Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa

Transkrypt

1 Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa Elżbieta Budka I posiedzenie Grupy Tematycznej ds. Zrównoważonego Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa, 30 listopada 2010 r.

2 1. Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu 2. Prognozowany wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa 3. Wyzwania adaptacyjne w sektorze rolnym 4. Zadania RP wynikające z Białej Księgi - Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania 5. Realizacja Strategii adaptacji do zmian klimatu 2

3 Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu Postanowienia Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (28 lipca 1994 r.): Opracowanie i wdrożenie państwowej strategii redukcji emisji gazów cieplarnianych; Inwentaryzacja emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych dla każdego roku; Opracowanie długookresowych scenariuszy redukcji emisji dla wszystkich sektorów gospodarczych; Prowadzenie badań naukowych w zakresie problematyki zmian klimatu; Opracowanie okresowych raportów rządowych (co dwa lata) zawierających szczegółowe informacje o wypełnianiu ww. zobowiązań. 3

4 Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu Protokół z Kioto (13 grudnia 2002 r. ): poprawa efektywności energetycznej gospodarki ochrona pochłaniania i retencjonowania gazów cieplarnianych poprzez promowanie zrównoważonej gospodarki leśnej promowanie zrównowa wnoważonych onych form rolnictwa promowanie i wdrażania technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii, pochłaniających dwutlenek węgla itp. stopniowe redukcje barier rynkowych, utrudniających redukcję emisji w sektorach gospodarczych, tworzenia zachęt do wdrażania reform sprzyjających redukcji i pochłanianiu gazów cieplarnianych podejmowania działań zmierzających do ograniczenia emisji w transporcie ograniczenia emisji metanu ze składowisk odpadów i procesów produkcji, transportu i przetwarzania energii. 4

5 Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu Dokumenty krajowe Prawo Ochrony Środowiska II Polityka Ekologiczna Państwa Polityka Klimatyczna Polski Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej 5

6 Zobowiązania UE w zakresie zmian klimatu COP 15 w Kopenhadze (15 grudnia 2009 r.) : ograniczenie globalnego wzrostu emisji gazów cieplarnianych, zapobieżenie wzrostu temperatury o więcej niż 2 stopnie Celsjusza; zmniejszenie emisji o 20 % do 2020 r. poniżej poziomu z 1990 r., z możliwością ograniczenia emisji o 30 % w przypadku włączenia się do uzgodnień szczytu w Kopenhadze innych krajów rozwiniętych; 6

7 Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa 7

8 Wyzwania adaptacyjne w sektorze rolnym i leśnym Zwiększenie retencji wodnej, przede wszystkim naturalnej, poprzez właściwą gospodarkę krajobrazem (zalesienia), Konieczność wprowadzania nowych kierunków upraw, Przygotowanie służb weterynaryjnych i rolniczych do zwalczania nowych chorób zwierząt i roślin, Potrzeba wprowadzenia obowiązku ubezpieczenia upraw ze względu na coraz częściej występujące anomalie pogodowe i wydarzenia ekstremalne, Zapewnienie skutecznej ochrony gleb rolniczych i zwiększenie ich odporności na erozję oraz przesuszenie, Szczególne zadanie stoi również przed systemem edukacyjnym, konieczne będzie rozszerzenie dotychczasowych progów nauczania o informacje na temat upraw które będą coraz częściej wprowadzane w Polsce. 8

9 Biała Księga Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania Należy znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: Jakie są aktualne i potencjalne skutki zmian klimatu dla sektora? Jakie są koszty podjęcia działań i zaniechania podjęcia działań? W jaki sposób proponowane środki wpływają na politykę w innych sektorach? 9

10 Biała Księga Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania Działania na rzecz poprawy zdolności adaptacji sektora rolnictwa i leśnictwa: Zagwarantowanie, że środki adaptacyjne i środki w zakresie gospodarki wodnej zostały uwzględnione w krajowych strategiach i programach rozwoju obszarów wiejskich na lata Zbadanie, w jaki sposób kwestia adaptacji może zostać uwzględniona w trzech głównych nurtach polityki rozwoju obszarów wiejskich i może stanowić odpowiednie wsparcie dla zrównoważonej produkcji Zbadanie możliwości systemu doradztwa rolniczego pod kątem intensyfikacji szkoleń, podstaw wiedzy i wprowadzania nowych technologii ułatwiających proces adaptacji Zaktualizowanie strategii leśnictwa UE i zainicjowanie debaty na temat wariantów unijnego podejścia do kwestii ochrony lasów i systemów informacji o lasach 10

11 Sektorowa Strategia Adaptacji do zmian Klimatu Biała a Księga przewiduje, że w pierwszym etapie przygotowywania strategii ramy działań UE nakierowane będą głównie na: stworzenie do końca 2011 r. rzetelnej bazy wiedzy o zagrożeniach i skutkach związanych ze zmianami klimatu, najbardziej narażonych regionach UE i najskuteczniejszych praktykach adaptacji; uwzględnienie problematyki adaptacji w głównych obszarach polityki UE: dotyczących m.in. zdrowia i polityki społecznej, rolnictwa i leśnictwa, różnorodności biologicznej, ekosystemów i wody, obszarów przybrzeżnych i morskich, systemów produkcyjnych i infrastruktury technicznej, instrumenty finansowe zapewnienie skutecznej realizacji procesu adaptacji poprzez zastosowanie instrumentów polityki (instrumenty rynkowe, wytyczne, partnerstwa publicznoprywatne), nasilenie współpracy międzynarodowej w zakresie adaptacji (partnerska współpraca z państwami członkowskimi, współpraca w ramach polityki zewnętrznej UE z krajami sąsiednimi i szczególnie wrażliwymi krajami rozwijającymi się, prace w ramach Konwencji UNFCCC). 11

12 Sektorowa Strategia Adaptacji do zmian Klimatu Strategie adaptacji dla najbardziej wrażliwych na zmiany klimatu sektorów i regionów Polski mają być opracowane i przyjęte przez Rząd w roku 2012 i objęć: gospodarkę wodną, rolnictwo, ochronę zdrowia, gospodarkę wybrzeża, gospodarkę leśną, obszary Natura 2000, budownictwo, energetykę, gospodarkę przestrzenną i ubezpieczenia 12

13 Sektorowa Strategia Adaptacji do zmian Klimatu Ministerstwo Środowiska koordynacja Komitet Sterujący ds. Opracowania sektorowych, regionalnych i przekrojowych strategii adaptacji do zmian klimatu Zespoły Realizacyjne ds. Strategii adaptacji Grupa zadaniowa rolnictwo, gospodarka leśna, leśnictwo i ochrona przyrody 13

14 Sektorowa Strategia Adaptacji do zmian Klimatu Zadania Grup zadaniowych: Sformułowanie potrzeb w zakresie surowych danych klimatycznych oraz ekspertyz Identyfikacja wskaźników zagrożeń przez zjawiska klimatyczne wraz z oceną ilościową Gromadzenie informacji o podejmowanych działaniach na rzecz adaptacji 14

15 Sektorowa Strategia Adaptacji do zmian Klimatu Grupa zadaniowa rolnictwo, gospodarka leśna, leśnictwo i ochrona przyrody Wstępny harmonogram prac: Przegląd d dotychczasowych opracowań zawierających informacje o wpływie zmian klimatu na sektory będące b przedmiotem analiz; Wybór r wskaźnik ników w wrażliwo liwości i ocena obecnej wrażliwo liwości sektorów w na warunki klimatyczne; Konsekwencje zmian klimatu dla wybranych scenariuszy w ujęciu sektorowym, krajowym i regionalnym; Identyfikacja działań adaptacyjnych; Ocena wpływu proponowanych działań na strategie społeczno eczno- gospodarcza; Ocena kosztów w wdrażania ania działań adaptacyjnych; Zalecenia do wdrożenia takich działań do strategii i polityk sektorowych i regionalnych; Opracowanie końcowe. 15

16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Elżbieta Budka Koordynator zespołu ds. Zalesień i ONW Departament Płatności Bezpośrednich MRiRW Tel