www.analizy.pl 11-12-23 PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne listopad 23 Kolejny spadek aktywów Według danych KNUiFE fundusze emerytalne zgromadziły na koniec listopada aktywa o wartości przekraczającej 42,5 mld PLN, czyli o,72% (-38 mln PLN) mniej niż przed miesiącem. Kwota ta stanowiła równowartość 1,8 mld USD, co jest kolejnym historycznym rekordem na tym rynku. Nieco mniej optymistycznie wyglądała sytuacja na poziomie aktywów netto. Brak przepływów związanych z dodatnimi transferami osób dokonujących zmiany funduszu w cza listopadowej sesji transferowej (około +25 mln PLN) oraz wypłata przez ZUS pierwszej transzy zaległości (+246 mln PLN), to dwa czynniki które powiększyły w listopadzie masę aktywów a ich wpływ na aktywa netto jest widoczny dopiero w pierwszych dniach dnia. W efekcie aktywa netto spadły w znacznie większym stopniu (-1,86%) wynosząc na koniec listopada 41,9 mld PLN. Wartość aktywów i aktywów netto funduszy emerytalnych mln USD aktywa (USD) aktywa (PLN) aktywa netto (PLN) 18 45 16 4 14 35 12 3 1 25 8 2 6 15 4 1 2 5 maj 99 lis 99 maj lis maj 1 lis 1 maj 2 lis 2 maj 3 lis 3 i danych KNUiFE mnl PLN Pierwsza transza obligacji regulujących zobowiązania ZUS trafiła do OFE W listopadzie ZUS wysłał do OFE środki w wysokości 1, mld PLN, czyli o ponad 4% mniej niż miesiąc wcześniej. W kwocie tej uwzględniona została wartość pierwszej transzy obligacji, 246,4 mln PLN (z szacowanego na 1 mld PLN zadłużenia), którymi spłacane są stare zobowiązania zakładu ubezpieczeń. Nieuwzględnienie tej kwoty istotnie pogłębia spadek wypłaty Środki wysłane z ZUS z ZUS do OFE w relacji do października, który wówczas sięga 27,8%). Według przelewy z Tytuł ZUSwykresu średnia z 12 miesięcy pozyskanych przez nas informacji w pierwszych dniach listopada ZUS przekazał do OFE kolejną listę obligacji 1 6 1 4 opiewającą na 14,3 mln PLN. To 1 2 wprawdzie niewiele wobec łącznego 1 zadłużenia, jednak już ze składanych wstępnie deklaracji wynikało, iż 8 znaczny ciężar spłaty zobowiązań będzie przypadał na lata 24-5. 6 Łącznie w tym roku ZUS przekazał OFE 9,26 mld PLN (9,2 mln PLN bez uwzględnienia spłaty zaległości) i wydaje się że po raz kolejny trudno będzie zrealizować deklaracje, które po korekcie wynoszą 1,5 mld PLN. 4 2 maj 99 paź 99 mar sty 1 cze 1 lis 1 2 wrz 2 lut 3 lip 3 Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 1 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 11-12-23 Strata wypracowana przez zarządzających przekroczyła 1 mld PLN W listopadzie, zarówno na rynek papierów skarbowych jak i na warszawską giełdę powróciły tendencje spadkowe: WIG stracił 6,9% zaś IROS ostatecznie zakończył miesiąc na poziomie,4%. Wskutek niesprzyjającej kombinacji sytuacji w poszczególnych obszarach rynku, wynik uzyskany przez zarządzających był po raz trzeci w tym roku ujemny. Szacujemy, że z tego tytułu aktywa spadły o około 1 mld PLN, czyli o -2,4%. Wynik zarządzania jako % średniej wartości aktywów z miesiąca 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% 99 lip 99 paź 99 sty lip paź sty 1 1 lip 1 paź 1 sty 2 2 lip 2 paź 2 sty 3 3 lip 3 paź 3-6% Nieznacznie spada udział akcji w portfelach Na poziomie zagregowanej struktury aktywów nie odnotowaliśmy w listopadzie szczególnych zmian. Zarządzający nieznacznie zmniejszyli zaangażowanie w akcje polskich spółek. Ich udział obniżył się o 4 punktów bazowych do poziomu 3,7%. Rósł udział papierów skarbowych, płynnych aktywów (środków pieniężne, depozyty, należności) i w najmniejszym stopniu akcji zagranicznych. Struktura aktywów według p instrumentów 1-23 3,6% 1,1% 11-23 3,9% 1,1% 31,1% 3,7% 63,6%,5%,1% 63,9%,4%,1% akcje spółek akcje NFI aktywa płynne akcje zagr. papiery skarbowe pozostałe akcje spółek akcje NFI aktywa płynne akcje zagr. papiery skarbowe pozostałe Znacznie więcej działo się na poziomie struktur poszczególnych funduszy. Wbrew decyzjom zarządzających największymi funduszami (CU, ING NNP, PZU), którzy mają decydujący wpływ na zmianę struktury inwestycji na rynku OFE, decyzję o wzroście udziału akcji podjęła połowa zarządzających. Tym samym drugi miesiąc z rzędu mieliśmy do czynienia ze wzrostem przeciętnego udziału akcji liczonego na bazie średniej arytmetycznej. Z podobną sytuacja mieliśmy do czynienia w przypadku papierów skarbowych, gdzie decyzje o zmniejszeniu udziału tej kategorii w aktywach podjęło 9 zarządzających i średnia arytmetyczna zaangażowania w instrumenty skarbowe spadła o 3 punktów bazowych. Największe zmiany wystąpiły w przypadku OFE Bankowy (+984 pkt. procentowych) oraz w OFE Pocztylion (-7,22 pkt. procentowych). Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 2 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 11-12-23 Maleje poziom zaangażowania w aktywa zagraniczne Listopad przyniósł pierwszy od pół roku spadek zaangażowania OFE w instrumenty zagraniczne. Ich łączny udział zmalał z 1,57% do 1,45% głównie za sprawą spadku wartości zagranicznych akcji w portfelach OFE (z 231 do 175 mln PLN). Tym samym po raz kolejny wzrósł udział pozaskarbowych papierów dłużnych, które w listopadzie stanowiły już 71,6% inwestycji zagranicznych. Udział inwestycji zagranicznych w aktywach OFE 1,8% 1,6% 1,4% 1,2% 1,%,8%,6%,4%,2%,% 99 99 99 1 1 Źródło: Analizy Online na podstawie danych KNUiFE 1 2 2 2 3 3 Nieznacznie wzrósł udział papierów skarbowych Według naszych szacunków wartość papierów skarbowych znajdujących się w portfelach OFE w końcu listopada wyniosła 27,16 mld PLN i była mniejsza niż miesiąc wcześniej o,3% (82 mln PLN). To trzeci z rzędu spadek wartości dłużnej części portfela. Tym razem zarządzający dokupowali do portfeli nowe papiery, których wartość (liczona jako saldo zakupów i sprzedaży) wyniosła 38 mln PLN. Większych zmian w tym zakre nie spodziewamy się raczej również dniu. Wprawdzie Skarb Państwa musi w tym miesiącu wykupić bony, obligacje oraz wypłacić odsetki o łącznej, najwyższej w tym roku w wartości, przekraczającej 13,7 mld PLN, jednak fundusze emerytalne nie były szczególnie zaangażowane w ten rodzaj papierów. Szacujemy że OFE mogą posiadać obligacje OK123 (największa pozycja w dniowym wykupie) o wartości nominalnej około 5 mln PLN, a łączna wartość tej emisji wynosi 6,4 mld PLN. Gros tych papierów stanowiło podstawę do konstrukcji oferty antypodatkowej w postaci emisji obligacji lokacyjnych, przygotowanych w ubiegłym roku przez banki. Udział papierów skarbowych w aktywach % aktywów średnia z 6 mieś. 9,% 85,% 8,% 75,% 7,% 65,% 6,% 55,% 5,% 99 99 99 1 1 1 2 2 2 3 3 Wartość najbardziej płynnych składników przekroczyła 1,6 mld PLN W listopadzie do 1,6 mld PLN (3,9% wartości aktywów) wzrósł udział najbardziej płynnej części portfela, czyli depozytów, środków pieniężnych oraz należności. To zaledwie 3 mln PLN mniej niż w rekordowym dotychczas pod tym względem lutym 23. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 3 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 11-12-23 Zarządzający FE kontrolują akcje o wartości 13 mld PLN,... Według naszych obliczeń wartość akcji spółek notowanych na GPW, które znajdowały się w portfelach funduszy emerytalnych spadła w listopadzie o 2,1% do poziomu 13 mld PLN. Jednocześnie zarządzający utrzymali alokację w instrumenty tej kategorii na poziomie przekraczającym 3%. Zaangażowanie funduszy emerytalnych w polskie akcje udział akcji w aktywach funduszy emerytalnych wartość akcji (bez NFI) 14 12 1 8 6 4 2 45% 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % maj 99 lis 99 maj lis maj 1 lis 1 maj 2 lis 2 maj 3 lis 3 Jak wspominaliśmy już wcześniej, poszczególni zarządzający podejmowali bardzo różne decyzje co do udziału akcji w portfelach. Zmiany wynosiły od +4,4% (Polsat) do 5,5% (Skarbiec Emerytura). Ten ostatni w konsekwencji działań swojego zarządzającego powrócił po dwumiesięcznej przerwie na pozycję funduszu o najniższym udziale akcji w portfelu (25,9%), po raz kolejny dając tym samym wyraz braku wiary w ożywienie na GPW. Duża zmienność udziału akcji w portfelu tego funduszu skutkuje istotnym wzrostem ryzyka związanym z tym, że zarządzający przegapi jakiś istotny ruch rynku, czego świetne przykłady możemy obserwować w przypadku tych funduszy inwestycyjnych, których polityka inwestycyjna zakłada zmienną alokację. Jeżeli policzymy odchylenie standardowe udziału akcji w portfelu z okresu ostatnich 24 miesięcy to okaże się, że w przypadku Skarbca Emerytura wskaźnik ten ponad dwukrotnie przekracza średnią dla rynku. Trudno zatem w takim przypadku mówić o szczególnej stabilności polityki inwestycyjnej w zakre alokacji aktywów. Na szczęście jednak brak tej stabilności nie przekładał się do tej pory na pogorszenie stóp zwrotu realizowanych przez zarządzających.... stanowiące 8,5% kapitalizacji polskiej giełdy Udział funduszy emerytalnych w kapitalizacji GPW kapitalizacja GPW (mln PLN) kapitalizacja GPW udział w kapitalizacji GPW 17 15 13 11 9 7 5 maj 99 wrz 99 sty maj wrz sty 1 maj 1 wrz 1 sty 2 maj 2 wrz 2 sty 3 maj 3 wrz 3 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% udział OFE w kapitalizacji i danych z GPW Mimo spadku wartości akcji w portfelu listopad przyniósł wzrost udziału funduszy emerytalnych w kapitalizacji polskiego rynku, który wyniósł 8,5% (wobec 8,16% miesiąc wcześniej). Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 4 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 11-12-23 Kolejny rekord salda inwestycji OFE na warszawskiej giełdzie Listopad nieoczekiwanie przyniósł wzrost aktywności zarządzających funduszami emerytalnymi na rynku akcji. Według naszych szacunków saldo inwestycji na GPW mogło przekroczyć 64 mln PLN, co stanowi nowy rekord na naszym rynku. Z podobną skalą zakupów (powyżej 6 mln PLN) mieliśmy do czynienia w październiku 21 oraz w styczniu 22 roku. Niewątpliwie przyczynkiem dla wzrostu aktywności stały się dwie zorganizowane w listopadzie oferty sprzedaży ponad 15 mln akcji TP S.A. należących do MSP oraz połowy pakietu akcji Pekao S.A., będącego w posiadaniu EBOiR, z których według naszych informacji chętnie skorzystały polskie fundusze. Saldo inwestycji na GPW (PLN) Udział salda zakupów w obrotach na GPW 8 udział w obrotach GPW średnia z 6 mieś. 6 35% 4 3% 25% 2 2% -2 99 paź 99 paź 1 paź 1 2 paź 2 3 paź 3 15% 1% 5% -4 % -6 sty 1 1 lip 1 paź 1 sty 2 2 lip 2 paź 2 sty 3 3 lip 3 paź 3 Przeprowadzone i rozliczone w listopadzie transakcje istotnie zwiększyły obrót na rynku, którego łączna wartość na trzech rynkach (fixing, notowania ciągłe oraz transakcje pakietowe) przekroczyła 7,8 mld PLN. Obroty bez uwzględnienia transakcji na akcjach TPS i PEO były w listopadzie o 24% niższe niż przed miesiącem. Tomasz Publicewicz Marta Tomczyk tp@analizy.pl mt@analizy.pl Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 5 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 11-12-23 Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz analizą rynku polskich papierów dłużnych. W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym zgodnie z najlepszą wiedzą i starannością autorów. Dane wykorzystane przy tworzeniu opracowania pochodzą ze źródeł uważanych przez firmę Analizy Online Sp. z o.o. za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, iż są one kompletne i odzwierciedlają stan faktyczny. Opinie zawarte w niniejszym opracowaniu częściowo bazują na wartościach szacunkowych, wyznaczanych zgodnie z metodologią stosowaną przez Analizy Online Sp. z o.o., które mogą odbiegać od danych rzeczywistych. Spółka Analizy Online Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody spowodowane wykorzystaniem opinii i informacji zawartych w niniejszym opracowaniu. Niniejsze opracowanie jest przeznaczone do wyłącznego, własnego użytku Klientów spółki Analizy Online Sp. z o.o., którzy otrzymali je bezpośrednio od spółki Analizy Online Sp. z o.o. Publikowanie niniejszego opracowania w pra, internecie i innych środkach masowego przekazu w całości bądź w części, jak również przytaczanie zawartych w nim opinii wymaga pisemnej zgody spółki Analizy Online Sp. z o.o. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 6 z 6