mgr Maria Krupska Lublin, dnia 20 sierpnia 2014 Opinia dotycząca programu nauczania Ciekawi Świata oraz materiałów dydaktycznych przygotowanych w ramach projektu Innowacyjna szkoła szkołą przyszłości Program nauczania Ciekawi świata autorstwa mgr Jadwigi Czerkas i mgr Anny Woś został przygotowany zgodnie z Podstawą programową MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. wraz ze zmianami w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej i wychowania przedszkolnego opublikowanymi 30 maja 2014 roku, które zalecają, aby nauczanie w klasach I-III szkoły podstawowej opierać na różnorodnej działalności dziecka wynikającej z jego potrzeb i możliwości rozwojowych. Niniejszy program obejmuje wszystkie zadania określone w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej (rozszerza wybrane treści); posiada spiralny układ treści przyrodniczych, które w każdym następnym roku są powtarzane, rozszerzane i pogłębiane; wprowadza równoległe nauczanie dwóch języków obcych angielskiego i niemieckiego od klasy pierwszej szkoły podstawowej oraz zaleca prowadzenie zajęć w oparciu o multimedialną obudowę dydaktyczną. Program Ciekawi świata realizuje zatem ambitne założenia nauczania innowacyjnego, w którym preferowana jest dydaktyka poznawczo-konstruktywistyczna i interakcyjna, związana z zaspokajaniem potrzeby posiadania wiedzy poprzez samodzielne jej odkrywanie i wytwarzanie. Korelacja przedmiotowa oraz integracja treści nauczania w ramach edukacji przyrodniczej i nauki języków obcych stanowią koncepcję odważną w swoich nowoczesnych założeniach, a zarazem oryginalną i atrakcyjną zarówno dla nauczycieli jak i dla uczniów. Przedstawiony do zaopiniowania program autorski Ciekawi świata oraz załączony do niego rozkład materiału nauczania w pełni odpowiadają wyzwaniom nowoczesnej szkoły. Konstrukcja programu jest jasna, przejrzysta i czytelna, zawiera obszerny i rzeczowy opis warunków, jakie należy spełnić, by program mógł być z powodzeniem realizowany w każdej szkole. Ujęte w programie cele ogólne kształcenia i wychowania eksponują przede wszystkim cele dotyczące edukacji przyrodniczej, społecznej i języka obcego nowożytnego, gdyż jest to zgodne z założeniami niniejszej innowacji. Wskazują także na naczelny cel programu Ciekawi świata, jakim jest kształtowanie umiejętności kluczowych na wszystkich zajęciach edukacyjnych poprzez różne rodzaje aktywności dziecka. Zgodnie z podstawą programową cele sformułowane są w języku wymagań ogólnych, natomiast treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów w języku wymagań szczegółowych operacyjnych.
Spójność wymagań (założonych celów) z efektami i pomysłami na sposoby ich realizowania jest jedną z mocnych stron tego programu. W programie autorki w sposób bardzo dokładny opisały procedury osiągania celów edukacyjnych. Nauczyciele znajdą tu liczne wskazówki ułatwiające efektywną realizację przewidzianych treści nauczania, wspomagające organizację i projektowanie zajęć tak, aby były atrakcyjne dla uczniów, opis metod nauczania skierowanych na uczenie się przez odkrywanie i samodzielne dochodzenie do wiedzy, na kształtowanie postawy badawczej uczniów i pielęgnowanie ich naturalnej ciekawości świata oraz opis metod specyficznych dla nauczania języka obcego. Program uwzględnia możliwość indywidualizacji pracy z uczniami o specyficznych możliwościach psychofizycznych i potrzebach edukacyjnych poprzez zalecenie stosowania zadań o zróżnicowanym stopniu trudności oraz rozwijających potencjał ucznia zdolnego. Wskazuje także na zmieniającą się rolę nauczyciela w procesie edukacyjno-wychowawczym, który z nauczyciela pouczającego, przekazującego gotową wiedzę, powinien stać się doradcą, przewodnikiem, który słucha dzieci, docenia ich pomysły i stara się je rozumieć. Niewątpliwym atutem opiniowanego programu jest jego obudowa dydaktyczna i multimedialna, na którą składają się: rozkłady materiału nauczania dla poszczególnych klas, pakiety edukacyjne zawierające scenariusze lekcji multimedialnych, tradycyjnych, projektów edukacyjnych, karty pracy oraz komplet lekcji multimedialnych, zawierających między innymi filmy, animacje, ćwiczenia interaktywne, krzyżówki, rebusy i testy dla uczniów. Niektóre z tych materiałów wymagają jeszcze dopracowania i uzupełnienia. W programie Ciekawi świata autorki, opisując organizację i proponowany przebieg lekcji podkreślają, iż Istotnym elementem podsumowującym zajęcia jest również samoocena uczniów. W pełni zgadzam się z autorkami, bowiem samoocena prowadzi do samorozwoju dziecka, budzi w nim wiarę we własne możliwości, motywuje do aktywności i kreatywności. Dlatego też uważam, że zabrakło tu propozycji sposobów dokonywania samooceny np. w postaci kart do samooceny bieżącej (pracy na lekcji), do samooceny osiągnięć w zakresie przedmiotu, kart sukcesów itp. Podobną uwagę kieruję do pomysłu przyznawania uczniom sprawności czy paszportu jako atrakcyjnej oceny za całoroczną pracę. Moim zdaniem zarówno sprawności jak i paszporty powinny być opisane w programie i zawierać informację o tym, co uczeń powinien wiedzieć, umieć i wykonać, aby je zdobyć. Reasumując uważam, iż przedstawiona do zaopiniowania propozycja programowa Ciekawi świata jest poprawna pod względem dydaktycznym i merytorycznym oraz jest atrakcyjną koncepcją nowatorską, która spełnia wszelkie wymagania formalne i z powodzeniem może być wdrażana w edukacji szkolnej uczniów I etapu kształcenia. mgr Maria Krupska
mgr Agnieszka Żółkowska Lublin, dnia 20 sierpnia 2014 r. Opinia dotycząca programu nauczania Ciekawi Świata oraz materiałów dydaktycznych przygotowanych w ramach projektu Innowacyjna szkoła szkołą przyszłości Program nauczania języka niemieckiego w klasach 1-3 CIEKAWI ŚWIATA w ramach projektu Innowacyjna szkoła szkołą przyszłości zawiera założenia programowe, warunki realizacji programu, cele kształcenia, procedury osiągania celów, treści nauczania i opis założonych efektów kształcenia, kryteria oceny i osiągnięć uczniów i metody ich sprawdzania a także szczegółowy rozkład nauczania. W założeniu autorek program jest skierowany do nauczycieli aktywnych, kreatywnych i starających się w nowatorski sposób sprostać wyzwaniom nowoczesnej edukacji językowej. Program ten ma spełniać rolę motywującą i doskonalącą procesy poznawcze uczniów zaczynających naukę języka obcego w szkole podstawowej. Z drugiej strony ma on wspomagać nauczycieli w realizacji zmian wprowadzonych w organizacji pracy szkoły przez MEN i CKE. Program nauczania CIEKAWI ŚWIATA oferuje uczniom i nauczycielom możliwość wejścia w multimedialny, ciekawy świat pytań, odpowiedzi i nowych wiadomości spełniając funkcje kształcące, poznawcze, motywacyjne, kontrolne i samokształceniowe dzięki konstrukcji zakładającej możliwość samodzielnej pracy uczniów z zadaniami w części przyrodniczej i językowej równocześnie, z wykorzystaniem tabletów. Założenia programowe skupiają się na integracji i korelacji treści wszystkich trzech przedmiotów nauczania, a także problemowym podejściu do tematów oraz praktycznego działania prowadzącego do opanowania treści zgodnych z podstawą programową w sposób przyjemny dla uczniów i przede wszystkim skuteczny. Program daje możliwość dopasowania przez nauczyciela przekazywanych uczniom treści zgodnie z ich możliwościami psychofizycznymi, a także włączanie w strukturę zajęć różnorodnych metod aktywizujących począwszy od pląsów, zabaw rytmicznych oraz projektów naukowych, aż do wspólnego planowania przedstawień i wykorzystania technologii informacyjnych w sposób dostosowany do wieku i zainteresowań uczniów. Program przewiduje 315 godzin do realizacji w ciągu trzech lat, z czego 105 godzin to zajęcia multimedialne (średnio po 35 h na każdy przedmiot) oraz 12 projektów edukacyjnych. Jest to z pewnością znacząca liczba godzin, pozwalająca uczniom na zdobycie w ramach zajęć językowych
wiedzy i słownictwa pozwalającego na podstawową komunikację w zakresach tematycznych objętych rozkładem nauczania. Cele kształcenia i wychowania wymienione przez autorki programu są zgodne z podstawą programową i zakładają tworzenie fundamentów wykształcenia, czyli łagodne wprowadzenie uczniów w świat wiedzy, z zachowaniem dbałości o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny, fizyczny i estetyczny (p. str.16), co jest możliwe do zrealizowania, o ile zakładamy realizację programu przez nauczycieli, którzy będą gotowi do zaangażowania się w tak aktywny sposób nauczania. Głównie nauczanie problemowe, polegające na obserwacji, wykonywaniu doświadczeń i eksperymentów, a także przygotowanie gier i zabaw dydaktycznych, przeprowadzanie projektów i aktywizacji uczniów w inny sposób może być dla nauczycieli w początkowej fazie projektu trudne i wymagające wsparcia w postaci dodatkowego przygotowania i szkolenia w zakresie aktywnych form nauczania. Z pewnością pomocne będzie dla nauczyciela szerokie spektrum zaproponowanych sposobów monitorowania osiągnięć uczniów oraz ewaluacji pracy uczniów i nauczycieli. Motywująco będą działały zaproponowane sposoby oceniania wspierającego oraz nagrody - odznaki na zakończenie każdej klasy, które w tym wieku są wymierną oznaką sukcesu odniesionego przez ucznia. Reasumując, program nauczania języka niemieckiego CIEKAWI ŚWIATA w ramach projektu Innowacyjna szkoła szkołą przyszłości wydaje się być w swych założeniach programem umożliwiającym nauczycielom realizację nowej podstawy programowej w sposób interesujący dla ucznia, zgodny z duchem czasu i wprowadzającym innowacje multimedialne. Nauczyciele dostaną do ręki gotowy produkt uwzględniający różnice edukacyjne dzieci rozpoczynających naukę w klasie pierwszej, a także metodycznie dopracowany, całościowy projekt proponujący interaktywne rozwiązania. Wielkimi zaletami będą dla ucznia możliwość indywidualnej pracy, spokojna progresja językowa i wielość interesujących, potraktowanych interdyscyplinarnie zagadnień pod warunkiem, że w czasie realizacji projektu będzie on miał wystarczającą ilość czasu, aby dokładnie zapoznać się z treściami programu i je sobie dokładnie przyswoić. mgr Agnieszka Żółkowska
mgr Dorota Grymuza Lublin, dnia 20 sierpnia 2014 r. Opinia dotycząca programu nauczania Ciekawi Świata oraz materiałów dydaktycznych przygotowanych w ramach projektu Innowacyjna szkoła szkołą przyszłości Tytuł programu: Ciekawi świata Autorzy: Jadwiga Czerkas i Anna Woś Autor opinii: Dorota Grymuza, nauczyciel dyplomowany, nauczyciel metodyki nauczania języka angielskiego w kolegium nauczycielskim języków obcych Przeznaczenie programu: Program skierowany jest do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczycieli języka angielskiego i języka niemieckiego uczących w klasach młodszych. (1 3), którzy realizują proces nauczania w sposób zintegrowany i innowacyjny, w którym na wszystkich obszarach edukacji stosowane są metody i formy pracy wyzwalające postawę badawczą. Opis zawartości programu: Program nauczania jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych obowiązującą od 2009 roku i stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia ustalonych w podstawie programowej. Zaletą programu jest korelacja przedmiotowa: edukacji przyrodniczej, języka angielskiego i języka niemieckiego oraz integracja treści nauczania. Program określa i opisuje: 1. Cele edukacyjne Program zakłada realizację celów kształcenia i wychowania zgodnych z założeniami w/w podstawy programowej, tj. dbałość o rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny, fizyczny i estetyczny dziecka, przygotowanie dziecka do życia w zgodzie z samym sobą, innymi ludźmi i przyrodą. Warto podkreślić, iż celem programu Ciekawi świata jest kształtowanie umiejętności kluczowych na wszystkich zajęciach edukacyjnych poprzez różne rodzaje aktywności dziecka. 2. Procedury osiągania celów Sposób osiągania celów zakłada uczenie się poprzez działanie, kreatywne myślenie, wykorzystanie naturalnej ciekawości poznawczej dziecka. Program kładzie nacisk na wykorzystanie metod i technik mających na celu kształtowanie u ucznia samodzielnego dochodzenia do wiedzy poprzez rozwiązywanie problemów o charakterze poznawczym lub praktycznym. Z tego względu warto wykorzystać takie metody nauczania jak metoda problemowa, obserwacja, doświadczenie, eksperyment, metody aktywizujące, a wśród nich gry dydaktyczne, dyskusje dydaktyczne czy projekt.
Program uwzględnia także metody, które są przydatne w nauczaniu języków obcych, tj. metoda reagowania całym ciałem (TPR), audiolingwalna, naturalna. Do realizacji celów zajęć program przedstawia różne formy pracy na zajęciach, a także akcentuje istotę właściwego doboru środków dydaktycznych. Zaletą programu Ciekawi świata jest to, że zawiera on bardzo bogatą multimedialną i interaktywną obudowę dydaktyczną (filmy, animacje komputerowe, ćwiczenia interaktywne, nagrania dźwiękowe), co z kolei ma wpływ na to, że lekcje są bardziej atrakcyjne, zachęcają ucznia do zainteresowania tematem, aktywizują, spełniają więc funkcję kształcącą, poznawczą, motywacyjną, kontrolną i samokształceniową. Autorki programu wskazują, iż program jest ogólnodostępny na portalu Scholaris. Zatem może być wykorzystywany przez szerokie grono nauczycieli. Co więcej, program zawiera cenne wskazówki z metodyki nauczania dotyczące organizacji lekcji. Atrakcyjnym elementem programu jest wprowadzenie postaci Pana Ciekawskiego, który będzie towarzyszył uczniom podczas zajęć i motywował do odkrywania wiedzy. Ponadto w programie podkreślona została rola indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów zagadnienie to jest możliwe do zrealizowania dzięki zaplanowaniu tzw. nakładek edukacyjnych oraz cyklicznych zajęć w tzw. Klubie Ciekawskich. 3. Treści nauczania i opis założonych efektów Treści kształcenia zawarte w programie Ciekawi świata opierają się na podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej opisanej w języku wymagań i ułożone zostały zgodnie z zasadą spiralności, dzięki czemu uczniowie mają możliwość utrwalać i pogłębiać wiedzę na coraz wyższym poziomie w kolejnych latach nauki.. Wszelkie treści i efekty kształcenia wykraczające poza podstawę programową zostały w sposób przejrzysty wyróżnione w tekście programu nauczania. Koncepcja pracy została bardzo szczegółowo przedstawiona dla wszystkich rodzajów zajęć, tzn.: edukacji polonistycznej, języka obcego nowożytnego, edukacji muzycznej, plastycznej, społecznej, przyrodniczej, matematycznej, zajęć komputerowych, technicznych, zajęć z wychowania fizycznego i zdrowotnych.. 4. Kryteria oceny i osiągnięć ucznia Biorąc pod uwagę specyfikę nauczania dzieci w wieku młodszym szkolnym, program Ciekawi świata wskazuje, iż sposób oceniania ma być przyjazny i motywujący ucznia do nauki.- nauczyciel powinien chwalić za wysiłek, nagradzać za aktywność badawczą i zachęcać do dalszej nauki uwzględniając przy tym indywidualne predyspozycje dziecka. Program proponuje atrakcyjną formę oceny - karty ze znaczkami motywatorami z wizerunkiem Pana Ciekawskiego, które mogą być wykorzystane do bieżącego nagradzania wszelkiej aktywności ucznia. Reasumując, program nauczania Ciekawi świata jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym. mgr Dorota Grymuza