RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU POD NAZWĄ PRZEDSIĘBIORCZA EDUKACJA - modelowanie roli edukacji w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych i planowaniu kariery zawodowej Jaworzno, kwiecień 2008
I REALIZATOR Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie II OKRES REALIZACJI XI 2007 IV 2008 III GENEZA POWSTANIA Punktem wyjścia do opracowania programu PRZEDSIĘBIORCZA EDUKACJA - modelowanie roli edukacji w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych i planowaniu kariery zawodowej była świadomość: coraz większego znaczenia promowania przedsiębiorczości na każdym etapie edukacji i powiązanie jej z różnymi sferami działalności człowieka, konieczności wprowadzenia do pracy nauczyciela z uczniem zagadnień związanych z szeroko rozumianą przedsiębiorczością zarówno jako cechą, jak i sposobem na życie zawodowe - mając na uwadze zmiany w systemie edukacji oraz ciągłą ewaluację gospodarki. Opracowując niniejszy program Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie bazował na dotychczasowej owocnej współpracy ze szkołami z terenu Jaworzna, polegającej na organizowaniu prelekcji dla uczniów oraz warsztatów dla pedagogów w zakresie problematyki zawodoznawstwa i rynku pracy. Program realizowany był przez Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie przy ścisłej współpracy z Wydziałem Edukacji, Kultury i Zdrowia Urzędu Miejskiego w Jaworznie. Głównym celem programu było zacieśnienie współpracy pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy a szkołami z terenu Jaworzna oraz promowanie w społeczności szkolnej przedsiębiorczości, a także wsparcie młodych osób w wyborze dalszej ścieżki kształcenia. Program skierowany był do dwóch grup beneficjentów z jaworznickich szkół: 1. Nauczyciele różnych specjalności. 2. Uczniowie III klas gimnazjum. W ramach programu założono do realizacji dwa cele szczegółowe: 1. Przekazanie nauczycielom wiedzy i informacji w zakresie: - uwarunkowania lokalnego rynku pracy i ich wpływ na rozwój przedsiębiorczości, - warunków niezbędnych do założenia własnej firmy,
- opisu uzdolnień przedsiębiorczych i predyspozycji zawodowych. 2. Zaopatrzenie uczniów w wiedzę z zakresu: - własnych kompetencji zawodowych i społecznych, - sposobów radzenia sobie w nowych sytuacjach życiowych, - uświadomienia, że odpowiedni wybór ścieżki kształcenia jest drogą do uzyskania sukcesu zawodowego. IV PRZEBIEG REALIZACJI Program realizowano w następujących etapach: I Etap XI 2007 Przygotowanie i zatwierdzenie projektu do realizacji oraz ustalenie terminów warsztatów dla uczniów i nauczycieli. II Etap XII 2007 IV 2008 Przeprowadzenie badań testowych z uczniami III Etap II - III 2008 Przeprowadzenie warsztatów dla nauczycieli IV 2008 II - III 2008 Przygotowanie i wydanie zaświadczeń uczestnictwa w warsztatach V Etap IV 2008 Sporządzenie pisemnych opinii dla uczniów biorących udział w badaniach VI Etap IV 2008 Przekazanie dokumentacji do szkół i podsumowanie wyników testów VII Etap IV 2008 Opis rezultatów projektu Opis etapu I Pomysł realizacji programu, który byłby przeznaczony dla nauczycieli i uczniów pojawił się w okresie wakacyjnym 2007r. Prace koncepcyjne nad kształtem ewentualnego programu, jego tematem, organizacją, ustaleniem beneficjentów i terminu realizacji rozpoczęły się w październiku 2007r. Po konsultacjach z Wydziałem Edukacji Kultury i Zdrowia UM w Jaworznie sporządzono ostateczny kształt programu. Dnia 19 listopada 2007r. program uzyskał akceptację Prezydenta Miasta Jaworzna i z tym dniem Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie rozpoczął jego realizację.
W pierwszej kolejności ustalono terminy spotkań z uczniami oraz harmonogram warsztatów dla nauczycieli. Do wszystkich gimnazjów z terenu Jaworzna (z wyjątkiem Gimnazjum Społecznego, które nie zgłosiło się do udziału w programie) przesłano pisemne potwierdzenia udziału wraz z terminami realizacji zajęć. Ostatecznie do projektu przystąpiło 11 gimnazjów. Opis II etapu Badania testowe z uczniami zrealizowano w okresie od 03 grudnia 2007r. do 19 marca 2008r. Badaniem objęto uczniów trzecich klas (po jednej klasie z każdego gimnazjum). W każdym gimnazjum odbyły się 4 spotkania. Łącznie zorganizowano 44 spotkania z uczniami. W badaniach wzięło 231 uczniów. Spotkania z uczniami prowadzone były w terminach ujętych w poniżej zamieszczonej tabeli. Tabela 1 Terminarz spotkań z uczniami Gimnazjum nr 1 31.01.2007 7,14,21.02.2008 Gimnazjum nr 4 7,14.12.2007 11.01.2008 Gimnazjum nr 7 28.02.2008 6,13,19.03.2008 Gimnazjum nr 10 6,13,20.12.2007 10.01.2008 Gimnazjum nr 2 11,18.12.2007 8,29.01.2008 Gimnazjum nr 5 4,11,18,25.02.2008 Gimnazjum nr 8 5,12,19,26.02.2008 Gimnazjum nr 11 3,10,17.12.2007 7.01.2008 Gimnazjum nr 3 5,12,19,26.02.2008 Gimnazjum nr 6 7,14,21.12.2007 11.01.2008 Gimnazjum nr 9 4,11,18.12.2007 8.01.2008 Uczniowie wykonali Bilans kompetencji, w skład którego wchodzą następujące testy: Kwestionariusz Belbina Kwestionariusz umożliwia orientację co do własnych skłonności, jeżeli chodzi o pełnienie ról grupowych oraz udoskonalenie ról, które są najbardziej naturalne. Kwestionariusz S R K Kwestionariusz umożliwia określenie własnego stylu radzenia sobie z konfliktami interpersonalnymi. Kwestionariusz moja kariera Kwestinariusz zachęca do refleksji nad obszrarami własnych kompetencji, motywacją do pracy i systemem wartości. Kwestionariusz motywacja Kwestionariusz bada w jakim stopniu różne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne motywują
do podejmowania działania. Poznaj siebie zainteresowania zawodowe Kwestionariusz określa profil i poziom zainteresowań zawodowych. Każdorazowo przed wykonaniem badania testowego doradcy zawodowi krótko przedstawiali cel testu i możliwe do osiągnięcia wyniki Opis III etapu Spotkania z nauczycielami w ramach Warsztatów przedsiębiorczości zrealizowano w terminie od 20 lutego 2008r. do 14 marca 2008r. W warsztatach wzięło udział 34 nauczycieli. Nauczycieli podzielono na 4 grupy warsztatowe. Tematykę warsztatów zrealizowano podczas 4 spotkań dla każdej z grup. Łącznie zorganizowano 16 spotkań w terminach podanych w poniższej tabeli. Tabela 2 Terminarz warsztatów dla nauczycieli Termin spotkania 20.02.2008 27.02.2008 5.03.2008 12.03.2008 I grupa 08.00 11.00 08.00 11.00 08.00 11.00 08.00 11.00 II grupa 12.00 15.00 12.00 15.00 12.00 15.00 12.00 15.00 Termin spotknia 22.02.2008 29.02.2008 7.03.2008 14.03.2008 II grupa 08.00 11.00 08.00 11.00 08.00 11.00 08.00 11.00 IV grupa 12.00 15.00 12.00 15.00 12.00 15.00 12.00 15.00 Tematyka Warsztatów przedsiębiorczości została ujęta w cztery moduły, na każdy moduł zaplanowano 4 godziny dydaktyczne. Warsztaty obejmowały następującą tematykę: MODUŁ I Uwarunkowania lokalnego rynku pracy a możliwości podejmowania własnej działalności gospodarczej: charakterystyka jaworznickiego rynku pracy z uwzględnieniem prognoz jego rozwoju, ABC usług Powiatowego Urzędu Pracy w Jaworznie - podstawowe pojęcia, usługi rynku pracy, samozatrudnienie jako sposób na ucieczkę przed bezrobociem, formy pomocy świadczone przez Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie dla osób bezrobotnych planujących otwarcie własnej firmy.
MODUŁ II Własna firma - warunki konieczne do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej pojęcie przedsiębiorczości i opis cech przedsiębiorcy, plusy i minusy prowadzenia działalności gospodarczej, pomysł na własną firmę plan przedsięwzięcia, biznes plan jako dokument zawierający koncepcje firmy, etapy jej rozwoju, zakładane zyski i analizę SWOT. MODUŁ III Vademecum dla rozpoczynających własną działalność gospodarczą krok po kroku przewodnik dla otwierających firmę, omówienie możliwości finansowania działalności gospodarczej, wypełnianie urzędowych formularzy zgłoszeniowych. MODUŁ IV Kompetencje dobrego przedsiębiorcy debiut w świecie pracy wytyczanie celów zawodowych, analiza potencjału zawodowego, badanie uzdolnień przedsiębiorczych, osobowość zawodowa dokonanie bilansu predyspozycji zawodowych. Warsztaty Przedsiębiorczości prowadzone były przez pracowników Biura Promowania Przedsiębiorczości Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach (moduł II i III) oraz przez doradców zawodowych tut. Urzędu Pracy (moduł I i IV). Opis IV, V i VI etapu W kwietniu 2008r. doradcy zawodowi przygotowali indywidualną opinię dla każdego ucznia biorącego udział w programie. Opinia zawierała opis wyników uzyskanych przez ucznia wraz ze wskazaniem na dziedziny zawodowe, w których mógły dalej kształcić się, a w przyszłości pracować. Opinie zostały przekazane uczniom osobiście przez doradców zawodowych w następującyh terminach: Gimnazjum nr 1 24 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 2 29 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 3 17 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 4 25 kwirtnia 2008r. Gimnazjum nr 5 24 kwietnia 2008r.
Gimnazjum nr 6 18 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 7 28 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 8 18 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 9 29 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 10 24 kwietnia 2008r. Gimnazjum nr 11 24 kwietnia 2008r. Dla nauczycieli, którzy brali udział w Warszatatch przedsiębiorczości przygotowano zaświadczenie uczestnictwa. Nauczyciele odebrali swoje zaświadczenia w ostatnim dniu warsztatów. V WYNIKI, WNIOSKI I REKOMENDACJE Program cieszył się dużym zainteresowaniem zarówno ze strony uczniów i wychowawców klas, jak i nauczycieli biorących udział w warsztatach przedsiębiorczości. Świadczyć może o tym deklarowana chęć podjęcia dalszej współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie organizacji prelekcji dla uczniów oraz realizacji projektów dla nauczycieli obejmujących tematykę m.in. związaną z rynkiem pracy. Uczniowie wykonywali testy z dużym zaangażowaniem i bez większych kłopotów. Z zainteresowaniem przysłuchiwali się wynikom cząstkowym, których interpretacje przedstawiał doradca zawodowy. W większości przypadków wyniki uzyskane w testach były zgodne z samooceną uczniów oraz planami edukacyjnymi. Wśród dziedzin zawodowych najczęściej poajwiających się w wynikach testów można wymienić: administracja, zarządzanie, prace urzędnicze (specjalista ds. organizacyjnych, pracownik obsługi biura, rzeczoznawca, inspektor, informatyk), gastronomia, hotelarstwo, usługi domowe (hotele i gastronomia, usługi domowe, utrzymanie i administrowanie budynkami, pracownicy utrzymania czystości), handel i dziedziny pokrewne (sprzedawcy, marketing, usługi), rozrywka, rekreacja, turystyka (radio, telewizja, film, sport, turystyka, estrada i dziedziny pokrewne), przemysł wydobywczy, ciężki, elektryka, elektronika (górnictwo, hutnictwo, przemysł chemiczny, mechanika, spawalnictwo, obróbka metali, elektryka, elktronika), ochrona zdrowia (lekarze i farmaceuci, rehabilitacja ruchowa i odnowa biologiczna, analityka medyczna, inni pracownicy ochrony zdrowia), służby socjalne, społeczne i zatrudnienia (pracownik socjalny, opikun społeczny,
analityk pracy, doradca pracy, pośrednik pracy). Podczas realizacji Warsztatów przedsiebiorczości nauczyciele prezentowali aktywną postawę, nastawioną na uzyskanie jak największej ilości informacji. Wszyscy nauczyciele zgłoszeni do programu ukończyli cykl warsztatów. Na zakończenie warsztatów nauczyciele zostali poproszeni o wypełnienie ankiety oceniającej. Wyniki ankiety zaprezentowano poniżej: 1. Czy program Przedsiębiorcza edukacja, w którym Państwo uczestniczyliście, poprzez udział w Warsztatach przedsiębiorczości uważacie za potrzebny? zdecydowanie tak - 17 raczej tak - 13 raczej nie - 0 zdecydowanie nie - 0 2. Czy wiedza zdobyta podczas warsztatów będzie Państwu przydatna w codziennej pracy edukacyjnej z uczniami? zdecydowanie tak - 9 raczej tak - 17 raczej nie - 4 zdecydowanie nie 0 /w warsztatach uczestniczyli nauczyciele różnych specjalności i nie każdy nauczyciel prowadzi takie lekcje, na których może realizować tematykę przedsiębiorczości/ 3. Czy zakres merytoryczny warsztatów spełnił Państwa oczekiwania? zdecydowanie tak - 18 raczej tak - 12 raczej nie - 0 zdecydowanie nie - 0 4. Czy realizacja programu, w którym Państwo uczestniczyliście jest dobrą formą promowania przedsiębiorczości? zdecydowanie tak - 21 raczej tak - 8 raczej nie - 1 zdecydowanie nie - 0 5. Co według Państwa opinii należałoby usprawnić, zmienić lub uwzględnić realizując w przyszłości podobne programy? - zorganizować więcej spotkań, - zastosować wiecej ćwiczeń praktycznych, - dostosować treść szkolenia do poziomu edukacyjnego gimanzjum. /wszystkie pojawiające sie odpowiedzi/
6. Ocena organizacji warsztatów. 6.1. Jak oceniają Państwo materiały szkoleniowe? całkowicie przydatne - 26 częściowo przydatne - 4 częściowo nieprzydatne - 0 całkowicie nieprzydatne - 0 6.2. Jak oceniają Państwo warunki lokalowe? bardzo dobre -23 dobre - 7 złe - 0 bardzo złe - 0 6.3. Jak oceniają Państwo organizację warsztatów? bardzo dobra - 30 dobra - 0 zła - 0 bardzo zła - 0 6.4. Ocena prowadzących warsztaty Prowadzący wartsztaty uzyskali oceny bardzo dobre i dobre. Program PRZEDSIĘBIORCZA EDUKACJA - modelowanie roli edukacji w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych i planowaniu kariery zawodowej spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony srodowiska szkolnego i przyniósł pozytywne rezultaty takie jak: zacieśnienie współpracy pomiędzy tut. Urzędem a Gimnazjami z terenu Jaworzna, promowanie usług świadczonych przez PUP Jaworzno, zachęcenie nauczycieli do konstruowania nowatorskich scenariuszy lekcji związanych z tematyką przedsiębiorczości i planowaniem kariery, zwiększenie świadomości uczniów w zakresie wyboru własnej drogi zawodowej. Program skierowano do społeczności gimnazjów, ale wg opinii doradców zawodowych tego typu działania powinnny być skierowane również do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W przypadku uczniów gimnazjum organizacja programów powinna objąć również indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym. Realizowanie w przyszłości tego typu programów jest zasadne i przyniesie korzyści z punktu widzenia rynku pracy, na którym za parę lat znajdą się tacy kandydaci do pracy, którzy będą mieli jasno sprecyzowane plany zawodowe i będą prezentowali postawy przedsiębiorcze.
ZAŁĄCZNIKI wzór zaświadczenia dla nauczycieli wzór opinii dla ucznia wzór ankiety oceniającej Doradcy zawodowi PUP Jaworzno realizujący program oraz osoby współpracujące przy organizacji poszczególnych etapów projektu