praca problemowa/ Referat/ Prezentacja/test ze zbun K_B.U 27 K_B.U 28 K_B.U 29 K_B.U 0 K_D.K5 K_D.K2 K_D.K K_D.K6 K_D.K7 Inne
przedmiotowe NS-FiEZP_W01 NS-FiEZP_W02 NS-FiEZP_W0 NS-FiEZP_W0 NS-FiEZP_W05 NS-FiEZP_U02 NS-FiEZP_U01 NS-FiEZP_U0 NS-FiEZP_K0 NS-FiEZP_ZP1 NS-FiEZP_K02 NS-FiEZP_K0 NS-FiEZP_K05 NS-FiEZP_K06 Forma aktywności Punkty ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: Konsultacje przedmiotowe Studia stacjonarne Obciążenie studenta Wykłady 0h 1 67h Ćwiczenia 27h 0,6 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do egzaminu/zdawanie egzaminu Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego - 0,1 Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej 27 literatury 2h Przygotowanie prac w zakresie zajęć bez udziału nauczyciela - ZBUN (raport, projekt, prezentacja, dyskusja i inne) 2h 0, Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 9h 2h Bilans ECTS PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT 2* *1 punkt ECTS = 25-0 godzin pracy przeciętnego studenta. Ilość punktów ECTS =9 godz.:25 godz. =, ECTS i 9 godz.:0 godz. =,1 ECTS (średnio 2pkt. ECTS) 0, 1,6 FORMA ZAJĘĆ WYKŁADY TREŚCI PROGRAMOWE TEMAT W1 Filozofia jako nauka. (Pojęcie i podział filozofii, okresy w filozofii europejskiej, funkcje filozofii). W2 Charakterystyka głównych kierunków filozoficznych: (egzystencjalizm, ewolucjonizm, personalizm). Koncepcja psychologiczno personalistyczna i jej użyteczność w pielęgniarstwie. Kantyzm, utylitaryzm, filozofia cnoty, filozofia chrześcijaństwa, filozofia formalistyczna. W Poglądy filozoficzne etyczne Tadeusza Kotarbińskiego. (Pojęcie etyki niezależnej, rola sumienia w etyce niezależnej). Opiekun spolegliwy i jego odniesienie do zawodu pielęgniarki. W Etyka jako nauka filozoficzna. Podstawowe pojęcia stosowane w etyce (etyka, etos, zwyczaj, obyczaj, moralność, moralne). Przedmiot formalny i materialny etyki. Działy etyki (etyka normatywna, etologia, etyka ogólna i szczegółowa (osobowa i społeczna), etyka stosowana. W5 Etyka zawodowa pielęgniarki i położnej, jako nauka stosowana. Pojęcie, przedmiot i podział etyki zawodowej pielęgniarstwa. Cnoty - jako sprawności moralne pielęgniarek. Pojęcie i klasyfikacja cnót moralnych. Charakterystyka cnót moralnych istotnych w pracy pielęgniarki W6 Etyka pielęgniarstwa jako nauka normatywna. Pojęcie, przedmiot i podział. Normy moralne, jako dyrektywy etyki normatywnej pielęgniarstwa. LICZBA SUMA 0 6
FORMA ZAJĘĆ ĆWICZENIA FORMA ZAJĘĆ Zajęcia bez udziału nauczyciela W7 Aksjologia jako teoria wartości istotnych w pielęgniarstwie. Pojęcie i klasyfikacja wartości moralnych. Wartości ogólnoludzkie, społeczne i osobowe. Wartości nadrzędne w pracy pielęgniarki Konflikty wartości moralnych w pracy pielęgniarki W8 Deontologia pielęgniarska. Pojęcie i przedmiot deontologii. Płaszczyzny kodyfikowania powinności moralnych pielęgniarki. Kodeks deontologiczny pojęcie, funkcje, obowiązki moralne, prawa. W9 Wybrane teorie etyczne mające zastosowanie w etyce pielęgniarskiej (etyka troski, pryncypializm, etyka sumienia). W10 Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki. Pojęcie odpowiedzialności zawodowej. Rodzaje odpowiedzialności zawodowej - moralna, prawna - cywilna, karna), służbowa, materialna. Rodzaje kar za wykroczenia w zakresie odpowiedzialności zawodowej. W11 Dylematy etyczne w pracy pielęgniarek. Pojęcie i źródła dylematów etycznych. Dylemat a problem moralny. Rodzaje dylematów w pracy pielęgniarki. W12 Prawa pacjenta regulacje prawne i deontologiczne. Pojęcie i źródła praw pacjenta. Regulacje praw pacjenta (międzynarodowe i krajowe) Unormowania deontologiczne praw pacjenta. Interpretacja praw pacjenta. TEMAT Ćw.1. Personalizm i jego znaczenie w pielęgniarstwie. (pojęcie personalizmu, główne atrybuty personalizmu godność osobowa, rozumność, wolna wola i odpowiedzialność). Zastosowanie teorii personalistycznej w pielęgniarstwie. Koncepcja człowieka w wybranych poglądach filozoficznych. (filozofia osoby ludzkiej w rozważaniach K. Wojtyły i R. Ingardena) Ćw.2. Humanizm, jako teoria holistycznego pojmowania człowieka i jego odniesienie do pielęgniarstwa. Pojęcie i klasyfikacja poglądów humanistycznych. Integralność człowieka w teorii humanistycznej. Ćw.. Feminizm i jego związek z pielęgniarstwem. Pojęcie i podział feminizmu, wpływ feminizmu na rozwój pielęgniarstwa i etyki tego zawodu. Ćw.. Rozwój moralny pielęgniarki. Etapy rozwoju moralnego człowieka wg. J. Piageta i L. Kohlberga. Rola uczelni i zakładu pracy w rozwoju moralnym pielęgniarki. Praca nad własnym rozwojem moralnym. Ćw.5. Etyka sumienia. Sumienie jako subiektywna i ostateczna norma moralności w pracy pielęgniarki. Sumienie przed- i pouczynkowe. Zawodność i niezawodność sumienia. Rola sumienia w podejmowaniu decyzji moralnych. 2 LICZBA Ćw.6. Podejmowanie decyzji etycznych (czynniki warunkujące procesy decyzyjne. Modele podejmowania decyzji etycznych. Ćw.7. Kodeks etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej. Funkcje Kodeksu. Struktura Kodeksu. Obowiązki moralne pielęgniarki. Prawa pacjenta i prawa pielęgniarki. Uwarunkowania prawne odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek. TEMAT ZBUN 1. Wzory osobowe w pielęgniarstwie. Pojęcie wzoru osobowego. Wzory osobowe liderek polskiego pielęgniarstwa. Wskazanie i uzasadnienie wybranego przez studenta dla siebie wzoru osobowego pielęgniarki. (I semestr)- Prezentacja POWER POINT ZBUN 2. Eutanazja, eksperymenty medyczne, sztuczna prokreacja, transplantacja w kontekście istoty i dylematów etycznych. (II semestr)- Prezentacja POWER POINT LICZBA 1 10 SUMA 27 SUMA 2