----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel (042) 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax (042) 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl Łódź, dnia 29 kwietnia 2010 r. PU 0321 20 / 10 Informacja z kontroli bezpieczeństwa wskaźników laserowych
Zgodnie z wytycznymi Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie zawartymi w programie DNR-70-115(23)/09/AKL z 31 grudnia 2009 r., Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadził w I kwartale 2010 roku kontrole w zakresie bezpieczeństwa wskaźników laserowych. Przed wytypowaniem jednostek do kontroli przeanalizowano występowanie jednostek tej branŝy w województwie łódzkim. Nie stwierdzono na terenie działania Wojewódzkiego Inspektoratu IH w Łodzi producentów i importerów wskaźników laserowych, w związku z powyŝszym kontrole przeprowadzono w 5 podmiotach gospodarczych zajmujących się sprzedaŝą hurtową i detaliczną na terenie miasta Łodzi. Ogółem w 5 placówkach sprawdzono 11 partii wskaźników laserowych przeznaczonych do sprzedaŝy w ogólnej ilości 25 sztuk o łącznej wartości 2913 zł, w tym 10 partii pochodzących z krajów UE oraz 1 partię z importu. Zakwestionowano 9 partii wskaźników laserowych w ilości 15 sztuk o wartości 2406 zł z powodu nieprawidłowości w oznakowaniu, w tym 1 partię w ilości 1 sztuki, o wartości 15 zł równieŝ ze względu na zastosowanie lasera o zbyt duŝej mocy promieniowania, dla której bezpośrednie patrzenie w wiązkę jest potencjalnie niebezpieczne. USTALENIA KONTROLI: 1. Ogólne bezpieczeństwo wskaźników laserowych badania organoleptyczne w zakresie oznakowania. W trakcie badań organoleptycznych dokonano oceny bezpieczeństwa wskaźników laserowych, zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 4 ust. 2 ww. ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275, z późn. zm.) uwzględniając następujące wymagania określone w ww. ustawie: cechy produktu, w tym jego skład, opakowanie, instrukcję montaŝu, uruchomienia, i konserwacji; wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeŝenia i instrukcje dotyczące jego uŝytkowania i postępowania z produktem zuŝytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu; kategorie konsumentów naraŝonych na niebezpieczeństwo w związku z uŝywaniem produktu, w szczególności dzieci i osoby starsze. - 2 -
Przy ocenie bezpieczeństwa, zgodnie z art. 6 ust. 3 ww. ustawy, posiłkowano się wymaganiami określonymi w normie PN-EN 60825-1:2008 Bezpieczeństwo urządzeń laserowych - Część 1: Klasyfikacja sprzętu i wymagania. 1.1 Oznakowanie We wszystkich przypadkach kontrolowane wskaźniki laserowe posiadały w oznaczeniach przywołanie do normy EN 60825-1, przy czym dla róŝnych wskaźników norma przywoływana była z róŝnych okresów jej wprowadzania. W toku kontroli sprawdzano czy kaŝde urządzenie laserowe posiadało przytwierdzone lub dołączone etykiety zawierające informacje o klasie do jakiej konkretne urządzenie zostało zakwalifikowane, umieszczone w sposób trwały, czytelne i wyraźnie widoczne podczas eksploatacji, obsługi i serwisu, oraz czy były one tak umiejscowione, aby moŝna je było odczytać bez konieczności ekspozycji ludzi na promieniowanie laserowe. Sprawdzano równieŝ, czy zgodnie z przedmiotową normą obramowanie etykiety, tekst i symbole były koloru czarnego umieszczone na Ŝółtym tle oraz czy zgodnie z ww. normą w zaleŝności od klasy lasera, na etykiecie były zamieszczone następujące informacje: klasa urządzenia laserowego; uwaga promieniowanie laserowe ; ostrzeŝenie nie wpatrywać się w wiązkę ; ostrzeŝenie nie spoglądać w wiązkę przez przyrządy optyczne. W wyniku przeprowadzonych badań organoleptycznych wniesiono zastrzeŝenia do dwóch partii wskaźników laserowych: w przypadku wskaźnika BR3IN1 w ilości 3 sztuk o wartości 195 zł, stwierdzono, Ŝe podana w instrukcji klasa lasera była oznaczona jako 3A, która nie występuje w klasyfikacji normy PN-EN 60825-1:2008. Według wyjaśnienia przedsiębiorcy oznakowanie klasy lasera było błędem w tłumaczeniu dokonanym przez niemieckiego dostawcę. Kontrolowany w porozumieniu z dostawcą wyrobu w trakcie kontroli poprawił oznaczenie klasy lasera na klasę 2. wskaźnik laserowy LASERLED 114d w ilości 1 sztuki o wartości 18 zł, posiadał wbudowany laser klasy 3R w rozumieniu normy PN-EN 60825-1:2008, co stanowiło potencjalne niebezpieczeństwo w przypadku patrzenia w wiązkę. Kontrolowany przedsiębiorca przedstawił wyniki badań lasera, przeprowadzonych przez Instytut Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, stwierdzające, Ŝe moc promieniowania wynosi ~ 1,26 mw co rzeczywiście odpowiadało klasie 3R. Ponadto w przypadku tego wskaźnika zastrzeŝenia wniesiono równieŝ do etykiety, która posiadała - 3 -
nieprawidłowy znak zagroŝenia promieniowaniem laserowym. W rozumieniu normy PN-EN 60825-1 na Ŝółtym tle w trójkącie słoneczko powinno być całe czarne a nie tylko jego kontury. W informacji dołączonej do wyrobu brak było równieŝ instrukcji obsługi wskaźnika, opisanych środków bezpieczeństwa oraz ostrzeŝeń. Z uwagi na małą liczność próbki (1 sztuka) nie wydano decyzji o wstrzymaniu wprowadzania produktu na rynek. Przedmiotową próbkę wskaźnika przekształcono w próbkę rozjemczą i pozostawiono pod nadzorem kontrolowanego. Dla kwestionowanego wskaźnika laserowego przeprowadzono procedurę szacowania ryzyka w wyniku której ustalono, Ŝe ryzyko związane z uŝywaniem produktu jest średnie. W związku z powyŝszym do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie przekazano dokumentację sprawy z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie wyrobu niespełniającego wymagań bezpieczeństwa. W pozostałych 9 przypadkach nie było zastrzeŝeń co do cech konstrukcji czy mocy lasera montowanego we wskaźniku. 3. Ogólne bezpieczeństwo wskaźników laserowych badania laboratoryjne. Z uwagi na fakt, iŝ kwestionowany wskaźnik laserowy LASERLED 114d (niezaleŝnie od przeprowadzanej kontroli) został skierowany przez importera do badań przez Instytut Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, a dokonane badania potwierdziły Ŝe laser zamontowany we wskaźniku jest klasy 3R, nie było podstaw dokonywać kolejnych badań laboratoryjnych przedmiotowego wskaźnika. Kopię sprawozdania z badań tutejszy Inspektorat uzyskał od kontrolowanego. W przypadku pozostałych kontrolowanych wskaźników brak było podstaw do przeprowadzania badań z uwagi na pozytywny wynik badań organoleptycznych w zakresie cech konstrukcji. 4. Dodatkowe zagadnienia kontroli W toku kontroli w 5 placówkach handlowych w odniesieniu do 11 partii wskaźników laserowych sprawdzono równieŝ: 1) czy zgodnie z art. 7 i 7a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 z późn. zm.) spełniony jest obowiązek uŝywania języka polskiego w zakresie nazewnictwa towarów, warunków gwarancji, ostrzeŝeń i informacji, - 4 -
2) czy zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 155, poz. 1095) produkty oznaczone są nazwą wyrobu, nazwą i adresem przedsiębiorcy wprowadzającego produkt do obrotu na terenie Rzeczpospolitej, 3) czy karta gwarancyjna (dokument gwarancyjny) dołączona do wyrobu zawiera zapisy zgodne z art. 13 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaŝy konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) - w przypadku jej dołączenia, 4) czy działalność gospodarcza jest prowadzona w sposób rzetelny, tj. czy przestrzegane są przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaŝy (Dz. U. Nr 99, poz. 894 ze zm.), dotyczących oznaczania towarów ceną i uwidaczniania cen, w przypadku prowadzenia przez kontrolowanych przedsiębiorców sprzedaŝy detalicznej. W zakresie przestrzegania w/w przepisów zakwestionowano 7 partii wskaźników laserowych. 1) W zakresie obowiązku uŝywania języka polskiego w zakresie nazewnictwa towarów, warunków gwarancji, ostrzeŝeń i informacji, nieprawidłowości nie stwierdzono. 2) W przypadku 7 partii wskaźników laserowych w 3 kontrolowanych placówkach stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku określenia firmy przedsiębiorcy wprowadzającego wyroby na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (braku nazwy i adresu) co stanowiło naruszenie przepisów art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz.1807 ze zm.). W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami polegającymi na braku określenia firmy przedsiębiorcy wprowadzającego wyroby na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej zastosowano na podstawie art. 41 KW środek oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia o obowiązku przestrzegania obligatoryjnych przepisów prawnych w stosunku do trzech kontrolowanych przedsiębiorców. Natomiast do przedsiębiorców wprowadzających kwestionowane wyroby skierowano 3 pisma pokontrolne z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. 3) W przypadku 1 partii wskaźnika laserowego POINT P1 w ilości 1 sztuki, stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku nazwy i adresu gwaranta na terytorium RP, - 5 -
terytorialnego zasięgu ochrony gwarancyjnej w dokumencie gwarancyjnym dołączonym do wyrobu. Brak było równieŝ stwierdzenia, iŝ gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza, ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową, co stanowiło naruszenie przepisu art. 13 pkt. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaŝy konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.). W pozostałych przypadkach na kontrolowane wskaźniki laserowe nie były wystawiane dokumenty gwarancyjne. 4) W zakresie dotyczącym oznaczania towarów ceną i uwidaczniania cen, w przypadku prowadzenia przez kontrolowanych przedsiębiorców sprzedaŝy detalicznej, nieprawidłowości nie stwierdzono. Wykorzystanie ustaleń W związku z ustaleniami kontroli: - udzielono 3 pouczeń w trybie art. 41 Kodeksu Wykroczeń (Dz. U. z 2007r. Nr 109 poz. 756 z późn. zm.), - skierowano 1 wniosek do Prezesa UOKiK w Warszawie o wszczęcie postępowań w sprawie wprowadzonych do obrotu wyrobu co do którego stwierdzono istnienie znacznego prawdopodobieństwa, Ŝe nie jest bezpieczny, - skierowano 3 pisma pokontrolne z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Sporządzili: Marcin Pietrasik, Arkadiusz Jaskulski - 6 -