Pedagogika zabawy- zabawy z chustą animacyjną. Chusta, zwłaszcza przy pierwszym z nią spotkaniu stanowi dla grupy dużą atrakcję (sprawia to jej wygląd). Wskazane jest, aby uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z nią (mogli nią pomachać, wejść pod nią), a dopiero potem mogli bawić się według określonych zasad. Do przeprowadzenia zabaw z chustą potrzebne jest duże, wysokie pomieszczenie. Jeśli warunki atmosferyczne są sprzyjające, dobrze jest organizować zabawy w plenerze. Należy pamiętać o sprawdzeniu podłoża, oraz o tym, że chusta nie jest przeznaczona do podnoszenia i podrzucania ludzi. Mając określony cel i znając swoją grupę (wiek uczestników, liczbę), prowadzący wybiera odpowiednie przykłady zabaw lub modyfikuje je w zależności od potrzeb. Wyszczególniono następujące grupy zabaw: 1.Zabawy ułatwiające wzajemne poznanie i integrujące grupę - umożliwiają zapamiętanie imion i wymianę podstawowych informacji o sobie. 2.Zabawy ćwiczące współdziałanie - integrują grupę poprzez dążenie do osiągnięcia wspólnego celu, zachęcają do nawiązania kontaktów i współpracy. 3.Zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość - wymagają skupienia uwagi, ćwiczą szybkie reakcje na określony sygnał lub znak. 4.Zabawy ćwiczące zwinność i zręczność - rozwijają takie cechy charakteru jak: pewność siebie, wiara we własne siły i odwaga. 5.Zabawy oparte na zaufaniu do grupy - pozwalają doświadczyć bycia grupie. 6.Zabawy wprowadzające odprężenie i relaks - wywołują dobry nastrój i psychiczne odprężenie. 7.Zabawy ćwiczące sprawność manualną - rozwijają precyzję ruchów. 8.Zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów. 9.Zabawy w ganianego - wpływają na ogólną motorykę organizmu, ćwiczą szybkość oraz wytrzymałość. 10.Zabawy oparte na zgadywaniu - ćwiczą percepcję wzrokową, pamięć i spostrzegawczość. 11.Gry - uczą zasad i ich przestrzegania. 12.Zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów - rozwijają wyobraźnię, modyfikują zabawy już istniejące. 13.Zabawy przy muzyce. Przykłady zabaw 1. Zabawy ułatwiające wzajemne poznanie i integrujące grupę:,,kogo brakuje? - uczestnicy stoją w kręgu z zamkniętymi oczami trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący wybiera osobę (może być ich więcej), która wchodzi pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i odgadują kto jest pod chustą. 1
,,Kolorowe wycieczki - wszyscy siedzą na podłodze trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący podaje nazwę koloru, a osoby trzymające ten kolor zmieniają się miejscami.,,przebieganie pod chustą - uczestnicy podnoszą i opuszczają chustę trzymając ją za uchwyty. Prowadzący mówi, kto ma zmienić miejsce np. przebiegają ci, którzy mają niebieskie oczy; przebiegają osoby, które mają siostrę itp. Gdy chusta jest maksymalnie w górze osoby te przebiegają pod nią. 2. Zabawy ćwiczące współdziałanie:,,bilard - grupa wachluje chustą na której jest piłeczka. Ma ona wpaść do otworu znajdującego się na środku chusty.,,sztorm - na chustę wrzucamy lekkie przedmioty (piłeczki, zabawki). Podczas wachlowania nie mogą one spaść z chusty.,,kwiat lotosu - jedna osoba siedzi na środku chusty z nogami pod brodą. Pozostali uczestnicy trzymają chustę za brzeg. Zwracają się w prawą stronę, idąc powoli zawijają siedzącego. Gdy jest on zawinięty do wysokości ramion zatrzymują się i na słowa,,trzy, cztery równocześnie i szybko wycofują się.,,składanie - zadanie grupy polega na złożeniu chusty w określony kształt (np. w kostkę, trójkąt, prostokąt) lub w inny wymyślony sposób, np. tak, by był widoczny tylko jeden klin materiału, by widoczne były dwa, trzy a nawet cztery kliny w danym kolorze. 3. Zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość:,,rybak i rybka - uczestnicy stoją w kręgu trzymając brzeg chusty. Wybieramy dwie osoby, które przyjmują rolę,,rybaka i,,rybki. Rybak wchodzi na chustę i stara się złapać pływającą w wodzie rybkę. Bawiący się falują chustą, utrudniając w ten sposób zadanie rybakowi. Gdy ten złapie rybkę, następuje zmiana par.,,sałatka owocowa - uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Podzieleni są na cztery, pięć rodzajów owoców np. gruszki, banany, cytryny, truskawki, kiwi itp. Grupa wachluje chustą. Gdy jest ona wysoko prowadzący wymienia nazwy owoców, a osoby należące do tych rodzajów przebiegają pod nią zmieniając się miejscami i łapią inne uchwyty. Na hasło,,sałatka owocowa - wszyscy zmieniają miejsce. Zamiast owoców mogą być kolory. 4.Zabawy ćwiczące zwinność i zręczność:,,pająk - uczestnicy stają wokół chusty. Jedna osoba dwukrotnie rzuca kostkę z kolorami. Pierwszy rzut - wskazuje kolor pola na którym staje, drugi rzut - pole, na którym kładzie ręce.,,naleśnik - osobę leżącą na brzegu chusty zawijamy (głowa musi pozostać poza chustą). Ta próbuje sama się rozwinąć.,,skoki naleśnika - uczestnicy tworzą rząd. Pierwsza osoba w rzędzie jest zawinięta w chustę tak, że może jedynie skakać obunóż. Na sygnał prowadzącego skacze do linii mety (20 kroków od linii startu), a następnie uwalnia się i biegiem wraca na start, przynosząc chustę ze sobą. Grupa zawija w nią kolejną osobę. 5. Zabawy oparte na zaufaniu do grupy:,,na karuzeli - chętna osoba siada na środku chusty, a reszta kręci nią, idąc coraz szybciej w jedną stronę. Osoba na środku stara się utrzymać równowagę.,,potwór z Loch Ness - uczestnicy siedzą dookoła chusty trzymając ją na wysokości brody. Pod nią znajduje się jedna osoba - potwór. Gdy wszyscy zamkną oczy potwór wciąga kogoś pod chustę. Grupa otwiera oczy i zgaduje, kto zniknął. Kto zgadnie wchodzi w rolę potwora. 2
6. Zabawy wprowadzające odprężenie i relaks:,,muzyczna chusta - uczestnicy trzymają rozciągniętą chustę. Grupa porusza się w takt melodii falując nią. Prowadzący przygotowuje różne fragmenty muzyczne. 7. Zabawy ćwiczące sprawność manualną:,,karuzela - uczestnicy trzymają za uchwyty naprężoną chustę na wysokości pasa. Śpiewając:,,Hej, ho, hej, ho, do pracy by się szło - rytmicznie przekazują sobie chustę w prawą stronę. Zaczynają od bardzo powolnego śpiewania, stopniowo zwiększając tempo. Po pewnym czasie następuje zmiana i chusta wędruje w lewą stronę. 8. Zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów:,,stań na kolorze - uczestnicy tańczą w rytm muzyki wokół chusty. Gdy muzyka umilknie, stają na kolorze podanym przez prowadzącego.,,złap przesyłkę - grupa tworzy koło, trzymając chustę na której położona jest piłka. Wyznaczona osoba zajmuje miejsce pod chustą, wyciągając ręce przez otwór. Zadaniem bawiących jest tak prowadzić piłkę, by trafiła ona do osoby pod chustą. Zabawa może być prowadzona na czas ( kto więcej razy w czasie jednej minuty chwyci i odrzuci piłkę na chustę). 9. Zabawy w ganianego:,,deszczowa chmura - w oznaczonym rogu sali stoi 6 osób trzymających chustę -,,deszczową chmurę. Reszta grupy zajmuje miejsca po przeciwnej stronie. Na sygnał prowadzącego osoby z,,deszczową chmurą biegną w kierunku uciekających kolegów, próbując ich nakryć. Osoby schwytane powiększą,,deszczową chmurę.,,zabawa z numerami - uczestnicy zabawy trzymają chustę za uchwyty. Odliczają do czterech ( każdy zapamiętuje swój numer). Na sygnał prowadzącego grupa porusza się krokiem dostawnym w lewo. Następnie prowadzący wywołuje numerki: od 1 do 4. Osoby nim oznaczone puszczają chustę i obiegają krążących w kierunku przeciwnym w prawo, próbując jak najszybciej stanąć na swoje miejsce. Wygrywa ten, kto zrobi to pierwszy. 10. Zabawy oparte na zgadywaniu:,,kto gdzie jest? - kilka leżących osób przykrywamy chustą. Zmieniają się one miejscami. Grupa dotykając ich przez chustę odgaduje, gdzie kto leży.,,pomnik - trzyosobowa grupa chętnych wchodzi pod chustę i tworzy,,pomnik. W tym czasie pozostali odwracają się. Na znak prowadzącego kilka osób -,,rzeźbiarzy bada pomnik dotykiem, a następnie stara się w trzyosobowej grupie odtworzyć go. Prowadzący odsłania pomnik, wszyscy sprawdzają podobieństwo kopii do oryginału. 11. Gry:,,Tarcza strzelecka - rozłożoną chustę kładziemy na podłodze. Jest ona tarczą strzelecką, na której określone kolory oznaczają daną liczbę punktów: np. czerwony - 10, zielony - 8, niebieski - 6, pomarańczowy - 4, żółty - 2. Uczestnicy stoją w odległości 10 m od chusty i rzucają w jej kierunku (można rzucać tyłem do chusty w odległości 5 m). 12. Zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów:,,zanieś miskę na drugą stronę - uczestnicy trzymają naprężoną chustę, na niej stoi miska z wodą. Zadaniem grupy jest przeniesienie chusty na wcześniej wyznaczone miejsce.,,przerzuć piłkę - uczestnicy trzymają chustę. Na niej znajduje się piłka. Zadaniem bawiących się jest przerzucenie jej na stronę przeciwną, aby spadła poza chustę. 3
13. Zabawy przy muzyce:,,worek ze skarbami - uczestnicy siedzą wokół chusty lub na niej. W worku znajdują się rekwizyty w kolorach odpowiadających kolorom chusty. Uczestnicy podają go sobie w rytm muzyki. Gdy muzyka milknie, zadaniem osoby która trzyma worek jest wyciągnięcie rekwizytu, podanie jego nazwy, koloru, zastosowania i położenie go na polu chusty w tym kolorze. Inne możliwości wykorzystania chusty 1. Zabawy z chustą uatrakcyjniają zajęcia i pozwalają realizować różne cele edukacyjne. 2. Chusta zawieszona na ścianie może być wykorzystana jako rekwizyt (np. kula ziemska). 3. Przy pomocy chusty można wywołać podczas zajęć odpowiedni nastrój np.zimą dzieci mogą przeżyć zamieć śnieżną (duża ilość gazet podartych na kawałeczki). Dzieci rzucają kawałki gazet na chustę i ruszają nią. 4. Chusta może się stać dowolnym środkiem lokomocji np. balonem. 5. Wykorzystując chustę, możemy po zajęciach uzyskać od grupy informację zwrotną. Chustę rozkładamy na podłodze. Uczestnicy tyłem rzucają woreczek, by upadł na chustę. Następnie odpowiadają na pytanie umieszczone na polu ( tym, na które upadł worek). 6. Na balu można wykorzystać ją do,,tęczowego deszczu ( w chuście podwieszonej do sufitu umieszczone są balony. Na sygnał, sznurki podtrzymujące chustę zostają odcięte - na dzieci spada,,tęczowy deszcz). 7. Chusta - element scenografii ( obrus, scena do występów itp.) 8. Wykorzystanie chusty do zabaw fabularyzowanych np.,,na morzu,,,kopciuszek. Zabawy z tunelem Tunel to wykonany z miękkiego materiału długi kolorowy rękaw. Może być wejściem np. do,,krainy wróżb i czarów, może być elementem scenografii. Wejście do tunelu i wyjście zeń nie jest usztywnione, dlatego osoba, która jest w środku nie wie, gdzie jest jego koniec. Tunel jest wąski, dlatego dobrze jest przechodzić pojedynczo.,,przechodzenie - uczestnicy zabawy przechodzą przez tunel w określony sposób, np. na czworaka, czołgając się, przodem lub tyłem, jak krab, opierając się na rękach itp. Prowadzący trzyma koniec tunelu, co umożliwia jego manewrowanie.,,turlanie piłki - uczestnik zabawy wchodzi do tunelu. Przechodzi przezeń turlając przed sobą piłkę - popychając przed sobą piłkę rękami lub głową. I znów bawią się wszyscy, ale do tunelu wchodzą pojedyńczo. Gry ruchowe Gry ruchowe - rozluźniające zostały pomyślane jako ważna część programu dla każdego rodzaju grupy. Muzyka stanowi tło i zachęca do ruchu. Wypełnia przestrzeń, koncentruje uwagę i przełamuje początkowe zahamowania. Gry podzielono w następujący sposób: A. Ruch świadomy: 1.,,Gumoludki i roboty ( Muzyka,,Impulsy) - uczestnicy poruszają się po pomieszczeniu swobodnie i reagują na muzykę wykonując określone ruchy przypominające sposób poruszania się człowieka z gumą - swobodny i sprężysty, albo robota - sztywny i 4
urywany. B. Ruch mocny - szybki - taktyczny: 1.,,Słup soli - osoba,,łapacz goni innych. Po dotknięciu osoba złapana zamienia się w,,słup soli,stojąc w bezruchu z szeroko rozstawionymi nogami, czekając na uwolnienie. Następuje ono, gdy inny uczestnik gry przejdzie mu pod nogami. C. Ruch rozluźniający: 1.,,Od dziadka do dziecka - dziecko naśladuje ruchy osoby: 85-letniej, 50-letniej, 30- letniej (pewni siebie), 16-latka (bardzo pewni siebie), 8-latka (rozrabiaki), 2-latka (ciekawscy), 3-miesiące (niemowlaki). D. Poruszanie - dotykanie - spotykanie: 1.,,Naśladowanie mimiki - partnerzy naprzeciwko siebie, jeden robi miny, a drugi stara się je naśladować. 2.,,Idący cień - jedna osoba idzie do przodu.,,cień podąża za nim naśladując jego ruchy. E. Rozluźnienie - odczuwanie: 1.,,Niewidomy rzeźbiarz - w zabawie uczestniczy albo dwóch partnerów albo dwie pary. Jedna osoba zamyka oczy - w tym czasie druga osoba tworzy z siebie figurę. Następnie,,niewidomy partner próbuje dotykiem ustalić kształt figury i ustawić się w tej samej pozycji co jego partner. F. Przedstawienie - wyrażenie: 1.,,Garncarze - grupa dzieli się na dwie podgrupy: glinę i garncarzy. Kawałki gliny leżą na ziemi, a garncarze formują ją. Po zakończeniu gry uczestnicy zmieniają się rolami. Kawałki gliny stają się garncarzami.2.,,wystawa - kilka osób albo pojedyncze osoby tworzą z małych podgrup wystawy poświęcone różnym tematom. Literatura: Red. A. Wasilak,, Zabawa z chustą, wydawnictwo KLANZA,,Tańce i zabawy dla grupy, wydawnictwo KLANZA Ćwiczenia koordynacji półkul mózgowych 1. Jedna ręka kręci koła na brzuchu, druga puka od góry w głowę, następnie po uspokojeniu i opanowaniu zamieniamy ręce. Możemy to wykonywać szybko, wolniej, z zamkniętymi oczami, ważne jest skupienie i koncentracja. 2. Obie ręce na głowę, potem na ramiona i na biodra. To samo do góry, biodra, ramiona, głowa. Następnie jedna ręka na głowę, druga na ramię, potem o jeden poziom obie ręce w dół, zamiana, w górę, zamiana, w dół, co raz szybciej 3. Obie ręce wyprostowane obracamy do przodu, do tyłu. Następnie obie ręce w górze, jedna kręci się do przodu, druga do tyłu i potem na odwrót. Pamiętać o wykorzystaniu bioder, które obracamy razem z obrotem w obie strony rękoma. 4. Robimy tzw. Oko operatora kamery. Palec wskazujący styka jednej dłoni styka się z kciukiem drugiej. Następnie obracamy dłonie odrywając jeden palec i kciuk. Kolejny etap to dotykanie po obrocie kolejnymi palcami aż do najmniejszego. 5. Wyciągamy ręce z kciukami do góry, następnie wyciągamy do przodu palec wskazujący. Powtarzamy kilkakrotnie. Następnie jedna dłoń pokazuję kciuk do góry, druga do przodu wysunięty palec wskazujący. Zamieniamy jednocześnie palce w obu dłoniach, kilkakrotnie, aż zaczniemy to robić płynnie. Zajęcia żonglerki, podstawy, metoda małych kroków. 5
Jesteśmy w kole. Prowadzący trzyma jedną piłkę. Rzuca ją do osoby naprzeciwko, wcześniej głośno ostrzegając ją wymawiając jej imię. Ważne by najpierw głośno wypowiedzieć imię osoby, do której chcemy rzucić piłkę, by ta osoba była przygotowana do jej złapania. Rzut wykonujemy zawsze od dołu. I tak piłka wędruje do wszystkich uczestników w kole. Nie może być dwa razy u tej samej osoby. Piłka wraca do prowadzącego. Następnie prosi by palcem wskazującym wskazać osobę do której rzuciliśmy piłkę a drugą ręką wskazać osobę od której otrzymaliśmy piłkę. Piłka wędruje nieco szybciej po tej samej trasie wracając do prowadzącego. Powtarzamy to dodając oprócz piłki, obręcz, talerzyk, maczugę, diabolo, flowersticka. Wszystko dostosowujemy do wieku uczestników i wielkości sali. Ostatnim, najtrudniejszym elementem (stosujemy raczej dla młodzieży i dorosłych) jest powtórzenie ćwiczenia z rzucaniem do siebie najpierw piłki potem innych rekwizytów ale uczestnicy nie tworzą już koła a poruszają się po całej sali. Muszę kontrolować kilka rzeczy na raz: osobę do której rzucają kolejne rekwizyty, osobę od której spodziewają się otrzymać rekwizyt oraz wszystko co dzieje się wokoło by nie zostać uderzonym! Następnie rozdajemy uczestnikom po jednej piłeczce. Stoimy na środku i rzucamy do nich. Ćwiczenia z jedną piłką. 1. Rzuty do góry nad głowę oboma lub jedną i drugą ręką. Ważne by piłka leciała do góry a nie do boków, do tyłu czy (bywa najczęściej) do przodu. Do rzutów dodajemy drugi element: klaskanie, uderzanie dłońmi w różne części ciała, obrót, skłon. 2. Rzuty piłki z ręki do ręki. Ręce blisko ciała, łokcie przylegają ale nie naciskają na korpus. Piłka rzucana jest na wysokość oczu. Ważne by cały czas obserwować piłkę. Ręce pozostają w miejscu, trzymamy je na odległość bioder. 20 powtórzeń. 3. To samo ale krzyżujemy ręce. 4. To samo ale przy wyrzucie zamieniamy ręce miejscami. 5. Jedna ręka wyprostowana do przodu, druga podrzuca piłkę nad nią. Powtarzamy to z drugą ręką. 6. Podrzucamy piłkę do góry, przerzucamy do drugiej ręki i druga ręka podrzuca piłkę do góry. Następnie powrót taki sam. 7. Piłkę rzucamy z ręki do ręki ale nie do góry, potem za plecami i na końcu przerzucamy piłkę wokół bioder. 8. Kładziemy piłkę na wewnętrznej części ramienia, przy zgięciu łokcia. Ręka wyprostowana. Obracamy się wokół własnej osi i robimy przysiad. Powtarzamy to z piłką na drugiej ręce. To samo możemy wykonać z piłką na czole. 9. Piłkę przyciskamy zginając łokieć następnie ją gwałtownie wyprostowujemy i piłka wylatuje do góry. To samo z drugą ręką. 10. Pingwin rzucamy piłkę odwracamy rękę w nadgarstku i łapiemy, to samo z drugiej strony. Można jedną ręką wyrzucać, drugą łapać. 11. Prawa noga i prawa ręka z piłką do góry. Utrzymujemy równowagę, możemy zamknąć oczy. Następnie powtarzamy to ćwiczenie z lewą stroną. 12. Podrzucamy piłkę prawą ręką pod prawą nogą, łapiemy w lewą rękę. I powtarzamy w drugą stronę. 13. Ostatnim ćwiczeniem jest przerzucanie piłki za plecami. Jedną i drugą ręką. Można wymyślać swoje ćwiczenia. Kreatywność bardzo wskazana! Następnie ćwiczymy z dwoma piłkami. Najpierw rzuty jednej i potem drugiej piłki do góry na wysokość oczu. Następnie przyśpieszamy to ćwiczenie, aż piłki rzucamy bez zatrzymywania ich w rękach. Następnie rzucamy piłki jednocześnie. Można przy tym 6
klaskać, klepać, robić skłon, podskok, obrót. Kolejne ćwiczenie to jednoczesne rzuty piłkami z ręki do ręki. Potem jedna piłka nieco później. Doprowadzamy do sytuacji, gdzie rzucamy na przemian płynnie dwie piłki między rękoma. Kolejne ćwiczenie to rzuty piłek z jednej i drugiej ręki. Uczymy się podrzucać jedną piłkę, zanim spadnie drugą i łapiemy obie. Potem staramy się podrzucić więcej razy, zawsze ważne jest łapanie piłek. Do póki piłki upadają nie utrudniamy sobie ćwiczeń. Trzy piłki, do ćwiczeń najlepiej na początek wziąć każdą w innym kolorze. Dwie piłki np. w prawej dłoni, jedna w lewej. Pierwsze ćwiczenie to nauka wyrzutów, tylko wyrzutów, odpowiednich w odpowiedniej kolejności. Rzuty naprzemian prawa ręka, lewa i prawa. Mamy piłki różnych kolorów, może łatwiej będzie np. (prawa)czerwona, (lewa)niebieska, (prawa)żółta. Jeśli dobrze rzucimy piłki wylądują pod naszymi stopami. Jeśli za bardzo do przodu rzucamy czeka nas wędrowanie po piłki po całej Sali. Można do tego ćwiczenia usiąść skrzyżnie. Utrudnienie, staramy się łapać tylko 3 piłkę, jak się nam uda dwa, trzy razy, staramy się łapać tylko 2 i 3 piłkę. Jak już to opanujemy kilkukrotnie wyrzucamy po kolej piłki i łapiemy 1, 2 i 3. Następnie ćwiczenie kilkadziesiąt razy powtarzamy, nie staramy się rzucać ile się da złapać, bo może to skończyć się zniechęceniem przy ciągłym schylaniu się po nie złapane piłki. Chodzi tez o to by nie chodzić... ja żonglujemy Pomocne może być podrzucanie piłek przy ścianie, tak by one wracały nam do rąk. Zabawy integracyjne 1. Koło bezpieczeństwa - wszyscy w kole, prowadzący w środku. Prowadzący zamyka oczy, każdy do kogo podejdzie daje znać klaśnięciem że to jest granica koła. Po sprawdzeniu, że koło rzeczywiści chroni wybieramy chętnego, potem drugiego, można dwie osoby jednocześnie jeśli mamy dużo uczestników. Przy ostatnim uczestniku, dajemy znać bez słów, żeby grupa zacieśniała koło, bardzo powoli i po cichu, by nie zorientowała się osoba w środku. Następnie każemy jej otworzyć oczy. Druga forma tej zabawy, już nie klaskaniem dajemy znać o granicy koła a przygotowujemy przed sobą otwarte dłonie. Tak, żeby osoba która w środku chodzi i zbliża się mogła dotykiem poczuć granicę. Oczywiście odbywa się to wszystko w ciszy. I gdy uznamy, że kończymy zabawę, przy ostatnim uczestniku pocichł dajemy znać by koło się powiększało, rozszerzało. Następnie każemy osobie w środku otworzyć oczy. 2. Wszyscy w kole. Dwie osoby w środku. Jedna goni drugą. Druga osoba szybko musi przejść między nogami kogoś stojącego w kole, wtedy osoba pod którą się przeszło gania tego kto wcześniej gonił. 3. Wszyscy w kole. Trzymają się za ręce. Jedna osoba w środku, musi przechodzić raz pod rękoma raz nad rękoma między osobami tworzącymi koło. Biegnie tak na około. Potem kolejna osoba. 4. Wszyscy w kole, trzymają się za ręce. Bierzemy hula-hop. Przekładamy go na około tak by nie puszczać się rękoma. 5. Wszyscy w kole. Jedna osoba stoi w środku ze zrulowana gazetą. Wybrana osoba z koła mówi czyjeś imię, osoba w kle musi ja znaleźć i jak najprędzej uderzyć w głowę gazetą. Osoba, której wypowiedziano imię, aby uniknąć uderzenia musi wskazać imię inne osoby. Można zamiast gazety używać szminki do ust i smarować ją twarz. 7
6. Wszyscy w kole. Jedna osoba w środku z wyciągniętymi rękoma przed siebie. Kręci się wokół własnej osi. Gdy się na kimś zatrzyma wskazówka z rąk, ten ktoś kuca a osoby stojące między nim musza szybko zgadnąć nawzajem swoje imię. Przegrywająca osoba siada i nie bierze już udziału. 7. Wszyscy w kole. Jedna osoba w środku z wyciągniętymi rękoma przed siebie. Kręci się wokół własnej osi. Gdy się na kimś zatrzyma osoba parodiuje Supermana, Bonda, serwera, Jacksona, toster, sokowirówkę, pralkę. Dwie osoby stojące po jego bokach partnerują mu. 8. Wszyscy w kole. Jedna osoba po drugiej mówi swoje imię. Robi przy tym jakieś ruchy, mogą być charakterystyczne dla niej samej. Wszyscy to powtarzając, głośno wymawiając to imię. 9. Wszyscy w kole siedzą. Połowa koła to razem dziewczyny, druga połowa chłopcy. Dziewczynom przydzielane są kolejne litery alfabetu, chłopakom cyfry. Dziewczyna siedzi na środku. Siedząca dziewczyna mówi głośno cyfrę i literę. Chłopak posiadający tą cyfrę musi pocałować siedzącą dziewczynę ale na drodze stoi mu dziewczyna wywołana swoją literą, która ma zadanie nie dopuścić do pocałunku ale i sama musi pocałować od czego musi wzbraniać się chłopak. 10. Wyrywanie zębów wszyscy w kole leżą na brzuchach, mocno się trzymają zaplatając się rękoma. Jedna, bądź dwie osoby muszą wyrwać z więzów jak najwięcej osób ciągnąc za nogi. 11. Wszyscy w kole, parami, jedna osoba przed drugą. Jedna osoba w środku mruga do kogoś stojącego w wewnętrznym kole. Ta osoba musi dobiec do osoby stojącej w środku jednocześnie osoba stojąca za nią musi zdążyć schwytać ją, nie pozwolić dobiec do osoby mrugającej. Jeśli osoba uwolni się staje w środku a osoba mrugająca, będąca w środku idzia za osobę, która próbowała złapać pierwszą. 12. Ganiany. Osoba, która jest berkiem chodzi jak pająk, na rękach i nogach, rękoma łapiąc uczestników. Osoba dotknięta staję się również pająkiem i razem łapią kolejne osoby. 13. Różne wersje berka: osoba dotknięta kładzie się i aby zostać wybawiona cztery inne muszą przenieść je na materac lub inne wydzielone miejsce; osoba dotknięta robi świecę aby zostać wybawiona inny uczestnik klepie ją w stopy (całuje w czoło); osoba dotknięta staje w rozkroku i aby ją wybawić trzeba pod jej nogami przejść; itp 14. Zagroda, Królestwo. Grupa dzieli się na trzy osobowe zespoły. Dwie z nich trzymają się za ręce, trzecia staje w środku. Jedna osoba jest wolna. Można ustalić że osoby trzymającej się to zagrody a w środku jest krowa. Osoba wolna krzyczy krowa i wtedy wszystkie osoby będące w środku zamieniają się miejscami, wbiegają do innych zagród, wśród nich osoba wolna. Jedna osoba pozostaje bez zagrody. Może teraz krzyknąć ponownie krowa lub zagroda, wtedy to osoby w środku stoją a te trzymające się za ręce szukają innej krowy. 15. Stajemy w szeregu. Z tyłu i z przodu, tuż przy sopach dwa długie sznury lub z korytarz zrobiony z butów. Jak wszyscy stoją jeden obok drugiego, blisko siebie mają zadanie aby stanąć od najmłodszego do najstarszego uczestnika, następnie jak już się ustawią to ustawiają się od najwyższego do najmłodszego, potem od osoby mającej najmniejszą stopę do osoby o największej stopie. Muszą się porozumiewać, zapytać, ustalać wspólnie. 16. Supeł. Wszyscy w kole. Zamykają oczy i z wyciągniętymi rękoma zbliżają się do środka koła. Łapią się za jedna i drugą rękę przypadkowej osoby. Otwierają oczy i mają zadanie trzymając się za ręce rozplątać i stworzyć jedno, bądź więcej kół. Warsztaty żonglerskie rozwijają sprawność ogólną, koordynację ruchową, wyobraźnię, wdrażają do systematyczności. Uczestnicy zajęć zyskują większą 8
pewność siebie i motywację do dalszego samodoskonalenia. Żonglowanie uaktywnia i synchronizuje obie półkule mózgowe, przez co wpływa na poprawę wyników w nauce i pracy. Korzyści żonglowania Związane ze sferą poznawczą: - rozwój koordynacji wzrokowo ruchowej, - aktywacja półkul mózgowych, - uruchamianie potencjałów umysłowych, - modele i strategie uczenia się, - zalecane jako forma wspomagania terapii dysleksji, nadpobudliwości dziecięcej, - rozwój równowagi obu stron ciała, równowaga umysł ciało Związane z umiejętnościami społecznymi: - rozwój umiejętności komunikacji współpracy z innymi, - przełamywanie barier, integracja, - żonglowanie to wspaniała zabawa, hobby na czas wolny. Związane z kształtowaniem postaw i systemu wartości: - rozwój cierpliwości, wytrwałości, determinacji i uporu w dążeniu do celu, - stymulacja ciekawości, wyobraźni i kreatywności, - nauka wyznaczania i osiągania celów, - rozwój pewności i wartości siebie, motywacji, automotywacji, - pokonywanie wyzwań, - osiąganie widocznych sukcesów, - forma relaksacji i odstresowania. Związane z rozwojem fizycznym: - jednakowa praca i ćwiczenia obydwu rąk, - ćwiczenia ruchów całego ciała, trening dla płuc, serca, - rozwój refleksu i rytmu, postawy i równowagi ciała, - ćwiczenie motoryki małej i dużej, - poszerzenie pola widzenia. 9
Warsztaty rozwijają umiejętności: pobudzania i rozwijania wyobraźni, inwencji twórczej i ekspresji ruchowej rozwoju i usprawnianie koordynacji wzrokowo ruchowej (żonglowanie rozwija koordynację, niezbędnej do nauki pisania, czytania i ćwiczeń fizycznych) aktywizacji obu półkul mózgowych (żonglowanie pozwala na wykorzystanie całego mózgu) ćwiczenia i rozwijania spostrzegawczości i zapamiętywania rozwijania uwagi i refleksu integracji grupy i nauka pracy w zespole przełamywania onieśmielenia wzmacniania poczucia własnej wartości wywoływania zaciekawienia zmniejszania napięcia koncentracji uwagi przełamywania bariery dystansu fizycznego Warsztaty Metodyczne Pedagogiki cyrku zajęcia edukacji twórczej Prowadzący: Rafał Mikołajewski - żongler, szczudlarz, aktor, instruktor teatralny, animator kultury, organizator otwartych spotkań żonglerskich w Łodzi, od 2006 roku prowadzi działania edukacji cyrkowej i teatralnej na terenie całej Polski. Adresaci: nauczyciele, osoby pracujące z różnymi grupami wiekowymi, animatorzy kultury, pracownicy instytucji kulturalnych, świetlisk terapeutycznych zainteresowanych alternatywnymi metodami edukacji, studenci. Warsztaty rozwijają umiejętności: pobudzania i rozwijania wyobraźni, inwencji twórczej i ekspresji ruchowej rozwoju i usprawnianie koordynacji wzrokowo ruchowej (żonglowanie rozwija koordynację, niezbędnej do nauki pisania, czytania i ćwiczeń fizycznych) aktywizacji obu półkul mózgowych (żonglowanie pozwala na wykorzystanie całego mózgu) ćwiczenia i rozwijania spostrzegawczości i zapamiętywania rozwijania uwagi i refleksu integracji grupy i nauka pracy w zespole 10
przełamywania onieśmielenia wzmacniania poczucia własnej wartości wywoływania zaciekawienia zmniejszania napięcia koncentracji uwagi przełamywania bariery dystansu fizycznego Korzyści płynące z udziału: poznanie pedagogiki cyrku jako metody skutecznie wspomagającej działania wychowawcze, profilaktyczne oraz terapii zaburzeń zachowania, jak i alternatywnej metody spędzania czasu wolnego nabycie umiejętności podstawowych sztuczek cyrkowych zdobycie ciekawych pomysłów na wzmacnianie wiary w siebie podopiecznych poznanie zestawu metod pedagogiki cyrku do zastosowania podczas spotkań osób w różnym wieku. Symptomy ADHD, a zastosowanie pedagogiki cyrku. Nauczenie się żonglowania piłeczkami, chustami wcale nie jest trudne, a pozawala dziecku w krótkim czasie opanować symptomy swojej nadruchliwości, pomaga w koncentracji uwagi, uspakaja i pozwala odnieść sukces. Celem kursu jest zdobycie wiedzy i praktycznych umiejętności z dziedziny sztuki cyrku dziecięcego, poznanie metodyki pracy cyrkowej oraz możliwości wykorzystania jej w pracy pedagogicznej. Zabawy cyrkowe rozwijają sprawność ogólną, koordynację ruchową, wyobraźnię, wdrażają do systematyczności. Uczestnicy zajęć zyskują większą pewność siebie i motywację do dalszego samodoskonalenia. Żonglowanie uaktywnia i synchronizuje obie półkule mózgowe, przez co wpływa na poprawę wyników w nauce. Pedagogika cyrku jest elementem programu profilaktyczno-wychowawczego, terapii zaburzeń zachowania oraz alternatywną metodą spędzania czasu wolnego. Korzyści żonglerki Związane ze sferą poznawczą: - rozwój koordynacji wzrokowo ruchowej, - aktywacja półkul mózgowych, - uruchamianie potencjałów umysłowych, 11
- modele i strategie uczenia się, - zalecane jako forma wspomagania terapii dysleksji, nadpobudliwości dziecięcej, - rozwój równowagi obu stron ciała, równowaga umysł ciało Związane z umiejętnościami społecznymi: - rozwój umiejętności komunikacji współpracy z innymi, - przełamywanie barier, integracja, - żonglowanie to wspaniała zabawa, hobby na czas wolny. Związane z kształtowaniem postaw i systemu wartości: - rozwój cierpliwości, wytrwałości, determinacji i uporu w dążeniu do celu, - stymulacja ciekawości, wyobraźni i kreatywności, - nauka wyznaczania i osiągania celów, - rozwój pewności i wartości siebie, motywacji, automotywacji, - pokonywanie wyzwań, - osiąganie widocznych sukcesów, - forma relaksacji i odstresowania. Związane z rozwojem fizycznym: - jednakowa praca i ćwiczenia obydwu rąk, - ćwiczenia ruchów całego ciała, trening dla płuc, serca, - rozwój refleksu i rytmu, postawy i równowagi ciała, - ćwiczenie motoryki małej i dużej, - poszerzenie pola widzenia. Pierwsze kroki w żonglerce piłeczkami Krok 1 Bierzemy piłkę i przerzucamy z ręki do ręki. Ruchy nie powinny być szarpane, wszystko staramy się wykonywać płynnie Już teraz zaczynamy pracować rytmicznie, czyli pomiędzy wyrzutami powinien następować taki sam okres czasu. Ćwiczenie to wykonujemy rzucając piłkę na różnej wysokości, pod różnymi kątami oraz zmieniając szerokość odstępu między rękami. Rzucanie jedną piłką pozwoli ci na opanowanie wyrzutu i chwytu. Na ćwiczenie to poświęcamy, w zależności od umiejętności posiadanych do tej pory od 15 minut do dwóch dni. O tym, kiedy przejść dalej musisz zadecydować sam. Krok 2 To jest podstawowe ćwiczenie będące wstępem do nauczenia się kaskady z trzech piłek. Wykonujemy dwa identyczne rzuty na tę samą wysokość. Początkowo zaczynamy od "lepszej" ręki. Gdy uda nam się wykonywać w miarę równo to wykonujemy ćwiczenie raz z jednej ręki, raz z drugiej. Stopniowo skracamy okres przerwy pomiędzy rozpoczęciem kolejnych dwóch rzutów. Ostatecznie dochodzimy do punktu, w którym możemy wyliczyć rytm 1,2,3,1,2,3, gdzie 1 to pierwszy wyrzut, 2 - drugi rzut lub chwyt pierwszej piłki a 3 - chwyt ostatniej piłki. Zaczynamy oczywiście na przemian z prawej i lewej ręki. Krok 3 Spokojnie, bierzemy trzy piłki i na początek wykonujemy tylko trzy rzuty, po czym piłki wyłapujemy. Zaczynamy ręką, w której znajdują się dwie piłki. Jeżeli zacząłeś od prawej ręki, to po zakończeniu masz dwie piłki w lewej ręce. Gdy trzy rzuty nie sprawiają nam kłopotu, wykonujemy 4,5,6. Zawsze wykonujemy tylko taką ilość rzutów, na jaką pozwalają nam umiejętności i możemy wykonać w miarę pewnie. Nie próbuj na siłę wykonać od razu jak najwięcej rzutów. 12
Pozdrawiam Rafał Mikołajewski 503 044 900 www.eduart.info biuro@eduart.info 13
14