Doświadczenia globalne Fundacji Clintona w dziedzinie komunikacji miejskiej Leszek Wieciech, City Director Warsaw Clinton Climate Initiative Warszawa, 27.10.2008 1
`QMW=QM=miast członkowskich i 14 stowarzyszonych 2
jfpja Inicjatywa Klimatyczna Clintona Wnieść realny, wymierny i mierzalny wkład w walkę ze zmianami klimatycznymik Podejście f Filozofia Generowanie woli politycznej ZaangaŜowanie interesariuszy Stymulowanie popytu Usuwanie barier Organizowanie partnerów jçäálizowanie środków Wymiana najlepszych doświadczeń Mierzenie wyników Myślenie w duŝej skali Szybkość działania Korzystanie z mechanizmów rynkowych Tworzenie partnerstw Ukierunkowanie na rezultat 3
Główne projekty cl`rp=^ob^p Energomodernizacja budynków Oświetlenie zewnętrzne Gospodarka odpadami stałymi `zysta energia Gospodarka wodno-ściekowa mçêíy Lotniska Komunikacja miejska 4
Wyzwania Historia: oparcie się wyłącznie na paliwach kopalnych. Skutek: duŝa emisja GC. Przyszłość: zróŝnicowanie paliw w zaleŝności od warunków lokalnych, dostępności i kosztów Zgodnie z raportem Sterna, transport jest źródłem 14% emisji GC 5
6
Wzrost gospodarki = wzrost ruchu drogowego 1975 2000 w Europie: Transport towarów wzrósł o 75% Ruch pasaŝerski wzrósł o 110% Najbardziej wzrósł transport drogowy 7
CCI program transportowy Nie forsujemy Ŝadnych konkretnych rozwiązań, po prostu pokazujemy, jak niektóre z nich sprawdziły się w innych miastach Popieramy działania, zmniejszające potrzebę mobilności, a co za tym idzie emisję GHG Wspieramy korzystanie z doświadczeń innych miast 8
CCI komunikacja miejska W obszarze transportu koncentrujemy się na: Promocji alternatywnych rozwiązań w komunikacji miejskiej UŜywaniu paliw odnawialnych w środkach transportu towarowego Działaniach na rzecz ograniczenia ruchu drogowego w miastach Systemie BRT - szybkiego autobusu miejskiego. CCI dostarcza najnowszych danych, niezbędnych do realizacji inwestycji w tym obszarze, w tym opcji wyboru napędu, paliwa etc. CCI współpracuje i korzysta z danych organizacji partnerskich, takich jak Międzynarodowa Rada ds. Czystego Transportu (ICCT) i Instytut Transportu i Polityki Rozwoju (ITDP) w przygotowywaniu analiz i rekomendacji. 9
10
Współpraca z partnerami CCI wynegocjowała z firmami, dostarczającymi ekologiczne, energooszczędne towary ich dostawę po specjalnych, niskich cenach dla miast C-40. CCI ma równieŝ wstępne porozumienia w tej kwestii z wybranymi producentami autobusów hybrydowych. Zdajemy sobie sprawę z kontrowersji, związanych ze stosowaniem niektórych paliw odnawialnych na szeroką skalę. 11
Konkretne rozwiązania? Przyjęcie określonych rekomendacji dla konkretnych miast zaleŝy od wielu lokalnych uwarunkowań W niektórych miastach kręgosłupem systemu jest metro uzupełniane przez inne środki komunikacji powinny być ze sobą zintegrowane. W innych przypadkach mogą to być tramwaje, autobusy, BRT, lekka kolej miejska itp. 12
BRT CCI wspiera system BRT w wielu miastach głównie w państwach rozwijających się. Spowodowane jest to tym, Ŝe BRT oferuje wysoką wydajność i częstotliwość przy znacznie niŝszym koszcie, niŝ systemy szynowe. W celu redukcji emisji GC potrzebne jest uzupełnienie systemu BRT poprzez zmniejszenie korzystania z pojazdów prywatnych, promocja rowerów i ruchu pieszych, ograniczenia w parkowaniu, wprowadzanie opłat za wjazd do centrum. BRT musi być wdraŝany w sposób zgodny z ogólną strategią komunikacji miejskiej 13
4 systemy ten sam koszt? 14
BRT Gdzie tkwią korzyści pod względem CO2? Stare autobusy są zastępowane przez nowe, paliwooszczędne, z reguły duŝe autobusy. Racjonalizacja tras, zwiększa się wykorzystanie autobusów. Autobusy poruszają się z większą szybkością, czyli potrzebna jest ich mniejsza ilość do obsługi tej samej liczby pasaŝerów TransMilenio 1 autobus zastąpił 6 poza systemem PasaŜerowie przesiadają się z samochodów prywatnych. TransJakarta 20% zmiana, TransMilenio 10% zmiana 15
BRT w nowoczesnym mieście przykład Seulu 16
BRT: Quito EcoVia BRT Line 17
Zintegrowany i wygodny system przesiadek: Quito Quito, Ecuador Prywatni operatorzy są opłacani od kilometra, a nie od ilości pasaŝerów; eliminuje to szkodliwą konkurencję Porto Alegre, Brazil 18
Ilość i rozmiary drzwi są waŝniejsze od wielkości samego autobusu. Autobusy w systemie TransMilenio w Bogocie mają 4 pary drzwi o szerokości ponad 1 m kaŝde 19
TransMilenio jak na stacji metra 20
Alternatywne rozwiązania CAR-SHARING Wprowadzenie systemu krótkoterminowego wynajmu samochodów jest stosowane w niektórych miastach C40 i ponad 600 innych miastach. Car-sharing jest to krótkoterminowy wynajem pojazdów na określonym obszarze. MoŜliwość zastosowania pojazdów przyjaznych środowisku. CAR-POOLING Wspólne korzystanie z pojazdów, głównie przy podróŝach na większe odległości lub teŝ podróŝach regularnych. Systemy wspierające car-pooling. RIDE-SHARING Odmiana car-pooling services na krótszych dystansach lub podróŝach spontanicznych. W wielu miastach taksówki oferują ridesharing. 21
Transport wzory do naśladowania Barcelona - Bicing zmiana nawyków komunikacyjnych mieszkańców Bogotá - BRT zmniejszyłśredni czas podróŝy o 32%, emisję GC o 40% i zmniejszył ilość wypadków o 90% Bogotá - CicloRuta jeden z najbardziej zaawansowanych, kompleksowych miejskich systemów rowerowych na świecie 22
Transport wzory do naśladowania Londyn Opłaty za wjazd zmniejszyły emisję CO2 o16% Mexico City 3000 taksówek bardziej przyjaznych środowisku ParyŜ Velib nowa miłość ParyŜa Portland, USA Zaawansowany system sterowania ruchem = redukcja zuŝycia paliwa Portland, USA System SmartTrips informuje mieszkańców o alternatywach w wyborze środka lokomocji 23
Transport wzory do naśladowania San Francisco System komunikacji miejskiej z niskoemisyjnymi pojazdami Seul dni bez samochodów zmniejszyły emisję CO2 o 10% Sztokholm Progam czystych pojazdów zmniejsza emisję CO2 o 200,000 ton rocznie Sztokholm Opłata za wjazd zmniejsza emisję CO2 o 14%, a ruch samochodowy o 25% 24
Transport wzory do naśladowania Kopenhaga Program Miasto rowerzystów zmniejsza emisję CO2 o około 90,000 ton rocznie; 36% mieszkańców miasta dojeŝdŝa do pracy na rowerach. Freiburg miasto oparte na energii słonecznej, 1/3 wszystkich podróŝy odbywa się na rowerach DŜakarta W czasie zaledwie 9 miesięcy wybudowano 12.9 km Bus Rapid Transport w cenie $2 mln/km 25
Velib nowa miłość ParyŜa Lipiec 2007; ponad 20 tys. rowerów w 1450 punktach Pierwsze 3 m-ce: 100 tys. uŝytkowników dziennie, przejeŝdŝających 300 tys. km Niska cena wynajmu: 1E/dzień, 5E/tydzień, 25E/rok Miasto nie zainwestowało ani centa, a będzie miało dochody od SOMUPI ok. 6 mln euro rocznie W ParyŜu jest ok. 400 km ścieŝek rowerowych + rozwiązania przyjazne rowerzystom 26
Kopenhaga rowery 36% codziennie dojeŝdŝa na rowerach do pracy Na dystansie do 5 km rower konkurencyjny wobec samochodów Poprawa bezpieczeństwa rowerzystów oraz jakości ścieŝek rowerowych System wynajmu rowerów miejskich Parkingi rowerowe 27
28
Londyn opłata za wjazd do centrum Wprowadzona w 2003, rozszerzona w 2007 Rocznie miasto zbiera 122 mln funtów W godzinach obowiązywania 30% zmniejszenie ruchu; zmniejszenie ofiar wypadków o 40-70 osób rocznie Autobusy, taksówki i motocykle zwolnione z opłat Emisja zanieczyszczeń zmalała o 15% 29
30
Sztokholm opłata za wjazd Sierpień 2007 po okresie próby, podczas którego ruch spadł o 22%, a emisja o 14% Opłata odpisywana od podatków w przypadku dojazdu do pracy Zwolnienie m.in. dla pojazdów ekologicznych, motocykli, autobusów System zwiększa prędkość autobusów, a co za tym idzie zmniejsza konieczność zwiększenia ich liczby 31
32
Sztokholm pojazdy przyjazne środowisku 1996 program ZEUS (zero & low emission Vehicles in Urban Society) Do 2010 wszystkie pojazdy naleŝące do władz miasta mają być ekologiczne (emisja poniŝej 120g CO2/km) 5% prywatnych pojazdów ma równieŝ mieć napęd hybrydowy bądź biopaliwowy Sieć stacji tankowania Bezpłatny parking, zwolnienie z opłat za wjazd, niŝsze podatki, dopuszczalny wjazd 33
IAR - 23-10-2008 07:00 Parlament Europejski przyjął projekt dyrektywy, której celem jest promowanie czystych i energooszczędnych samochodów. Tylko takie pojazdy będą mogły być kupowane przez władze i przedsiębiorstwa publiczne. W Unii kaŝdego roku władze publiczne dokonują zakupów 110 tysięcy samochodów osobowych, 110 furgonów, 35 tysięcy pojazdów cięŝarowych i 17 tysięcy autobusów. Państwa członkowskie będą miały na wdroŝenie dyrektywy 18 miesięcy. 34
35
W Grazu wszystkie miejskie autobusy zasilane są przez biopaliwa, wytwarzane z mieszanki zuŝytego oleju spoŝywczego i świeŝego oleju rzepakowego, produkowanego lokalnie. 36
37
38
39
Co moŝna zrobić? Określone wymagania przy zamawianiu przez miasto usług transportowych (city diesel); do centrum tylko pojazdy ekologiczne Współpraca z policją (rejestratory w autobusach buspasy) Poprawa bezpieczeństwa w środkach komunikacji miejskiej Redukcja korków nie tylko system zarządzania ruchem, ale teŝ Radio traffic, GPS w autobusach i taksówkach Eko-jazda. Szkolenia kierowców pojazdów miejskich. 40
Eko-jazda. Szkolenia kierowców pojazdów municypalnych 41
Holistyczne spojrzenie na problem Limity szybkości mniejsza emisja GHG i innych zanieczyszczeń, mniejsza emisja hałasu, mniej wypadków większy komfort mieszkańców, miasto przyjazne mieszkańcom, niŝsze koszty. Miasto dla ludzi czy dla samochodów? 42
Czy chcemy takich miast? 43
44
Trendsetter (w ramach programu Civitas) 2003 2006 Lille, Graz, Praga, Pecs i Sztokholm 53 elementy w 3 obszarach: Jak promować alternatywę dla prywatnych aut Jak poprawić dystrybucję towarów Jak zmniejszyć emisję poprzez wspieranie czystych pojazdów 45
Trendsetter Ułatwienia w korzystaniu z komunikacji miejskiej: Proste systemy opłaty, karty miejskie Poprawa bezpieczeństwa w środkach komunikacji miejskiej Dogodne planowanie tras i przystanków oraz punktów przesiadkowych (w tym zmiany środka transportu) Buspasy, inteligentne systemy kierowania ruchem Ułatwienia dla niepełnosprawnych 46
Trendsetter Ułatwienia w planowaniu podróŝy Informacja (w czasie rzeczywistym) o nadjeŝdŝających pojazdach UmoŜliwienie układania trasy w internecie Zintegrowany system komunikacji miejskiej 47
Trendsetter Strefy ograniczonego wjazdu, opłaty za wjazd Zarządzanie ruchem Inteligentne systemy zarządzania ruchem Priorytety dla komunikacji publicznej Systemy zintegrowane z systemem policji (kamery w autobusach etc.) 48
Trendsetter Promocja przyjaznych środowisku środków transportu: Rowery Pojazdy elektryczne (samochody hybrydowe 1. i 2 generacji) Inne pojazdy przyjazne środowisku (szeroko rozumiane biopaliwa) Np. preferencje podatkowe, parkingowe, brak ograniczenia wjazdu etc. 49
Trendsetter Zarządzanie systemem dostaw do strefy: Mini centra logistyczne na obrzeŝach Konsolidacja dostaw do sklepów, restauracji i innych punktów usługowych 50
Leszek Wieciech City Director Warsaw Clinton Climate Initiative lwieciech@clintonfoundation.org Tel. 0601 460 391 51