PARTYCYPACJA SPOŁECZNA 2. szkolenie z cyklu Akademia Active Citizens 23-24 MARCA 2013 Instytut Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40, Gda sku Partycypacja społeczna, czyli jak anga owa społeczno ci w podejmowanie decyzji, które ich dotycz. Celem warsztatu jest zapoznanie z technikami i formami partycypacji oraz rozwój umiej tno ci organizowania procesu partycypacyjnego z uwzgl dnieniem specyfiki rodowisk lokalnych. Zakres tematyczny: 1. Co to jest partycypacja i czemu słu y? 2. Uwarunkowania prawne partycypacji obywatelskiej w Polsce. 3. Techniki i formy partycypacji. 4. Zasada FFF (Form Follows Function), czyli jak zaplanowa partycypacj? 5. Współdecydowanie w praktyce.
PARTYCYPACJA anga owanie społeczno ci w podejmowanie decyzji, które jej dotycz HORYZONTALNA wspólnotowa, civil współpraca ró nych grup, osób w osi ganiu wspólnego celu WERTYKALNA publiczna, obywatelska, civic relacja władzy z obywatelami, anga owanie jednostek w działania instytucji władzy publicznej i organizacji sektora publicznego np.: lokalne grupy obywatelskie, organizacje pozarz dowe, wolontariat aktywno publiczna działania inicjowane przez obywateli, by wpłyn na decyzje przedstawicieli władz publicznych lub wyborców np.: lobbowanie, protest, nieposłusze stwo obywatelskie, edukacja publiczna, rzecznictwo, petycje, skargi, happeningi, blokady ZAANGA OWANIE anga owanie obywateli działania inicjowane i kontrolowane przez władze publiczne np.: konsultacje społeczne, sonda e, badania opinii publicznej, referendum PRZEJRZYSTO OTWARTO EFEKTYWNO partycypacja wyborcza nominowanie kandydatów i wybór reprezentantów władzy np.: wybory partycypacja obligatoryjna (obowi zkowa) aktywno ci obywateli zobligowane prawem np.: płacenie podatków, ława przysi głych
DLACZEGO WARTO PARTYCYPOWA? CZEMU SŁU Y PARTYCYPACJA? z perspektywy władzy z perspektywy społeczno ci mo liwo podejmowania działa odpowiadaj cych na realne potrzeby gwarancja przejrzysto ci decyzji - wzrost zaufania i poparcia współodpowiedzialno za kwestie dotycz ce danej społeczno ci identyfikacja ze swoimi wyborcami i wspólnie podj tymi decyzjami wzrost kapitału społecznego zag szczenie sieci relacji publiczne = nasze DRABINA PARTYCYPACJI TECHNIKI KOMUNIKACJI partnerstwo w definiowaniu problemów i szukaniu dobrych rozwi za WSPÓŁDECYDOWANIE komunikacja symetryczna np.: komitety doradcze, grupy zadaniowe, bud et partycypacyjny, kawiarnia obywatelska, komórki planuj ce, otwarta przes-trze, panel obywatelski, planowanie partycypacyjne, s dy obywatelskie, sonda deliberatywny KONSULTOWANIE komunikacja dwustronna np.: sonda e, badania opinii publicznej, wywiady indywidualne, badania fokusowe, konsultacje z grupami przedstawicielskimi, spotkania publiczne, ciała opiniodawczo-konsultacyjne, formy elektroniczne, dni otwarte, warsztaty, spotkania robocze INFORMOWANIE komunikacja jednostronna np.: infolinia, broszury informacyjne, biuletyny, newslettery, strony internetowe z mo liwo ci zadawania pyta, otwarte spotkania informacyjne, prezentacje lub wystawy projektów, otwarte posiedzenia decydentów, konferencje prasowe, ogłoszenia w prasie, audycje w mediach, obwieszczenia BRAK INFORMACJI władza autorytarna Szczegółowe informacje nt. technik partycypacji: www.partycypacjaobywatelska.pl/technika
JAK ZAPLANOWA PARTYCYPACJ? ZASADA FFF (FORM FOLLOWS FUNCTION) okre lenie celu diagnoza kontekstu rozpoznanie aktorów i sieci relacji przeprowadzenie procesu partycypacyjnego konkretny mierzalny akceptowalny realny umieszczony w czasie analiza do wiadcze, uwarunkowania prawne, administracyjne, rodowiskowe kto jest? kogo nie ma? kogo zaprosi? motywacja wewn trzna i zewn trzna wybór form i kanałów informacji ewaluacja rezultatów procesu partycypacyjnego wybór uczestników wybór technik partycypacji UWARUNKOWANIA PRAWNE PARTYCYPACJI OBYWATELSKIEJ W POLSCE KONSTYTUCJA RP prawo ka dego do uzyskania informacji o działalno ci organów władzy publicznej oraz osób pełni cych funkcje publiczne (art. 61) oraz stanie i ochronie rodowiska (art. 74) potrzeba dialogu i współpracy partnerów społecznych w kontek cie ustroju gospodarczego (art. 20) mo liwo tworzenia prawa przez obywateli (art. 118 ust 2) wyra enie wi cej opinii przez obywateli poprzez przeprowadzenie referendum (art. 125 oraz art. 170) mo liwo korzystania z narz dzi wpływu i oceny funkcjonowania instytucji władzy, w tym prawie do prawo do składania petycji, wniosków i skarg (art. 63) WSPÓŁTWORZENIE DOST P DO INFORMACJI EWALUACJA REGULACJE PRAW NE NA SZCZEBLU KRAJOWY Wi cej informacji: Starzyk K., Uwarunkowania prawne partycypacji obywatelskiej w Polsce, Pracownia Bada i Innowacji Społecznych Stocznia www.partycypacjaobywatelska.pl/uploads/pdf/partycypacja_regulacje%20prawne.pdf
WSPÓLDECYDOWANIE W PRAKTYCE WYBÓR DOBRYCH PRAKTYK Decydujmy Razem Liderem projektu jest: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Partnerzy: Centrum Wspierania Aktywno ci Lokalnej CAL, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Fundacja Partnerstwo dla rodowiska, Fundacja Inicjatyw Społeczno Ekonomicznych, Fundacja Fundusz Współpracy, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej www.decydujmyrazem.pl W ramach projektu realizowane s dwie cie ki metodyczne testuj ce ró ne modele wdra ania partycypacji: 1) Laboratorium Animacji Społecznej przeprowadzenie szkole dla urz dników w zakresie partycypacji publicznej, motywowania i anga owania mieszka ców do współdecydowani 2) Laboratoria Wdra ania Partycypacji Publicznej celem jest dotarcie do jak najszerszego grona mieszka ców i poznanie ich opinii, nast pnie partycypacyjne tworzenie dokumentu przy współpracy z doradc oraz stworzenie społeczngo monitoringu na etapie wdra ania Idziemy do przedszkola. Małe przedszkola na Dolnym l sku Fundacja Kalos kai Agathos, organizacje partnerskie: Fundacja Edukacji Europejskiej, Federacja Inicjatyw O wiatowych oraz Korporacja Badawcza Pretendent Badanie ewaluacyjne. Wpływ projektu Idziemy do przedszkola na rodowisko lokalne www.dsw.edu.pl/index.php?id=1741 Głównym celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych dzieci w wieku 3 5 lat pochodz cych z obszarów wiejskich, poprzez stworzenie Małych Przedszkoli alternatywnych form edukacji przedszkolnej.
Dom moje centrum wiata Zaproszenie do stołu Stowarzyszenie Katedra Kultury www.2b.art.pl/index.php?lang=pl&struct=9_16&art_id=103 Naszym zało eniem była praca z mieszka cami Supra la i ta koncepcja, domu jako centrum wiata, miała si realizowa przez spotkania z lud mi w ich domach, czyli konkretnie i namacalnie dom, ich dom miał by w tym projekcie obecny. Miał by i był to akurat pozostało niezmienione. Wioski tematyczne Koszali skie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne www.wioskitematyczne.org.pl Kompleksowy projekt maj cy na celu o ywienie gospodarki wiejskiej, poprzez integracj lokalnej społeczno ci wokół zagadnie zwi zanych z jakim produktem, usług, lub kultur danego regionu. Miejscowo ci, których rozwój podporz dkowany jest jakiemu konkretnemu pomysłowi, stanowi cy swoisty produkt turystyczny, wokół którego tworzone s sposoby na alternatywne dochody mieszka ców.
POLECANA LITERATURA Długosz D., Wygna ski J.J., Obywatele współdecyduj. Przewodnik po partycypacji społecznej, Warszawa, 2005. www.eu.ngo.pl/files/ue.ngo.pl/public/materialy_analizy/przewodnik_ost.pdf, dost p 22.04.2013 Hausner J. (red.), Górniak J., Kołdras S., Mazur S., Paszkowska R., Komunikacja i partycypacja społeczna, Kraków, 1999. www.msap.uek.krakow.pl/doki/publ/komunikacja.pdf, dost p 22.04.2013 Kowalik W., Matlak M., Nowak A., Noworól K., Noworól Z., Kultura lokalnie. Mi dzy uczestnictwem w kulturze a partycypacj w zarz dzaniu, Kraków, 2011. www.obserwatoriumkultury.pl/files/study/kultura_lokalnie._midzy_uczestnictwem_w_kulturze_a_partyc ypacj_w_zarzdzaniu.pdf, dost p 22.04.2013 Starzyk K., Uwarunkowania prawne partycypacji obywatelskiej w Polsce, pracownia bada i innowacji społecznych Stocznia. www.partycypacjaobywatelska.pl/uploads/pdf/partycypacja_regulacje%20prawne.pdf, dost p 22.04.2013 Warowicki M., Wo niak Z. (red.), Aktywno obywatelska w rozwoju społeczno ci lokalnej. Od komunikacji do współpracy, Warszawa, 2001. POLECANE STRONY INTERNETOWE www.partycypacjaobywatelska.pl www.decydujmyrazem.pl/partycypacja Opracowanie: El bieta Okroy, Ewa Okroy Kontakt: elzbieta.okroy@gmail.com, ewa.okroy@gmail.com