MUZYKA Ocenianie wiedzy i umiejętności uczniów Klasy IV - V Nauczyciel dokonując oceny osiągnięć uczniów bierze pod uwagę: wysiłek wkładany w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć, indywidualne predyspozycje ucznia, uzyskany przez niego poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności muzycznej (umiejętność śpiewania, gra na instrumentach, działania twórcze, słuchanie muzyki), wiadomości z teorii muzyki (historia muzyki, zasady muzyki) sprawdzane za pomocą wypowiedzi ustnych, kartkówek i sprawdzianów pisemnych, zaangażowanie w ćwiczenia twórcze, estetykę zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego, prace domowe, oceny ze sprawdzianów w kl. IV i w kl. V dotyczących wiedzy dotyczącej kultury muzycznej i zasad muzyki, szacunek do pracy koleżanek i kolegów, aktywność na lekcjach oraz udział w muzycznych zajęciach pozalekcyjnych. Nauczyciel ocenia wg następującego podziału: 1. Przygotowanie do zajęć Przygotowanie wszystkich materiałów do realizacji tematu. Sprawdzanie kilka razy w semestrze w przypadkowo wybranych terminach. Sprawdzeniu podlegać będą: zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, podręcznik. W każdym semestrze uczeń może zgłosić jedno nieprzygotowanie. Każde następne będzie równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 2. Wiadomości: poznanie oraz prawidłowe stosowanie podstawowych pojęć z dziedziny muzyki, poznanie zasad pisma nutowego
poznanie wiadomości o podstawowych elementach i formach muzyki oraz tańca, rozpoznawanie brzmienia instrumentów muzycznych, poznanie kultury i obyczajów różnych regionów ze szczególnym uwzględnieniem własnego, znajomość różnego typu piosenek, pieśni patriotycznych, historycznych, religijnych obrzędowych, znajomość wybitnych dzieł muzycznych, twórczości kompozytorów, epok. Zakres wiadomości ocenianych w klasie IV: 1. Zapis nutowy: pięciolinia, klucz wiolinowy, wartości rytmiczne nut i pauz, metrum na 2 / 4, 3 / 4, 4 / 4, 3 / 8, 6 / 8, takt, akcent, gama C dur, solmizacja i nazwy literowe dźwięków. 2. Znaki chromatyczne przygodne i przykluczowe, (bemol, krzyżyk, kasownik), zapis i gra na instrumencie. 3. Kontrasty muzyczne: cicho głośno, wolno szybko, nisko wysoko, krótko długo. 4. Budowa formalna utworów: ( muzyczne pytania i odpowiedzi AB, ABA. 5. Jednogłosowość i wielogłosowość, linia melodyczna i akompaniament. 6. Gama i trójdźwięk (dur i mol): zasady budowy, do jednego znaku chromatycznego. 7. Polskie tańce narodowe: polonez, krakowiak, kujawiak, mazur, oberek,(charakterystyczne cechy, regiony Polski). 8. Polska muzyka ludowa i artystyczne opracowania muzyki ludowej, sylwetka Oskara Kolberga. 9. Instrumenty perkusyjne melodyczne i niemelodyczne, instrumenty strunowe (geneza powstania, źródło dźwięku). 10. Sylwetki kompozytorów: F. Chopin, S. Moniuszko, H. Wieniawski, L. van Beethoven, O. Kolberg. Zakres wiadomości ocenianych w klasie V: 1. Rodzaje muzyki (tzw. klasyczna, ludowa, popularna), oraz jej funkcji (rytualno obrzędowa, sygnalizacyjna, rozrywkowa). 2. Elementy muzyki: rytm, melodia, tempo, dynamika, artykulacja, harmonia, barwa. 3. Wielogłosowość (ćwiczenia w kanonie np.: gamy, współbrzmiące interwały i trójdźwięki do dwóch znaków chromatycznych. 4. Tańce dawne i współczesne: opanowanie kroków pawany, samby, czaczy, rock and rolla. 5. Rytmy polskich tańców narodowych w artystycznych opracowaniach. 6. Duże formy sceniczne:: opera, balet, twórcy. 7. Wariacje: opracowywanie wariantów tematu. 8. Muzyka ilustracyjna i programowa: orkiestra symfoniczna, dyrygent, partytura, batuta, strojenie instrumentów. 9. Instrumenty dęte drewniane i dęte blaszane: budowa, brzmienie, zasady działania, zastosowanie. 10. Sylwetki wybitnych muzyków wykonawców (kompozytorzy, wokaliści, instrumentaliści, dyrygenci).
Wiedza rzeczowa jest oceniana poprzez odpowiedzi ustne, ćwiczenia, kartkówki, sprawdziany. 3. Umiejętności praktyczne: a) śpiew, b) gra na instrumencie, c) analiza utworów muzycznych, d) zadania twórcze, e) aktywność na lekcji, f) samodzielne prace w zeszycie ćwiczeń i zeszycie przedmiotowym. Przy wystawianiu oceny za śpiew bierze się pod uwagę: a) prawidłową intonację, b) poprawność rytmiczną, c) dykcję, d) artykulację, e) zastosowaną dynamikę, f) właściwe tempo utworu, g) prawidłowy oddech, h) interpretację wokalną, i) ogólny wyraz artystyczny. Przy wystawianiu oceny za grę na instrumencie bierze się pod uwagę: a) poprawność melodyczną i rytmiczną (płynność gry), b) właściwe tempo gry, c) prawidłową artykulację, d) prawidłowe frazowanie, e) ogólny wyraz artystyczny, f) przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas gry. Przy wystawianiu oceny za analizę utworów muzycznych, połączoną ze znajomością podstawowych wiadomości i terminów muzycznych bierze się pod uwagę: a) zaangażowanie i postawę podczas słuchania, b) rozpoznawanie brzmienia poznanych instrumentów i głosów, c) rozpoznawanie w słuchanych utworach polskich tańców narodowych, d) rozumienie zapisu nutowego, różnych oznaczeń, e) podstawowe wiadomości o poznanych kompozytorach. Przy wystawianiu oceny za działania twórcze wokalne i instrumentalne (zaleca się odpytywanie tylko uczniów chętnych) bierze się pod uwagę: a) prawidłową rytmizację tekstów, b) zgodność akcentów mowy z akcentami muzycznymi, c) umiejętność korzystania ze zdobytej wiedzy i umiejętności przy wykonywaniu zadań twórczych, d) umiejętność umuzycznienia tekstów, e) tworzenia akompaniamentów.
4. Opinia. Na ocenę z opinii uczeń oceniany jest za zaangażowanie i zainteresowanie przedmiotem. Składają się na nią przede wszystkim: wysiłek wkładany w wykonywanie ćwiczeń praktycznych, odpowiednie wykorzystanie swoich możliwości i uzdolnień, pracowitość i chęć doskonalenia swoich umiejętności, aktywność na lekcji, umiejętność pracy w zespole, kulturę osobistą i bezpieczeństwo podczas gry na instrumentach, udział w zajęciach pozalekcyjnych Za aktywną postawę na lekcji uczeń może otrzymać ocenę dobrą lub bardzo dobrą. Jeśli wykaże się wiedzą lub umiejętnościami wykraczającymi poza ustalone wymagania, wówczas otrzyma ocenę celującą. Za systematyczną i bardzo dobrą pracę w szkolnym chórze lub zespole muzycznym i udział w jego występach, uczeń ma podwyższoną ocenę z muzyki o jeden stopień. 5. Ocena za zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń. Przy wystawianiu oceny za zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń bierzemy pod uwagę: estetykę ogólną, systematyczność, prace domowe odrabiane przez ucznia samodzielnie. Za niewykonanie ćwiczenia w wyznaczonym terminie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Poprawa oceny Każdy uczeń ma prawo do poprawy oceny. Jeśli na 2 tygodnie przed wystawieniem oceny śródrocznej lub końcoworocznej zgłosi on chęć poprawienia jej, napisze test kontrolny adekwatny do oceny i wykona dwa ćwiczenia muzyczne o tematyce określonej przez nauczyciela. Poprawa oceny przez ucznia ma charakter dobrowolny i odbywa się na zajęciach edukacyjnych. Ocena semestralna i końcoworoczna Ocena semestralna jest wyznacznikiem ocen uzyskanych przez ucznia z uwzględnieniem ocen cząstkowych zdobytych przez ucznia w danym semestrze wg podziału. Przygotowanie do zajęć Wiadomości Umiejętności praktyczne Opinia Ocena za zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń 10% 20% 10% 50% 10% Ocena końcoworoczna z muzyki w kl. 4-5 jest średnią z ocen semestralnych.
Szczegółowe wymagania stawiane uczniom w klasie IV. Ocena celująca. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował umiejętności i wiadomości wymagane na ocenę bardzo dobrą. Ponadto powinien wyróżnić się przynajmniej jedną z wymienionych aktywności: aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły lub poza szkołą (np. w różnych zespołach placówek wychowania pozaszkolnego), brać udział w konkursach, festiwalach, przeglądach muzycznych na szczeblach gminnym, powiatowym, wojewódzkim. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: bardzo dobrze śpiewa pod względem intonacyjnym i rytmicznym, potrafi zaśpiewać z pamięci kilka piosenek (w tym hymn państwowy) z podręcznika do kl. IV, potrafi samodzielnie rytmizować teksty piosenek, gra na instrumencie całe melodie pod względem melodycznym i rytmicznym, zna podstawowe pojęcia muzyczne z programu klasy czwartej, rozumie zapis nutowy i potrafi się nim posługiwać, zna nazwiska oraz twórczość wybitnych polskich kompozytorów poznanych w kl. IV, potrafi rozpoznać i określić charakterystyczne cechy utworów muzycznych oraz tańców narodowych poznanych w klasie IV, zna grupy instrumentów muzycznych poznanych w klasie IV, na bieżąco prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: w śpiewie popełnia drobne błędy (głównie rytmiczne), potrafi zaśpiewać z pamięci kilka piosenek (w tym hymn państwowy) z podręcznika do kl. IV, samodzielnie rytmizuje teksty piosenek, w grze na instrumencie popełnia drobne błędy rytmiczne, zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne z programu klasy czwartej, zna nazwiska wybitnych polskich kompozytorów poznanych w kl. IV, określa charakterystyczne cechy słuchanego utworu, wymienia grupy instrumentów, potrafi rozpoznać podczas słuchania tańce narodowe i określić ich cechy, na bieżąco prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: w śpiewie popełnia dużo błędów (głównie intonacyjnych), potrafi zaśpiewać hymn państwowy z pomocą tekstu w podręczniku, potrafi zaśpiewać 2 dowolnie wybrane piosenki z podręcznika do kl. IV, z pomocą nauczyciela rytmizuje teksty piosenek, zna tylko niektóre podstawowe pojęcia i terminy muzyczne z programu klasy czwartej, próbuje dobrać do piosenki najprostszy akompaniament perkusyjny, wymienia nazwy polskich tańców narodowych, zeszyt ćwiczeń i zeszyt przedmiotowy prowadzi niestarannie. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: zamiast śpiewania rytmizuje tekst,
z pomocą nauczyciela wykonuje najprostsze polecenia ćwiczenia rytmiczne, myli terminy i pojęcia muzyczne, jest mało aktywny i niechętnie podejmuje działania muzyczne, braki w zeszycie ćwiczeń i zeszycie przedmiotowym są nieuzupełnione. Ocenę niedostateczną uczeń otrzymuje tylko w sytuacjach wyjątkowych. Mimo usilnych starań nauczyciela uczeń ma negatywny stosunek do przedmiotu oraz posiada bardzo duże braki z zakresu ustalonych podstawowych wymagań edukacyjnych, dotyczących wiadomości i umiejętności w klasie czwartej. Mimo pomocy nauczyciela nie potrafi i nie chce wykonać nawet najprostszych poleceń wynikających z programu klasy czwartej. Nie prowadzi również zeszytu ćwiczeń ani zeszytu przedmiotowego. Szczegółowe wymagania stawiane uczniom w klasie V Ocena celująca Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który przejawia wyjątkowe zdolności i zainteresowania muzyką, oraz posiada umiejętności i wiadomości wymagane na ocenę bardzo dobrą. Ponadto powinien wyróżniać się przynajmniej jedną z wymienionych aktywności: brać czynny udział w wybranej formie artystycznej w szkole lub poza szkołą, brać udział w konkursach, festiwalach i przeglądach, zdobywać nagrody lub wyróżnienia na szczeblu gminnym, powiatowym, wojewódzkim, wykazywać zainteresowania literaturą muzyczną wykraczającą poza program klasy V. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: bardzo dobrze śpiewa pod względem intonacyjnym i rytmicznym, potrafi zaśpiewać z pamięci kilka piosenek z kl. V, posługuje się zapisem muzycznym przy grze na dzwonkach chromatycznych, rozpoznaje i określa cechy utworów muzycznych poznanych w klasie V, zna podstawowe elementy muzyki i potrafi je zastosować, rozumie znaczenie terminów i pojęć poznanych w klasie V, zna nazwiska i twórczość kompozytorów poznanych w kl. V, na bieżąco prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: w śpiewie popełnia drobne błędy (głównie rytmiczne), potrafi zaśpiewać z pamięci kilka piosenek z kl. V, popełnia drobne błędy rytmiczne w grze na instrumencie, rozpoznaje i określa cechy utworów muzycznych poznanych w klasie V, zna podstawowe elementy muzyki i potrafi je zastosować rozumie znaczenie większości terminów muzycznych i wie, co one oznaczają, zna nazwiska kompozytorów poznanych w kl. V, na bieżąco prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: w śpiewie popełnia dużo błędów (głównie intonacyjnych),
potrafi zaśpiewać dwie samodzielnie wybrane piosenki z podręcznika kl. V, popełnia błędy rytmiczne i melodyczne w grze na instrumencie, zna niektóre elementy muzyki i terminy muzyczne, ale nie potrafi ich zastosować, z pomocą nauczyciela określa charakterystyczne cechy słuchanych utworów, zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń prowadzi niestarannie. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: wymienia niektóre terminy muzyczne, próbuje powtarzać najprostsze ćwiczenia rytmiczne, jest mało aktywny i nie wykazuje chęci do pracy, wiedza zdobyta w klasie V jest fragmentaryczna, braki w zeszycie przedmiotowym i zeszycie ćwiczeń są nieuzupełnione. Ocenę niedostateczną uczeń otrzymuje tylko w sytuacjach wyjątkowych. Mimo usilnych starań nauczyciela uczeń ma negatywny stosunek do przedmiotu oraz posiada bardzo duże braki z zakresu ustalonych podstawowych wymagań edukacyjnych, dotyczących wiadomości i umiejętności w klasie piątej. Mimo pomocy nauczyciela nie potrafi i nie chce wykonać nawet najprostszych poleceń wynikających z programu klasy piątej. Nie prowadzi również zeszytu ćwiczeń ani zeszytu przedmiotowego. W klasie V w przypadku wystąpienia mutacji u chłopców ocenie podlegać będzie nie śpiew, a rytmiczna recytacja tekstu piosenki zgodnie ze szczegółowymi wymaganiami. Anita Ceglarek
KLASA VI Obszary aktywności: Dział I - Ekspresja Muzyczna l. Śpiew jako źródło przeżycia estetycznego. 2. Gra na instrumentach jako sposób rozwijania aktywności muzycznej. 3. Muzyczne ćwiczenia improwizacyjne jako forma zaspokojenia potrzeby aktywności i pobudzania twórczego myślenia. Dział II - Rozwijanie wyobraźni i umiejętności muzycznych l. Kształcenie poczucia rytmu, uwrażliwienie na dynamikę, tempo i artykulację. 2. Rozwijanie słuchu wysokościowego, harmonicznego. Dział III - Kształcenie percepcji i estetycznych przeżyć muzycznych l. Brzmienie i środki wykonawcze: głosy, instrumenty, zespoły.. 2. Treści symboliczno - programowe i funkcje muzyki. 3. Polska kultura muzyczna. 4. Odczucie stylu muzycznego.
Narzędzia pomiaru: l. Krótkie sprawdziany. 2. Odpowiedzi ustne. 3. Praca domowa - w zależności od potrzeb. 4. Aktywność ucznia na lekcji. 5. Gra na instrumentach ( perkusyjne, flet). 6. Praca w zespołach. Krvteria oceniania: Celujący duża wiedza z zakresu historii muzyki i literatury muzycznej, kreatywność myślenia, oryginalność, pomysłowość, różnorodność wypowiedzi wyrażająca się w propozycjach własnych interpretacji utworów - szczególnie umiejętność samodzielnego analizowania i rozwiązywania problemów muzycznych, umiejętność wyrażania stanów emocjonalnych, spontaniczność pod wpływem wysłuchanych utworów, oryginalność w eksponowaniu własnych refleksji, odczuć i skojarzeń związanych z literaturą muzyczną, bardzo duże zaangażowanie na lekcji. Bardzo dobry biegła znajomość zagadnień dotyczących historii muzyki i literatury, ciekawość interpretacji oraz duże umiejętności analizowania, rozwiązywania problemów muzycznych, wyrażanie własnych refleksji i odczuć, duże zaangażowanie na lekcji.
Dobry wiedza z zakresu historii literatury muzycznej opanowana w stopniu dobrym, umiejętność wyrażania własnych odczuć, próby rozwiązywania problemów muzycznych, średnie zaangażowanie na lekcji. Dostateczny podstawowa znajomość zagadnień z historii literatury muzycznej, problemy z wyrażaniem własnych odczuć i opinii jak również z analizowaniem utworów, brak zaangażowania na lekcji. Dopuszczający minimalna znajomość z zakresu historii literatury muzycznej, brak chęci w rozwiązywaniu problemów muzycznych oraz wyrażaniu własnych opinii, bierność na lekcji. Np. (uczeń nieprzygotowany ) np. należy poprawić Ocena niedostateczna nie może wynikać z braku możliwości czy braku uzdolnień ucznia. Należy ją traktować wyłącznie jako skutek całkowitej niechęci ucznia do przedmiotu i do pracy na lekcjach oraz braku zaangażowania. Elżbieta Łacwik