Polski wzrost - szanse i zagrożenia Maciej Reluga Gdynia, 31 maja 217
Gwinea Równikowa Chiny Wietnam Surinam Laos Nikaragua Malediwy Sri Lanka Nigeria Turkmenistan Liban Gujana Polska Słowacja 897 791 755 751 735 72 667 666 649 625 571 4762 2425 254 GRE ITA HRV PRT LVA FIN EST ESPI SLO DEN FRA NED HUN AUT BEL UK LTU GER CZE SWE BUL ROM SVK PL IRL -26,4-6,9-6,6-4,1-3,6-3,5 -,5 -,5 1, 3,4 5,3 5,3 6,2 6,5 7,5 8,9 9,2 9,4 1,7 14,2 15,6 18,2 22,5 32,3 34,1 Polska liderem wzrostu w ostatnich dekadach Wzrost PKB 27-216 w krajach UE (%) Wykres pomija najmniejsze gospodarki UE: Maltę, Cypr i Luksemburg Wzrost PKB per capita 199-215 najszybsze gospodarki świata (%) Wykres pomija gospodarki, dla których nie były dostępne dane za 199 r. 2 Źródła: GUS, Eurostat, Bank Światowy:
I kw.9 III kw.9 I kw.1 III kw.1 I kw.11 III kw.11 I kw.12 III kw.12 I kw.13 III kw.13 I kw.14 III kw.14 I kw.15 III kw.15 I kw.16 III kw.16 I kw.17 III kw.17 sty 9 lip 9 sty 1 lip 1 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 sty 14 lip 14 sty 15 lip 15 sty 16 lip 16 sty 17 Mamy 4% wzrostu i dużo optymizmu, co dalej? % r/r Wzrost PKB i jego wybranych komponentów 8 6 prognoza 2 15 15 1 5 Wskaźniki koniunktury GUS 4 1 2 5-5 -1-15 -2-5 -2-25 -4-1 -3 przemysł budownictwo handel PKB Spożycie indywidualne Nakłady inwestycyjne (prawa oś) transport restauracje i hotele 217 wygląda bardzo dobrze, 218 też nie najgorzej, chociażby dzięki funduszom UE. 3 Źródła: GUS, BZ WBK
sty 5 wrz 5 maj 6 sty 7 wrz 7 maj 8 sty 9 wrz 9 maj 1 sty 11 wrz 11 maj 12 sty 13 wrz 13 maj 14 sty 15 wrz 15 maj 16 sty 17 wrz 17 maj 18 Szybki ruch inflacji bez reakcji RPP realne stopy wciąż poniżej zera Nie będzie podstaw aby podwyższyć stopy w 217 r. Jeśli dotychczasowe tendencje się utrzymają to i w 218 r. bym nie widział. Ujemne realne stopy mogą nam towarzyszyć nawet do końca horyzontu projekcji. Pozytywna korelacja inwestycji z realną stopą procentową sugeruje, że istotniejsza przy rozpoczynaniu projektów jest oczekiwana stopa zwrotu i ogólny klimat inwestycyjny. Środki z UE powinny wpłynąć na odbicie inwestycji, co z kolei będzie wywierać presję na RPP by zacząć podnosić stopy. 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, Realna stopa procentowa Inwestycje r/r (prawa oś) Prognoza 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 4 Źródła : GUS, NBP, BZ WBK
kwi 16 maj 16 cze 16 lip 16 sie 16 wrz 16 paź 16 lis 16 gru 16 sty 17 lut 17 mar 17 kwi 17 maj 17 W krótkim terminie dominują zagrożenia zewnętrzne S&P 5 i indeks zaskoczeń Wkład Chin do globalnego impulsu kredytowego (ważone PKB) 8 6 4 2-2 -4 wygrana Trumpa i Republikanów 25 24 23 22 21-6 2 Indeks zaskoczeń danymi z gospodarki, USA Indeks S&P5 (prawa oś) 5 Źródlo: Bloomberg, Pimco, Citibank
SK CZ HU DE PL FI FR IT PL FR DE IT HU CZ SK Brexit czy wpłynie na handel w Europie i budżet UE? 8 7 6 5 4 3 Eksport wybranych krajów UE do Wielkiej Brytanii % PKB % PKB netto % eksportu -2-4 -6-8 -1-12 Szacowany spadek wpływów z Unii netto według kraju (mln euro rocznie) Wydatki bez zmian Wpłaty bez zmian 2-14 1-16 -18 6 Źródła: GUS, Eurostat, Komisja Europejska
gru 4 gru 5 gru 6 gru 7 gru 8 gru 9 gru 1 gru 11 gru 12 gru 13 gru 14 gru 15 gru 16 gru 17 gru 18 gru 19 gru 2 sty 6 sty 7 sty 8 sty 9 sty 1 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 sty 17 Rynek pracy rosnącym wyzwaniem w średniej perspektywie 18 17 5 17 16 5 16 15 5 Trendy na rynku pracy (w tys.) 5 4 5 4 3 5 3 2 5 8, 7, 6, 5, 4, Oferty pracy a płace realne 15 2 3, 14 5 1 5 2, 14 1 1, 13 5 5, 13-1, Aktywni zawodowo (lewa oś) Aktywni zawodowo po X 217 Bezrobotni po X 217 Pracujący (lewa oś) Bezrobotni (prawa oś) Oferty pracy na 1 bezrobotnych (12m śr.ruch.) Płace realne (% r/r, 12m śr. ruch.) 7 Źródła: GUS, Eurostat:
Jan 8 Jul 8 Jan 9 Jul 9 Jan 1 Jul 1 Jan 11 Jul 11 Jan 12 Jul 12 Jan 13 Jul 13 Jan 14 Jul 14 Jan 15 Jul 15 Jan 16 Jul 16 Rynek pracy: mamy jeszcze rezerwy 14 12 Deklaracje firm o zatrudnieniu cudzoziemca (suma 12 miesięcy) Populacja i podaż pracy w Polsce wg płci i wieku (w osobach, 215r.) 1 8 6 4 2 8 Źródła : GUS, NBP, MRPiPS
BUL RO M LVA HRV HU N EST LTU POL PRT CZE SLO GR E SVK CYP MLT EU- 28 UK ESP GE R ITA FIN NED SW E DEN FRA AUT BEL LUX IRL 44 59 65 69 7 71 73 74 78 8 82 83 83 84 92 1 11 12 16 17 18 111 113 115 115 116 13 17 186 Rynek pracy: mamy jeszcze rezerwy tysiące 3 25 2 15 1 5 Napływ Polaków do Wielkiej Brytanii Prawo pobytu stałego w 219 r. ROM BUL GRE POL PRT LVA LTU SLO HUN IRL EU-28 FIN ESP CYP AUT EST ITA SVK CZE FRA DEN SWE NED MLT GER BEL UK LUX 6,2 5,5 4,5 4,1 4, 4, 4, 3,1 3,7 3,9 3, 2,8 2,4 1,5 2,1 2,2 1,4 1,3 1,2 Produktywność pracy (EU-28 = 1),9 Udział zatrudnienia w rolnictwie (%) 8,3 8, 7,8 9,5 1,6 11,4 18, 24,4 9 Źródła: gov.uk
Podsumowanie 217 zapowiada się dobrze, wzrost może być bliski 4% Rynek pracy staje się przeszkodą, ale mamy dodatkowe bufory Brexit ryzykiem dla handlu w Europie i dla unijnego budżetu a i bez tego następna perspektywa finansowa może być dla Polski mniej łaskawa Chiny skończyły z luźną polityką monetarną, giełdy na świecie wciąż rosną RPP zapewne podtrzyma stymulację monetarną (ujemne realne stopy) Relatywnie niskie zadłużenie uodparnia gospodarkę na późniejsze podwyżki stóp ale deficyt fiskalny jest dość duży jak na tę fazę cyklu 1