SPORT W OLIMPIADACH SPECJALNYCH

SPORT W OLIMPIADACH SPECJALNYCH

SPECIAL OLYMPICS Spe cial Olym pics to mię dzy na ro do wy pro gram za pew nia ją cy ca łorocz ną moż li wość udzia łu w tre nin gach i za wo dach spor to wych prawie 2,8 mi lio na osób z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną po wy żej 8 ro ku ży cia, nie za leż nie od stop nia nie peł no spraw no ści, po zio mu możli wo ści fi zycz nych, nie za leż nie od ba rier geo gra ficz nych, po li tycz nych, eko no micz nych, wy zna nio wych. Special Olympics (Olimpiady Specjalne) Spe cial Olym pics (Olim pia dy Spe cjal ne) dzia ła w 180 akre dy towa nych Pro gra mach Na ro do wych na wszyst kich kon ty nen tach (m. in. w 58 kra jach Eu ro py i Azji Środ ko wej). Jest to ruch an ga żu ją cy wiel ką rze szę wo lon ta riu szy, tre ne rów, a przede wszyst kich jest to idea, któ ra da je oso bom z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną szan sę i mo ty wa cję do uczest nic twa w kul tu rze fi zycz nej: w spor to wych zma ga niach, trenin gach oraz uczest nic twa w sze ro ko po ję tym ży ciu spo łecz nym i in tegra cji z ota cza ją cym świa tem. Spe cial Olym pics ma za za da nie oba la nie ne ga tyw nych po staw i ste reo ty pów na te mat osób z nie pełno spraw no ścią in te lek tu al ną, kie ru jąc uwa gę na ich zdol no ści i osiągnię cia. Ma po ka zać tak że, iż są to oso by, od któ rych mo że my na uczyć się umie jęt no ści od czu wa nia ra do ści, oka zy wa nia uczuć, otwar to ści, szcze ro ści, wal ki fa ir play. To wszyst ko jest pod po rząd ko wa ne prze pisom ry wa li za cji spor to wej w całym sze re gu dys cy plin: let nich, zi mo wych. Mi sją Spe cial Olym pics jest or ga ni zo wa nie ca ło rocz nych tre nin gów i zawo dów spor to wych w róż nych dys cy pli nach spor tu dla dzie ci i do ro słych z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną, w ce lu za pew nie nia im moż li wo ści roz wo ju spraw no ści fi zycz nej, wy ka zy wa nia się od wa gą, od czu wa nia rado ści i dzie le nia się ta len ta mi, umie jęt no ścia mi i przy jaź nią ze swo imi ro dzi na mi, in ny mi za wod ni ka mi i spo łecz no ścią lo kal ną. Ruch Spe cial Olym pics po sia da ofi cjal ne uzna nie Mię dzy na ro do we go Komi te tu Olim pij skie go. Po ro zu mie nie z MKOL po zwa la na wy ko rzy sta nie sło wa Olym pics sto so wa nie ce re mo nia łu olim pij skie go i ko rzy sta nie z ognia olim pij skie go. W Pol sce Sto wa rzy sze nie Olim pia dy Spe cjal ne Polska jest człon kiem Pol skie go Ko mi te tu Olim pij skie go. Olim pia dy Spe cjal ne po wsta ły w Sta nach Zjed no czo nych w 1968 ro ku, kie dy to Eu ni ce Ken ne dy Shri ver za ło ży ciel ka ru chu, zor ga ni zo wa ła I Między na ro do we Igrzy ska Spe cial Olym pics w Chi ca go, USA. Na tych za wodach po raz pierw szy wy po wie dzia ne zo sta ły sło wa przy się gi olim pij skiej: Let me win but if I can not win let me be bra ve in the at tempt w języ ku pol skim tłu ma cze nie brzmi: Pra gnę zwy cię żyć, lecz je śli nie bę dę mógł zwy cię żyć, niech bę dę dziel ny w swym wy sił ku. Sło wa te do chwi li obec nej na wszyst kich ko lej nych za wo dach są wy po wia da ne przez spe cjalnych spor tow ców, przez co pod kre śla na jest war tość sa me go uczest nic twa w spo rcie i war tość zma ga nia się z wła sny mi sła bo ścia mi w prze ciw stawień stwie do zwy cię ża nia za wszel ką ce nę. Spe cial Olym pics ja ko ruch o za się gu świa to wym utrzy mu je swo ją spój ność po przez ujed no li co ne za sa dy, prze pi sy, struk tu rę, ofi cjal ne lo go or ga ni zacji, na zew nic two za wo dów spor to wych.

Oficjalne logo Olimpiad Specjalnych Lo go Olim piad Spe cjal nych jest zna kiem praw nie za strzeżo nym i mo gą go wy ko rzy sty wać je dy nie ofi cjal nie za re jestro wa ne struk tu ry Olim piad Spe cjal nych tzn. w Pol sce Od dzia ły Re gio nal ne, Sek cje Olim piad Spe cjal nych, Program Na ro do wy. Idea Spe cial Olym pics do tar ła do Pol ski w po ło wie lat 80. Ofi cjal ny Pro gram Spe cial Olym pics Po land zo stał akre dy towa ny w 1985 r. W 1990 ro ku zo sta ło po wo ła ne Sto wa rzy szenie Spor to we dla Osób Upo śle dzo nych Umy sło wo, któ re 30 li sto pa da 1990 ro ku zo sta ło przy ję te w po czet człon ków Polskie go Ko mi te tu Olim pij skie go. Od 24 stycz nia 1999 ro ku sto wa rzy sze nie no si na zwę Olim pia dy Spe cjal ne Pol ska i jest or ga ni za cja po żyt ku pu blicz ne go. Dzię ki Olim pia dom Spe cjal nym pra wie 17 ty się cy pol skich za wod ni ków z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną mo że przez ca ły rok tre no wać wy bra ne dys cy pli ny spor to we, przy go to wując się do za wo dów roz gry wa nych na wie lu szcze blach od lo kal nych do ogól no pol skich, jak rów nież brać udział w im pre zach spor to wych ru chu Spe cial Olym pics za gra ni cą.

PRZEPISY SPORTOWE Przepisy sportowe Olimpiad Specjalnych We wszyst kich za wo dach Olim piad Spe cjal nych obo wią zu ją Ofi cjal ne Prze pi sy Spor to we Olim piad Spe cjal nych w spor tach let nich i zi mo wych. Prze pi sy te są sta le ko ry go wa ne, ich ak tu al na wer sja jest na stro nie www.spe cia lo lym pics.org. Prze pi sy spor to we Olim piad Spe cjal nych są zło żo ne z czę ści ogól nej do ty czącej szcze gó ło wych za sad ry wa li za cji oraz prze pi sów w dys cy pli nach spor tu. Prze pi sy dys cy plin są opar te na prze pi sach Mię dzy na ro do wych lub Na ro dowych Fe de ra cji Spor to wych w da nej dys cy pli nie. Zmia ny i mo dy fi ka cja przepi sów Olim piad Spe cjal nych, w po rów na niu z ofi cjal ny mi re gu la mi na mi związ ko wy mi wy ni ka ją z po trze by za pew nie nia moż li wo ści uczest nic twa zawod ni ków o róż nym po zio mie spraw no ści. W Ofi cjal nych Prze pi sach Olim piad Spe cjal nych za war te są je dy nie te prze pi sy, któ re są róż ne od prze pi sów Między na ro do wych Fe de ra cji Spor to wych. Pod czas roz gry wa nia za wo dów Olimpiad Spe cjal nych po win no się sto so wać do prze pi sów Mię dzy na ro do wych Fe de ra cji Spor to wych z wy jąt kiem tych przy pad ków, gdy prze pi sy te są sprzecz ne z re gu la mi nem Olim piad Spe cjal nych. W ta kich przy pad kach nale ży sto so wać Ofi cjal ne Prze pi sy Spor to we Spe cial Olym pics. Prze pi sy Olim piad Spe cjal nych okre śla ją obo wią zu ją ce w każ dej dys cy pli nie kon ku ren cje. Są tam po wszech nie zna ne kon ku ren cje zgod nie z prze pi sa mi da ne go spor tu, a tak że do dat ko we kon ku ren cje dla za wod ni ków o ni skim po zio mie moż li wo ści jak np. w lek ko atle ty ce dla za wod ni ków naj mniej spraw nych: skok w dal z miej sca czy chód z asy sta na 25m. Oprócz ca łej ga my kon ku ren cji, do dat ko wo stwo rzo no tak że pro gra my spor to we: spor ty zu ni fi ko wa ne czy też pro gram Tre nin gu Ak tyw no ści Mo to rycz nej, roz sze rzają ce ofer tę Olim piad Spe cjal nych. Spe cy fi ka re gu la mi nów Spe cial Olym pics po wo du je, iż za wo dy Olimpiad Spe cjal nych od by wa ją się ja ko od ręb ne im pre zy, nie są zwią za ne z Igrzy ska mi Olim pij ski mi czy też ru chem pa ra olim pij skim. Warunki uczestnictwa w Olimpiadach Specjalnych: W tre nin gach i za wo dach Olim piad Spe cjal nych mo że brać udział każ da oso ba z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną, któ ra za re je stru je swój udział w Olim pia dach Spe cjal nych zgod nie z wy ma ga nia mi Prze pi sów Ogól nych. Do wy ma gań tych nale ży mi ni mum wie ko we mi ni mal ny wy ma ga ny wiek do uczest nic twa w ry wa liza cji wy no si osiem lat. Wszyst kie oso by, któ re chcą brać udział w tre nin gach i/lub za wo dach Olim piad Spe cjal nych mu szą być za re je stro wa ne w ra mach or ga ni za cji, któ ra jest ofi cjal nym re pre zen tan tem SO Inc w da nym kra ju, w Pol sce Sto wa rzy szenie Olim pia dy Spe cjal ne Pol ska. Do wy ma gań re je stra cyj nych obo wią zu ja cych w tym sto wa rzy sze niu na le żą: wy peł nie nie i pod pi sa nie de kla ra cji za wod ni ka Olimpiad Spe cjal nych, po sia da nie ksią żecz ki za wod ni ka Olim piad Spe cjal nych z ak tual ny mi ba da nia mi le kar ski mi do pusz cza ja cy mi do udzia łu w tre nin gach i za wo dach oraz in for ma cją od psy cho lo ga po twier dza ją cą nie peł no spraw ność in te lek tu al ną. Dyscypliny sportu w Olimpiadach Specjalnych: W Olim pia dach Spe cjal nych w prze pi sach świa to wych przy ję to po dział na na stępu ją ce gru py dys cy plin spor tu (2009): ofi cjal ne, uzna ne i po pu lar ne lo kal nie. Na świe cie dys cy pli ny ofi cjal ne to: pły wa nie, lek ka atle ty ka, ko szy ków ka, boc ce, bow ling, ko lar stwo, jaz da kon na, pił ka noż na, golf, gim na sty ka (spor to wa i ar tystycz na), trój bój si ło wy, jaz da na wrot kach, pił ka ręcz na, so ft ball, te nis, te nis sto ło wy, siat ków ka, bad min ton, ju do, że glar stwo; oraz dys cy pli ny zi mo we: narciar stwo zjaz do we, bie go we, snow bo ard, wy ści gi na ra kie tach śnież nych (snowsho eing), łyż wiar stwo fi gu ro we, łyż wiar stwo szyb kie, ho kej ha lo wy. W gru pie uzna ne dys cy pli ny spor tu znaj du ją się: kry kiet, ka ja kar stwo, net ball, uni ho kej. W Pol sce w ru chu Olim piad Spe cjal nych naj więk szą po pu lar no ścią cie szy się lekko atle ty ka, pił ka noż na, te nis sto ło wy, ko szy ków ka, pły wa nie, trój bój si ło wy, badmin ton, jaz da na wrot kach, z dys cy plin zi mo wych: nar ciar stwo bie go we i zjaz do we, łyż wiar stwo szyb kie i ho kej ha lo wy. Od nie daw na tak że w Olim pia dach Spe cjalnych Pol ska roz wi ja się bow ling, boc ce, snow so eing, a po pu lar ne co raz bar dziej sta ją się: te nis, jaz da kon na, ko lar stwo, gim na sty ka, ka ja kar stwo i że glar stwo.

Za wo dy w Olim pia dach Spe cjal nych: Igrzy ska świa to we Spe cial Olym pics od by wa ją się tak jak in ne Igrzy ska Olim pij skie w cy klu czte ro let nim, na przemien nie co 2 la ta Igrzy ska zi mo we i let nie. Każ de Igrzyska są wiel kim wy da rze niem dla star tu ją cych w nich spor tow ców, cie szą się bar dzo du żą po pu lar no ścią i za inte re so wa niem. Jed nak praw dzi wą si łę ruch Olim piad Specjal nych czer pie z za wo dów na szcze blu lo kal nym, gdzie ty sią ce za wod ni ków ko rzy sta ja sys te ma tycz nie z im prez spor to wych. Naj niż szy po ziom za wo dów two rzy pod sta wę do awan su na ko lej ny szcze bel uczest nic twa. Tyl ko zawod ni cy star tu ją cy w za wo dach niż szej ran gi mo gą brać udział w za wo dach ko lej ne go szcze bla. W Olim pia dach Spe cjal nych na świe cie i w Pol sce obo wią zu ją ko lej ne szcze ble za wo dów: od za wo dów lo kal nych (po ziom sek cji przy pla ców kach dla osób z nie peł no spraw no ścią in te lektu al ną, za wo dy re gio nal ne (w Pol sce jest 18 Od dzia łów Re gio nal nych), za wo dy na ro do we: ogól no pol skie igrzy ska let nie i zi mo we, tur nie je i mi tyn gi w po je dyn czych dys cypli nach, za wo dy kon ty nen tal ne (np. eu ro pej skie) i igrzyska świa to we. Spe cial Olym pics wy ma ga, aby każ de za wo dy w ra mach ru chu mia ły ofi cjal ne uzna nie i od bywa ły się zgod nie z prze pi sa mi Olim piad Spe cjal nych. Na zew nic two za wo dów Olimpiad Spe cjal nych jest ujed noli co ne i za wie ra skład ni ki: dys cy pli nę, za sięg za wo dów /ogól no pol ski, re gio nal ny/, zwrot Olim piad Spe cjal nych oraz na zwę (w po je dyn czych dys cy pli nach: mi tyng, tur niej, re ga ty i igrzy ska gdy jest więcej dys cy plin).

RÓWNOŚĆ SZANS Równość szans w ruchu Olimpiad Specjalnych Ruch Spe cial Olym pics w dzia łal no ści spor to wej opie ra się w swo ich pod sta wo wych za ło że niach na za pew nie niu każ dej oso bie z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną rów nych szans na od nie sie nie suk ce su w spor to wej ry wa li za cji. Za sa da ta ist nie je nie tyl ko w Spe cial Olym pics. W nor mal nym, ma so wym spo rcie ma ona tak że swo je miej sce pod czas za wo dów two rzo ne są ka te go rie wa go we, wie ko we itp. Na to miast w Olim pia dach Spe cjal nych po wy rów na niu szans po przez ogól ne podzia ły (ka te go rie płci, wie ku), w dal szym cią gu ma my do czy nie nia z bar dzo zróżni co wa ną gru pą spor tow ców, któ rych szan se w ry wa li za cji wca le nie zo sta ły wy rów na ne. Dzie je się tak po nie waż po ziom nie peł no spraw no ści in te lek tu al nej wpły wa na moż li wo ści na by wa nia no wych umie jęt no ści ru cho wych, na ucze nie się współ pra cy w ze spo le, a co naj bar dziej istot ne wraz z ogra ni cze nia mi in te lek tu alny mi w róż nym stop niu po wią za ne są ogra ni cze nia moż li wo ści fi zycz nych i pozio mu spraw no ści, a czę sto tak że współ ist nie ją sprzę żo ne z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną do dat ko we uszko dze nia apa ra tu ru chu, za bu rze nia na rzą dów zmysłów. Nie ist nie je w tej gru pie nie peł no spraw no ści pro sta współ za leż ność po mię dzy stop niem nie peł no spraw no ści in te lek tu al nej, a ogra ni cze nia mi ru cho wy mi, a wręcz prze ciw nie pod tym wzglę dem róż no rod ność jest ol brzy mia. W Spe cial Olym pics osią gnię to cel wy rów na nia szans po przez stwo rze nie specy ficz ne go sys te mu za wo dów. Wie lu z ki bi ców przy zwy cza jo nych jest to trady cyj ne go ob ra zu za wo dów spor to wych, gdzie w zma ga niach o pierw sze miej sce ry wa li zu ją naj lep si z naj lep szych, po wie lu szcze blach eli mi na cji, półfi na łów i fi na łów, ten któ ry wy gra sta je na po dium na pierw szym miej scu bę dąc mi strzem, szczy cąc się ja kimś po bi tym re kor dem. Na to miast za wo dy spor to we Olim piad Spe cjal nych kie ru ją się in ną lo gi ką. Nie cho dzi tu taj o to by wy ło nić tych naj bar dziej zdol nych re kor dzi stów, lecz by dać szan sę zwycię stwa każ de mu za wod ni ko wi, nie za leż nie od je go po zio mu moż li wo ści. Trzy za gad nie nia: two rze nie grup, w któ rych od by wa się ry wa li za cja, spo sób na- gra dza nia i prze pi sy o awan so wa niu na wyż szy szcze bel uczest nic twa w za wodach, wy róż nia ją ruch Olim piad Spe cjalnych z każ dej in nej or ga ni za cji spor to wej, czy niąc go ru chem, w któ rym pod kre śla ne są war to ści uczest nic twa w ry wa li za cji z rów nym prze ciw ni kiem, nie ma dą że nia do re kor dów za wszel ka ce nę, na gród ma te rial nych za me da le czy punk ta cji i pucha rów za zbio ro we osią gnię cia ca łej re pre zen ta cji. Naj waż niej sze są: po pra wa moż li wo ści da ne go za wod ni ka, mo ty wo wa nie do dal sze go po dej mo wa nia tre ningów i praw dzi wa wal ka fa ir play na za wo dach. Spo sób roz gry wa nia za wo dów jest opar ty na wstęp nym po dzia le na gru py spraw nościo we na pod sta wie uzy ska nych naj lep szych wy ni ków da nych osób. Łą czy się w grupy za wod ni ków o wy rów na nym po zio mie spraw no ści. Jest to spe cy ficz ny sys tem zwa ny two rze niem grup spraw no ścio wych do dat ko wa ka te go ria, któ ra jest w przypad ku osób z nie peł no spraw no ścią in te lek tu al ną nie zbęd na by zo sta ła ro ze gra na ry wa li za cja w do wol nej kon ku ren cji. W stwo rzo nych zgod nie z okre ślo ną pro ce du rą gru pach spraw no ścio wych (z uwzględ nie niem ka te go rii płci, wie ku, spraw no ści) spoty ka ją się do ry wa li za cji za wod ni cy o zbli żo nym po zio mie moż li wo ści. Ich spraw ność w jed nej gru pie li czą cej min. 3 osób, a mak sy mal nie 8 nie jest więk sza niż 10 %. Na ukow cy, twór cy prze pi sów Spe cial Olym pics, stwier dzi li, iż 10 % róż ni cy w cza sie za wo dów, w przy pad ku do dat ko wych emo cji i mo ty wa cji nie jest gra ni cą nie do przezwy cię że nia. Każ dy z za wod ni ków w gru pie ma ta kie sa me szan se na zwy cię stwo, a wy gra ten któ ry zo stał le piej przy go to wa ny w cza sie tre nin gów. W każ dej gru pie spraw no ścio wej roz dzie la ne są na gro dy. Sys tem na gra dzania spra wia, iż każ dy wy si łek za wod ni ka jest do ce nia ny za trzy pierw sze miej sca przy zna wa ne są me da le: zło ty, srebr ny, brą zo wy, za ko lej ne od 4 do 8 miej sca spe cjal ne wstąż ki. W spor tach ze spo ło wych każ dy uczest nik dru ży ny otrzy mu je jedna ko wą na gro dę, ade kwat ną do za ję te go miej sca. Za wod nik /ze spół/, któ ry nie ukoń czył kon ku ren cji otrzy mu je wstąż kę uczest nic twa. Ce re mo nia de ko ra cji jest mo men tem pod kre śle nia osią gnięć każ de go z za wod ni ków, od by wa się od dziel nie dla każ dej gru py spraw no ścio wej i bio rą w niej udział wszy scy za wod ni cy tej gru py.

Ce re mo nia de ko ra cji od by wa się na spe cjal nie w tym ce lu wy zna czonym i ude ko ro wa nym po dium z miej sca mi dla 8 za wod ni ków /ty le osób mo że li czyć gru pa spraw no ścio wa/. Ko lej ność do ko ny wa nia deko ra cji po win na być od wrot na do ko lej no ści zaj mo wa nych miejsc, od 8 do 1 miej sca i je śli to moż li we po win na od by wać się na tychmiast po za koń cze niu ry wa li za cji. Nie pro wa dzi się zbior czych punkta cji za osią gnię te miej sca me da lo we ze spo łu, nie ma re je stra cji naj lep szych wy ni ków, re kor dów. Nie na le ży na gra dzać za wod ni ków pu cha ra mi, za rów no in dy wi du al nie jak i ze spo ło wo. Po dob nie mo ty wu ją cy do dal szej pra cy jest uwa run ko wa ny prze pisa mi sys tem awan so wa nia na za wo dy wyż szej ran gi. Na ko lej ne szcze ble za wo dów awan su ją za wod ni cy, me da li ści, ale do ty czy to wszyst kich grup spraw no ścio wych, za rów no tych gdzie są dru ży ny czy za wod ni cy o naj wyż szych moż li wo ściach jak i tych o ob ni żo nym po zio mie spraw no ści. W pierw szej ko lej no ści bra ni są pod uwa gę zło ci me da li ści, a je śli jest ich zbyt wie lu do przy zna nej licz by miejsc to o kwa li fi ka cji de cy du je lo so wa nie spo śród zło tych me da li stów wszyst kich grup spraw no ścio wych. Dzię ki spe cjal nie dla Olim piad Spe cjal nych stwo rzo ne mu sys te mo wi uczest nic twa w ry wa li za cji, na gra dza nia i awan so wa nia oso by z niepeł no spraw no ścią in te lek tu al ną, po mi mo róż no rod nych ogra ni czeń i róż ne go po zio mu moż li wo ści ru cho wych ma ją szan sę ry wa li za cji na za sa dach rów no ści. Tak prze bie ga ją ce uczest nic two w ru chu sporto wym da je wszech stron ne efek ty, nie tyl ko re ha bi li ta cji ru cho wej, ale tak że w wie lu in nych za kre sach funk cjo no wa nia osób z nie peł no sprawno ścią in te lek tu al ną sfe rze psy cho lo gicz nej, kształ to wa nia cha rakte ru, za rad no ści i in te gra cji z oto cze niem. Ten kto sam nie prze żył at mos fe ry za wo dów i nie zo ba czył ry wa li za cji oraz wy sił ków za wod ników, oczy wi ście tych na każ dym po zio mie spraw no ści, ni gdy nie uwierzy, że tak wie le nie wy ko rzy sta nych moż li wo ści drze mie w każ dej z tych osób. Na le ży im tyl ko dać szan sę i stwo rzyć od po wied nie warun ki. Oni na to miast swo ją po sta wą za wsze bę dą mo gli oka zać jak jest to dla nich waż ne. Trze ba to tyl ko umieć za uwa żyć i do ce nić.

Olimpiady Specjalne działają dzięki wsparciu: Ministerstwa Sportu i Turystyki i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Sponsorzy Strategiczni: Biu ro Na ro do we Sto wa rzy sze nia Olim pia dy Spe cjal ne Pol ska 00-539 War sza wa, ul. Piękna 3a, tel. (0-22) 627 07 58, tel./fax (0-22) 621 84 18, e-ma il: osp biu ro@olim pia dy spe cjal ne.pl http://www.olim pia dy spe cjal ne.pl Wpłat na rzecz Sto wa rzy sze nia Olim pia dy Spe cjal ne Pol ska moż na do ko ny wać na kon to: Bank PeKaO S.A. V O/Warszawa, Nr 48 1240 1066 1111 0000 0005 9907 Folder wydano z dotacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych