Przepisy dotyczące konserwacji oraz ponownej konserwacji

Przepisy dotyczące konserwacji oraz ponownej konserwacji Silniki i agregaty prądotwórcze Silniki wysokoprężne wszystkie serie MTU Silniki gazowe seria MTU 4000 Wysokoprężne agregaty prądotwórcze z silnikami MTU serii 1600, 2000, 4000 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami MTU serii 400 oraz 4000 A001070/01Z

2016 Copyright MTU Friedrichshafen GmbH Publikacja niniejsza jest chroniona na podstawie praw autorskich wraz z jej wszystkimi częściami. Wszelkie wykorzystywanie i użytkowanie wymaga uprzedniego wyrażenia pisemnej zgody przez MTU Friedrichshafen GmbH. Dotyczy to w szczególności powielania, rozpowszechniania, edycji, tłumaczenia, sporządzania mikrofilmów oraz zapisywania w pamięci i/lub przetwarzania w systemach elektronicznych, włącznie z bazami danych i usługami online. Wszystkie informacje, zawarte w niniejszej publikacji, są w chwili jej ukazania się zawsze najbardziej aktualne. MTU Friedrichshafen GmbH zastrzega sobie prawo wprowadzenia w razie potrzeby zmian, skrótów lub uzupełnień do udostępnionych informacji lub danych.

Spis treści DCL-ID: 0000014930-002 1 Informacie ogólne 1.1 Wskazówki dotyczące stosowania i obowiązywania przepisów dotyczących konserwacji oraz ponownej konserwacji 5 1.2 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące sposobu postępowania ze środkami konserwującymi 7 2 Konserwacja i ponowna konserwacja 2.1 Wskazówki dotyczące konserwacji i ponownej konserwacji 8 2.2 Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji silników 10 2.3 Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji agregatów prądotwórczych 12 3 Dopuszczone środki konserwujące 3.1 Wymogi dotyczące środków konserwujących 14 3.2 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej 15 3.2.1 Środek antykorozyjny do obiegu oleju i komory spalania 15 3.2.2 Środek antykorozyjny do obiegu oleju 17 3.2.3 Środki antykorozyjne do układu paliwowego 20 3.3 Środki antykorozyjne do konserwacji zewnętrznej 21 3.4 Środki konserwujące do podzespołów innych niż silnikowe 22 4 Terminy ponownej konserwacji 4.1 Zależność od warunków przechowywania i rodzaju opakowania 23 4.2 Przykłady interpretacji w odniesieniu do silników 24 4.3 Terminy ponownej konserwacji w przypadku silników MTU 25 4.3.1 Silniki z napełnionymi obiegami mediów 25 4.3.2 Silniki z nienapełnionymi obiegami mediów 26 4.4 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż silnikowe 27 4.4.1 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż silnikowe 27 5 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja 5.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 30 5.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. 30 5.1.2 Przerwa w eksploatacji od 1 do 3 mies. 31 5.1.3 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 miesięcy 32 5.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 34 5.2.1 Przerwa w eksploatacji do 3 mies. 34 5.2.2 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 miesięcy 36 5.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 39 5.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 41 6 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 6.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 43 6.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 44 6.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 45 6.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 47 7 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponowna konserwacja 7.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 49 7.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. 49 7.1.2 Przerwa w eksploatacji od 1 do 3 mies. 50 7.1.3 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 mies. 51 7.1.4 Kontener przerwa w eksploatacji powyżej 6 miesięcy 53 7.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 54 7.2.1 Przerwa w eksploatacji do 3 mies. 54 7.2.2 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 mies. 55 7.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 57 7.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 59 A001070/01Z 2016-11 Spis treści 3

8 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 8.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 61 8.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. 61 8.1.2 Przerwa w eksploatacji powyżej jednego miesiąca 62 8.1.3 Podzespoły inne niż silnikowe przerwa w eksploatacji do 6 mies. 63 8.1.4 Podzespoły inne niż silnikowe przerwa w eksploatacji powyżej 6 miesięcy 65 8.1.5 Kontener przerwa w eksploatacji powyżej jednego miesiąca 67 8.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 68 8.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 70 8.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 72 9 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i ponowna konserwacja 9.1 Wstęp 74 9.2 Warunki przechowywania, okresy trwałości konserwacji oraz terminy ponownej konserwacji 75 9.3 Konserwacja po zakończeniu fabrycznej próby działania oraz warunki dostawy 76 9.4 Konserwacja po unieruchomieniu eksploatowanego urządzenia 77 9.5 Ponowna konserwacja 78 9.6 Czynności specjalne w fazie konserwacji 79 9.7 Ponowne uruchamianie 80 10 Usuwanie konserwacji 10.1 Usuwanie konserwacji z silników wysokoprężnych oraz gazowych 81 10.1.1 Usuwanie konserwacji przed uruchomieniem 81 10.1.2 Instrukcja dotycząca usuwania konserwacji z silników w opakowaniach klimatycznych 82 10.2 Usuwanie konserwacji z agregatów prądotwórczych z silnikami wysokoprężnymi i gazowymi 83 10.2.1 Usuwanie konserwacji przed uruchomieniem 83 11 Opakowanie 11.1 Rodzaje opakowań 85 11.2 Opakowanie klimatyczne budowa 86 11.3 Opakowanie klimatyczne zakładanie 89 11.4 Opakowanie klimatyczne kontrola i naprawa 94 11.5 Karta monitoringu silników z opakowaniem klimatycznym 95 12 Układ oczyszczania spalin konserwacja i ponowna konserwacja 12.1 Wstęp 96 12.2 Układ DPF i układ DOC 97 12.3 Układ SCR 98 12.3.1 Układ dozowania oraz zbiornik wodnego roztworu mocznika 98 12.3.2 Przerwy w eksploatacji 99 12.3.3 Konserwacja i ponowna konserwacja 100 12.3.4 Uruchamianie 102 12.3.5 Czujniki 103 12.4 Katalizator do gazowych agregatów prądotwórczych serii 4000 i 400 104 13 Przegląd zmian 13.1 Przegląd zmian w stosunku do wersji poprzedniej 105 14 Załącznik 14.1 Indeks 106 DCL-ID: 0000014930-002 4 Spis treści A001070/01Z 2016-11

1 Informacie ogólne 1.1 Wskazówki dotyczące stosowania i obowiązywania przepisów dotyczących konserwacji oraz ponownej konserwacji Stosowane symbole i konwencje zapisu Należy przestrzegać następujących, wyróżnionych w tekście poleceń: Symbol ten wskazuje na zalecenia, prace i czynności, które należy wykonać, aby uniknąć zagrożenia dla ludzi, jak również uszkodzenia lub zniszczenia materiału. Wskazówka: Wskazówka informuje o tym, kiedy podczas wykonywania pracy należy przestrzegać zaleceń specjalnych. Aktualność niniejszej publikacji Aktualny stan zmian przedłożonych przepisów dotyczących konserwacji można znaleźć w przeglądzie zmian ( Strona 105). Przepisy dotyczące konserwacji są w razie potrzeby zmieniane lub uzupełniane. Przed użyciem należy się upewnić, czy jest to najnowsza dostępna wersja. Przed zastosowaniem tych przepisów należy skonsultować się z serwisem firmy MTU Friedrichshafen GmbH lub MTU Onsite Energy, w celu upewnienia się, czy posiadana wersja jest najnowszą wersją publikacji (numer publikacji A001070/..). W przypadku pytań pomoc oferują konsultanci firmy MTU. Dokumenty współobowiązujące Przepisy dotyczące konserwacji producenta przekładni Dokumentacja silnika lub agregatu prądotwórczego Karty bezpieczeństwa środków konserwujących Aktualne przepisy MTU dot. materiałów eksploatacyjnych Obowiązywanie przepisów dotyczących konserwacji W niniejszych przepisach dotyczących konserwacji określone są wszystkie media do konserwacji/ponownej konserwacji (środki konserwujące), jak również wytyczne dotyczące usuwania konserwacji oraz opakowania z silników oraz agregatów prądotwórczych firmy MTU. TIM-ID: 0000034401-003 A001070/01Z 2016-11 Informacie ogólne 5

Przepisy dotyczące konserwacji odnoszą się do następujących produktów: wszystkich silników wysokoprężnych i gazowych firmy MTU Friedrichshafen GmbH, silników przechowywanych, silników zamontowanych bez uruchamiania, silników używanych, których eksploatacja została na dłuższy czas przerwana, np. w wyniku zwykłego unieruchomienia silnika, ze względu na planowane terminy konserwacji lub też nieplanowane naprawy. Wysokoprężne agregaty prądotwórcze z silnikami MTU serii 1600, 2000, 4000 firmy MTU Onsite Energy Agregaty prądotwórcze przechowywane jako rezerwa Zamontowane agregaty prądotwórcze bez uruchamiania Agregaty prądotwórcze w użyciu o dłuższych czasach przestojów, takich jak np. normalne przerwy eksploatacyjne, przerwy eksploatacyjne na czas planowanych prac konserwacyjnych lub nieplanowanych napraw Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami MTU serii 400 oraz 4000 firmy MTU Onsite Energy Agregaty prądotwórcze przechowywane jako rezerwa Zamontowane agregaty prądotwórcze bez uruchamiania Agregaty prądotwórcze w użyciu o dłuższych czasach przestojów, takich jak np. normalne przerwy eksploatacyjne, przerwy eksploatacyjne na czas planowanych prac konserwacyjnych lub nieplanowanych napraw Zakres konserwacji lub też konserwacji ponownej jest taki sam w przypadku wszystkich typów silników oraz agregatów prądotwórczych. Podczas wykonywania konserwacji kompletnych agregatów należy dodatkowo przestrzegać przepisów producenta przekładni dot. konserwacji komponentów, np. przekładni, prądnicy, podgrzewacza i sprzęgieł. Oprócz przepisów dotyczących konserwacji należy również przestrzegać odnośnej dokumentacji silnika lub agregatu prądotwórczego. Prace i kontrole podczas przerwy w eksploatacji oraz przed ponownym uruchomieniem należy wykonać zgodnie z dokumentacją. Opisane poniżej działania ograniczają się do silników oraz agregatów prądotwórczych firmy MTU Wyjątek: W przypadku serii 1800 uwzględniany jest cały PowerPack. Gwarancja Zastosowanie dopuszczonych środków konserwujących, zarówno na podstawie wskazania ich nazwy, jak też odpowiednio przytoczonej specyfikacji, stanowi składnik warunków gwarancyjnych. Dostawca środków konserwujących jest odpowiedzialny na całym świecie za taką samą jakość wymienionych produktów. Firmy MTU Friedrichshafen GmbH oraz MTU Onsite Energy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności w przypadku niezgodnego z przeznaczeniem lub z przepisami zastosowania dopuszczonych przez nie środków konserwujących. Użytkownik wymienionych w nich produktów jest zobowiązany do samodzielnego zasięgnięcia informacji na temat obowiązujących przepisów. Ponieważ terminy ponownej konserwacji, oprócz medium, zależą także od warunków przechowywania oraz rodzaju opakowania, w przypadku nieprawidłowego przechowywania lub opakowania wykluczone są świadczenia z tytułu gwarancji. Zasady te wynikają z informacji producenta, postanowień prawnych oraz zasad technicznych, obowiązujących w danym kraju. Ponieważ w różnych krajach mogą występować duże różnice, nie jest możliwe w ramach niniejszych przepisów dotyczących środków konserwujących ogólnoobowiązujące stwierdzenie co do zasad, jakich należy przestrzegać. Użytkownik produktów wymienionych w niniejszych przepisach dot. materiałów eksploatacyjnych jest więc zobowiązany do samodzielnego zasięgnięcia informacji na temat obowiązujących przepisów. Firma MTU nie ponosi odpowiedzialności w przypadku zastosowania dopuszczonych środków konserwacyjnych niezgodnie z przeznaczeniem lub przepisami. TIM-ID: 0000034401-003 Zarejestrowane znaki towarowe Wszystkie nazwy marek zarejestrowanego znaku towarowego określonego producenta. 6 Informacie ogólne A001070/01Z 2016-11

1.2 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące sposobu postępowania ze środkami konserwującymi Środki konserwujące, przeznaczone do urządzeń napędowych, mogą być niebezpieczne. Obchodząc się z tymi materiałami, jak również składując je i utylizując, należy przestrzegać odpowiednich zasad. Zasady te wynikają z informacji producenta, postanowień prawnych oraz zasad technicznych, obowiązujących w danym kraju. Ponieważ w różnych krajach mogą występować duże różnice, nie jest możliwe w ramach niniejszych przepisów dotyczących środków konserwujących ogólnoobowiązujące stwierdzenie co do zasad, jakich należy przestrzegać. Użytkownik wymienionych w nich produktów jest więc zobowiązany do samodzielnego zasięgnięcia informacji na temat obowiązujących przepisów. Firmy MTU Friedrichshafen GmbH lub też MTU Onsite Energy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności w przypadku niezgodnego z przeznaczeniem lub z przepisami zastosowania dopuszczonych przez nie środków konserwujących. TIM-ID: 0000019166-002 A001070/01Z 2016-11 Informacie ogólne 7

2 Konserwacja i ponowna konserwacja 2.1 Wskazówki dotyczące konserwacji i ponownej konserwacji Konserwacja Jako konserwacja określana jest: pierwsza konserwacja, konserwacja silnika lub agregatu prądotwórczego, będącego w eksploatacji przed wyłączeniem na dłuższy czas z eksploatacji. Przed dostarczeniem z fabryki wszystkie silniki produkcji MTU są z reguły poddawane pierwszej konserwacji zgodnie z przepisem MTV 5073 (nie dotyczy silników serii 400). Procedura ta wykonywana jest zwykle podczas odbioru na stanowisku kontrolnym. W przypadku dłuższych przerw w eksploatacji obrobione, niechronione powierzchnie, jak np. powierzchnie gładzi cylindrowej, są podatne na korozję, dlatego też należy je zakonserwować. Wykonywanie konserwacji odbywa się w sposób analogiczny do postępowania podczas ponownej konserwacji. Zakres konserwacji zależy od okresu wyłączenia z eksploatacji. Agregaty prądotwórcze, silniki wyłączane z eksploatacji i silniki przeznaczone do planowanego remontu generalnego należy zakonserwować bezpośrednio po ostatnim użyciu. Obiegi chłodzenia należy zakonserwować z zasady po spuszczeniu płynu chłodzącego. Z konserwacji można zrezygnować tylko wtedy, gdy płyn chłodzący pozostanie w obiegu płynu chłodzącego. Konserwację należy ponawiać w regularnych odstępach czasu (ponowna konserwacja). Ponowna konserwacja Jako ponowną konserwację określa się odświeżanie istniejącej już konserwacji w zalecanych odstępach czasu (przedziały). Rozróżnia się przedziały czasu dla konserwacji wewnętrznej i zewnętrznej, jak również w przypadku konserwacji wewnętrznej według różnych mediów (olej, paliwo, płyn chłodzący) i stanów napełnienia. Terminy ponownej konserwacji, patrz ( Strona 25) oraz ( Strona 26) Ponieważ terminy ponownej konserwacji, oprócz medium, zależą także od warunków przechowywania oraz rodzaju opakowania, w przypadku nieprawidłowego przechowywania lub opakowania wykluczone są świadczenia z tytułu gwarancji. Warunki przechowywania i transportu, patrz ( Strona 23). Środki konserwujące Okres żywotności, bezpieczeństwo eksploatacji oraz działanie urządzeń napędowych zależą w dużej mierze od stosowanych materiałów eksploatacyjnych i środków konserwujących. Dlatego też nadzwyczaj ważny jest prawidłowy dobór i sposób obchodzenia się z materiałami eksploatacyjnymi i środkami konserwującymi. Do konserwacji i ponownej konserwacji silników firmy MTU mogą być używane tylko środki konserwujące, dopuszczone w niniejszych przepisach dotyczących konserwacji ( Strona 14). TIM-ID: 0000034402-002 8 Konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

Wymogi dotyczące dokumentacji Osoby wykonujące prace mają obowiązek udokumentować (ponowną) konserwację, usuwanie konserwacji oraz monitorowanie silnika w opakowaniu klimatycznym: Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji silników ( Strona 10) Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji agregatów prądotwórczych ( Strona 12) Instrukcja dot. usuwania konserwacji w przypadku opakowań klimatycznych ( Strona 82) Karta monitoringu dla silników z opakowaniem klimatycznym ( Strona 95) TIM-ID: 0000034402-002 A001070/01Z 2016-11 Konserwacja i ponowna konserwacja 9

2.2 Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji silników Wszystkie wykonane prace konserwacyjne należy zaznaczyć na poniższej karcie kontrolnej. W przypadku silników, które są składowane na gwarancji producenta, należy wypełnić kartę monitoringu ( Strona 95) i przed uruchomieniem w stosownym czasie odesłać do firmy MTU Friedrichshafen GmbH. Prawidłowe wykonanie prac opisanych w przepisach konserwacji powinna potwierdzić na tym formularzu osoba wykonująca prace. Typ silnika: Nr silnika: Data odbioru: Wykonane prace Data Nazwa Układ smarowania Zakonserwowany olejem konserwującym Zastosowana marka oleju:... Układ paliwowy Zakonserwowany środkiem konserwującym Filtr paliwa, filtr wstępny i przewody paliwowe nie są opróżnione Zastosowany środek konserwujący:... Układ chłodzenia, napełniony Zakonserwowany przygotowanym płynem chłodzącym Płyn chłodzący nie został spuszczony Stosowany płyn chłodzący:... Układ chłodzenia, nienapełniony Zakonserwowany dopuszczonym środkiem antykorozyjnym do konserwacji wewnętrznej układu chłodzenia Środek antykorozyjny spuszczony Zastosowany środek antykorozyjny:... Komora spalania Zakonserwowany olejem konserwującym Zastosowana marka oleju:... Części odkryte Powleczone środkiem antykorozyjnym Otwory silnika są zamknięte zgodnie z przepisami Wszystkie elementy, które nie mogą zostać pokryte farbą (jak koło zamachowe, wieniec zębaty rozrusznika, zębnik rozrusznika, jak również odkryte części układu regulacji i ew. odkryty kołnierz sprzęgła generatora trójfazowego) należy powlec środkiem antykorozyjnym za pomocą pędzelka. Zastosowany środek antykorozyjny:... Silnik został zakonserwowany w sposób prawidłowy zgodnie z przepisami. Ponowną konserwację przeprowadzono zgodnie z przepisami. TIM-ID: 0000034400-002 Tabela 1: 10 Konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

Dalsze sposoby postępowania 1. Po zakończeniu prac konserwacyjnych umieścić wypełniony arkusz kontrolny w plastikowej koszulce. 2. Zamknąć otwartą krawędź koszulki i zamocować koszulkę na silniku w dobrze widocznym miejscu. 3. Niniejszy arkusz kontrolny należy przechowywać wraz z silnikiem aż do usunięcia konserwacji i w odpowiednim czasie przed uruchomieniem przesłać do firmy MTU Friedrichshafen GmbH. TIM-ID: 0000034400-002 A001070/01Z 2016-11 Konserwacja i ponowna konserwacja 11

2.3 Arkusz kontrolny konserwacji i ponownej konserwacji agregatów prądotwórczych Wszystkie wykonane prace konserwacyjne należy zaznaczyć na poniższej karcie kontrolnej. W przypadku agregatów prądotwórczych, które są składowane na gwarancji producenta, należy wypełnić kartę monitoringu ( Strona 95) i przed uruchomieniem w stosownym czasie odesłać do firmy MTU Onsite Energy. Prawidłowe wykonanie prac opisanych w przepisach konserwacji powinna potwierdzić na tym formularzu osoba wykonująca prace. Oznaczenie typu agregatu prądotwórczego: Numer agregatu prądotwórczego: Data odbioru: Wykonane prace Data Nazwa Układ oleju smarowego Zakonserwowany olejem konserwującym. Zastosowana marka oleju:... Otwór pompy oleju smarowego (jeśli jest zamontowana) jest uszczelniony. Układ paliwowy Zakonserwowany środkiem konserwującym. Filtr paliwa, filtr wstępny, chłodnica i przewody paliwowe nie są opróżnione. Zastosowany środek konserwujący:... Układ chłodzenia, napełniony Zakonserwowany przygotowanym płynem chłodzącym. Układ chłodzenia należy napełnić do poziomu powyżej dolnej krawędzi króćca wlewy płynu chłodzącego (jeśli jest zamontowany). Płyn chłodzący nie został spuszczony. Zastosowany płyn chłodzący:... Układ chłodzenia, nienapełniony Zakonserwowany dopuszczonym środkiem antykorozyjnym do konserwacji wewnętrznej układu chłodzenia. Środek antykorozyjny został spuszczony Zastosowany środek antykorozyjny:... Komora spalania Zakonserwowany olejem konserwującym. Zastosowana marka oleju:... Zewnętrzne części elektryczne, jeśli są zamontowane Wszystkie podzespoły z zasilaniem zewnętrznym są pozbawione zasilania. Dotyczy to np. następujących urządzeń: Prostownik do akumulatorów Panel obsługi Wyłącznik mocy sprężyna jest zwolniona Automatyczny przełącznik zasilania sprężyna jest zwolniona Podzespoły układu paliwowego i układu chłodzenia Akumulatory rozruchowe są odłączone i wymontowane. TIM-ID: 0000071536-001 12 Konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

Wykonane prace Data Nazwa Części odkryte Nielakierowane, odkryte części, takie jak koło zamachowe, wieniec zębaty rozrusznika, zębnik rozrusznika, odkryte przyłącza podzespołów elektrycznych zostały pokryte środkiem antykorozyjnym. Zastosowany środek antykorozyjny:... Odkryte kołnierze, wały, tarcze zabierakowe oraz przyłącza na generatorze pokryte środkiem antykorozyjnym. Środek antykorozyjny, zastosowany do konserwacji generatora:... Różne Pozostałe otwory silnika zostały uszczelnione zgodnie z przepisami. Łożyska generatora są nasmarowane. Zastosowany smar:... Agregat prądotwórczy jest zakonserwowany zgodnie z przepisami. Ponowną konserwację przeprowadzono zgodnie z przepisami. Dalsze sposoby postępowania 1. Po zakończeniu prac konserwacyjnych umieścić wypełniony arkusz kontrolny w plastikowej koszulce. 2. Zamknąć otwartą krawędź koszulki i zamocować koszulkę na silniku w dobrze widocznym miejscu. 3. Niniejszy arkusz kontrolny należy przechowywać wraz z silnikiem aż do usunięcia konserwacji i w odpowiednim czasie przed uruchomieniem przesłać do firmy MTU Onsite Energy. TIM-ID: 0000071536-001 A001070/01Z 2016-11 Konserwacja i ponowna konserwacja 13

3 Dopuszczone środki konserwujące 3.1 Wymogi dotyczące środków konserwujących W niniejszych przepisach dotyczących konserwacji określone są wszystkie środki konserwujące do konserwacji/ponownej konserwacji silników firmy MTU. Środki konserwujące podzielone są na grupy dla określonych obszarów zastosowania: Oleje do pierwszej eksploatacji i środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej obiegu płynu chłodzącego Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej układu paliwowego Środki antykorozyjne do konserwacji komory spalania Środki antykorozyjne do konserwacji zewnętrznej Normy kontrolne dla środków konserwujących Podczas oceny i doboru środków konserwujących dla silników firmy MTU stosowane są następujące normy kontrolne: Norma kontrolna DIN EN ISO ASTM IP Oznaczenie Deutsches Institut für Normung (Niemiecki Instytut Normalizacji) Normy Europejskie Norma międzynarodowa American Society for Testing and Materials Institute of Petroleum Dopuszczenie środków konserwujących Do konserwacji i ponownej konserwacji silników firmy MTU mogą być używane tylko środki konserwujące, dopuszczone w niniejszych przepisach dotyczących konserwacji. Warunki dotyczące dopuszczenia środków konserwujących określone są w normach dostaw firmy MTU (MTL): MTL 5051 dla oleju do pierwszej eksploatacji i oleju konserwującego MTL 5052 dla środka antykorozyjnego do konserwacji zewnętrznej MTL 5048 dla środka chroniącego przed korozją i zamarzaniem do konserwacji zewnętrznej napełnionego obiegu płynu chłodzącego Akceptacja środka konserwującego potwierdzana jest producentowi na piśmie. Wskazówka dot. uruchamiania Przed uruchomieniem silnik należy poddać zabiegowi usunięcia konserwacji ( Strona 81). TIM-ID: 0000034403-002 14 Dopuszczone środki konserwujące A001070/01Z 2016-11

3.2 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej 3.2.1 Środek antykorozyjny do obiegu oleju i komory spalania Media wskazane w poniższej tabeli nadają się, poza jednym wyjątkiem, zarówno do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju, jak również do konserwacji komory spalania. UWAGA: Shell Rimula R6 ME 5W-30 nie może być używany do konserwacji komory spalania. Titan EM 4599 może być stosowany do konserwacji tylko w przypadku silników gazowych do maks. czasu pracy 25 h. Wszystkie pozostałe, wymienione na liście oleje konserwacyjne do silników gazowych, są dopuszczone jedynie do przepłukiwania silnika gazowego w celu konserwacji. Podczas uruchamiania silnika gazowego należy zastąpić olej dopuszczonym olejem (patrz aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące eksploatacji). TIM-ID: 0000034388-002 Producent Nazwa marki Numer materiału Cepsa Lubricantes S.A. Cepsa Rodaje Y Proteccion SAE 30 Uwagi Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy zgodnie z kategorią oleju 1 Exxon Mobil Mobilarma 524 Olej konserwujący: dopuszczony tylko do przebiegu konserwującego Fuchs SRS Schmierstoff Vertrieb GmbH Titan Universal HD 30 MTU Titan EM 4599 SRS Antikorrol M Plus SAE 30 SRS Motorenöl O-236 SAE 15W-40 SRS Antikorrol MLA SAE 10W-40 X00058057 (beczka) X00013236 (cysterna) X00069220 (beczka) X00058336 (beczka) X00058338 (cysterna) X00057300 Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy zgodnie z kategorią oleju 2 Zastosowanie specjalne: dopuszczony tylko do silników gazowych, eksploatacja silnika z tym olejem maks. 25 h Klasa SAE 40 z rozszerzoną ochroną antykorozyjną Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy zgodnie z kategorią oleju 2 Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy zgodnie z kategorią oleju 2 Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy kategorii 3.1 (Low Saps) z dodatkową ochroną antykorozyjną x x x x x x x Przydatność do konserwacji silników Napełniony Nienapełniony x x x x x x x A001070/01Z 2016-11 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej 15

Producent Nazwa marki Numer materiału Shell Shell Running-In Oil 7294 SAE 30 Shell Rimula R6 ME 5W-30 Shell Rimula R6LM (SL1407) SAE10W-40 Uwagi Olej konserwujący: dopuszczony tylko do przebiegu konserwującego X00009123 X00058058 (beczka) X00065012 Zastosowanie specjalne: dopuszczony tylko dla serii 1800PP Olej silnikowy zgodnie z kategorią oleju 3 bez podwyższonej ochrony antykorozyjnej Odporny na pełne obciążenie olej silnikowy kategorii 3.1 (Low Saps) z dodatkową ochroną antykorozyjną x Przydatność do konserwacji silników Napełniony Nienapełniony x x x x Tabela 2: Środek antykorozyjny do obiegu oleju i komory spalania w silnikach wysokoprężnych oraz gazowych x Nadaje się do konserwacji silników Nie nadaje się do konserwacji silników TIM-ID: 0000034388-002 16 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej A001070/01Z 2016-11

TIM-ID: 0000034389-002 3.2.2 Środek antykorozyjny do obiegu oleju Producent Nazwa marki Numer materiału BASF BASF Valvoline Glysacorr P113*) (wodny) Glysacorr P113 Frostschutz*) (na bazie glikolu propylenowego) Zerex P113*) (wodny) X00046660 X00065818 Uwagi Stężenie użytkowe 9 do 11% obj. Optymalna ochrona przed korozją w przypadku spuszczania < 40 C Zredukowane działanie ochrony antykorozyjnej podczas spuszczania na gorąco 100 h maksymalnego czasu eksploatacji Nie nadaje się jako płyn chłodzący do silnika! Stężenie użytkowe 40 do 50% obj. Optymalna ochrona przed korozją w przypadku spuszczania < 40 C Zredukowane działanie ochrony antykorozyjnej podczas spuszczania na gorąco 100 h maksymalnego czasu eksploatacji Środek zapobiegający zamarzaniu Do -16 C przy 40% obj. Do -28 C przy 50% obj. Nie nadaje się jako płyn chłodzący do silnika! Stężenie użytkowe 9 do 11% obj. Optymalna ochrona przed korozją w przypadku spuszczania < 40 C Zredukowane działanie ochrony antykorozyjnej podczas spuszczania na gorąco 100 h maksymalnego czasu eksploatacji Nie nadaje się jako płyn chłodzący do silnika! Przydatność do konserwacji silników Napełniony Nienapełniony x x x A001070/01Z 2016-11 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej 17

Producent Nazwa marki Numer materiału Valvoline Houghton Deutschland GmbH Różne Zerex P113 Frostschutz*) (na bazie glikolu propylenowego) Oil 9156*) (emulsja) Wszystkie dopuszczone dla danej serii środki antykorozyjne, zapobiegające zamarzaniu, zgodnie z obowiązującymi przepisami dot. materiałów eksploatacyjnych Uwagi Stężenie użytkowe 40 do 50% obj. Optymalna ochrona przed korozją w przypadku spuszczania < 40 C Zredukowane działanie ochrony antykorozyjnej podczas spuszczania na gorąco Środek zapobiegający zamarzaniu Do -16 C przy 40% obj. Do -28 C przy 50% obj. Nie nadaje się jako płyn chłodzący do silnika! X00056749 Stężenie użytkowe 1 do 2% obj. Przed napełnieniem właściwym płynem chłodzącym silnik, silnik należy wypłukać Wyjątek: Jeśli Oil 9156 jest dopuszczony dla danej serii jako dodatek do płynu chłodzącego (patrz zobowiązujące przepisy dot. materiałów eksploatacyjnych) Silnik może być następnie eksploatowany z zastosowaniem tego płynu chłodzącego. Warunek: Środek antykorozyjny, zapobiegający zamarzaniu, jest dopuszczony do eksploatacji z silnikiem Nie przekroczono terminy przydatności Przydatność do konserwacji silników Napełniony Nienapełniony x x x Tabela 3: Środek antykorozyjny do obiegu płynu chłodzącego silników wysokoprężnych i gazowych x Nadaje się do konserwacji silników Nie nadaje się do konserwacji silników *) Określany poniżej jako płyn wypełniający, patrz Informacja W przeciwieństwie do płynów chłodzących płyny wypełniające chronią obieg płynu chłodzącego przed korozją także po spuszczeniu. Płyny wypełniające mogą zawierać również lotne inhibitory korozji. Z tego powodu należy zwracać uwagę na to, aby układy obiegu płynu chłodzącego były zawsze szczelnie zamknięte. Dzięki temu inhibitory nie będą mogły przedostać się do otoczenia, i dzięki temu nie nastąpi również zmniejszenie skuteczności działania antykorozyjnego. TIM-ID: 0000034389-002 18 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej A001070/01Z 2016-11

Wodne środki antykorozyjne oraz emulsję nie są dopuszczone do konserwacji silników w stanie napełnionym. Powód: Brak ochrony przed zamarzaniem i podatność na skażenie mikrobiologiczne Jeśli dla danej serii nie jest dopuszczony żaden środek antykorozyjny i zapobiegający zamarzaniu, z listy środków dopuszczonych dla serii 4000/z zawartością metali lekkich można wybrać odpowiedni dodatek do płynu chłodzącego (patrz odpowiednie przepisy dot. materiałów eksploatacyjnych A001061/xx). Należy jednakże pamiętać o tym, aby przed podjęciem eksploatacji silnika wymienić ten płyn chodzący na taki, który zgodnie z przepisami dot. materiałów eksploatacyjnych jest dopuszczony dla danej serii. W przypadku serii, dla których dozwolone jest wyłącznie stosowanie emulsji, przechowywanie w stanie napełnionym środkiem antykorozyjnym i zapobiegającym zamarzaniu jest niedozwolone. Do mieszania z płynem chłodzącym wzgl. płynem wypełniającym można stosować tylko czystą wodę o następującej jakości: Parametr Minimum Maksimum Suma berylowców (twardość wody) 0 mmol/l (0 d) Wartość ph w temp. 20 C 6,5 8,0 2,7 mmol/l (15 d) Jony chlorków 100 mg/l Jony siarczanów 100 mg/l Suma anionów 200 mg/l Bakterie 10 3 KBE*/ml Grzyby, drożdże *KBE : (jednostki tworzące kolonie) Są dozwolone Jeśli wartości graniczne wody zostaną przekroczone, można dolać np. wody odsolonej, aby zmniejszyć twardość wzgl. zawartość soli. TIM-ID: 0000034389-002 A001070/01Z 2016-11 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej 19

3.2.3 Środki antykorozyjne do układu paliwowego Silniki wysokoprężne Producent Nazwa marki Numer materiału SRS Schmierstoff Vertrieb GmbH SRS Calibration Fluid X00057309 Uwagi Olej kontrolny zgodny z DIN ISO 4113 Shell V - Oil 1404 Olej kontrolny zgodny z DIN ISO 4113 Olej napędowy B0*) X00056047 Bez biodiesla x SRS Schmierstoff Vertrieb GmbH Fuchs Olej napędowy B0*) + 9 do 13% SRS Antikorrol M Plus SAE 30 Olej napędowy B0*) + 9 do 13% Titan Universal HD MTU X00056047 X00058336 X00058338 X00056047 X00058057 X00013236 Bez biodiesla Bez biodiesla Tabela 4: Środki antykorozyjne do układu paliwowego w silnikach wysokoprężnych x Nadaje się do konserwacji silników Nie nadaje się do konserwacji silników *) Patrz Informacja x x x Przydatność do konserwacji silników Napełniony Nienapełniony B0 to olej napędowy zgodny DIN EN 590 bez biodiesla. Paliwo zgodne z normą DIN EN 590 (określaną również jako B7) zawiera zwykle dodatek rzędu 7% biodiesla i nie może służyć do konserwacji. Silniki gazowe (gaz ziemny i biogaz) Po wyłączeniu silnika można przyjąć, że w całym układzie paliwowym znajduje się jedynie powietrze. Jeśli nawet w silniku pozostaną jeszcze niewielkie ilości gazu, nie mają one działania korozyjnego. Dlatego też konserwacja nie jest konieczna. Należy jednakże zwracać uwagę na to, aby pomiędzy chłodnicą mieszanki i głowicą cylindrów nie było wilgoci. Jeśli występuje tam wilgoć, silnik należy włączyć na 2 do 3 godzin z obciążeniem częściowym. Dopuszczone gazy zostały ujęte w aktualnych przepisach dot. materiałów eksploatacyjnych. x x x x x TIM-ID: 0000034397-002 20 Środki antykorozyjne do konserwacji wewnętrznej A001070/01Z 2016-11

3.3 Środki antykorozyjne do konserwacji zewnętrznej W celu zakonserwowania powłoki zewnętrznej silnika, wszystkie odkryte części należy pokryć środkiem antykorozyjnym. Po wyparowaniu środka rozpuszczalnikowego tworzy on woskową powłokę ochronną. Producent Nazwa marki Numer materiału Uwagi Castrol Ltd. Rustilo 181 Woskowa powłoka ochronna Rustilo Tarp CFX (BFX w USA) Valvoline Oel Tectyl 846 K 19 X00057275 X00057276 Żelowa powłoka ochronna Woskowa powłoka ochronna Dinol Dinitrol 975 X00067205 Woskowa powłoka ochronna Henkel Teroson WX 210 X00067290 Woskowa powłoka ochronna, poprzednia nazwa Multi Wax Spray Tabela 5: Środki antykorozyjne do konserwacji zewnętrznej silników wysokoprężnych oraz gazowych Wymóg ponownej konserwacji Patrz terminy ponownej konserwacji ( Strona 23) TIM-ID: 0000034391-002 A001070/01Z 2016-11 Dopuszczone środki konserwujące 21

3.4 Środki konserwujące do podzespołów innych niż silnikowe Producent Nazwa marki Numer materiału Uwagi Exxon Mobil Corporation Mobil Polyrex EM Do łożysk generatora, w razie potrzeby Wymóg ponownej konserwacji Niektóre typy generatorów wymagają obracania co 6 miesięcy ( Strona 27). W przypadku takiej sytuacji należy sprawdzić smarowanie łożysk i ew. uzupełnić olej. TIM-ID: 0000071538-001 22 Dopuszczone środki konserwujące A001070/01Z 2016-11

4 Terminy ponownej konserwacji 4.1 Zależność od warunków przechowywania i rodzaju opakowania Zakonserwowane silniki należy poddać ponownej konserwacji w celu utrzymania ochrony antykorozyjnej. Do ponownej konserwacji należy używać tylko dopuszczonych środków konserwujących ( Strona 14). Terminy ponownej konserwacji zależą od warunków przechowywania oraz rodzaju opakowania. Warunki przechowywania oraz rodzaj opakowania gazowych agregatów prądotwórczych serii 400, patrz ( Strona 75). Przechowywanie Rozróżnia się następujące warunki przechowywania: Przechowywanie Zwykłe Utrudnione Obszary zastosowania Wymogi dotyczące pomieszczeń: Czyste Zamknięte Suche Ogrzewane (bez mrozu) Temperatura pomieszczenia pomiędzy 10 a 40 C Brak dużych wahań temperatury w ciągu kilku godzin Średnia, miesięczna, względna wilgotność powietrza 65% Przechowywanie w otwartej hali Wskazówka: Wszelkie inne warunki przechowywania (np. przechowywanie na wolnym powietrzu) są niedozwolone. Opakowanie Rodzaj opakowania silnika zależy od warunków przechowywania i transportu. TIM-ID: 0000019168-002 Rodzaj opakowania Opakowanie dostępne w handlu Opakowanie klimatyczne Obszary zastosowania W odniesieniu do silników przechowywanych w normalnych warunkach przechowywania przez okres maks. 6 miesięcy Jako opakowanie transportowe do: silników lakierowanych do transportu lądowego lub morskiego w kontenerze silników przeznaczonych do natychmiastowego użytku Do ochrony towarów zagrożonych korozją w utrudnionych warunkach przechowywania Opakowanie klimatyczne może złagodzić trudne warunki przechowywania, ale nie zapewnia ochrony przed mrozem W odniesieniu do silników, wysyłanych transportem lądowym lub morskim, a następnie przechowywanych przez dłuższy czas Do 12 miesięcy opakowanie do transportu morskiego Do 36 miesięcy opakowanie do długotrwałego przechowywania Niedozwolone w przypadku silników z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11 Terminy ponownej konserwacji 23

4.2 Przykłady interpretacji w odniesieniu do silników Terminy wymiany dotyczą zastosowania świeżych mediów o aktualnej dacie produkcji w momencie konserwacji. W razie użycia mediów już przeterminowanych, okres wymiany ulega skróceniu o okres przeterminowania. Przykład 1: silnik z nienapełnionymi obiegami mediów w opakowaniu dostępnym w handlu Zakonserwowany silnik z nienapełnionymi obiegami mediów ma być przechowywany przez 24 miesiące w zamkniętej i zabezpieczonej przed mrozem hali magazynowej. Silnik został umieszczony w opakowaniu dostępnym w handlu. Jaka jest potrzeba ponownej konserwacji? Zastosowanie ma tabela dla silników z nienapełnionymi obiegami mediów ( Strona 26). Nienapełnione obiegi mediów zwykłe warunki przechowywania opakowanie dostępne w handlu: Obieg płynu chłodzącego należy poddawać ponownej konserwacji co 12 miesięcy Układ olejowy, paliwowy oraz komorę spalania należy poddawać ponownej konserwacji co 24 miesiące Konserwację powłoki zewnętrznej silnika (części odkryte) należy ponawiać co 36 miesięcy. Przykład 2: silnik z napełnionymi obiegami mediów w opakowaniu klimatycznym Zakonserwowany silnik z nienapełnionymi obiegami mediów ma być przechowywany przez 60 miesięcy w opakowaniu klimatycznym. Jaka jest potrzeba ponownej konserwacji? Zastosowanie ma tabela dla silników z nienapełnionymi obiegami mediów ( Strona 26). Nienapełnione obiegi mediów opakowanie klimatyczne: Obiegi mediów (oleju, paliwa, płynu chłodzącego) oraz komorę spalania należy poddawać ponownej konserwacji co 36 miesięcy. Konserwację powłoki zewnętrznej silnika (części odkryte) należy ponawiać również co 36 miesięcy. Przed ponownym uruchomieniem zakonserwowanego silnika z napełnionymi obiegami mediów należy sprawdzić, czy wlane środki konserwujące są dopuszczone do eksploatacji w silniku (patrz obowiązujące przepisy dot. środków eksploatacyjnych). Jeśli nie, należy je wymienić na dopuszczone środki eksploatacyjne. TIM-ID: 0000034409-002 24 Terminy ponownej konserwacji A001070/01Z 2016-11

4.3 Terminy ponownej konserwacji w przypadku silników MTU 4.3.1 Silniki z napełnionymi obiegami mediów Terminy ponownej konserwacji dla napełnionych obiegów mediów (olej, paliwo, płyn chłodzący), komory spalania oraz konserwacji zewnętrznej Wskazówki: W przypadku napełnionych obiegów mediów stosowanie opakowania klimatycznego jest niedozwolone. Definicje warunków przechowywania oraz rodzajów opakowań ( Strona 23). Przykłady określania terminów ponownej konserwacji ( Strona 24). W celu uruchomienia silnika należy wykonać wymianę oleju wraz ze zmianą na olej dopuszczony zgodnie z przepisami MTU dot. materiałów eksploatacyjnych (A001061/..). W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. Warunki przechowywania i rodzaj opakowania Termin ponownej konserwacji w miesiącach 6 12 24 36 Wskazówki Napełnione obiegi mediów (olej, paliwo, płyn chłodzący), komora spalania oraz konserwacja zewnętrzna Normalne warunki przechowywania oraz opakowanie dostępne w handlu Obieg oleju X Opakowanie klimatyczne jest w tym Układ paliwowy X przypadku niedozwolone! Obieg płynu Środek konserwacyjny do obiegu oleju: chłodzącego Wszystkie dopusz- X Komora czone dla danej serii X spalania środki antykorozyjne, zapobiegające Konserwacja zew- zamarzaniu, zgodnie z obowiązującymi nętrzna (odkryte częś- X przepisami dot. materiałów eksploatacyjnycci) Tabela 6: Terminy ponownej konserwacji dla napełnionych obiegów mediów, komory spalania oraz konserwacji zewnętrznej TIM-ID: 0000034708-002 A001070/01Z 2016-11 Terminy ponownej konserwacji w przypadku silników MTU 25

4.3.2 Silniki z nienapełnionymi obiegami mediów Terminy ponownej konserwacji dla nienapełnionych obiegów mediów (olej, paliwo, płyn chłodzący), komory spalania oraz konserwacji zewnętrznej Wskazówki: Definicje warunków przechowywania oraz rodzajów opakowań ( Strona 23). Przykłady określania terminów ponownej konserwacji ( Strona 24). W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. Warunki przechowywania i rodzaj opakowania Obieg oleju, paliwa oraz komora spalania Opakowanie normalne i dostępne w handlu Opakowanie normalne i klimatyczne Opakowanie do warunków utrudnionych i klimatyczne Obieg płynu chłodzącego Opakowanie normalne i dostępne w handlu Opakowanie normalne i klimatyczne Opakowanie do warunków utrudnionych i klimatyczne Konserwacja zewnętrzna (odkryte części) Opakowanie normalne i dostępne w handlu / opakowanie klimatyczne Opakowanie do warunków utrudnionych i klimatyczne Termin ponownej konserwacji w miesiącach 6 12 24 36 X X X X X X X X Wskazówki Utrudnione warunki przechowywania bez opakowania klimatycznego są niedozwolone. Utrudnione warunki przechowywania bez opakowania klimatycznego są niedozwolone. Utrudnione warunki przechowywania bez opakowania klimatycznego są niedozwolone. Tabela 7: Terminy ponownej konserwacji dla nienapełnionych obiegów mediów, komory spalania oraz konserwacji zewnętrznej TIM-ID: 0000034715-002 26 Terminy ponownej konserwacji w przypadku silników MTU A001070/01Z 2016-11

4.4 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż silnikowe 4.4.1 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż silnikowe Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż silnikowe zależą od producenta i typu oraz dotyczą przechowywania w zalecanych warunkach przechowywania. Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do gazowych agregatów prądotwórczych serii 400, patrz ( Strona 75). Generator TIM-ID: 0000072022-001 Producent/typ Dotyczy agregatów prądotwórczych serii Termin ponownej konserwacji Zalecane warunki przechowywania Marathon MagnaPlus 1600, 6R Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu bez szybkich zmian temperatury i wilgotności powietrza, aby uniknąć kondensacji Przechowywać pod przykryciem Marathon MagnaMax 1600, 8/10/12V 2000, 12/16/18V 2000 New Design, 12/16/18V 4000, 12/16V Marathon MagnaPower 4000, 16/20V Co 6 mies. Co 6 mies. Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu bez szybkich zmian temperatury i wilgotności powietrza, aby uniknąć kondensacji W nieogrzewanych lub wilgotnych obszarach niezbędne są elementy grzejne w pomieszczeniach. Przechowywać pod przykryciem Odkryte kołnierze, wały, tarcze zabierakowe oraz armatura pokryte środkiem antykorozyjnym Cummins 4000 Co 6 mies. Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu bez szybkich zmian temperatury i wilgotności powietrza, aby uniknąć kondensacji W nieogrzewanych lub wilgotnych obszarach niezbędne są elementy grzejne w pomieszczeniach Przechowywać pod przykryciem Odkryte kołnierze, wały, tarcze zabierakowe oraz armatura pokryte środkiem antykorozyjnym Jeśli generator można obracać, należy obracać wirnik podczas przechowywania każdego miesiąca do najmniej 6 razy. A001070/01Z 2016-11 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż s... 27

Producent/typ Leroy Somer (w przypadku agregatów prądotwórczych z silnikiem wysokoprężnym) Leroy Somer (w przypadku gazowych agregatów prądotwórczych) Dotyczy agregatów prądotwórczych serii 2000 New Design, 12/16/18V 4000, 16/18/20V 400 4000 Termin ponownej konserwacji Zalecane warunki przechowywania Przechowywanie aż do uruchomienia: Przechowywać generator w suchych warunkach (wilgotność < 90%) Aby uniknąć uszkodzenia łożysk, w miejscu przechowywania nie mogą występować silne wibracje. Po dłuższym okresie przechowywania sprawdzić izolację generatora Co 6 mies. Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu bez szybkich zmian temperatury i wilgotności powietrza, aby uniknąć kondensacji W nieogrzewanych lub wilgotnych obszarach niezbędne są elementy grzejne w pomieszczeniach Przechowywać pod przykryciem Odkryte kołnierze, wały, tarcze zabierakowe oraz armatura pokryte środkiem antykorozyjnym W odniesieniu do każdego generatora, unieruchomionego przez czas dłuższy niż sześć miesięcy, należy przeprowadzić wymienione poniżej działania: Łożyska unieruchomionego generatora należy nasmarować podwójną ilością smaru, jaka jest wymagana w przypadku standardowej konserwacji. Co 6 miesięcy należy obrócić układem wału o kilka obrotów. Następnie nałożyć ilość środka smarowego zgodną z wymogami standardowej konserwacji. Akumulator rozruchowy Producent/typ Exide Dotyczy agregatów prądotwórczych serii 1600, 6R/8V 2000, 12/16/18V 4000, 12/16/20V 400 Termin ponownej konserwacji Co 6 mies. Zalecane warunki przechowywania Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu 5 C do 25 C Odłączone i wymontowane Panther 1600, 10/12V Co 6 mies. Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu 5 C do 25 C Odłączone i wymontowane TIM-ID: 0000072022-001 28 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż s... A001070/01Z 2016-11

Producent/typ Varta Dotyczy agregatów prądotwórczych serii 2000 New Design, 12/16/18V Termin ponownej konserwacji Co 12 mies. Zalecane warunki przechowywania Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu 5 C do 25 C Odłączone i wymontowane Optima 4000, 12/16/20V 400 Co 6 mies. Czysty, suchy obszar w zamkniętym pomieszczeniu 5 C do 25 C Odłączone i wymontowane TIM-ID: 0000072022-001 A001070/01Z 2016-11 Terminy ponownej konserwacji w odniesieniu do podzespołów innych niż s... 29

5 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja 5.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 5.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. Wskazówka: Poniższy opis dotyczy silników zamontowanych. Nie są konieczne żadne czynności konserwacyjne. Jeśli są zamontowane, wystarczy zamknąć klapy szybkiego zamykania. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w silniku. Jeśli konieczne jest spuszczenie środków eksploatacyjnych, należy zastosować sposób postępowania dotyczący przechowywania z nienapełnionymi obiegami mediów ( Strona 34). TIM-ID: 0000019171-002 30 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

5.1.2 Przerwa w eksploatacji od 1 do 3 mies. Wskazówka: Poniższy opis dotyczy w takim samym stopniu zarówno zamontowanych, jak też wymontowanych silników wysokoprężnych. Jeśli przewidziany jest demontaż silnika, czynności konserwacyjne należy wykonać przed jego zdemontowaniem. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. Przed uruchomieniem silnika należy pamiętać o tym, aby ponownie wykonać zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Silnik nie może być eksploatowany ze środkiem zapobiegającym zamarzaniu, jeśli dopuszczone są tylko wodne dodatki do płynu chłodzącego. Informację, jakie dodatki do płynu chłodzącego są dopuszczone dla danego silnika lub danego zastosowania, należy sprawdzić w odpowiednich przepisach dot. materiałów eksploatacyjnych. Sposób zamykania otworów jest różny w zależności od tego, czy silnik jest zamontowany czy wymontowany. TIM-ID: 0000034721-002 Konserwacja Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Zamykanie otworów w zamontowanym silniku Zamykanie otworów w zdemontowanym silniku Przebieg konserwacji 1. Rozgrzać silnik do temperatury roboczej. 2. Podwyższyć prędkość obrotową silnika na ok. 30 sekund do znamionowej prędkości obrotowej, a następnie wyłączyć. Silnika nie wolno potem więcej uruchamiać. 3. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w silniku. W tym okresie nie są konieczne w komorze spalania żadne czynności konserwacyjne W tym okresie nie są konieczne żadne czynności konserwacyjne w odniesieniu do odkrytych części (konserwacja zewnętrzna). Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza spalania (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza spalania (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Obieg płynu chłodzącego Obieg paliwa Obieg oleju smarowego Obieg oleju hydraulicznego Elektryczne połączenia wtykowe A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 31

5.1.3 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 miesięcy Wskazówka: Poniższy opis dotyczy w takim samym stopniu zarówno zamontowanych, jak też wymontowanych silników wysokoprężnych. Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25) Jeśli przewidziany jest demontaż silnika, czynności konserwacyjne należy wykonać przed jego zdemontowaniem. Jeśli dostępność w celu wykonania czynności konserwacyjnych w stanie zmontowanym jest niewystarczająca, zastosować jedno z poniższych działań: Wymontować silnik i zamontować na stanowisku kontrolnym lub w hamowni. W celu wybrania odpowiedniego rozwiązania skontaktować się z konsultantem MTU. Sposób zamykania otworów jest różny w zależności od tego, czy silnik jest zamontowany czy wymontowany. Konserwacja Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby oczyścić silnik. 2. Pozostawić olej silnikowy w silniku, jeśli jest to olej dopuszczony do konserwacji ( Strona 15). W przeciwnym razie wymienić wlany olej silnikowy na dopuszczony olej konserwacyjny wzgl. wykonać pierwsze napełnienie przy użyciu tego oleju. 3. Napełnić układ paliwowy dopuszczonym paliwem ( Strona 20). W razie potrzeby wlane już, lecz nienadające się do przechowywania silnika paliwo należy wymienić. 4. W razie potrzeby spuścić płyn chłodzący i wlać dopuszczony środek antykorozyjny i zapobiegający zamarzaniu wzgl. pozostawić środek już obecny w obiegu płynu chłodzącego( Strona 17). 5. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn chłodzący musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 6. Wyłączyć silnik. 7. Wszystkie media pozostają w układzie. Obiegi mediów muszą być całkowicie napełnione. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Wlać środek do pierwszej eksploatacji, zabezpieczający przed korozją, przynajmniej do znacznika Min. ( Strona 15) 3. Zdjąć pokrywę wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 4. Otworzyć dostęp do rury powietrza doładowującego. Można to zrobić demontując układ zapłonowy, czujniki, pokrywy lub rury. Dostęp do rury powietrza doładowującego musi być w każdym razie możliwy za chłodnicą powietrza doładowującego, za filtrem dokładnym filtrem ciśnieniowym/filtrem powietrza oraz za turbosprężarką napędzaną spalinami. 5. Obrócić rozgrzanym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego.silnik nie może się uruchomić. W tym celu: W przypadku regulatorów mechanicznych nacisnąć dźwignię zatrzymania. W przypadku regulatorów elektronicznych wyciągnąć wtyczki X4 z wiązki przewodów wtryskiwaczy. 6. Podczas obracania silnikiem, wtryskiwać olej do pierwszej eksploatacji, zabezpieczający przed korozją przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza doładowującego ( Strona 15). 7. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 8. Zamknąć dostęp do rur powietrza doładowującego. TIM-ID: 0000034724-002 32 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

Konserwacja Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Zamykanie otworów w zamontowanym silniku Zamykanie otworów w zdemontowanym silniku Przebieg konserwacji Odkryte, zewnętrzne silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej( Strona 21). Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza zasysanego (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza zasysanego (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Obieg płynu chłodzącego Obieg paliwa Obieg oleju smarowego Obieg oleju hydraulicznego Elektryczne połączenia wtykowe TIM-ID: 0000034724-002 A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 33

5.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 5.2.1 Przerwa w eksploatacji do 3 mies. Wskazówka: Poniższy opis dotyczy w takim samym stopniu zarówno zamontowanych, jak też wymontowanych silników wysokoprężnych. Jeśli przewidziany jest demontaż silnika, czynności konserwacyjne należy wykonać przed jego zdemontowaniem. Sposób zamykania otworów jest różny w zależności od tego, czy silnik jest zamontowany czy wymontowany. Zamykanie obiegów mediów należy wykonać bezpośrednio po spuszczeniu mediów. Konserwacja Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby oczyścić silnik. 2. Spuścić płyn chłodzący (jeśli jest w obiegu) i zutylizować. 3. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). Wskazówka: aby obejść proces płukania podczas napełniania płynem chłodzącym w celu uruchomienia, zaleca się zastosowanie płynu wypełniającego Glysacorr P 113 zamiast emulgowalnego oleju chroniącego przed korozją Oil 9156. 4. Napełnić całkowicie układ paliwowy. Użyć do tego celu środka antykorozyjnego do konserwacji wewnętrznej układu paliwowego, nadającego się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 20). 5. W razie potrzeby wymienić olej silnikowy. W tym celu zastosować do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju dopuszczony środek antykorozyjny do pierwszej eksploatacji, nadający się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 15). 6. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn wypełniający musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 7. Wyłączyć silnik. 8. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 9. Spuścić olej silnikowy. 10. Spuścić płyn wypełniający. W tym okresie nie są konieczne w komorze spalania żadne czynności konserwacyjne W tym okresie nie są konieczne żadne czynności konserwacyjne w odniesieniu do odkrytych części (konserwacja zewnętrzna). TIM-ID: 0000034722-002 34 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

Konserwacja Zamykanie otworów w zamontowanym silniku Zamykanie otworów w zdemontowanym silniku Przebieg konserwacji Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza spalania (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza spalania (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Obieg płynu chłodzącego Obieg paliwa Obieg oleju smarowego Obieg oleju hydraulicznego Elektryczne połączenia wtykowe TIM-ID: 0000034722-002 A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 35

5.2.2 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 miesięcy Wskazówka: Poniższy opis dotyczy w takim samym stopniu zarówno zamontowanych, jak też wymontowanych silników wysokoprężnych. Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26). Jeśli przewidziany jest demontaż silnika, czynności konserwacyjne należy wykonać przed jego zdemontowaniem. Jeśli dostępność w celu wykonania czynności konserwacyjnych w stanie zmontowanym jest niewystarczająca, zastosować jedno z poniższych działań: Wymontować silnik i zamontować na stanowisku kontrolnym lub w hamowni. W celu wybrania odpowiedniego rozwiązania skontaktować się z konsultantem MTU. Sposób zamykania otworów jest różny w zależności od tego, czy silnik jest zamontowany czy wymontowany. TIM-ID: 0000034725-002 36 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

UWAGA: Zamykanie obiegów mediów należy wykonać bezpośrednio po spuszczeniu mediów. TIM-ID: 0000034725-002 Konserwacja Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby oczyścić silnik. 2. Spuścić płyn chłodzący (jeśli jest w obiegu) i zutylizować. 3. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). WSKAZÓWKA: aby obejść proces płukania podczas napełniania płynem chłodzącym w celu uruchomienia, zaleca się zastosowanie płynu wypełniającego Glysacorr P 113 zamiast emulgowalnego oleju chroniącego przed korozją Oil 9156. 4. Napełnić całkowicie układ paliwowy. Użyć do tego celu środka antykorozyjnego do konserwacji wewnętrznej układu paliwowego, nadającego się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 20). 5. W razie potrzeby wymienić olej silnikowy. W tym celu zastosować do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju dopuszczony środek antykorozyjny do pierwszej eksploatacji, nadający się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 15). 6. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn wypełniający musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 7. Wyłączyć silnik. 8. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 9. Spuścić olej silnikowy. 10. Spuścić płyn wypełniający. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Wlać środek do pierwszej eksploatacji, zabezpieczający przed korozją, przynajmniej do znacznika Min. ( Strona 15) 3. Zdjąć pokrywę wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 4. Otworzyć dostęp do rury powietrza doładowującego. Można to zrobić demontując układ zapłonowy, czujniki, pokrywy lub rury. Dostęp do rury powietrza doładowującego musi być w każdym razie możliwy za chłodnicą powietrza doładowującego, za filtrem dokładnym filtrem ciśnieniowym/filtrem powietrza oraz za turbosprężarką napędzaną spalinami. 5. Obrócić rozgrzanym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego.silnik nie może się uruchomić. W tym celu: W przypadku regulatorów mechanicznych użyć dźwigni zatrzymywania. W przypadku regulatorów elektronicznych wyciągnąć wtyczki X4 z wiązki przewodów wtryskiwaczy. 6. Podczas obracania silnikiem, wtryskiwać środek do pierwszej eksploatacji i zabezpieczający przed korozją przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza doładowującego ( Strona 15). 7. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 8. Zamknąć dostęp do rur powietrza doładowującego. Odkryte, zewnętrzne silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej( Strona 21). A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 37

Konserwacja Zamykanie otworów w zamontowanym silniku Zamykanie otworów w zdemontowanym silniku Przebieg konserwacji Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza zasysanego (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Należy uszczelnić następujące otwory: Wlew płynu chłodzącego Wlot powietrza zasysanego (o ile są zamontowane, zamknąć klapy szybkiego zamykania) Wylot spalin Odpowietrzenie skrzyni korbowej (o ile to możliwe; w przypadku odpowietrzenia na zewnątrz) Obieg płynu chłodzącego Obieg paliwa Obieg oleju smarowego Obieg oleju hydraulicznego Elektryczne połączenia wtykowe TIM-ID: 0000034725-002 38 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

5.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego silnika wysokoprężnego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od silnika. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. W przypadku silników używanych w elektrowniach jądrowych zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym wzgl. na miejscu. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). TIM-ID: 0000035768-002 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. Sprawdzić lokalne przepisy. WSKAZÓWKA: przed przystąpieniem do przechowywania silnika z napełnionymi obiegami mediów należy wyjaśnić, czy jest to dozwolone ze względu na substancje stanowiące zagrożenie oraz ochronę środowiska. 2. W razie potrzeby silnik należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. W razie potrzeby spuścić zużyty olej. 2. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 3. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 4. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 5. Zdjąć przewód powrotny oleju turbosprężarki, który jest zasilany olejem jako ostatni w obiegu oleju. 6. Pompować pod ciśnieniem olej do obiegu tak długo, aż zacznie wyciekać przez przewód powrotny oleju turbosprężarki. 7. Ponownie zamontować przewód powrotny oleju turbosprężarki. W ten sposób zapewnione zostało całkowite napełnienie całego obiegu oleju smarowego. 8. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 9. Pozostawić olej w silniku. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Napełnić całkowicie obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym, nadającym się do zastosowania w napełnionym silniku ( Strona 17). 3. Otworzyć wszystkie termostaty, aby płyn wypełniający dotarł do wszystkich miejsc obiegu płynu chłodzącego. 4. Pozostawić płyn wypełniający w silniku. WSKAZÓWKA: mieszanie różnych płynów wypełniających jest niedozwolone. 5. Zamknąć szczenie wszystkie otworzy płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja 39

Konserwacja Układ paliwowy Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. W razie potrzeby, przed uruchomieniem silnika, wymienić wtryskiwacze oraz części po sprawdzeniu działania. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Otworzyć rurę powietrza za chłodnicą powietrza doładowującego. 3. Po wytworzeniu ciśnienia oleju wtryskiwać dopuszczony środek antykorozyjny przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza. Obracać przy tym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego. Silnik nie może się uruchomić! Zastosować środek antykorozyjny do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju ( Strona 15). 4. Starannie zamknąć wlot powietrza i wylot spalin. Zapobiega to wentylacji przez otwarte zawory wlotowe i wydechowe w cylindrach w pozycji przekrycia. Odkryte, zewnętrzne silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). TIM-ID: 0000035768-002 40 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

5.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego silnika wysokoprężnego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od silnika. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. W przypadku silników używanych w elektrowniach jądrowych zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym wzgl. na miejscu. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania( Strona 26) UWAGA: Wszystkie obiegi mediów należy zamknąć w sposób szczelny bezpośrednio po spuszczeniu środka konserwującego! TIM-ID: 0000035769-002 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby silnik należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. 2. Spuścić i zutylizować wszystkie media. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 2. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 3. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 4. Zdjąć przewód powrotny oleju turbosprężarki, który jest zasilany olejem jako ostatni w obiegu oleju. 5. Pompować pod ciśnieniem olej do obiegu tak długo, aż zacznie wyciekać przez przewód powrotny oleju turbosprężarki. 6. Ponownie zamontować przewód powrotny oleju turbosprężarki. W ten sposób zapewnione zostało całkowite napełnienie całego obiegu oleju smarowego. 7. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 8. Całkowicie spuścić olej. WSKAZÓWKA: jeśli silnik jest rozgrzany, pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C i dopiero wtedy spuścić całkowicie olej. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Obieg płynu chłodzącego należy całkowicie napełnić dopuszczonym płynem wypełniającym, a następnie szczelnie zamknąć ( Strona 17). 3. Za pomocą zewnętrznego podgrzewacza płynu chłodzącego rozgrzać płyn do temperatury min 75 C. 4. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 5. Spuścić całkowicie płyn wypełniający. 6. Niezwłocznie po spuszczeniu zamknąć szczelnie otwory płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja 41

Konserwacja Układ paliwowy Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. W razie potrzeby, przed uruchomieniem silnika, wymienić wtryskiwacze oraz części po sprawdzeniu działania. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Otworzyć rurę powietrza za chłodnicą powietrza doładowującego. 3. Po wytworzeniu ciśnienia oleju wtryskiwać dopuszczony środek antykorozyjny przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza. Obracać przy tym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego. Silnik nie może się uruchomić! Zastosować środek antykorozyjny do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju ( Strona 15). 4. Starannie zamknąć wlot powietrza i wylot spalin. Zapobiega to wentylacji przez otwarte zawory wlotowe i wydechowe w cylindrach w pozycji przekrycia. Odkryte, zewnętrzne części silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). TIM-ID: 0000035769-002 42 Silniki wysokoprężne konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

6 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 6.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Zamontowane silniki gazowe firmy MTU są sprzedawane tylko jako agregaty prądotwórcze. W związku z konserwacją oraz ponowną konserwacją silników gazowych patrz: Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 ( Strona 61). TIM-ID: 0000073108-001 A001070/01Z 2016-11 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 43

6.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Zamontowane silniki gazowe firmy MTU są sprzedawane tylko jako agregaty prądotwórcze. W związku z konserwacją oraz ponowną konserwacją silników gazowych patrz: Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 ( Strona 68). TIM-ID: 0000073213-001 44 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

6.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego silnika gazowego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od silnika. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania( Strona 25) W przypadku silników gazowych nie jest przewidziana konserwacja układu paliwowego. TIM-ID: 0000071530-001 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. Sprawdzić lokalne przepisy WSKAZÓWKA: Przed przystąpieniem do przechowywania silnika z napełnionymi obiegami mediów należy wyjaśnić, czy jest to dozwolone ze względu na substancje stanowiące zagrożenie oraz ochronę środowiska. 2. W razie potrzeby silnik należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. W razie potrzeby spuścić zużyty olej. 2. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 3. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 4. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 5. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 6. Olej można pozostawić w silniku, jednakże nie jest możliwa ciągła eksploatacja silnika z tym olejem (maks. 25 h). W celu umożliwienia ciągłej eksploatacji silnika olej należy wymienić na dopuszczony olej silnikowy (patrz obowiązujące przepisy dot. materiałów eksploatacyjnych). 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). 3. Otworzyć wszystkie termostaty, aby płyn wypełniający dotarł do wszystkich miejsc obiegu płynu chłodzącego. 4. Pozostawić płyn wypełniający w silniku. WSKAZÓWKA: mieszanie różnych płynów wypełniających jest niedozwolone. 5. Zamknąć szczenie wszystkie otworzy płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 45

Konserwacja Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji 1. Wykręcić wszystkie świece zapłonowe. 2. Ustawić wszystkie tłoki w celu konserwacji kolejno w dolnym martwym punkcie DMP. 3. Za pomocą pistoletu natryskowego z drobną dyszą starannie spryskać powierzchnie komór spalania tłoków oraz ścianki cylindrów. Zwracać uwagę na to, aby na dnie tłoka nie pozostała przy tym większa ilość oleju. 4. Wkręcić świece zapłonowe 5. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin i w razie potrzeby ponownie uszczelnić. Odkryte, zewnętrzne części silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). TIM-ID: 0000071530-001 46 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

6.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego silnika gazowego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od silnika. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26). W przypadku silników gazowych nie jest przewidziana konserwacja układu paliwowego. UWAGA: Wszystkie obiegi mediów należy zamknąć w sposób szczelny bezpośrednio po spuszczeniu środka konserwującego TIM-ID: 0000071531-001 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby silnik należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. 2. Spuścić i zutylizować wszystkie media. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 2. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 3. Za pomocą pompy smarowania wstępnego (ok. 100 l) wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 4. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 5. Całkowicie spuścić olej. WSKAZÓWKA: jeśli silnik jest rozgrzany, pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C i dopiero wtedy spuścić całkowicie olej. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Obieg płynu chłodzącego należy całkowicie napełnić dopuszczonym płynem wypełniającym, a następnie szczelnie zamknąć ( Strona 17). 3. Za pomocą zewnętrznego podgrzewacza płynu chłodzącego rozgrzać płyn do temperatury min 75 C. 4. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 5. Spuścić całkowicie płyn wypełniający. 6. Niezwłocznie po spuszczeniu zamknąć szczelnie otwory płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 47

Konserwacja Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Przebieg konserwacji 1. Wykręcić wszystkie świece zapłonowe. 2. Ustawić wszystkie tłoki w celu konserwacji kolejno w dolnym martwym punkcie DMP. 3. Za pomocą pistoletu natryskowego z drobną dyszą starannie spryskać powierzchnie komór spalania tłoków oraz ścianki cylindrów. Zwracać uwagę na to, aby na dnie tłoka nie pozostała przy tym większa ilość oleju. 4. Wkręcić świece zapłonowe 5. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin i w razie potrzeby ponownie uszczelnić. Odkryte, zewnętrzne części silnika posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym w celu zapewnienia konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). TIM-ID: 0000071531-001 48 Silniki gazowe serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja A001070/01Z 2016-11

7 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponowna konserwacja 7.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 7.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. Wskazówka: Poniższy opis dotyczy zamontowanych agregatów prądotwórczych z silnikiem wysokoprężnym. W normalnych warunkach przechowywania wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w agregacie prądotwórczym. Czynności konserwacyjne nie są konieczne. Spuszczanie płynu chłodzącego silnik oraz, w razie potrzeby, płynu chłodzącego powietrze doładowujące jest konieczne, jeśli zachodzą poniższe warunki: Można oczekiwać niskich temperatur oraz silnik ma pozostać przez dłuższy czas wyłączony z eksploatacji, ale płyn chłodzący silnik nie zawiera dodatku zapobiegającego zamarzaniu. Pomieszczenie, w którym ustawiono agregat prądotwórczy jest nieogrzewane. Nie jest utrzymywana odpowiednia temperatura płynu chłodzącego. Stężenie środka zapobiegającego zamarzaniu nie jest wystarczające w przypadku temperatury w pomieszczeniu ustawienia agregatu prądotwórczego. Stężenie środka zapobiegającego zamarzaniu wynosi 50%, zaś temperatura w komorze silnika -40 C. Patrz przechowywanie z nienapełnionymi obiegami mediów ( Strona 54) Przechowywanie z napełnionymi obiegami mediów w warunkach normalnych 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Zamknąć wlot i wylot powietrza, jeśli przerwa w eksploatacji ma trwać dłużej niż tydzień. TIM-ID: 0000071546-001 A001070/01Z 2016-11 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponown... 49

7.1.2 Przerwa w eksploatacji od 1 do 3 mies. Wskazówka: W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Przed uruchomieniem silnika należy pamiętać o tym, aby ponownie wykonać zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Silnik nie może być eksploatowany ze środkiem zapobiegającym zamarzaniu, jeśli dopuszczone są tylko wodne dodatki do płynu chłodzącego. Informację, jakie dodatki do płynu chłodzącego są dopuszczone dla danego silnika lub danego zastosowania, należy sprawdzić w odpowiednich przepisach dot. materiałów eksploatacyjnych. Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Zabezpieczenie konserwacyjne agregatu prądotwórczego oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. 1. W razie potrzeby oczyścić agregat prądotwórczy. 2. Rozgrzać silnik do temperatury roboczej. 3. Podwyższyć prędkość obrotową silnika na ok. 30 sekund do znamionowej prędkości obrotowej, a następnie wyłączyć. Silnika nie wolno potem więcej uruchamiać. 4. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w agregacie prądotwórczym. W tym okresie nie są konieczne w komorze spalania żadne czynności konserwacyjne W tym okresie nie są konieczne żadne czynności konserwacyjne w odniesieniu do odkrytych części (konserwacja zewnętrzna). 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Uszczelnić wszystkie wloty i wyloty powietrza oraz elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000071547-001 50 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

7.1.3 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 mies. Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w agregacie prądotwórczym z silnikiem wysokoprężnym. TIM-ID: 0000071548-001 Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. 1. W razie potrzeby oczyścić agregat prądotwórczy. 2. Pozostawić olej silnikowy w silniku, jeśli jest to olej dopuszczony do konserwacji ( Strona 15). W przeciwnym razie wymienić wlany olej silnikowy na dopuszczony olej konserwacyjny wzgl. wykonać pierwsze napełnienie przy użyciu tego oleju. 3. Napełnić układ paliwowy dopuszczonym paliwem ( Strona 20). W razie potrzeby wlane już, lecz nienadające się do przechowywania silnika paliwo należy wymienić. 4. W razie potrzeby spuścić płyn chłodzący i wlać dopuszczony środek antykorozyjny i zapobiegający zamarzaniu wzgl. pozostawić środek już obecny w obiegu płynu chłodzącego ( Strona 17). 5. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn wypełniający musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 6. Wyłączanie silnika 7. Wszystkie media pozostają w układzie. Obiegi mediów muszą być całkowicie napełnione. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Wlać środek do pierwszej eksploatacji, zabezpieczający przed korozją, przynajmniej do znacznika Min. ( Strona 15) 3. Zdjąć pokrywę wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 4. Wytworzyć dostęp do kolektora powietrza doładowującego. Można to zrobić demontując układ zapłonowy, czujniki, pokrywy lub rury. Dostęp do kolektora powietrza doładowującego musi być w każdym razie możliwy za chłodnicą powietrza doładowującego, za filtrem dokładnym filtrem ciśnieniowym/filtrem powietrza oraz za turbosprężarką napędzaną spalinami. 5. Obrócić rozgrzanym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego.silnik nie może się uruchomić. W tym celu: W przypadku regulatorów mechanicznych nacisnąć dźwignię zatrzymania. W przypadku regulatorów elektronicznych wyciągnąć wtyczki X4 z wiązki przewodów wtryskiwaczy. 6. Podczas obracania silnikiem, wtryskiwać olej do pierwszej eksploatacji i zabezpieczający przed korozją przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza doładowującego ( Strona 15). 7. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 8. Zamknąć dostęp do rur powietrza doładowującego. A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 51

Konserwacja Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Zabezpieczenie konserwacyjne agregatu prądotwórczego z silnikiem wysokoprężnym oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Uszczelnić wszystkie wloty i wyloty powietrza oraz elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000071548-001 52 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

7.1.4 Kontener przerwa w eksploatacji powyżej 6 miesięcy Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w agregacie prądotwórczym z silnikiem wysokoprężnym. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Przed uruchomieniem silnika należy pamiętać o tym, aby w razie potrzeby ponownie wykonać zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU Onsite Energydot. materiałów eksploatacyjnych do agregatów prądotwórczych z silnikiem wysokoprężnym). TIM-ID: 0000072014-001 Konserwacja Agregat prądotwórczy z silnikiem wysokoprężnym Kontener Przebieg konserwacji Patrz ( Strona 51) 1. Składować kontenery zgodnie z wymogami dotyczącymi fundamentu. 2. Uszkodzenia lakieru na kontenerze wzgl. elementach dołączanych należy fachowo naprawiać przy użyciu odpowiedniej farby, aby uniknąć korozji. 3. Regularnie usuwać osady z powierzchni dachu (np. liście, pył). 4. Przed przystąpieniem do przechowywania nasmarować uszczelki drzwi oraz zawiasy. 5. Zamknąć w sposób wodoszczelny dławiki kablowe (w razie potrzeby zamontować zaślepki). 6. Zamknąć w sposób zabezpieczony przed warunkami pogodowymi otwory wylotu spalin. 7. Zadbać o opróżnianie układu wydechowego ze skroplin. 8. Zamknąć kołnierze przyłączy w sposób zabezpieczony przed warunkami pogodowymi (zaślepki). 9. Zamknąć klapy żaluzji powietrza dolotowego i wylotowego. 10. W miarę możliwości utrzymywać we wnętrzu kontenera dodatnią temperaturę. 11. Unikać skroplin, w razie potrzeby zastosować torebki ze środkiem pochłaniającym wilgoć. 12. Odłączyć przyłącza elektryczne układu sterowania. 13. Odłączyć akumulatory rozruchowe. 14. Odłączyć wyłącznik rozrusznika od silnika (jeśli jest zamontowany). WSKAZÓWKI: Wszystkie końcówki wałów, części i powierzchnie są pokryte w momencie dostawy odporną na wodę morską oraz na ściekanie powłoką antykorozyjną, która zapewnia ochronę przez okres jednego roku. Po upływie tego terminu należy odnawiać co roku powłokę ochronną z zastosowaniem środka Castrol SafeCoat DW33. A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 53

7.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 7.2.1 Przerwa w eksploatacji do 3 mies. Wskazówka: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26). UWAGA: Zamykanie obiegów mediów należy wykonać bezpośrednio po spuszczeniu mediów. Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Zabezpieczenie konserwacyjne agregatu prądotwórczego oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. 1. W razie potrzeby wyczyścić agregat prądotwórczy. 2. Spuścić płyn chłodzący (jeśli jest w obiegu) i zutylizować. 3. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). Wskazówka: Aby obejść proces płukania podczas napełniania płynem chłodzącym w celu uruchomienia, zaleca się zastosowanie płynu wypełniającego Glysacorr P 113 zamiast emulgowalnego oleju chroniącego przed korozją Oil 9156. 4. Napełnić całkowicie układ paliwowy. Użyć do tego celu środka antykorozyjnego do konserwacji wewnętrznej układu paliwowego, nadającego się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 20). 5. W razie potrzeby wymienić olej silnikowy. W tym celu zastosować do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju dopuszczony środek antykorozyjny do pierwszej eksploatacji, nadający się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 15). 6. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn wypełniający musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 7. Wyłączyć silnik. 8. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 9. Spuścić olej silnikowy. 10. Spuścić płyn wypełniający. W tym okresie nie są konieczne w komorze spalania żadne czynności konserwacyjne W tym okresie nie są konieczne żadne czynności konserwacyjne w odniesieniu do odkrytych części (konserwacja zewnętrzna). 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Uszczelnić wszystkie otwory, takie jak wlot i wylot powietrza oraz elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000071549-001 54 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

7.2.2 Przerwa w eksploatacji powyżej 3 mies. Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26) Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27) UWAGA: Zamykanie obiegów mediów należy wykonać bezpośrednio po spuszczeniu mediów. Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. 1. W razie potrzeby oczyścić agregat prądotwórczy. 2. Spuścić płyn chłodzący (jeśli jest w obiegu) i zutylizować. 3. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). WSKAZÓWKA: aby obejść proces płukania podczas napełniania płynem chłodzącym w celu uruchomienia, zaleca się zastosowanie płynu wypełniającego Glysacorr P 113 zamiast emulgowalnego oleju chroniącego przed korozją Oil 9156. 4. Napełnić całkowicie układ paliwowy. Użyć do tego celu środka antykorozyjnego do konserwacji wewnętrznej układu paliwowego, nadającego się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 20). 5. W razie potrzeby wymienić olej silnikowy. W tym celu zastosować do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju dopuszczony środek antykorozyjny do pierwszej eksploatacji, nadający się do zastosowania w nienapełnionym silniku ( Strona 15). 6. Przez ok. 10 minut silnik powinien pracować z podwyższoną prędkością biegu jałowego. Płyn wypełniający musi przy tym osiągnąć przynajmniej temperaturę roboczą. 7. Wyłączyć silnik. 8. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 9. Spuścić olej silnikowy. 10. Spuścić płyn wypełniający. TIM-ID: 0000071550-001 A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów 55

Konserwacja Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Zabezpieczenie konserwacyjne agregatu prądotwórczego z silnikiem wysokoprężnym oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Wlać olej do pierwszej eksploatacji, zabezpieczający przed korozją, przynajmniej do znacznika Min. 3. Zdjąć pokrywę wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 4. Wytworzyć dostęp do kolektora powietrza doładowującego. Można to zrobić demontując układ zapłonowy, czujniki, pokrywy lub rury. Dostęp do kolektora powietrza doładowującego musi być w każdym razie możliwy za chłodnicą powietrza doładowującego, za filtrem dokładnym filtrem ciśnieniowym/filtrem powietrza oraz za turbosprężarką napędzaną spalinami. 5. Obrócić rozgrzanym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego.silnik nie może się uruchomić. W tym celu: W przypadku regulatorów mechanicznych nacisnąć dźwignię zatrzymania. W przypadku regulatorów elektronicznych wyciągnąć wtyczki X4 z wiązki przewodów wtryskiwaczy. 6. Podczas obracania silnikiem, wtryskiwać środek do pierwszej eksploatacji i zabezpieczający przed korozją przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza doładowującego ( Strona 15). 7. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin. 8. Zamknąć dostęp do rur powietrza doładowującego. Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Uszczelnić wszystkie otwory, takie jak wlot i wylot powietrza oraz elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000071550-001 56 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

7.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego agregatu prądotwórczego z silnikiem wysokoprężnym. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od agregatu prądotwórczego. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym. Poszczególne czynności konserwacyjne należy wykonać, o ile to możliwe, równocześnie. Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). TIM-ID: 0000071505-001 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. Sprawdzić lokalne przepisy. WSKAZÓWKA: przed przystąpieniem do przechowywania z napełnionymi obiegami mediów należy wyjaśnić, czy jest to dozwolone ze względu na substancje stanowiące zagrożenie oraz ochronę środowiska. 2. W razie potrzeby agregat prądotwórczy należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. 3. Nasmarować wstępnie silnik. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować obieg płynu chłodzącego, jak też komorę spalania. 1. W razie potrzeby spuścić zużyty olej. 2. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 3. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 4. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 5. Zdjąć przewód powrotny oleju turbosprężarki, który jest zasilany olejem jako ostatni w obiegu oleju. 6. Pompować pod ciśnieniem olej do obiegu tak długo, aż zacznie wyciekać przez przewód powrotny oleju turbosprężarki. 7. Ponownie zamontować przewód powrotny oleju turbosprężarki. W ten sposób zapewnione zostało całkowite napełnienie całego obiegu oleju smarowego. 8. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 9. Pozostawić olej w silniku. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Napełnić całkowicie obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym, nadającym się do zastosowania w napełnionym silniku ( Strona 17). 3. Otworzyć wszystkie termostaty, aby płyn wypełniający dotarł do wszystkich miejsc obiegu płynu chłodzącego. 4. Pozostawić płyn wypełniający w silniku. WSKAZÓWKA: mieszanie różnych płynów wypełniających jest niedozwolone. 5. Zamknąć szczenie wszystkie otworzy płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponown... 57

Konserwacja Układ paliwowy Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Przebieg konserwacji W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. W razie potrzeby, przed uruchomieniem silnika, wymienić wtryskiwacze oraz części po sprawdzeniu działania. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Otworzyć rurę powietrza za chłodnicą powietrza doładowującego. 3. Po wytworzeniu ciśnienia oleju wtryskiwać dopuszczony środek antykorozyjny przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza. Obracać przy tym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego. Silnik nie może się uruchomić! Zastosować środek antykorozyjny do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju ( Strona 15). 4. Starannie zamknąć wlot powietrza i wylot spalin. Zapobiega to wentylacji przez otwarte zawory wlotowe i wydechowe w cylindrach w pozycji przekrycia. Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. TIM-ID: 0000071505-001 58 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponown... A001070/01Z 2016-11

7.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego agregatu prądotwórczego z silnikiem wysokoprężnym. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od agregatu prądotwórczego. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). UWAGA: Wszystkie obiegi mediów należy zamknąć w sposób szczelny bezpośrednio po spuszczeniu środka konserwującego! TIM-ID: 0000071506-001 Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby agregat prądotwórczy należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. 2. Spuścić i zutylizować wszystkie media. 3. Nasmarować wstępnie silnik. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować obieg płynu chłodzącego, jak też komorę spalania. 1. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 2. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 3. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 4. Zdjąć przewód powrotny oleju turbosprężarki, który jest zasilany olejem jako ostatni w obiegu oleju. 5. Pompować pod ciśnieniem olej do obiegu tak długo, aż zacznie wyciekać przez przewód powrotny oleju turbosprężarki. 6. Ponownie zamontować przewód powrotny oleju turbosprężarki. W ten sposób zapewnione zostało całkowite napełnienie całego obiegu oleju smarowego. 7. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 8. Całkowicie spuścić olej. WSKAZÓWKA: jeśli silnik jest rozgrzany, pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C i dopiero wtedy spuścić całkowicie olej. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Obieg płynu chłodzącego należy całkowicie napełnić dopuszczonym płynem wypełniającym, a następnie szczelnie zamknąć ( Strona 17). 3. Za pomocą zewnętrznego podgrzewacza płynu chłodzącego rozgrzać płyn do temperatury min 75 C. 4. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 5. Spuścić całkowicie płyn wypełniający. 6. Niezwłocznie po spuszczeniu zamknąć szczelnie otwory płynu chłodzącego A001070/01Z 2016-11 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponown... 59

Konserwacja Układ paliwowy Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Przebieg konserwacji W przypadku silników używanych, które nie mają możliwości włączenia do eksploatacji i zostały poddane pierwszej konserwacji zgodnie z procesem MTU, nie ma potrzeby ponownej konserwacji układu paliwowego. W razie potrzeby, przed uruchomieniem silnika, wymienić wtryskiwacze oraz części po sprawdzeniu działania. 1. Zamknąć otwory dekompresyjne. 2. Otworzyć rurę powietrza za chłodnicą powietrza doładowującego. 3. Po wytworzeniu ciśnienia oleju wtryskiwać dopuszczony środek antykorozyjny przez ok. 15 sekund przy użyciu pistoletu rozpylającego z drobną dyszą do otworów rur powietrza. Obracać przy tym silnikiem za pomocą urządzenia rozruchowego. Silnik nie może się uruchomić! Zastosować środek antykorozyjny do konserwacji wewnętrznej obiegu oleju ( Strona 15). 4. Starannie zamknąć wlot powietrza i wylot spalin. Zapobiega to wentylacji przez otwarte zawory wlotowe i wydechowe w cylindrach w pozycji przekrycia. Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. TIM-ID: 0000071506-001 60 Agregaty prądotwórcze z silnikiem wysokoprężnym konserwacja i ponown... A001070/01Z 2016-11

8 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i ponowna konserwacja 8.1 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 8.1.1 Przerwa w pracy do 1 mies. Wskazówka: Poniższy opis dotyczy zamontowanych gazowych agregatów prądotwórczych. W normalnych warunkach przechowywania wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w agregacie prądotwórczym. Czynności konserwacyjne nie są konieczne. Spuszczanie płynu chłodzącego silnik jest konieczne, jeśli zachodzą poniższe warunki: Można oczekiwać niskich temperatur oraz silnik ma pozostać przez dłuższy czas wyłączony z eksploatacji, ale płyn chłodzący silnik nie zawiera dodatku zapobiegającego zamarzaniu. Pomieszczenie, w którym ustawiono agregat prądotwórczy jest nieogrzewane. Nie jest utrzymywana odpowiednia temperatura płynu chłodzącego. Stężenie środka zapobiegającego zamarzaniu nie jest wystarczające w przypadku temperatury w pomieszczeniu ustawienia agregatu prądotwórczego. Stężenie środka zapobiegającego zamarzaniu wynosi 50%, zaś temperatura w komorze silnika -40 C. Przechowywanie z nienapełnionymi obiegami mediów, patrz ( Strona 68) Przechowywanie z napełnionymi obiegami mediów w warunkach normalnych 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Zamknąć wlot i wylot powietrza, jeśli przerwa w eksploatacji ma trwać dłużej niż tydzień. TIM-ID: 0000072089-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... 61

8.1.2 Przerwa w eksploatacji powyżej jednego miesiąca Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w gazowym agregacie prądotwórczym. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Zwracać na to uwagę przed uruchomieniem agregatu prądotwórczego, w razie potrzeby zmienić ponownie na dopuszczony płyn chłodzący. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU Onsite Energydot. materiałów eksploatacyjnych do gazowych agregatów prądotwórczych). Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Zabezpieczenie konserwacyjne gazowego agregatu prądotwórczego oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. Raz na miesiąc rozgrzewać silnik do temperatury roboczej przy obciążeniu co najmniej 50%. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w silniku. Wlot powietrza, po rozgrzaniu do temperatury roboczej, należy ponownie szczelnie zamknąć, w tym celu należy zdemontować filtr powietrza. W tym okresie nie są konieczne w komorze spalania żadne czynności konserwacyjne Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Zamknąć szczelnie wszystkie wloty i wyloty powietrza. 3. Uszczelnić elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000072096-001 62 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

8.1.3 Podzespoły inne niż silnikowe przerwa w eksploatacji do 6 mies. Wskazówka: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Przechowywanie musi obywać się w warunkach bez pyłu, suchych i w dodatnich temperaturach. Unikać powstawania skroplin. Unikać temperatur > 50 C i silnych wahań temperatury. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w gazowym agregacie prądotwórczym. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Zwracać na to uwagę przed uruchomieniem agregatu prądotwórczego, w razie potrzeby zmienić ponownie na dopuszczony płyn chłodzący. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU Onsite Energydot. materiałów eksploatacyjnych do gazowych agregatów prądotwórczych). TIM-ID: 0000072092-001 Konserwacja Pompy System przewodów Wymiennik ciepła spalin Układ regulacji gazu Generator, ogranicznik ciśnienia, zawór trójdrożny, sygnalizator pożaru, detektor gazu Naczynie przeponowe Zawór bezpieczeństwa Przebieg konserwacji 1. Nigdy nie opróżniać obiegów mediów. 2. Aby uniknąć uszkodzeń w następstwie mrozu, napełnić obiegi płynu chłodzącego mieszanką wody i glikolu. 3. Przetłoczyć całą objętość wodnego środka zapobiegającego zamarzaniu wielokrotnie w obiegu, aby przepłukać cały obieg. 4. Aby zapobiec zapieczeniu uszczelnień z pierścieniami ślizgowymi. Włączać raz w miesiącu pompy z napełnionym układem Gdy system przewodów zostanie opróżniony, przygotować rezerwowe uszczelnienie z pierścieniem ślizgowym i wymienić przed uruchomieniem. 1. Upewnić się, że obieg mediów jest całkowicie napełniony. 2. Upewnić się, że obieg płynu chłodzącego jest wystarczająco napełniony mieszanką wody i glikolu. 3. Przetłoczyć całą objętość środka zapobiegającego zamarzaniu wielokrotnie w obiegu, aby przepłukać wystarczająco cały obieg. 4. Rozgrzać wymiennik ciepła do temperatury roboczej, zanim zostanie wyłączony. 5. Upewnić się, że po stronie wydechowej nie ma już wilgoci. 6. Zamknąć wlot i wylot spalin w taki sposób, żeby nie mogła do nich wniknąć wilgoć. Upewnić się, że podzespoły układu regulacji gazu są zasadniczo przechowywane w temperaturach w zakresie od -15 C do 40 C. W przypadku membran z Vitonu temperatura przechowywania wynosi > 0 C. Obowiązujące wskazówki ogólne W przypadku tymczasowego unieruchomienia upewnić się, że w naczyniu przeponowym pozostanie zapas wody. W razie mrozu należy zastosować inne działania. 1. Metalowe części zaworu bezpieczeństwa posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21) 2. Przed uruchomieniem oczyścić metalowe części zaworu bezpieczeństwa A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 63

Konserwacja Sprężarka biogazu Instalacja neutralizująca Przepustnice spalin, klapy żaluzji Przebieg konserwacji 1. Odłączyć kołnierze dmuchawy na wlocie i na wylocie lub też włożyć wkładki zaślepiające. 2. Osuszyć dmuchawę i przepłukać gazem obojętnym. Zwracać uwagę na to, aby po wypłukaniu szczelnie zamknąć dmuchawę. 3. Sprawdzić dmuchawę pod względem swobody działania i obrócić nią. W przypadku zmiennej temperatury pomieszczenia raz w miesiącu W przypadku stałej temperatury pomieszczenia co drugi miesiąc 4. Ze względu na unieruchomienie może dojść do pokrycia się z terminem konserwacji pierścieni uszczelniających wał, które powinny być wymieniane co 16 000 godzin roboczych lub co 2 lata, aby zapewnić gazoszczelność dmuchawy. 1. Oczyścić instalację neutralizującą. 2. Wymienić zużyty lub uzupełnić brakujący granulat 3. Płukać tak długo, aż na wylocie z instalacji neutralizującej będzie wypływać czysta woda 4. Przechowywać instalację neutralizującą oczyszczoną. Armatury, które stale pozostają w tej samej pozycji, należy poruszyć raz lub dwa razy co pół roku. TIM-ID: 0000072092-001 64 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

8.1.4 Podzespoły inne niż silnikowe przerwa w eksploatacji powyżej 6 miesięcy Wskazówka: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Przechowywanie musi obywać się w warunkach bez pyłu, suchych i w dodatnich temperaturach. Unikać powstawania skroplin. Unikać temperatur > 50 C i silnych wahań temperatury. Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w gazowym agregacie prądotwórczym. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Zwracać na to uwagę przed uruchomieniem agregatu prądotwórczego, w razie potrzeby zmienić ponownie na dopuszczony płyn chłodzący. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU Onsite Energydot. materiałów eksploatacyjnych do gazowych agregatów prądotwórczych). TIM-ID: 0000072086-001 Konserwacja Pompy System przewodów Wymiennik ciepła spalin Układ regulacji gazu Katalizator Przebieg konserwacji 1. Nigdy nie opróżniać obiegów mediów. 2. Aby uniknąć uszkodzeń w następstwie mrozu, napełnić obiegi płynu chłodzącego odpowiednią ilością mieszanki wody i glikolu. 3. Przetłoczyć całą objętość wodnego środka zapobiegającego zamarzaniu wielokrotnie w obiegu, aby przepłukać cały obieg. 4. Aby zapobiec zapieczeniu uszczelnień z pierścieniami ślizgowymi. Włączać raz w miesiącu pompy z napełnionym układem Gdy system przewodów zostanie opróżniony, przygotować rezerwowe uszczelnienie z pierścieniem ślizgowym i wymienić przed uruchomieniem. 1. Upewnić się, że obieg mediów jest całkowicie napełniony. 2. Upewnić się, że obieg płynu chłodzącego jest wystarczająco napełniony mieszanką wody i glikolu. 3. Przetłoczyć całą objętość środka zapobiegającego zamarzaniu wielokrotnie w obiegu, aby przepłukać wystarczająco cały obieg. 4. Rozgrzać wymiennik ciepła do temperatury roboczej, zanim zostanie wyłączony. 5. Upewnić się, że po stronie wydechowej nie ma już wilgoci. 6. W razie potrzeby oczyścić stronę wydechową. 7. Zamknąć wlot i wylot spalin w taki sposób, żeby nie mogła do nich wniknąć wilgoć. Upewnić się, że podzespoły układu regulacji gazu są zasadniczo przechowywane w temperaturach w zakresie od -15 C do 40 C. Zamknąć szczelnie wszystkie otwory. W przypadku membran z Vitonu temperatura przechowywania wynosi > 0 C. W przypadku przestoju dłuższego niż 1 rok: 1. Wymontować katalizator 2. Oczyścić katalizator 3. Przechowywać katalizator w suchym miejscu A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 65

Konserwacja Generator Ogranicznik temperatury, ogranicznik ciśnienia, zawór trójdrożny, sygnalizator pożaru, detektor gazu, naczynie przeponowe, zawór bezpieczeństwa Sprężarka biogazu Instalacja neutralizująca Przepustnice spalin, klapy żaluzji Zespół przekładni (wewnątrz) Zespół przekładni (z zewnątrz) Przebieg konserwacji 1. Jeśli generator jest przechowywany przez okres dłuższy niż 6 miesięcy i nie jest obracany, wymienić łożyska generatora przed uruchomieniem 2. Nasmarować łożyska w pierwszym przebiegu aby rozpocząć eksploatację generatora, jeśli spełnione zostały następujące warunki: Generator był przechowywany przez okres od sześciu do dwunastu miesięcy W tym czasie obracano generatorem sześć razy na miesiąc 3. Jeśli generator jest przechowywany dłużej niż 24 miesiące i przy tym obrót generatorem wykonywany jest 6 razy w miesiącu, przed uruchomieniem wymienić łożyska. Obowiązujące wskazówki ogólne 1. Odłączyć kołnierze dmuchawy na wlocie i na wylocie lub też włożyć wkładki zaślepiające. 2. Osuszyć dmuchawę i przepłukać gazem obojętnym. Zwracać uwagę na to, aby po wypłukaniu szczelnie zamknąć dmuchawę. 3. Sprawdzić dmuchawę pod względem swobody działania i obrócić nią. W przypadku zmiennej temperatury pomieszczenia raz w miesiącu W przypadku stałej temperatury pomieszczenia co drugi miesiąc 4. Ze względu na unieruchomienie może dojść do pokrycia się z terminem konserwacji pierścieni uszczelniających wał, które powinny być wymieniane co 16 000 godzin roboczych lub co 2 lata, aby zapewnić gazoszczelność dmuchawy. 1. Oczyścić instalację neutralizującą. 2. Wymienić zużyty lub uzupełnić brakujący granulat 3. Płukać tak długo, aż na wylocie z instalacji neutralizującej będzie wypływać czysta woda 4. Przechowywać instalację neutralizującą oczyszczoną. 1. Armaturami, które stale pozostają w tej samej pozycji, należy poruszyć trzy do czterech razy w roku. 2. Sprawdzać serwomotory co pół roku. 3. W przypadku długookresowego przechowywania sprawdzić serwomotory przed uruchomieniem w zakładzie. 1. Standardowa konserwacja w chwili dostawy przekładni wystarcza (normalne warunki transportu, przechowywanie w suchych pomieszczeniach) na okres 6 miesięcy. 2. Po upływie kolejnych 6 miesięcy wypłukać przekładnię przez pokrywę wziernika we wszystkich dostępnych miejscach, aby wszystkie powierzchnie były pokryte środkiem konserwującym. 3. Po wykonaniu przebiegu próbnego oraz przed założeniem opakowania do transportu morskiego przepłukać przekładnię od wewnątrz. 1. Wszystkie końcówki wałów, części i powierzchnie są pokryte w momencie dostawy odporną na wodę morską oraz na ściekanie powłoką antykorozyjną, która zapewnia ochronę przez okres jednego roku. 2. Po upływie tego terminu należy odnawiać co roku powłokę ochronną z zastosowaniem środka Castrol SafeCoat DW33. TIM-ID: 0000072086-001 66 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów A001070/01Z 2016-11

8.1.5 Kontener przerwa w eksploatacji powyżej jednego miesiąca Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Wszystkie środki eksploatacyjne pozostają w gazowym agregacie prądotwórczym. W przypadku zagrożenia mrozem przy zastosowaniu wodnych środków antykorozyjnych w obiegu płynu chłodzącego należy dokonać zmiany na środek chroniący przed korozją i zamarzaniem. W celu ochrony chłodnicy płynu chłodzącego podczas przerwy w eksploatacji poziom płynu chodzącego musi znajdować się powyżej dolnej krawędzi króćca wlewu chłodnicy. Przed uruchomieniem silnika należy pamiętać o tym, aby w razie potrzeby ponownie wykonać zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU Onsite Energy dot. materiałów eksploatacyjnych do gazowych agregatów prądotwórczych.) TIM-ID: 0000072084-001 Konserwacja Przebieg konserwacji Gazowy agregat prądotwórczy Patrz ( Strona 62) Kontener 1. Składować kontenery zgodnie z wymogami dotyczącymi fundamentu. 2. Uszkodzenia lakieru na kontenerze wzgl. elementach dołączanych należy fachowo naprawiać przy użyciu odpowiedniej farby, aby uniknąć korozji. 3. Regularnie usuwać osady z powierzchni dachu (np. liście, pył). 4. Przed przystąpieniem do przechowywania nasmarować uszczelki drzwi oraz zawiasy. 5. Zamknąć w sposób wodoszczelny dławiki kablowe (w razie potrzeby zamontować zaślepki). 6. Zamknąć w sposób zabezpieczony przed warunkami pogodowymi otwory wylotu spalin. 7. Zadbać o opróżnianie układu wydechowego ze skroplin. 8. Zamknąć kołnierze przyłączy gazu wzgl. skroplin w sposób zabezpieczony przed warunkami pogodowymi (zaślepka). Przechowywanie w temperaturze maks. 40 C. W przypadku membran z Vitonu temperatura przechowywania wynosi > 0 C. 9. Zamknąć klapy żaluzji powietrza dolotowego i wylotowego. 10. Utrzymywać we wnętrzu kontenera dodatnią temperaturę. 11. Unikać skroplin, w razie potrzeby zastosować torebki ze środkiem pochłaniającym wilgoć. 12. Zapewnić zasilanie elektryczne następujących podzespołów: Ogrzewanie postojowe generatora Ogrzewanie pomieszczenia 13. Odłączyć zasilanie elektryczne MMC. 14. Odłączyć akumulatory rozruchowe. 15. Odłączyć wyłącznik rozrusznika od silnika (jeśli jest zamontowany). WSKAZÓWKI: Wszystkie końcówki wałów, części i powierzchnie są pokryte w momencie dostawy odporną na wodę morską oraz na ściekanie powłoką antykorozyjną, która zapewnia ochronę przez okres jednego roku. Po upływie tego terminu należy odnawiać co roku powłokę ochronną z zastosowaniem środka Castrol SafeCoat DW33. A001070/01Z 2016-11 Z możliwością uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów 67

8.2 Z możliwością uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26) Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27) UWAGA: Zamykanie obiegów mediów należy wykonać bezpośrednio po spuszczeniu mediów. Konserwacja Przygotowania Wnętrze (układ olejowy, paliwowy i chłodzenia) Komora spalania Przebieg konserwacji 1. Zdjąć wszystkie pokrywy. 2. Podłączyć akumulatory rozruchowe. 3. Uruchomić układ sterowania. 1. W razie potrzeby wyczyścić agregat prądotwórczy. 2. Spuścić płyn chłodzący (jeśli jest w obiegu) i zutylizować. 3. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). Wskazówka: aby obejść proces płukania podczas napełniania płynem chłodzącym w celu uruchomienia, zaleca się zastosowanie płynu wypełniającego Glysacorr P 113 zamiast emulgowalnego oleju chroniącego przed korozją Oil 9156. 4. Jeśli w silniku nie ma oleju konserwującego, opróżnić całkowicie miskę olejową. WSKAZÓWKA: alternatywnie można rozgrzać silnik do temperatury roboczej ze zwykłym olejem silnikowym. Następnie za pomocą pompy smarowania wstępnego należy wpompować do silnika ok. 100 l dopuszczonego oleju smarowego przez przyłącze do smarowania wstępnego. W dalszej kolejności postępować zgodnie z etapem 2 oraz etapem 3 w akapicie Komora spalania. 5. Napełnić silnik dopuszczonym olejem konserwującym. 6. Rozgrzać silnik przy min. 50% mocy (płyn chłodzący min. 75 C) WSKAZÓWKA: silnik można alternatywnie rozgrzać do temperatury znamionowej również za pomocą zewnętrznego układu ogrzewania płynu chłodzącego (min. 75 C). W takim przypadku należy zastosować zewnętrzną pompę oleju. 7. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 8. Spuścić olej konserwujący z układu olejowego. 9. Spuścić środek konserwujący z układu płynu chłodzącego. 10. Niezwłocznie po spuszczeniu zamknąć otwory płynu chłodzącego 1. Wykręcić wszystkie świece zapłonowe. 2. Jeśli silnik nie został rozgrzany do temperatury roboczej z olejem konserwującym, ustawić wszystkie tłoki w celu konserwacji kolejno w dolnym martwym punkcie DMP. 3. Za pomocą pistoletu natryskowego z drobną dyszą starannie spryskać powierzchnie komór spalania tłoków oraz ścianki cylindrów. Zwracać uwagę na to, aby na dnie tłoka nie pozostała przy tym większa ilość oleju. 4. Wkręcić świece zapłonowe TIM-ID: 0000072094-001 68 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... A001070/01Z 2016-11

Konserwacja Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Zabezpieczenie konserwacyjne agregatu prądotwórczego oraz uszczelnienie otworów Przebieg konserwacji Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. 1. Wykonać procedurę wyłączania/blokady ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). 2. Zamknąć szczelnie wszystkie wloty i wyloty powietrza. 3. Uszczelnić elektryczne złącza wtykowe przed wnikaniem wilgoci. TIM-ID: 0000072094-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... 69

8.3 Bez możliwości uruchomienia i z napełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego gazowego agregatu prądotwórczego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od agregatu prądotwórczego. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym. Poszczególne czynności konserwacyjne należy wykonać, o ile to możliwe, równocześnie. Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 25). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Czynności przygotowawcze Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. Sprawdzić lokalne przepisy. WSKAZÓWKA: Przed przystąpieniem do przechowywania z napełnionymi obiegami mediów należy wyjaśnić, czy jest to dozwolone ze względu na substancje stanowiące zagrożenie oraz ochronę środowiska. 2. W razie potrzeby agregat prądotwórczy należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. WSKAZÓWKA: Silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. W razie potrzeby spuścić zużyty olej. 2. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 3. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 4. Za pomocą pompy smarowania wstępnego wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 5. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 6. Olej można pozostawić w silniku, jednakże nie jest możliwa ciągła eksploatacja silnika z tym olejem (maks. 25 h). W celu umożliwienia ciągłej eksploatacji silnika olej należy wymienić na dopuszczony olej silnikowy (patrz obowiązujące przepisy dot. materiałów eksploatacyjnych). 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Całkowicie napełnić obieg płynu chłodzącego dopuszczonym płynem wypełniającym ( Strona 17). 3. Otworzyć wszystkie termostaty, aby płyn wypełniający dotarł do wszystkich miejsc obiegu płynu chłodzącego. 4. Pozostawić płyn wypełniający w silniku. WSKAZÓWKA: Mieszanie różnych płynów wypełniających jest niedozwolone. 5. Zamknąć szczenie wszystkie otworzy płynu chłodzącego TIM-ID: 0000072081-001 70 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... A001070/01Z 2016-11

Konserwacja Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Przebieg konserwacji 1. Wykręcić wszystkie świece zapłonowe. 2. Ustawić wszystkie tłoki w celu konserwacji kolejno w dolnym martwym punkcie DMP. 3. Za pomocą pistoletu natryskowego z drobną dyszą starannie spryskać powierzchnie komór spalania tłoków oraz ścianki cylindrów. Zwracać uwagę na to, aby na dnie tłoka nie pozostała przy tym większa ilość oleju. 4. Wkręcić świece zapłonowe 5. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin i w razie potrzeby ponownie uszczelnić. Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożyska generatora nasmarowane zgodnie z terminem ponownej informacji ( Strona 27). W tym celu należy obracać silnikiem ręcznie, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Akumulatory rozruchowe zgodnie z terminem ponownej konserwacji ( Strona 27): Ładować w celu podtrzymania Sprawdzić i nasmarować bieguny akumulatorów W przypadku akumulatorów kwasowych sprawdzić poziom kwasu i w razie potrzeby uzupełnić. TIM-ID: 0000072081-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... 71

8.4 Bez możliwości uruchomienia i z nienapełnionymi obiegami mediów Wskazówka: Opisany sposób postępowania ma charakter ogólnych wytycznych, które należy za każdym razem dostosować do specyficznego gazowego agregatu prądotwórczego. Szczegółowe procedury robocze mogą się zmieniać w zależności od agregatu prądotwórczego. W razie pytań skontaktować się z konsultantem MTU. Zaleca się ponowną konserwację na stanowisku kontrolnym. Poszczególne czynności konserwacyjne należy w miarę możliwości wykonywać w tym samym czasie Podzespoły silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 26). Podzespoły inne niż silnikowe: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami ponownej konserwacji, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 27). Czynności przygotowawcze Konserwacja Przygotowanie Obieg oleju smarowego Obieg płynu chłodzącego Przebieg konserwacji 1. W razie potrzeby agregat prądotwórczy należy przed (ponowną) konserwacją oczyścić. 2. Spuścić i zutylizować wszystkie media. WSKAZÓWKA: silnikiem można obracać tylko wtedy, jeśli jest wstępnie nasmarowany. Dlatego też należy go najpierw nasmarować wstępnie dopuszczonym środkiem antykorozyjnym i wytworzyć ciśnienie oleju, a następnie zakonserwować układ chłodzenia, jak też komorę spalania. 1. Zdjąć przyłącze do smarowania wstępnego ze skrzyni korbowej. 2. Podłączyć pompę smarowania wstępnego. 3. Za pomocą pompy smarowania wstępnego (ok. 100 l) wtłoczyć środek antykorozyjny do obiegu oleju. Użyć środka antykorozyjnego, nadającego się do konserwacji wewnętrznej nienapełnionego silnika. ( Strona 15). 4. Obrócić silnikiem ręcznie jeden do dwóch obrotów. 5. Całkowicie spuścić olej. WSKAZÓWKA: jeśli silnik jest rozgrzany, pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C i dopiero wtedy spuścić całkowicie olej. 1. Spuścić pozostałości płynu chłodzącego (jeśli są w obiegu) i zutylizować. 2. Obieg płynu chłodzącego należy całkowicie napełnić dopuszczonym płynem wypełniającym, a następnie szczelnie zamknąć ( Strona 17). 3. Za pomocą zewnętrznego podgrzewacza płynu chłodzącego rozgrzać płyn do temperatury min 75 C. 4. Pozostawić silnik do ostygnięcia do temperatury poniżej 40 C. 5. Spuścić całkowicie płyn wypełniający. 6. Niezwłocznie po spuszczeniu zamknąć szczelnie otwory płynu chłodzącego TIM-ID: 0000072082-001 72 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... A001070/01Z 2016-11

Konserwacja Komora spalania Części odkryte (konserwacja zewnętrzna) Podzespoły inne niż silnikowe (generator oraz akumulatory rozruchowe) Przebieg konserwacji 1. Wykręcić wszystkie świece zapłonowe. 2. Ustawić wszystkie tłoki w celu konserwacji kolejno w dolnym martwym punkcie DMP. 3. Za pomocą pistoletu natryskowego z drobną dyszą starannie spryskać powierzchnie komór spalania tłoków oraz ścianki cylindrów. Zwracać uwagę na to, aby na dnie tłoka nie pozostała przy tym większa ilość oleju. 4. Wkręcić świece zapłonowe 5. Zamknąć szczelnie otwory wlotu powietrza zasysanego i wylotu spalin i w razie potrzeby ponownie uszczelnić. Odkryte części zewnętrzne posmarować lub spryskać środkiem antykorozyjnym do konserwacji zewnętrznej ( Strona 21). Zaliczają się do nich: Części powłoki zewnętrznej silnika Kołnierze Wały Tarcze zabierakowe Armatura 1. Utrzymywać łożysko generatora w stanie nasmarowanym. Obracać silnikiem ręcznie zgodnie z terminem ponownej konserwacji, aby smar w łożyskach został rozprowadzony dzięki wielu obrotom wału. 2. Ładować akumulatory rozruchowe w celu ładowania podtrzymującego zgodnie z terminem ponownej konserwacji. TIM-ID: 0000072082-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 4000 konserwacja i po... 73

9 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i ponowna konserwacja 9.1 Wstęp Niniejszy rozdział dotyczy konserwacji silników gazowych, agregatów prądotwórczych BHWK (moduły/agregaty) serii 400. W przypadku gazowych agregatów prądotwórczych rozróżnia się 3 typy: GC (Genset Combined): moduł z układem odprowadzania ciepła oraz ze zintegrowanymi wymiennikiem ciepła spalin GR (Genset Reduced): agregat z układem odprowadzania ciepła GB (Genset Basic): agregat bez układu odprowadzania ciepła W przypadku działań rozróżnia się następujące definicje: Konserwacja: Konserwacja wykonywana jest po fabrycznej próbie działania w firmie MTU Friedrichshafen GmbH (przypadek A) oraz w przypadku dłuższych przerw w eksploatacji (przypadek B). Ponowna konserwacja: Po upływie okresu trwałości konserwacji niezbędna jest ponowna konserwacja w odpowiednich terminach. Ponowne uruchamianie TIM-ID: 0000072085-001 74 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... A001070/01Z 2016-11

9.2 Warunki przechowywania, okresy trwałości konserwacji oraz terminy ponownej konserwacji Warunki przechowywania Czynności konserwacyjne zależą od warunków przechowywania. Rozróżnia się następujące warunki przechowywania: Warunki przechowywania Zwykłe Utrudnione Obszary zastosowania Pomieszczenia bez mrozu, zamknięte i ogrzewane, czyste Wahania temperatury maks. w zakresie pomiędzy 10 i 40 C Średnia, miesięczna, względna wilgotność powietrza 65% Pył lub zanieczyszczenia Przekraczanie punktu rosy > 20% w miesiącu Średnia, miesięczna, względna wilgotność powietrza > 65% Wskazówka: Wszelkie inne warunki przechowywania (np. przechowywanie na wolnym powietrzu) są niedozwolone. Okresy trwałości konserwacji W przypadku konserwacji rozróżnia się 2 przypadki: Przypadek A: konserwacja po zakończeniu fabrycznej próby działania Przypadek B: konserwacja po unieruchomieniu eksploatowanego urządzenia Przypadek A: konserwacja fabryczna Warunki przechowywania Zwykłe Utrudnione Okres trwałości 12 mies. 6 mies. Czynności konserwacyjne w przypadku B są niezbędne wtedy, jeśli przerwa w eksploatacji silników oraz modułów/agregatów serii 400 przekracza okresy podane w tabeli. Przypadek B: konserwacja po wyłączeniu z eksploatacji Warunki przechowywania Przerwy w eksploatacji Okres trwałości Zwykłe > 3 mies. 12 mies. Utrudnione > 1 mies. 6 mies. Terminy ponownej konserwacji Ponowna konserwacja odbywa się bezpośrednio po upływie okresów trwałości, jakie podane w tabelach dla przypadku A oraz B. TIM-ID: 0000073140-001 Terminy ponownej konserwacji Warunki przechowywania Zwykłe Utrudnione Termin ponownej konserwacji 6 mies. 3 mies. A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... 75

9.3 Konserwacja po zakończeniu fabrycznej próby działania oraz warunki dostawy Wskazówka: Warunek konserwacji: Przebieg próbny został wykonany z zalecanym płynem chłodzącym (mieszanka wody i środka antykorozyjnego / zapobiegającego zamarzaniu). Konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi okresami trwałości, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 75). Konserwować urządzenie odpowiednio do warunków przechowywania (tabela, przypadek A) ( Strona 75). Przypadek A: przebieg konserwacji po zakończeniu fabrycznej próby działania 1. Rozgrzać agregat/moduł do temperatury roboczej i wyłączyć z suchym wymiennikiem ciepła spalin. 2. Wykręcić świece zapłonowe. 3. Spryskać komory spalania olejem konserwującym przez otwór świecy zapłonowej przy użyciu pistoletu do zabezpieczania podwozia ( Strona 15). 4. Wykonać ręcznie jeden obrót silnika. 5. Ponownie spryskać komory spalania olejem konserwującym. Wynik: Tuleje cylindrowe oraz pierścienie tłokowe są pokryte olejem konserwującym. 6. Wkręcić świece zapłonowe. 7. Spryskać opróżnioną chłodnicę mieszanki olejem konserwującym. 8. Spryskać układ wody grzewczej olejem konserwującym. 9. Zamknąć szczelnie chłodnicę mieszanki, układ wody grzewczej oraz układ regulacji gazu. 10. Zamknąć szczelnie wlot powietrza i wylot spalin modułu/agregatu (wkładka zaślepiająca w układzie wydechowym). 11. Wkręcić pręt pomiarowy w skrzynię korbową, aby ją zamknąć. 12. Odwodnić przewód skroplin i szczelnie zamknąć. 13. W przypadku dostawy z nienapełnionym obiegiem płynu chłodzącego silnik i obiegiem chłodzenia, zamknąć szczelnie odpowietrzenie oraz zawory napełniania i opróżniania. Warunki dostawy w odniesieniu do agregatów prądotwórczych z napełnionym obiegiem płynu chłodzącego silnik i obiegiem oleju Dozwolone w przypadku dostawy przy temperaturze otoczenia powyżej -18 C Dostawa standardowa na terenie Europy w przypadku typów GC i GR Warunki dostawy w odniesieniu do agregatów prądotwórczych z nienapełnionym obiegiem płynu chłodzącego silnik i obiegiem oleju Zalecane w przypadku dostawy przy temperaturze otoczenia poniżej -18 C Zabezpieczenie antykorozyjne jest zapewnione po fabrycznej próbie działania za pomocą zalecanego płynu chłodzącego poprzez powleczenie. Układ chłodzenia musi pozostać szczelnie zamknięty, aby zapobiec wyschnięciu i korozji. TIM-ID: 0000072088-001 76 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... A001070/01Z 2016-11

9.4 Konserwacja po unieruchomieniu eksploatowanego urządzenia Wskazówka: Warunek konserwacji: Eksploatacja była prowadzona z zalecanym płynem chłodzącym (mieszanka wody i środka antykorozyjnego / zapobiegającego zamarzaniu). Konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi okresami trwałości, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 75). Zakonserwować urządzenie odpowiednio do przerwy w eksploatacji oraz warunków przechowywania (tabela, przypadek B) ( Strona 75). Przypadek B: przebieg konserwacji po unieruchomieniu eksploatowanego urządzenia 1. Rozgrzać agregat/moduł do temperatury roboczej i wyłączyć z suchym wymiennikiem ciepła spalin. 2. Wykręcić świece zapłonowe 3. Spryskać komory spalania olejem konserwującym przez otwór świecy zapłonowej przy użyciu pistoletu do zabezpieczania podwozia 4. Wykonać ręcznie jeden obrót silnika. 5. Ponownie spryskać komory spalania olejem konserwującym ( Strona 15) Wynik: Tuleje cylindrowe oraz pierścienie tłokowe są pokryte olejem konserwującym. 6. Wkręcić świece zapłonowe. 7. Jeśli chłodnica mieszanki oraz układ wody grzewczej są napełnione płynem chłodzącym, nie ma potrzeby wykonywania czynności konserwacyjnych. To samo dotyczy układu gazu. 8. Zamknąć szczelnie wlot powietrza i wylot spalin modułu/agregatu (wkładka zaślepiająca w układzie wydechowym). 9. Wkręcić pręt pomiarowy w skrzynię korbową, aby ją zamknąć 10. Odwodnić przewód skroplin i szczelnie zamknąć Wskazówka: 11. W otoczeniu niezagrożonym mrozem (urządzenia kontenerowe) obiegi płynu chłodzącego zawierają środek zapobiegający zamarzaniu, w związku z czym do -18 C nie ma potrzeby spuszczania płynu chłodzącego. TIM-ID: 0000072113-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... 77

9.5 Ponowna konserwacja Wskazówka: Ponowna konserwacja odbywa się zgodnie z podanymi terminami, zależnie od warunków przechowywania ( Strona 75). Przebieg ponownej konserwacji 1. Przed ponowną konserwacją zdemontować katalizator. Wynik: Katalizator jest chroniony przed olejem konserwującym. 2. Wykręcić świece zapłonowe 3. Spryskać komory spalania olejem konserwującym przez otwór świecy zapłonowej przy użyciu pistoletu do zabezpieczania podwozia 4. Wykonać ręcznie jeden obrót silnika. 5. Ponownie spryskać komory spalania olejem konserwującym ( Strona 15) Wynik: Tuleje cylindrowe oraz pierścienie tłokowe są pokryte olejem konserwującym. 6. Wkręcić świece zapłonowe. 7. Sprawdzić wszystkie otwory w agregacie wzrokowo pod względem szczelności. 8. W razie potrzeby ponownie zamknąć otwory. TIM-ID: 0000072906-001 78 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... A001070/01Z 2016-11

9.6 Czynności specjalne w fazie konserwacji Podzespół Generator Akumulator Sposób postępowania Obracać generatorem ręcznie 1 raz co 6 miesięcy. Dzięki temu można uniknąć uszkodzenia łożysk generatora. Ponowne smarowanie nie jest możliwe. Ewentualnie zamontowany akumulator należy regularnie ładować, alternatywnie można go wymontować i konserwować oddzielnie. TIM-ID: 0000072904-001 A001070/01Z 2016-11 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... 79

9.7 Ponowne uruchamianie Przebieg ponownego uruchamiania 1. Usunąć wszystkie uszczelki z agregatu 2. Wlać zgodnie z przepisami dot. środków eksploatacyjnych wszystkie płyny eksploatacyjne. 3. Wykręcić świece zapłonowe. 4. Obrócić silnikiem jeden raz ręcznie. 5. Obrócić silnikiem za pomocą rozrusznika. Wynik: Olej konserwujący zostanie wydmuchany. 6. Zamontować świece zapłonowe 7. Uruchomić silnik. 8. Krótkotrwała eksploatacja, aż silnik będzie wolny od oleju konserwującego. 9. Zamontować katalizator TIM-ID: 0000072905-001 80 Gazowe agregaty prądotwórcze z silnikami serii 400 konserwacja i pon... A001070/01Z 2016-11

10 Usuwanie konserwacji 10.1 Usuwanie konserwacji z silników wysokoprężnych oraz gazowych 10.1.1 Usuwanie konserwacji przed uruchomieniem Wskazówka: Przed uruchomieniem zakonserwowany silnik wysokoprężny lub gazowy należy poddać zabiegowi usunięcia konserwacji. Usuwanie konserwacji z silników wysokoprężnych jest zbędne w przypadku przerw w eksploatacji rzędu do 3 mies. w odniesieniu do zamontowanych silników używanych. Należy jedynie zdjąć pokrywy. Usuwanie konserwacji jest zbędne w przypadku silników gazowych, które mają możliwość uruchomienia z napełnionymi obiegami mediów. Przed uruchomieniem silnika należy pamiętać, aby ponownie wykonać zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Silnik nie może być eksploatowany ze środkiem zapobiegającym zamarzaniu, jeśli dopuszczone są tylko wodne dodatki do płynu chłodzącego. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego ( Przepisy MTU dot. materiałów eksploatacyjnych). Przebieg usuwania konserwacji przed uruchomieniem 1. W razie potrzeby oczyścić silnik. 2. Zdjąć wszystkie pokrywy. 3. W razie potrzeby spuścić olej zabezpieczający przed korozją. 4. Wymienić filtr oleju (wkłady). Etap ten jest zbędny w przypadku dostawy nowego urządzenia i należy go wykonać najpóźniej po upływie jednego roku. 5. Dotyczy tylko silników wysokoprężnych: Wymienić filtr paliwa (wkłady). Etap ten jest zbędny w przypadku dostawy nowego urządzenia i należy go wykonać najpóźniej po upływie jednego roku. 6. Wlać olej silnikowy. 7. Upewnić się, że zasilane z obiegu oleju silnikowego łożyska są dobrze smarowane. 8. Obrócić silnikiem ręcznie. 9. Przygotować silnik do uruchomienia. 10. W razie potrzeby spuścić płyn wypełniający. 11. Wlać lub wymienić płyn chłodzący. u Wskazówki dotyczące uruchamiania Uruchamianie silnika zgodnie odbywa się zgodnie z dokumentacją silnika. Przypadek specjalny silnik gazowy: Olej konserwujący ma znacznie wyższą zawartość popiołu, niż olej do długotrwałej eksploatacji. Z tego powodu zakonserwowany silnik przed uruchomieniem należy poddać procedurze płukania przy użyciu oleju do długotrwałej eksploatacji, dopuszczonego na podstawie przepisów dotyczących środków eksploatacyjnych. TIM-ID: 0000034412-002 A001070/01Z 2016-11 Usuwanie konserwacji 81

10.1.2 Instrukcja dotycząca usuwania konserwacji z silników w opakowaniach klimatycznych Przed otwarciem powłoki należy przeczytać niniejszą instrukcję i postępować dokładnie wg niej, zwłaszcza w odniesieniu do koniecznego powiadomienia firmy MTU Friedrichshafen GmbH oraz MTU Onsite Energy. Instrukcja dotycząca usuwania konserwacji z silników 1. Odczytać wartość wilgotności na wskaźniku wilgotności i wpisać do karty monitoringu. Wskaźnik wilgotności ( Strona 86) Karta monitoringu ( Strona 95) Ocena: a Jeśli wszystkie 3 pola na wskaźniku wilgotności mają kolor niebieski, wszystko jest w porządku. b Jeśli pola 30 i 40 są częściowo zabarwione lub otoczone kolorem różowym, sprawdzić powłokę pod względem uszkodzeń. W razie uszkodzenia powłoki powiadomić firmę MTU. c Jeśli wszystkie trzy pola mają kolor różowy, nie otwierać powłoki i powiadomić firmę MTU. 2. Jeśli wszystkie wartości wilgotności są w porządku nie widać również usterek, zdjąć folię z silnika. 3. Po zdjęciu powłoki sprawdzić wygląd zewnętrzny silnika. Wpisać datę i obserwacje z kontroli w karcie monitoringu. 4. Oględziny wszystkich połączeń węży gumowych. Połączenia nie mogą być kruche ani spęczniałe. 5. W razie zastrzeżeń niezwłocznie powiadomić MTU i oczekiwać na informacje. Nie przygotowywać w tym czasie silnika do montażu, lecz przechowywać w suchym miejscu pod przykryciem. 6. Wpisać datę usunięcia konserwacji do karty monitoringu. 7. Zdjąć zamknięcia z otworów silnika dopiero wtedy, gdy otwory te będą używane. Obejmuje to: wlot turbosprężarki wylot kolektora spalin wlot i wylot płynu chłodzącego kołnierze przyłączy przewodów odpowietrzających na rozdzielaczu płynu chłodzącego 8. W odniesieniu do pierwszego uruchomienia silnika należy stosować się do dokumentacji silnika. TIM-ID: 0000034399-002 82 Usuwanie konserwacji z silników wysokoprężnych oraz gazowych A001070/01Z 2016-11

10.2 Usuwanie konserwacji z agregatów prądotwórczych z silnikami wysokoprężnymi i gazowymi 10.2.1 Usuwanie konserwacji przed uruchomieniem Wskazówka: Usuwanie konserwacji oraz ponowne uruchamianie gazowych agregatów prądotwórczych serii 400, patrz ( Strona 80). Usuwanie konserwacji jest zbędne w przypadku przerw w eksploatacji rzędu do 3 mies. w odniesieniu do zamontowanych agregatów prądotwórczych. W takim wypadku: Usunąć wszystkie korki. Jeśli podczas konserwacji została wykonana procedura wyłączania/blokady, wykonać procedurę uruchamiania, patrz ( Instrukcja eksploatacji i konserwacji). Wskazówka: Przed uruchomieniem agregatu prądotwórczego: Spuścić środek konserwujący. Upewnić się, że w celu eksploatacji wykonano zmianę na dopuszczony płyn chłodzący. Agregat prądotwórczy nie może być eksploatowany wyłącznie ze środkiem zapobiegającym zamarzaniu, jeśli dopuszczone są tylko wodne dodatki do płynu chłodzącego. Wykonać wymianę oleju ze zmianą na olej dopuszczony w przypadku danych warunków eksploatacji. Dopuszczone do eksploatacji dodatki do płynu chłodzącego oraz oleje ( Przepisy MTU Onsite Energydot. materiałów eksploatacyjnych). Przebieg usuwania konserwacji przed uruchomieniem 1. W razie potrzeby oczyścić agregat prądotwórczy. 2. Zdjąć wszystkie pokrywy. 3. W razie potrzeby spuścić olej zabezpieczający przed korozją. Wskazówka: Etap ten jest zbędny w przypadku dostawy nowego urządzenia i należy go wykonać najpóźniej po upływie jednego roku. 4. Wymienić filtry oleju / wkłady filtrów. Wskazówka: Etap ten jest zbędny w przypadku dostawy nowego urządzenia i należy go wykonać najpóźniej po upływie jednego roku. 5. Tylko w przypadku agregatów prądotwórczych z silnikiem wysokoprężnym: Wymienić filtry / wkłady filtrów paliwa. 6. Wlać olej silnikowy. 7. Upewnić się, że zasilane z obiegu oleju silnikowego łożyska są dobrze smarowane. 8. Obrócić silnikiem ręcznie. 9. W razie potrzeby spuścić płyn wypełniający. 10. Wlać lub wymienić płyn chłodzący. 11. Dotyczy również agregatów prądotwórczych z silnikami TB: Wlać lub wymienić płyn chłodzący powietrze doładowujące. TIM-ID: 0000072011-001 A001070/01Z 2016-11 Usuwanie konserwacji z agregatów prądotwórczych z silnikami wysokopręż... 83

Czynności końcowe 1. Po dłuższym przechowywaniu (rok lub dłużej) przygotować generator: Typ generatora MagnaPlus MagnaMax/MagnaPower Leroy Somer Czynność Sprawdzić generator, wyczyścić i osuszyć. W obszarach, gdzie generator jest narażony na drgania, sprawdzić łożyska i ew. wymienić. Przesmarować łożyska smarem. Ilość smaru oraz opis zadań, patrz Podręcznik eksploatacji i konserwacji. W obszarach, w których generator jest narażony na wilgotne warunki oraz wysoką wilgotność powietrza, sprawdzić rezystancję izolacji i ew. osuszyć uzwojenia. 2. Montaż i podłączanie akumulatorów rozruchowych. 3. Postępować wg sposobu postępowania opisanego w rozdziale Eksploatacja ( Podręcznik eksploatacji i konserwacji). TIM-ID: 0000072011-001 84 Usuwanie konserwacji z agregatów prądotwórczych z silnikami wysokopręż... A001070/01Z 2016-11

11 Opakowanie 11.1 Rodzaje opakowań Rodzaj opakowania silnika zależy od warunków przechowywania i transportu. W MTU Friedrichshafen GmbH oraz MTU Onsite Energy rozróżniane są następujące rodzaje opakowań: Rodzaj opakowania Opakowanie dostępne w handlu Opakowanie klimatyczne Silniki i agregaty prądotwórcze Obszary zastosowania W odniesieniu do silników i agregatów prądotwórczych, przechowywanych w normalnych warunkach przechowywania przez okres maks. 6 miesięcy Jako opakowanie transportowe do: silników lakierowanych do transportu lądowego lub morskiego w kontenerze silników i agregatów prądotwórczych, przeznaczonych do natychmiastowego użytku Do ochrony towarów zagrożonych korozją w utrudnionych warunkach przechowywania Opakowanie klimatyczne może złagodzić trudne warunki przechowywania, ale nie zapewnia ochrony przed mrozem W odniesieniu do silników, wysyłanych transportem lądowym lub morskim, a następnie przechowywanych przez dłuższy czas Do 12 miesięcy opakowanie do transportu morskiego Do 36 miesięcy opakowanie do długotrwałego przechowywania Niedozwolone w przypadku silników z napełnionymi obiegami mediów TIM-ID: 0000034392-002 Wskazówki: Należy zadbać o to, aby przedtem stwardniał całkowicie lakier nałożony na silnik. Silnik należy umieścić w opakowaniu klimatycznym bezpośrednio po zakonserwowaniu. W razie zastosowania opakowania klimatycznego wszystkie media (paliwo, olej, płyn chłodzący) należy spuścić w miarę możliwości całkowicie z danego obiegu mediów. Kontrolować wskaźnik wilgotności na opakowaniu co 3 do 4 miesięcy. Wynik należy udokumentować zgodnie z kartą monitoringu i w razie potrzeby zastosować odpowiednie środki ( Strona 95). W przypadku zbyt dużej wilgotności opakowanie należy sprawdzić i w razie potrzeby wymienić. W przypadku przechowywania silników i agregatów prądotwórczych przez dłuższy czas, np. przez okres 3, 5 lub 10 lat w opakowaniu klimatycznym, pomimo to wymagana jest regularna konserwacja dodatkowa zgodnie z zalecanymi terminami( Strona 25) ( Strona 26). W przypadku nieodpowiedniego składowania wykluczone są świadczenia gwarancyjne. Aktualne uzgodnienia specjalne obowiązują w dalszym ciągu. Klient zobowiązany jest podać informacje na temat miejsca oraz planowanego okresu przechowywania. Na tej podstawie dobierany jest rodzaj opakowania. Dla Klienta wiążący jest zalecany rodzaj opakowania. Jeśli Klient żąda odmiennego opakowania, należy wskazać na to, że w takim przypadku wygasa gwarancja z tytułu szkód następczych. Poniższe opisy odnoszą się do zastosowania opakowania klimatycznego do przechowywania silników zakonserwowanych. A001070/01Z 2016-11 Opakowanie 85

11.2 Opakowanie klimatyczne budowa W przypadku opakowania klimatycznego zastosowanie znajdują następujące materiały pakowe: A powłoki z materiału izolacyjnego (np. wielowarstwowa folia aluminiowa), B środki pochłaniające wilgoć (np. silikażel) C wskaźnik wilgotności Zawartość umieszczana jest w zgrzewanej folii wielowarstwowej, a znajdujące się wewnątrz powietrze jest odsysane. W wyniku włożenia do opakowania torebek ze środkiem osuszającym resztkowa wilgotność powietrza obniżana jest do poziomu żądanej, względnej wilgotności powietrza. Opakowanie klimatyczne zapobiega skraplaniu wody na powierzchni metalu oraz wywołującej w ten sposób szkody korozji. A Powłoki z materiału izolacyjnego Jako materiał izolacyjny zastosowanie znajduje przepuszczająca w ograniczonym stopniu parę wodną i gazy, szczelnie zgrzewana wielowarstwowa folia aluminiowa. Stosowana przez firmę MTU wielowarstwowa folia aluminiowa składa się polietylenu i aluminium o następujących własnościach: Zakres temperatur zastosowania +70 C do 55 C Przepuszczalność pary wodnej: 0,1 g/m² na dzień przy 38 C i 80% wilgotności względnej (dla porównania miękka folia PCW WDD: 6 g/m² na dzień) Informacje na temat folii wielowarstwowych, stosowanych przez firmę MTU, można znaleźć na liście materiałów eksploatacyjnych ( Strona 89). B Środek osuszający Środek osuszający, najczęściej silikażel, to typowe określenie pochłaniającego wodę środka absorpcyjnego, stosowanego w opakowaniach klimatycznych. Środek osuszający umieszczany jest w torebkach z bardzo dobrze przepuszczającego parę wodną oraz odpowiednio trwałego materiału (np. sodowy papier krepowy) w opakowaniach wysyłkowych. Przykład torebki środka osuszającego TIM-ID: 0000019178-002 Informacje na temat torebek ze środkiem osuszającym, stosowanym przez firmę MTU, można znaleźć na liście materiałów eksploatacyjnych ( Strona 89). 86 Opakowanie A001070/01Z 2016-11

Obliczanie niezbędnych jednostek środka osuszającego Ilość jednostek środka osuszającego, przeznaczonych do umieszczenia w opakowaniu wysyłkowym, zależy od warunków klimatycznych oraz od składowania w miejscu przeznaczenia. Ilość minimalną, jaką należy umieścić w opakowaniu wysyłkowym, należy obliczyć w następujący sposób: Strefa klimatyczna A Europa (oprócz Rosji) B USA Kanada Kraje śródziemnomorskie Bliski Wschód C Rosja Ameryka Południowa i Środkowa Środkowy i Daleki Wschód Afryka, Australia JSO na powierzchnię folii wielowarstwowej w m² (A) + JSO na kg materiału pakowego (MP) = 6 x A + 17 x MP = 8 x A + 20 x MP = 17 x A + 20 x MP = Jednostki środka osuszającego (JSO) JSO na opakowanie wysyłkowe JSO na opakowanie wysyłkowe JSO na opakowanie wysyłkowe Tabela 8: Obliczanie jednostek środka osuszającego Sposób postępowania: 1. Wymierzyć powierzchnię (A) wielowarstwowej folii aluminiowej na opakowanie. 2. Zważyć niezbędne materiały pakowe (MP), np. drewno lub tekturę falistą, które są niezbędne do podparcia wzgl. zabezpieczenia silnika wewnątrz powłoki z folii aluminiowej. 3. Ustalić do jakiej i przez jakie strefy klimatyczne silnik jest przesyłany w opakowaniu i gdzie będzie składowany. 4. Obliczanie niezbędnych jednostek środka osuszającego (JSO). Wskazówka: W przypadku uszkodzenia wielowarstwowej folii aluminiowej należy po jej wymianie lub naprawieniu wykonać ponownie obliczenie JSO. Przykład obliczania jednostek środka osuszającego: Opakowanie do strefy klimatycznej C Powierzchnia folii wielowarstwowej: 10 m² Ciężar materiałów pakowych: 3 kg obliczenie: 17 TME x 10 + 20 JSO x 3 = JSO na opakowanie wysyłkowe 170 JSO + 60 JSO = 230 JSO Wynik: Dla zapewnienia wystarczającej ochrony silnika potrzeba 230 jednostek środka osuszającego. TIM-ID: 0000019178-002 C Wskaźnik wilgotności Aby umożliwić monitorowanie stopnia nasycenia środka osuszającego w powłoce z folii wielowarstwowej można umieścić wskaźnik wilgotności. Wskaźniki wilgotności wskazują poprzez zmianę koloru przekroczenie ustalonego poziomu wilgotności względnej powietrza. Podwyższenie względnej wilgotności powietrza, wywołane np. przez nieszczelności lub uszkodzenie wielowarstwowej folii aluminiowej, może spowodować zagrożenie korozją silnika. W folię wielowarstwową wkręcane jest okienko ze wskaźnikiem wilgotności, które musi być w miarę możliwości odsunięte daleko od środka osuszającego. Dzięki umieszczeniu okienka można w każdej chwili sprawdzić wilgotność względną powietrza wewnątrz powłoki z folii wielowarstwowej lub też stwierdzić wystąpienie zmian. A001070/01Z 2016-11 Opakowanie 87

Przykład wskaźnika wilgotności Wskazówka: Wilgotność powietrza we wnętrzu opakowania należy kontrolować regularnie co 3 do 4 miesięcy i protokołować ( Strona 95). Sposoby postępowania w przypadku zmian wilgotności względnej powietrza przedstawiono w poniższej tabeli. Odczyt wskaźnika wilgotności Zakres Zabarwienie wskaźnika względnej wilgotności powietrza 30 Zabarwienie różowe: względna wilgotność powietrza ponad 30% 40 Zabarwienie różowe: względna wilgotność powietrza ponad 40% 50 Zabarwienie różowe: względna wilgotność powietrza ponad 50% Niezbędne czynności Skrócić okres kontroli Sprawdzać wskaźnik wilgotności co 4 tygodnie Wymienić środek osuszający, zwracać przy tym uwagę na prawidłową ilość; obliczenie: ( Strona 87) Rozłożyć nowy środek osuszający równomiernie w górnej części przestrzeni opakowania Odessać powietrze z wnętrza opakowania i ponownie zamknąć folię wielowarstwową ( Strona 94) Sprawdzić opakowany towar Ponownie zakonserwować silnik Wymienić środek osuszający, zwracać przy tym uwagę na prawidłową ilość; obliczenie: ( Strona 87) Rozłożyć nowy środek osuszający równomiernie w górnej części przestrzeni opakowania Odessać powietrze z wnętrza opakowania i ponownie zamknąć folię wielowarstwową ( Strona 94) Wskazówka: Wskaźnik wilgotności regeneruje się samoczynnie. Wymiana po otwarciu i zamknięciu opakowania nie jest konieczna. TIM-ID: 0000019178-002 88 Opakowanie A001070/01Z 2016-11

11.3 Opakowanie klimatyczne zakładanie Wstępne zalecenia O ile nie chodzi o silnik nowy lub po remoncie generalnym w firmie MTU (obydwa są już zakonserwowane), należy przeprowadzić konserwację silnika zgodnie z opisem w niniejszej broszurze przed założeniem opakowania klimatycznego. Wszystkie płyny eksploatacyjne należy w miarę możliwości całkowicie spuścić z silnika. Należy sprawdzić, czy dla silnika zalecane jest zabezpieczenie transportowe. Jeśli tak, należy zablokować wał korbowy oraz łoże silnika zgodnie z dokumentacją silnika. Specialne narzędzia, Materiał, Części zamienne Przeznaczenie/ Użytkowanie Numer części Ilość Ręczna zgrzewarka do folii (dostępna w handlu) Podkładki z twardej gumy Materiał uszczelniający Loctite 5970, trwale elastyczny 50773 Wielowarstwowa folia aluminiowa, szer. 1,00 m 49576 Wielowarstwowa folia aluminiowa, szer. 1,25 m 49577 Wielowarstwowa folia aluminiowa, szer. 1,50 m 49579 Folia piankowa PE, szer. 1,25 m, gr. 4 mm 49578 Okienko rewizyjne 20448 Okienko rewizyjne ze wskaźnikiem wilgotności 20447 Środek osuszający, 125 g = 4 jednostki 49542 Środek osuszający, 250 g = 8 jednostek 49543 Środek osuszający, 500 g = 16 jednostek 49544 Środek osuszający, 1000 g = 32 jednostki 49545 Ręczna zgrzewarka do folii u W handlu dostępne są różne modele ręcznych zgrzewarek do folii. Dostarcza je np.: W. Kopp Verpackungsmaschinen Stettener Str. 111 117 73732 Esslingen Waeldenbronn Niemcy Model: Ręczne urządzenie zgrzewające HSD 95 Cello TIM-ID: 0000023306-002 A001070/01Z 2016-11 Opakowanie 89

Pakowanie silnika 1. Za pomocą przebijaka wyciąć w podkładkach z twardej gumy otwory na śruby kotwiące. 2. Założyć podkładki z twardej gumy na kozioł transportowy w miejscu śrub kotwiących. 3. Nasmarować obficie podkładki z twardej gumy w obszarze otworów dla śrub trwale elastycznym materiałem uszczelniającym. 4. Za pomocą przebijaka wyciąć w wielowarstwowej folii aluminiowej otwory na śruby kotwiące. 5. Założyć wielowarstwową folię aluminiową i nasmarować obficie w obszarze otworów dla śrub trwale elastycznym materiałem uszczelniającym. TIM-ID: 0000023306-002 90 Opakowanie A001070/01Z 2016-11

6. Na wielowarstwową folię aluminiową założyć ponownie w obszarze otworów dla śrub podkładki z twardej gumy. 7. Dla zapewnienia dodatkowej ochrony wielowarstwowej folii aluminiowej nałożyć folię piankową na podkładki z twardej gumy. 8. Umieścić silnik na koźle transportowym i przykręcić łoże silnika. Wynik: Cały system jest mocno sprasowany i szczelny. u Wyściełanie krawędzi i narożników bloku silnika Krawędzie i narożniki bloku silnika, które mogłyby uszkodzić wielowarstwową folię aluminiową, należy wyścielić folią piankową. TIM-ID: 0000023306-002 A001070/01Z 2016-11 Opakowanie 91

Umieszczanie środka osuszającego Wskazówka: Jednostki środka osuszającego nie mogą mieć bezpośredniego kontaktu z podatnymi na korozję podzespołami silnika. 1. Włożyć obliczone jednostki środka osuszającego; przykład obliczenia: ( Strona 86). 2. Jednostki środka osuszającego należy umieścić w górnej części powłoki uszczelniającej oraz w miarę możliwości przymocować zawieszone na bloku silnika. 3. Należy zwracać uwagę na odpowiednie zamocowania jednostek środka osuszającego (np. za pomocą sznurka, taśmy klejącej lub w inny odpowiedni sposób), aby uniknąć uszkodzenia torebek środka osuszającego, silnika oraz folii. Zakładanie wskaźnika wilgotności oraz okienka rewizyjnego 1. Otwory na wskaźnik wilgotności oraz okienko rewizyjne należy wyciąć w folii w dobrze widocznym miejscu, w miarę możliwości daleko od jednostek środka osuszającego. 2. Okienko rewizyjne należy umieścić w taki sposób, aby możliwe było sprawdzenie numeru silnika. 3. Wkręcić wskaźnik wilgotności oraz okienko rewizyjne w wielowarstwową folię aluminiową. TIM-ID: 0000023306-002 92 Opakowanie A001070/01Z 2016-11

Zgrzewanie wielowarstwowej folii aluminiowej 1. Zamykanie wielowarstwowej folii aluminiowej za pomocą ręcznej zgrzewarki do folii ( Strona 89). 2. Przed ostatecznym zamknięciem folii należy odessać powietrze z wnętrza opakowania za pomocą pompy próżniowej (np. odkurzacza). Unikać zbyt ścisłego przylegania wielowarstwowej folii aluminiowej, ponieważ podczas transportu mogłoby dojść do jej przetarcia. Wynik: Wielowarstwowa folia aluminiowa lekko przylega do silnika w wyniku powstałego podciśnienia. Odessanie powietrza powoduje usunięcie zawartej w nim wilgoci, a tym samym stworzenie w opakowaniu warunków korzystnego, niskiego poziomu wyjściowego wilgotności. Wskazówka: u Kontrola szczelności Jeśli wielowarstwowa folia aluminiowa nie jest odpowiednio szczelna, w ciągu 30 minut straci swe naprężenie i napełni się. Nieszczelność w wielowarstwowej folii aluminiowej można znaleźć poprzez wtłaczanie do niej powietrza i usunąć poprzez ponowne zgrzanie. TIM-ID: 0000023306-002 A001070/01Z 2016-11 Opakowanie 93