Doświadczenia zagraniczne w promowaniu zrównowaŝonych systemów transportu w kontekście Warszawy

Transkrypt

1 OPEN DAYS 2010 Konferencja w Warszawie Doświadczenia zagraniczne w promowaniu zrównowaŝonych systemów transportu w kontekście Warszawy Leszek Drogosz Dyrektor Biura Infrastruktury Zastępca Przewodniczącego Zespołu ds. Ochrony Klimatu Urząd m. st. Warszawy Warszawa, 20 września 2010 r.

2 ZRÓWNOWAśENIE SYSTEMU ZrównowaŜenie (sustainability) jako róŝne sposoby podejścia do uŝytkowania kapitału naturalnego. Weak sustainability: stałość sumy kapitałów naturalnego i ludzkiego/ wytworzonego przez człowieka. Strong i very strong sustainability: idee zachowania równowagi przy substytucji kapitału naturalnego przez wytworzony przez człowieka, albo nawet zachowania stałości kapitału krytycznego.

3 ZRÓWNOWAśENIE SYSTEMU Wiele miast z krajów bogatszych wprowadza bądź testuje napędy alternatywne, redukujące zuŝycie paliw kopalnych i emisje gazów cieplarnianych (napędy elektryczne, hybrydowe, ogniwa paliwowe). Kraje rozwijające się planują rozwój systemów transportu uwzględniając zarówno dobre, jak i złe doświadczenia państw rozwiniętych. NiezaleŜnie od formy i zakresu, promowanie ruchu pieszego i rowerowego oraz transportu publicznego, z uwagi na jego niŝsze zuŝycie paliwa i emisje CO2 w przeliczeniu na pasaŝera oraz mniejszy wkład w powstawanie korków jest sprawą oczywistą.

4 DAR ES SALAAM W TANZANII, AFRYKA PROBLEM ZRÓWNOWAśENIA PODSTAWOWYCH USŁUG TRANSPORTOWYCH Dar Es Salaam cechują warunki krańcowo róŝne od bogatych metropolii Azji czy Europy: na obszarze aŝ 18 tys. km² (36 razy tyle co Warszawa) Ŝyje 3,5-4 mln ludzi, których liczba zwiększa się o ok. 100 tys. rocznie

5 DAR ES SALAAM W TANZANII, AFRYKA PROBLEM ZRÓWNOWAśENIA PODSTAWOWYCH USŁUG TRANSPORTOWYCH tylko 77,8 tys. samochodów osobowych (wg szacunków 1,5 mln do 2015) rzadka sieć dróg publicznych, w większości nieutwardzonych władze niezdolne są dofinansowywać deficytowego transportu publicznego tę lukę próbują zapełnić prywatne busy, które działają praktycznie bez kontroli; nie mają nawet wyznaczonych stałych tras

6 DAR ES SALAAM W TANZANII, AFRYKA PROBLEM ZRÓWNOWAśENIA PODSTAWOWYCH USŁUG TRANSPORTOWYCH Transportation Master Plan, który zakłada m.in.: wprowadzenie granic wzrostu przestrzennego miasta rozwój infrastruktury drogowej tylko w tych granicach, co ma zniechęcić do osiedlania się poza nimi uruchomienie sieci szybkiego autobusu BRT, kierowanej przez operatora zewnętrznego budowę 167 km dróg za 110 mln USD (równieŝ dzięki finansowaniu z zewnątrz) koordynację dalszych działań między interesariuszami: władzami, firmami, mieszkańcami Dzięki podobnym działaniom system transportowy w Dar Es Salaam ma być zdolny do obsłuŝenia 6 mln swoich mieszkańców, które przewiduje prognoza na rok 2030.

7 MIASTO MEKSYK, AMERYKA PŁN. PROBLEMY Z TAKSÓWKAMI Miasto Meksyk jest jedną z największych metropolii świata: aglomeracja liczy ok. 20 milionów mieszkańców. Transport powoduje bardzo duŝe zanieczyszczenie powietrza Władze miasta-stanu Meksyk regulują funkcjonowanie 32 tys. busów prywatnych, 130 tys. taksówek i 3,9 mln samochodów osobowych, koordynują działanie instytucji odpowiedzialnych za: metro, szybki autobus BRT, Electric Transport System (tj. tramwaje i SKM) oraz publiczny transport autobusowy.

8 MIASTO MEKSYK, AMERYKA PŁN. PROBLEMY Z TAKSÓWKAMI Taksówki obsługują 1,3 mln przewozów dziennie spośród 22 mln dokonywanych w mieście. W 2007 r. działało 130 tys. taksówek, z czego aŝ 22 tys. nielegalnie: spośród 108 tys. legalnych 75% miało problemy z dotrzymaniem warunków koncesji! 14 funkcjonujących kolorów taksówek dezorientowało potencjalnych klientów. Większość taksówek miało ponad 10 lat, co pogarszało bezpieczeństwo jazdy i wpływ na środowisko. Taksówki często jeździły przez dłuŝszy czas bez pasaŝerów, co prowadziło do spalania paliwa na darmo.

9 MIASTO MEKSYK, AMERYKA PŁN. PROBLEMY Z TAKSÓWKAMI W celu opanowania sytuacji wprowadzono plan zakładający: obowiązek rejestracji koncesjonowanych taksówkarzy przez Internet wsparcie finansowe dla kupujących nowe taksówki w zamian za oddanie starych aut na złom porozumienia z producentami na masowe zakupy nowych wozów dla zapewnienia konkurencyjnych cen wprowadzenie jednolitego koloru taksówek wyznaczenie 2600 nowych postojów taksówek w celu lepszej organizacji ich ruchu Dzięki konsekwentnym i skoordynowanym działaniom udało się doprowadzić do tego, Ŝe: ujednolicono sytuację prawną i kolor wszystkich taksówek taksówek starszych niŝ 10 lat wymieniono na nowe pojazdy zaktualizowano bazy danych o działających taxi zwiększono popyt na nowe samochody ograniczono emisje gazów cieplarnianych o ok. 100 tys. ton Podsumowując: miasto Meksyk wciąŝ ma 130 tys. taksówek jak 3 lata temu, ale jeŝdŝą one sprawniej, wygodniej dla pasaŝerów, taniej i bezpiecznej dla środowiska.

10 MADRYT, EUROPA STREFY DOSTĘPU I NOWE PALIWA Podstawowe dane: mieszkańcy ponad 3 mln drogi publiczne 3000 km liczba samochodów 1,8 mln dzienne przejazdy aut prywatnych 4,6 mln Przyrost parku pojazdów w latach : motocykle i motorowery o 52% samochody dostawcze o 126% samochody cięŝarowe o 41% samochody osobowe o 72%

11 MADRYT, EUROPA STREFY DOSTĘPU I NOWE PALIWA Środki zaradcze: wsparcie alternatywnych środków transportu, w tym rowerów - od 2009 r. zbudowano 40 km ścieŝek rowerowych i parkingi dla 8000 rowerów, za rok ruszą publiczne wypoŝyczalnie rowerów motocykle - dodatkowe pasy ruchu, moŝność korzystania z buspasów, w l przyrost ze 144 do 3845 specjalnych miejsc parkingowych ustanowienie stref mieszkalnych z ograniczeniami ruchu - np. zakaz ruchu motocyklistów i przyjezdnych w godz. 7-22, ustalone godziny wyładunku aut dostawczych stopniowe obejmowanie Madrytu przez tzw. strefę niskiej emisji - obejmuje to skokowe zwiększanie opłat za parkowanie dla niemieszkańców czy wspieranie wymiany taboru na niskoemisyjny, zarówno w transporcie publicznym, jak i transporcie towarów

12 MADRYT, EUROPA STREFY DOSTĘPU I NOWE PALIWA W transporcie publicznym: wspieranie transportu szynowego zarówno metra, kolei miejskiej, jak i lekkiego metra (jazda w tunelu/na powierzchni): tylko w ostatnich latach powstało 90 nowych stacji metra! wobec braku tramwajów, wspieranie proekologicznych autobusów: bez zwykłego ON, napędzane w większości biopaliwami lub CNG Madryt juŝ eksploatuje 20 autobusów elektrycznych, do 2015 r. ma kupić 100 autobusów hybrydowych Cel: miasto dla pieszych, nie dla samochodów, uwzględniające zasady zrównowaŝonego rozwoju i racjonalnego wykorzystania przestrzeni publicznej.

13 SEUL, AZJA NOWOCZESNE MEGALOPOLIS Seul to gęsto zaludniona metropolia typowa dla państw Azji: na obszarze 605 km 2 (Warszawa 517 km 2 ) Ŝyje 10,5 mln ludzi, 6 razy tyle co w Warszawie! region stolicy na obszarze 11,7 tys. km 2 zamieszkuje 25 mln, czyli połowa ludności Korei Generuje to ogromne potrzeby transportowe, które w samym Seulu zabezpiecza 3 mln samochodów prywatnych, 9 linii metra (312 km), 75 km kolei, 408 linii autobusowych z 8 tys. autobusów oraz 72 tysiące taksówek.

14 SEUL, AZJA NOWOCZESNE MEGALOPOLIS 31,9 mln przejazdów dziennie, z czego na poszczególne środki transportu przypada: autobusy 27,8% metro 35,2% samochody prywatne 25,9% taksówki 6,2%. zanieczyszczenie powietrza (stęŝenie cząstek stałych PM10 jest ok. 2 razy wyŝsze niŝ w Nowym Jorku czy Londynie) zmniejszała się stopniowo średnia prędkość jazdy: z 30,8 km/h w 1980 r. do 13,6 km/h w 2004 r. jednocześnie rosły koszty związane z korkami ulicznymi, szacowane ostatnio na mld wonów rocznie

15 SEUL, AZJA NOWOCZESNE MEGALOPOLIS Stosowane środki naprawy sytuacji: dalszy rozwój metra ilościowy i jakościowy: pierwsze w świecie metro pośpieszne z szyną ładowania z boku pojazdu, rozdzielenie pasaŝerów od torów przez instalację na wszystkich stacjach drzwi sprzęŝonych z drzwiami pociągu, wymiana wszystkich podkładów na betonowe) preferencje dla nowoczesnych proekologicznych tramwajów 10-letni plan rozbudowy linii kolei miejskiej, reorganizacja tras autobusów i ich numeracji w tym roku zakończono teŝ przestawianie całego taboru na gaz ziemny zintegrowany system biletowy (na 1 bilecie moŝliwych 5 przesiadek metro-autobus i autobus-autobus w ciągu 20 minut, stała cena za metro do odległości 10 km, powyŝej dodatkowa opłata za dystans) wprowadzenie jak dotąd 60 linii buspasów o długości 207 km, których sieć będzie rozbudowywana i łączona z 22 korytarzami dla BRT. Efekty: średnia szybkość jazdy wzrosła do km/h, poprawa stanu środowiska

16 PODSUMOWANIE Metropolie borykają się z wyzwaniami róŝnej kategorii w zakresie zrównowaŝonego transportu, ale występuje wspólny mianownik w ich dąŝeniach: nie ma dobrze funkcjonującego miasta bez sprawnego transportu zbiorowego, który wymaga preferencji kosztem transportu indywidualnego. W Warszawie musimy utrzymać tempo zmian, aby nie tylko na tle Meksyku, wypadać dobrze. Interesujące są dla nas doświadczenia Madrytu i Seulu gdzie system transportu był w duŝej mierze kształtowany niedawno, od początku biorąc pod uwagę wyzwania środowiskowe.

17 PODSUMOWANIE Na obecny okres nierozpoznanym jeszcze wyzwaniem jest wprowadzanie w Stolicy pojazdów elektrycznych i hybrydowych w połączeniu z inteligentną infrastrukturą ładowania. Dzięki infrastrukturze i odpowiedniemu przystosowaniu pojazdów elektrycznych, mogą one słuŝyć jako rezerwowe zasobniki energii elektrycznej, waŝne dla bezpieczeństwa energetycznego Warszawy Przekazywane są juŝ auta elektryczne w ramach projektu Green Stream: do Zarządu Transportu Miejskiego i Komendy Stołecznej Policji, StraŜy Miejskiej, Zarządu Dróg Miejskich oraz Biura Infrastruktury. Tym sposobem Warszawa dołącza do stolic Europy wprowadzających u siebie pojazdy elektryczne: Berlina, ParyŜa, Madrytu czy Londynu.

18 Dziękuję Państwu za uwagę