MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ PS.V.0932-4-10 Kraków, 12 MAJ 2010 Pani Anna Duda Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Spadochroniarzy 6 34-730 Mszana Dolna Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadził w I kwartale 2010 roku, kontrolę problemową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej (GOPS). Przedmiotem kontroli była realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2009 roku. Ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole podpisanym przez Panią Kierownik w dniu 7 kwietnia 2010 roku w siedzibie GOPS w Mszanie Dolnej. Zarządzeniem Nr 3/2004 z dnia 1 lipca 2004 roku Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej wprowadzono Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, zmieniony następnie zarządzeniem Nr 6/08 z dnia 11 grudnia 2008 r. Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej w sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, gdzie w 6 ust. 1 tiret piąte wyodrębniono w strukturze organizacyjnej Ośrodka komórkę ds. świadczeń rodzinnych, natomiast w ust. 6 ww. paragrafu określono zadania przedmiotowej komórki, w tym prowadzenie postępowania w sprawie przyznawania i wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz postępowania wobec dłużników alimentacyjnych. W regulaminie nie opisano ilości stanowisk realizujących przedmiotowe zadania. Wg struktury organizacyjnej Ośrodka zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych realizowane były przez trzech pracowników zatrudnionych na stanowiskach inspektora ds. świadczeń rodzinnych w wymiarze 1 etatu, inspektor ds. świadczeń rodzinnych w wymiarze 1 etatu, aspirant pracy socjalnej w wymiarze 1 etatu (POKL), z czego jedna osoba realizuje zadania wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Z zakresów czynności pracowników wynika, iż zajmują się zadaniami z zakresu świadczeń rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zwrócono uwagę, iż jednemu z pracowników przekazano aneksem do zakresu czynności koordynację zadań związanych z realizacją zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów i zmieniono nazwę stanowiska z inspektora ds. świadczeń rodzinnych na inspektora-koordynatora, bez formalnego przeszeregowania. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22* tel. (12) 39 21 591 fax. (12) 61 60 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Uwagę Zespołu kontrolnego zwrócił fakt, iż Kierownik Ośrodka nie posiada aktualnego zakresu czynności, uwzględniającego realizacje zdań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Ostatni aneks do zakresu czynności zalegający w aktach osobowych został przyjęty do realizacji 6 sierpnia 2008 roku. W zakresie realizacji zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych stwierdzono, iż: 1. We wniosku, na który wydano decyzję z dnia 30 listopada 2009 roku znak: GOPS 522/003246/ZR/11/2009 przyznającą zasiłek rodzinny, na stronie trzeciej dokonano poprawek przy użyciu długopisu w numerach PESEL członków rodziny oraz nie określono stopnia pokrewieństwa wnioskodawcy względem pozostałych członków rodziny. 2. We wniosku, na który wydano decyzję z dnia 27 kwietnia 2009 roku stwierdzono, iż brak jest numerów PESEL synów wnioskodawczyni. 3. W decyzji nr GOPS 522/002439/ZR/11/2009 w podstawie prawnej powołano rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lipca 2009 roku w sprawie zmiany rozporządzenia w sprawie trybu i sposobu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 114/2009, poz. 950). 4. W decyzji nr GOPS 522/000988/ZR/06/2009 z 12 czerwca 2009 r., zmieniającej decyzje w sprawie świadczeń rodzinnych, wydłużającej ich wypłatę na miesiące wrzesień i październik 2009 r. w wyniku przedłużenia okresu zasiłkowego, w podstawie prawnej użyto zapisu cyt.: (...) po rozpatrzeniu wniosku (...) w sytuacji, gdy strona nie składała wniosku a Ośrodek działał z urzędu na podstawie art. 61 2 kpa, z uwagi na zmianę okresu zasiłkowego. 5. W podstawie prawnej sprawdzanych decyzji błędnie podano organ wydający rozporządzenie oraz przywołano publikator, w którym to rozporządzenie ogłoszono. Np. decyzja nr GOPS 522/002718/ZR/11/2009 z 25 listopada 2009 r. 6. W podstawach prawnych decyzji przyznających świadczenia pielęgnacyjne powoływano art. 44 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).. Ponadto we wniosku do decyzji GOPS 524/003606/SP/12/2009 stwierdzono brak formalny w postaci braku nr PESEL jednego z członków rodziny. 7. Świadczenie w formie zasiłku pielęgnacyjnego zostało przyznano zgodnie z art. 24 ust. 2a, jednakże w podstawie prawnej decyzji nie powołano tego przepisu, tj. w decyzjach nr: GOPS 523/001824/ZP/08/2009 z 21 sierpnia 2009 r., GOPS 523/000674/ZP/05/2009 z 20 maja 2009 r., GOPS 523/000674/ZP/05/2009 z 20 maja 2009 r., GOPS 523/001856/ZP/08/2009 z 31 sierpnia 2009 r., GOPS 523/002448/ZP/11/2009 z 18 listopada 2009 r., GOPS 523/001916/ZP/09/2009 z 22 września 2009 r. 2
Ponadto stwierdzono: Odbiór decyzji nr GOPS 523/000674/ZP/05/2009 z 20 maja 2009 r. oraz GOPS 523/002448/ZP/11/2009 z 18 listopada 2009 r. potwierdziła żona wnioskodawcy. Decyzję nr: GOPS 523/002456/ZP/11/2009 z 18 listopada 2009 r. oraz GOPS 523/002457/ZP/11/2009 z 18 listopada 2009 r. odebrał pracownik socjalny, GOPS 523/001856/ZP/08/2009 z 31 sierpnia 2009 r. odebrała osoba trzecia. Decyzję nr GOPS 523/002457/ZP/11/2009 z 18 listopada 2009 r., GOPS 523/3652/ZP/12/2009 z 17 grudnia 2009 r. wydano na czas określony w sytuacji, gdy wnioskodawca posiadał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zaliczające do znacznego stopnia niepełnosprawności o charakterze trwałym i orzeczenie wydano na stałe; złożono następującej treści wyjaśnienia: Pan Leszek K.i Pan Arkadiusz L. posiadają orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane bezterminowo, a zasiłek pielęgnacyjny został przyznany w/w Panom do 31 sierpnia 2015 r. Nastąpiło to ponieważ system nie przyjmuje określenia bezterminowo. Pracownik przyjął datę 31 sierpnia 2015 r. w celu nie weryfikowania zasiłków pielęgnacyjnych co okres zasiłkowy, przyznanych na podstawie orzeczeń wydanych na okres bezterminowy i pracownik w orzeczeniu decyzji nie wpisał prawidłowego określenia bezterminowo. Realizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrola wykazała, że wysokość świadczeń ustalano zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz.1378 z późn. zm.). Jednakże stwierdzono, iż: 1. W skontrolowanych decyzjach dotyczących ustalenia obowiązku zwrotu należności przez dłużników z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w podstawie prawnej powołano Zarządzenie Nr 157/08 Wójta Gminy Mszana Dolna z dnia 8 sierpnia 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz Zarządzenie Nr 155/08 Wójta Gminy Mszana Dolna z dnia 8 sierpnia 2008 r. w sprawie upoważnienia inspektora d/s świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. Jednakże wszystkie decyzje dotyczące tej materii podpisywane były tylko przez Kierownika GOPS działającego z upoważnienia Wójta Gminy Mszana Dolna wprowadzonego Zarządzeniem Nr 157/08. Kierownik GOPS złożył w tej sprawie wyjaśnienia następującej treści: Tutejszy Ośrodek w podstawie prawnej powołuje się na dwa zarządzenia: ponieważ Inspektor d/s świadczeń rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego przyjmuje wnioski wraz z dokumentami, prowadzi postępowanie oraz wydaje decyzję, którą sygnaturuje swoim podpisem. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej podpisuje decyzję. 2. W uzasadnieniu do decyzji nr GOPS 542/000001/FA/02/2009 z 18 lutego 2009 r. przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego w kwocie 200 zł. w okresie 3
od 1 stycznia 2009 r. do 30 września 2009 r. powołano wyrok Sądu Rejonowego w Myślenicach z 19 grudnia 1996 r. sygn. III RC 261/96 zasądzający alimenty na rzecz uprawnionego w kwocie 150 zł miesięcznie. W aktach sprawy znajdowała się uwierzytelniona kopia wyroku Sądu Rejonowego w Myślenicach z 20 maja 1998 r. sygn. III RC 96/98 podwyższający zasądzone alimenty do kwoty wskazanej w rozstrzygnięciu wwym. decyzji. Brak jednak przywołania tego wyroku w uzasadnieniu do decyzji. Na tę okoliczność Pani Kierownik Ośrodka złożyła następujące wyjaśniania : W uzasadnieniu decyzji GOPS 542/1/FA/02/2009 z dnia 18-02-2009r. przyznającej świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego dla Kamila J. reprezentowanego przez opiekuna prawnego Janina W. powołany jest Wyrok Sądowy z dnia 19-12-1996 sygnatura III RC 261/96 zasadzający alimenty. Natomiast brak jest powołania się na Wyrok Sądowy podnoszący alimenty z dnia 20-05-1998r. Ale w orzeczeniu decyzji wysokość świadczenia jest dobrze przyznana. 3. W uzasadnieniu do decyzji nr GOPS 542/000058/FA/2009 z 16 grudnia 2009 r. przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego w kwocie 200 zł, w okresie od 1 listopada 2009 r. do 30 września 2010 r., przywołano wyrok Sądu Rejonowego w Limanowej z dnia 1 czerwca 1999 r. Natomiast w aktach do decyzji znajdował się wyrok Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 28 sierpnia 2008 r. zasądzający alimenty w kwocie jak w rozstrzygnięciu decyzji. Kierownik GOPS złożył w tej sprawie wyjaśnienia następującej treści: W uzasadnieniu pracownik wpisał Zgodnie z Wyrokiem Sądu Rejonowego w Limanowej z dnia 01-06-1999. A zgodnie z dokumentacją jest Wyrok Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 28-08-2008r. zaistniała pomyłka wynikła z użycia szablonu uzasadnienia decyzji do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. 4. W dokumentacji do decyzji nr GOPS 542/000035/FA/10/2009 z 29 października 2009 r. przyznającej świadczenie z funduszu alimentacyjnego znajdowało się odręczne wyliczenie dochodu rodziny osiągniętego w 2008 roku, w którym nie wyszczególniono osób niepełnoletnich, jednakże uwzględniono je przy obliczaniu dochodu rodziny. Na tę okoliczność Pani Kierownik Ośrodka złożyła następujące wyjaśniania : System komputerowy drukując dochody osiągnięte w roku kalendarzowym 2008 w rubrykach uwzględnia wszystkich członków rodziny, łącznie z niepełnoletnimi dziećmi, nie osiągającymi dochodu. W przypadku kiedy następuje utrata dochodu bądź uzyskanie dochodu, dla usprawnienia pracy pracownik przelicza dochód ręcznie. Nie zmienia to faktu, że miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w obydwu przypadkach pozostaje taki sam. GOPS w Mszanie Dolnej w 2009 r. wypłacił świadczenie z funduszu alimentacyjnego w łącznej kwocie 75 720, 00 zł. Kwota zwrócona przez dłużników alimentacyjnych w 2009 r. wyniosła 15 010, 39 zł (co stanowi 19,82% kwoty świadczeń wypłaconych), z tego na dochody własne gminy z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego zwrócone przez dłużników alimentacyjnych przekazana została kwota 8 469,00 zł. Zalecenia pokontrolne: 1. Podjęcie działań mających na celu wzmożenie efektywności ściągalności zobowiązań od dłużników alimentacyjnych, w szczególności poprzez: przekazywanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z wywiadu alimentacyjnego, 4
zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się w urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy, zwrócenie się z wnioskiem do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego, wystąpienie z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, skierowanie wniosku o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób, przekazywanie informacji do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust.8 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). 2. Formułowanie prawidłowej i aktualnej podstawy prawnej w wydawanych decyzjach oraz przywoływanie upoważnień wydanych przez Wójta Gminy dla właściwych osób podpisujących decyzję. 3. Dokonywanie wnikliwej oceny całokształtu materiału dowodowego zgodnie z art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz zawieranie opisu stanu faktycznego i prawnego w uzasadnieniach wydawanych decyzji zgodnie z art. 107 1 kpa. 4. Uwzględnianie wszystkich członków rodziny, również niepełnoletnich oraz nie osiągających dochodu, przy wyliczaniu dochodu rodziny. 5. Ujednolicenie zapisów Regulaminu organizacyjnego ze strukturą organizacyjną. 6. Prostowanie błędów pisarskich i rachunkowych lub innych oczywistych omyłek w drodze postanowienia, z urzędu lub na żądanie strony, zgodnie z zapisem art. 113 1 k.p.a. 7. Doręczanie pism stronie zgodnie z art. 40 k.p.a., a gdy działa przez przedstawiciela temu przedstawicielowi. Jeśli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. 8. Konstruowanie podstawy prawnej decyzji przyznających świadczenia rodzinne oraz dodatki do świadczeń rodzinnych, zgodnie z art. 107 1 kpa. 9. Stosowanie się do treści zapisów art. 24 ust. 1 w związku art. 3 pkt 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) o sposobie wykorzystania ww. zaleceń i wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia z jednoczesnym wskazaniem sposobów na rozwiązanie problemów. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr inż. Małgorzata Lechowicz Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Mszany Dolnej 5