Pojęcie i klasyfikacja podatków 1. Cele lekcji a) Wiadomości Zapoznanie z pojęciem podatku. Charakterystyka poszczególnych podatków bezpośrednich i pośrednich. b) Umiejętności Doskonalenie umiejętności wyszukiwania, selekcjonowania i opracowania informacji. Kształcenie umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną. c) Postawy Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za efekty pracy grupy. Rozwijanie kreatywności uczniów. Metody i formy pracy Burza mózgów, mini-wykład, praca w grupach, mapa pojęciowa, praca z komputerem 3. Środki dydaktyczne - Karteczki samoprzylepne - Plansza dydaktyczna Rodzaje podatków - Arkusz oceny pracy grupowej (załącznik 1) - Polecenia dla grup (załącznik 2) - Opisy zadania 2 (załącznik 3) - Komputery z internetem - Arkusze szarego papieru - Mazaki
4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza 1. Czynności organizacyjne (3 minuty). 2. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki samoprzylepne. Zadanie uczniów polega na wypisaniu własnej definicji podatku (2 minuty). 3. Nauczyciel na środku tablicy wypisuje hasło Podatek. Następnie uczniowie kolejno podchodzą, prezentują swoje definicje i umieszczają karteczki na tablicy. 4. Nauczyciel prezentuje definicję podatku wg Encyklopedii PWN. PODATEK świadczenie pieniężne na rzecz państwa lub innej osoby publiczno-prawnej o charakterze przymusowym, powszechnym, bezzwrotnym i nieodpłatnym, pobieranym na podstawie przepisów prawnych, określających warunki, wysokość oraz terminy płatności tych świadczeń. 5. Uczniowie porównują swoje definicje z zaprezentowaną przez nauczyciela, zapisują definicję w zeszytach. Osoba, której definicja była najbliższa podanej przez nauczyciela, otrzymuje +. b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel umieszcza planszę Rodzaje podatków. Krótko charakteryzuje dwie grupy podatków i różnice między nimi. 2. Nauczyciel informuje uczniów, w jaki sposób będą pracować podczas dalszej części lekcji. Przedstawia też formę oceny pracy uczniów (załącznik 1). 3. Nauczyciel dzieli uczniów na 7 grup trzyosobowych. Każda grupa wybiera lidera. Liderzy podchodzą do nauczyciela i losują kartki z zadaniami (załącznik 2). Zadaniem grup jest wyszukanie informacji w internecie na temat wylosowanego podatku (25 minut). Grupy pracują nad następującymi zadaniami: Grupa 1 podatek dochodowy od osób fizycznych Grupa 2 podatek dochodowy od osób prawnych Grupa 3 podatek od czynności cywilno-prawnych Grupa 4 podatek od nieruchomości Grupa 5 podatek VAT Grupa 6 podatek akcyzowy Grupa 7 podatek rolny 4. Nauczyciel rozdaje grupom opisy map pojęciowych (załącznik 3). Uczniowie siadają przy stole i na dużym arkuszu szarego papieru wykonują mapę pojęciową na zadany temat (15 minut). 5. Liderzy kolejno wychodzą na środek klasy ze swoimi mapami i prezentują je na forum klasy. Omawiają swoje prace, zapoznając resztę klasy z poznanymi pojęciami. Czas prezentacji każdej grupy to 5 minut. c) Faza podsumowująca Nauczyciel obserwuje grupy i stawia punkty. Następnie podlicza liczbę punktów i proponuje oceny
poszczególnym grupom. 5. Bibliografia 1. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie, OWN, Kielce 2003. 2. Ilustrowana encyklopedia PWN z CD-ROM, PWN, Warszawa 2004. 6. Załączniki a) Karta pracy ucznia załącznik 1 ARKUSZ OCENY PRACY GRUPOWEJ KRYTERIUM ZADANIE 1 (praca z komputerem) Gr.1 Gr.2 Gr.3 Gr.4 Gr.5 Gr.6 Gr.7 ORGANIZACJA PRACY: X X X X X X X Podział obowiązków Zdyscyplinowanie grupy Wykorzystanie czasu POPRAWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA SUMA PUNKTÓW KRYTERIUM ZADANIE 2 (mapa pojęciowa) Gr.1 Gr.2 Gr.3 Gr.4 Gr.5 Gr.6 Gr.7 ORGANIZACJA PRACY: X X X X X X X Podział obowiązków Zdyscyplinowanie grupy Wykorzystanie czasu POPRAWNOŚĆ WYKONANIA ZADANIA ORYGINALNOŚĆ I KREATYWNOŚĆ PREZENTACJA SUMA PUNKTÓW Razem (zadanie 1 i zadanie 2)
OCENA Skala punktacji: 1-5 pkt. za każde kryterium załącznik 2 Polecenia dla poszczególnych grup Grupa 1 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku dochodowego od osób fizycznych. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jaki podstawowy akt prawny reguluje opodatkowanie podatkiem od osób fizycznych? 2. Kto może płacić podatek dochodowy od osób fizycznych? 3. Co jest przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych? 4. Jakie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych obowiązują w roku 2006? 5. Jakie deklaracje służą do rozliczeń podatku od osób fizycznych? Grupa 2 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku dochodowego od osób prawnych. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Co jest podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych? 2. Co to są przychody podatkowe? 3. Jakie obowiązki ma podatnik podatku od osób prawnych? 4. Co to są koszty uzyskania przychodu? Grupa 3 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku od czynności cywilno-prawnych. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Co jest podstawą opodatkowania? 2. Kiedy i w jakim terminie należy zapłacić podatek od czynności cywilno-prawnych?
3. Kto odprowadza podatek do budżetu? 4. Na jakim formularzu dokonuje się rozliczenia? Grupa 4 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku od nieruchomości. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Co jest przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości? 2. Kto ustala wysokość podatku? 3. W jaki sposób następuje zapłata tego podatku? 4. Gdzie przekazuje się ten podatek? Grupa 5 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku VAT. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jakie czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT? 2. Co to są VAT należny i naliczony? 3. Co to są zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe? 4. Jak kształtują się stawki VAT w Polsce? Grupa 6 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku akcyzowego. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Co jest podmiotem i przedmiotem podatku akcyzowego? 2. Jakie są przykładowe stawki podatku akcyzowego? 3. Co stanowi podstawę opodatkowania akcyzą? 4. W jakim terminie należy rozliczyć się z tytułu podatku akcyzowego? 5. Kto może zmieniać stawki akcyzowe i zwalniać z płacenia akcyzy?
Grupa 7 Wyszukaj w internecie informacji na temat podatku rolnego. Znajdź odpowiedzi na następujące pytania: 1. Co jest przedmiotem opodatkowania podatkiem? 2. Kto jest podmiotem opodatkowania? 3. W jaki sposób ustala się podstawę opodatkowania? 4. Ile wynoszą aktualne stawki podatku rolnego? załącznik 3 OPIS ZADANIA 2. Zadanie 2. Przeczytaj opis metody pracy określanej jako mapa pojęciowa. Wykonaj taką mapę, aby przedstawić wyniki pracy grupy. Mapa pojęciowa jest metodą (techniką) nauczania uczenia się aktywizującą, problemową. Nazywana jest również mapą mózgu, mapą mentalną lub mapą myśli. Mapę pojęciową tworzy się w postaci graficznego zapisu asocjogramu. Przedstawia ona zależności i związki (powiązania) między pojęciami, wydarzeniami, zjawiskami, omawianymi elementami treści nauczania. Tworząc mapę (asocjogram), poszukuje się związków, zależności, elementów łączących, wspólnych i buduje się łańcuch tych zależności. Asocjogram plakat, rysunek obrazujący strukturę opracowania problemu. Asocjogram może być przedstawiony w postaci: drzewka, ulic, schematu blokowego, zwierzęcia, rybiego szkieletu, zbiorów, warstwic, piramidy bądź w inny sposób w zależności od kreatywności grupy. Przebieg pracy nad tworzeniem asocjogramu: zapoznać się z pojęciami, które chcemy przedstawić w formie mapy, zapoznać się z opisem mapy pojęciowej, pogrupować pojęcia w podzbiory, zbiory, przyjąć postać asocjogramu do rozwiązania problemu (taki rysunek, który najlepiej przedstawiałby zależności między pojęciami), stworzyć projekt plakatu (mapę pojęciową), dopracować plakat, zaprezentować plakat na forum klasy. Wskazówka: najlepiej tworzyć mapę, zaczynając od pojęcia najogólniejszego. Przygotuj się do prezentacji efektów swojej pracy na forum klasy.
7. Czas trwania lekcji 2 x 45 minut 8. Uwagi do scenariusza brak