Opracowanie: mgr Krystyna Wołosz mgr Anna Gawryluk

Transkrypt

1 Ogólne zasady pisania programów nauczania w aspekcie pracy z uczniami z niepełnosprawnościami sprzężonymi (autyzm i niepełnosprawność umysłowa w stopniu umiarkowanym i znacznym) Opracowanie: mgr Krystyna Wołosz mgr Anna Gawryluk 1

2 Omawiane zagadnienia: Program nauczania aspekt prawny. Rodzaje programów. Trzy drogi pozyskania programu. Procedura dopuszczania programów do użytku szkolnego. Co powinien zawierać program. Wstęp (metryczka programu). Założenia programu i jego konstrukcja (podst. informacje o programie) Ogólne cele kształcenia i wychowania. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania. Treści nauczania. Opis założonych osiągnięć ucznia. Rozkład materiału nauczania. Ewaluacja. 2

3 Program nauczania aspekt prawny Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z póżn. zm.), Rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r w sprawie dopuszczania w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. (Dz. U. z dn. 3 lipca 2012r. poz. Nr 752 ), Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. (Dz.U. z dnia 22 lutego 2012 r. poz. 204) 3

4 Rodzaje programów: Program nauczania (przedmiotu), Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, Program do realizacji zajęć w ramach innowacji pedagogicznych, Program do realizacji zajęć w ramach kół zainteresowań (nie wchodzi do SZPN), inne. 4

5 Trzy drogi pozyskania programu Nauczyciel może: 1. Opracować program samodzielnie lub we współpracy z innymi nauczycielami. 2. Zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów) 3. Zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi zmianami. 5

6 Procedura dopuszczania programów do użytku szkolnego Dyrektor dokonuje analizy formalnej programu nauczania zaproponowanego przez nauczyciela (nauczycieli). Dyrektor może zasięgnąć opinii o programie. Program nauczania dopuszcza do użytku w szkole dyrektor na wniosek nauczyciela lub nauczycieli po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej w terminie do 31 sierpnia każdego roku szkolnego. Dopuszczone programy nauczania stanowią Szkolny Zestaw Programów Nauczania. Dopuszczony program nauczania podlega ewaluacji po każdym roku jego wykorzystania. Ewaluacji dokonują autorzy programu. 6

7 Co powinien zawierać program Rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. (Dz. U. z dn. 3 lipca 2012r. poz. Nr 752 ), szczegółowe cele kształcenia i wychowania, treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego, sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków w jakich program będzie realizowany, opis założonych osiągnięć ucznia, ( ) propozycję kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia. 7

8 Tutaj należy uwzględnić: Wstęp metryczka programu. w oparciu o jaką dokumentację został opracowany (akty prawne, orzeczenia, diagnoza ucznia (wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia), Program Wychowawczy Szkoły, Program Profilaktyki Szkoły, itd.) jakiego przedmiotu lub bloku dotyczy, dla jakiego etapu nauczania i dla jakiej liczby godzin na tym etapie, został przygotowany, charakterystykę uczniów do których skierowany jest program, (cechy i możliwości umysłowe odbiorców programu), wskazania jakie są niezbędne w jego realizacji (przygotowanie kadry nauczycielskiej oraz wyposażenie szkoły), informacje kto go przygotował, jakie jest doświadczenie zawodowe autora/autorów. 8

9 Założenia programu i jego konstrukcja (podstawowe informacje o programie) Tutaj należy uwzględnić: Założenia programu edukacji wczesnoszkolnej, uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi (autyzm i niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym i znacznym) (koncepcja programu - co wyróżnia ten program, jaki jest naczelny cel tego programu) konstrukcja programu (spis treści), Obudowa programu ( to co wykracza poza treści, a jest nowatorskie, niespotykane, nowe) Sposób ewaluacji programu. Koncepcja naszego programu - ukierunkowanie afektywnej uwagi dziecka na proces i rezultaty jego samodzielnych kontaktów ze światem. (1) 9

10 Ogólne cele kształcenia i wychowania Tutaj należy uwzględnić: Ogólne cele edukacyjne programu,(z podstawy programowej) Ogólne cele wychowania, (z podstawy programowej zadania szkoły ) 10

11 Cele szczegółowe Cele szczegółowe wynikają z treści nauczania, ujętych w Podstawie programowej w 14 zasadniczych obszarach. 11

12 Treści nauczania Treści nie muszą być ułożone w tej samej kolejności co w podstawie programowej, możliwe jest poszerzenie treści w stosunku do podstawy. Układ treści kształcenia w programach dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym ma zazwyczaj charakter spiralny - do poszczególnych działów programu, materiału powraca się w każdym cyklu edukacji, - uwzględniając zasadę stopniowania trudności, rozszerza się zakres zakładanych osiągnięć w celu wyposażenia ucznia w takie umiejętności, sprawności i nawyki, które wpłyną na jego maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych. 12

13 Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania Tutaj należy uwzględnić: Zasady pracy z uczniem z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym i znacznym. Strategie (metody) nauczania, Techniki nauczania, Formy pracy, Środki dydaktyczne, 13

14 Opis założonych osiągnięć ucznia Przewidywane (oczekiwane) osiągnięcia ucznia: Dokonywana okresowo przez nauczycieli i specjalistów wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umożliwia modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjnego i dostosowanie poziomu oczekiwanych osiągnięć ucznia do jego możliwości. Osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i rewalidacyjnych są planowane indywidualnie. 14

15 Propozycja kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia Uczeń z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym nie podlega ocenianiu za pomocą obowiązującej skali ocen. przykład: Sposób formułowania opanowanych wiadomości i nabytych umiejętności 1. Ocenianie bieżące: słowna pochwała, umowny system symboli, znaków 2. Ocenianie semestralne: ocena opisowa 3. Ocenianie końcoworoczne: ocena opisowa, arkusz diagnostyczny, inwentarz Gunzburga (wykorzystane także na początku pracy z dzieckiem). 15

16 Ewaluacja Ewaluacja programu - sposób, w jaki dowiemy się, czy program jest prawidłowo skonstruowany i czy przynosi zamierzone efekty. Tak więc ewaluacja powinna zawierać: rejestrację zmian i postępów (dokumentacja tego, co dziecko osiągnęło), ocenę skuteczności podjętych priorytetowych działań (wygaszanie pewnych zachowań, budowanie pozytywnych wzorców) wnioski, rekomendacje. W trakcie realizacji programu powinno występować stałe jego monitorowanie mające na celu sprawdzenie efektywności stopnia realizacji celów. Narzędzia ewaluacji: Bezpośrednia obserwacja Karta obserwacji Rozmowy z rodzicami. 16

17 Bibliografia: 1. Piszczek M. (1999) Typologia O.S. Nikolskiej. Nawiązanie kontaktu emocjonalnego z dziećmi autystycznymi, 2. Program nauczania i wychowania dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkole podstawowej napisany w ramach realizacji projektu SOSWyrównać szanse - PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI. 3. Raszewska M., Szoć K., Wzrastajcie z nami, a nie obok nas Program pracy edukacyjno terapeutycznej dla dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną i dzieci z autyzmem, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2010; 4. Internet; 17

18 Dziękujemy za uwagę 18