WYCHOWANIE FIZYCZNE Program nauczania w gimnazjum specjalnym dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, na podstawie: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Realizowany w Gimnazjum Specjalnym nr 19 W Zespole Szkół nr 6 w Bytomiu Opracowanie mgr Dawid Wieczorek 1
Spis treści I. Szczegółowe cele kształcenia i nauczania II. Treści nauczania III. Opis programu proponowany na poszczególne klasy IV. Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany. V. Opis założonych osiągnięć ucznia VI. Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia 2
I. Szczegółowe cele kształcenia i nauczania Cele ogólne: 1) Umiejętność oceny własnej sprawności fizycznej i przebiegu rozwoju fizycznego w okresie dojrzewania 2) Gotowość do uczestnictwa w rekreacyjnych i sportowych formach aktywności fizycznej oraz ich organizacji 3) Zrozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem 4) Umiejętności osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu Cele szczegółowe: 1) W zakresie wiadomości Uczeń powinien wykazać się wiedzą, w zakresie: - zmian zachodzących w budowie ciała i sprawności fizycznej w okresie dojrzewania płciowego - przyczyn i skutków otyłości oraz nieuzasadnionego odchudzania się i używania sterydów w celu zwiększenia masy mięśni - zmian zachodzących w organizmie w czasie wysiłku fizycznego - korzyści z aktywności fizycznej w terenie - korzyści dla zdrowia z podejmowania różnych form aktywności fizycznej w kolejnych okresach życia człowieka - planowania rozkładu dnia, uwzględniając proporcje między pracą, a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym, a fizycznym - infrastruktury sportowej w najbliższej okolicy, którą można wykorzystać do aktywności fizycznej - przyczyny oraz okoliczności wypadków i urazów w czasie zajęć ruchowych, omawia sposoby zapobiegania im - zagrożeń wynikających z uprawiania niektórych dyscyplin sportowych - higieny w czasie zmian zachodzących w organizmie w okresie dojrzewania - rozgrywek sportowych systemem pucharowym i każdy z każdym - symboli olimpijskich tj. flaga i znicz olimpijski - zdrowia, czynników, które wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie - postaw sprzyjających i zagrażających zdrowiu - konstruktywnych sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami - redukowania nadmiernego stresu i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny - znaczenie dla zdrowia dobrych relacji z innymi ludźmi, w tym z rodzicami i rówieśnikami tej samej i odmiennej płci - zachowania asertywnego 3
- szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych; wyjaśnia dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych 2) W zakresie umiejętności Uczeń powinien umieć wykazać się następującymi umiejętnościami: - uczeń umie wykonać próby oceniających wytrzymałość, siłę i gibkość - potrafi ocenić poziom własnej sprawności fizycznej - potrafi przeprowadza rozgrzewkę - potrafi opracować i zademonstrować zestaw ćwiczeń kształtujących wybrane zdolności motoryczne, w tym wzmacniające mięśnie brzucha, grzbietu oraz kończyn górnych i dolnych, rozwijające gibkość, zwiększające wytrzymałość, a także ułatwiające utrzymywanie prawidłowej postawy - planuje i wykonuje prosty układ gimnastyczny - umie zaplanować i pokonać trasę crossu - uczeń umie zastosować w grze: odbicie piłki oburącz sposobem dolnym, zagrywkę, forhend i bekhend oraz zwody - uczeń umie ustawić się prawidłowo na boisku w ataku i obronie - uczeń umie zademonstrować ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnych wymiarach i ciężarze - uczeń pełni rolę organizatora, zawodnika, sędziego, kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych - uczeń umie opracować i zaprezentować indywidualnie w parze lub zespole dowolny układ tańca 3) W zakresie wychowania Uczeń powinien: - szanować zdrowie swoje i innych - troszczyć się o zachowanie zdrowia - wykazywać zachowania prozdrowotne - dążyć do wszechstronnego rozwoju psychofizycznego - okazywać szacunek przeciwnikowi - stosować zasady czystej gry, nie wykorzystywać przewagi losowej, właściwie zachowywać się w sytuacji porażki i zwycięstwa 4
II. Treści nauczania wymagania szczegółowe: I. Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego. Uczeń: 1) wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób oceniających wytrzymałość, siłę i gibkość 2) ocenia poziom własnej aktywności fizycznej 3) wyjaśnia jakie zmiany zachodzących w budowie ciała i sprawności fizycznej w okresie dojrzewania płciowego 4) wymienia przyczyny i skutki otyłości oraz nieuzasadnionego odchudzania się i używania sterydów w celu zwiększenia masy mięśni II. III. IV. Trening zdrowotny. Uczeń: 1) omawia zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku fizycznego 2) wskazuje korzyści z aktywności fizycznej w terenie 3) omawia korzyści dla zdrowia z podejmowania różnych form aktywności fizycznej w kolejnych okresach życia człowieka 4) przeprowadza rozgrzewkę 5) opracowuje i demonstruje zestaw ćwiczeń kształtujących wybrane zdolności motoryczne, w tym wzmacniające mięśnie brzucha, grzbietu oraz kończyn górnych i dolnych, rozwijające gibkość, zwiększające wytrzymałość, a także ułatwiające utrzymywanie prawidłowej postawy 6) opracowuje rozkład dnia, uwzględniając proporcje między pracą, a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym, a fizycznym 7) planuje i wykonuje prosty układ gimnastyczny 8) wybiera i pokonuje trasę crossu Sporty całego życia i wypoczynek. Uczeń: 1) stosuje w grze: odbicie piłki oburącz sposobem dolnym, zagrywkę, forhend i bekhend oraz zwody 2) ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie 3) wymienia miejsca, obiekty i urządzenia w najbliższej okolicy, które można wykorzystać do aktywności fizycznej Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista. Uczeń: 1) wymienia najczęstsze przyczyny oraz okoliczności wypadków i urazów w czasie zajęć ruchowych, omawia sposoby zapobiegania im 2) wskazuje zagrożenia wynikające z uprawiania niektórych dyscyplin sportowych 5
3) demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnych wymiarach i ciężarze 4) wyjaśnia wymogi higieny wynikające ze zmian zachodzących w organizmie w okresie V. Sport. Uczeń: 1) planuje szkolne rozgrywki sportowe systemem pucharowym i każdy z każdym 2) pełni rolę organizatora, zawodnika, sędziego, kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych 3) wyjaśnia co symbolizują flaga i znicz olimpijski 4) stosuje zasady czystej gry, nie wykorzystywać przewagi losowej, właściwie zachowywać się w sytuacji porażki i zwycięstwa VI. VII. Taniec. Opracowuje i wykonuje indywidualnie w parze lub zespole dowolny układ tańca. Edukacja zdrowotna. Uczeń: 1) wyjaśnia czym jest zdrowie, wymienia czynniki, które wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie, oraz wskazuje te na które może mieć wpływ 2) wymienia zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu, oraz wyjaśnia na czym polega i od czego zależy dokonywanie wyborów korzystnych dla zdrowia 3) identyfikuje swoje mocne strony, planuje sposoby ich rozwoju, oraz ma świadomość słabych stron nad którymi należy pracować 4) omawia konstruktywne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami 5) omawia sposoby redukowania nadmiernego stresu i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny 6) omawia znaczenie dla zdrowia dobrych relacji z innymi ludźmi, w tym z rodzicami i rówieśnikami tej samej i odmiennej płci 7) wyjaśnia w jaki sposób może dawać i otrzymywać różnego rodzaju wsparcie społeczne 8) wyjaśnia, co oznacza zachowanie asertywne i podaje jego przykłady 9) omawia szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych; wyjaśnia dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych III. OPIS PROGRAMU PROPONOWANY NA POSZCZEGÓLNE KLASY Program nauczania realizowany będzie w ramach 385 godzin lekcyjnych przewidzianych w ramowym planie nauczania dla trzeciego etapu edukacyjnego, tj. 4 godzin tygodniowo w klasie 1, 2 i 3. Treści nauczania zawarte w programie są: zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie nauczania wychowania fizycznego w gimnazjum 6
zgodne z aktualnym stanem wiedzy i umiejętności z wychowania fizycznego oraz pozostałych przedmiotów przyrodniczych, dostosowane do możliwości ucznia gimnazjum specjalnego Treści nauczania dla klasa I gimnazjum zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego. Lp. Treści nauczania zgodne z podstawą programową 1. Lekka atletyka: - skip A, B, C - start wysoki - biegi krótkie 30, 60 metrów ze startu wysokiego - marszobiegi w terenie - przekazywanie pałeczki sztafetowej - kształtowanie siły - rzut piłką lekarską 2. Gimnastyka: - przewrót w przód - przewrót w tył - kształtowanie gibkości - stanie na rękach - skok przez skrzynię Poziom podstawowy - potrafi wykonać skip A, C - wykonuje start wysoki - uczestniczy w zajęciach - uczestniczy w zajęciach, proponuje trasę marszobiegu - uczeń przekazuje pałeczkę sztafetową - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje rzut piłką lekarską - wyjaśnia wymogi higieny osobistej wynikające ze zmian zachodzących w okresie dojrzewania - wyk. przewrót z przysiadu podpartego - wyk. przewrót z przysiadu do przysiadu - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje stanie na rękach z pomocą nauczyciela przy drabinkach Poziom rozszerzony - potrafi wykonać skip B - osiąga czas zgodny z normą - wskazuje korzyści aktywności fizycznej w terenie - przekazuje pałeczkę sztafetową zgodnie z przepisami - zna ćwiczenia kształtujące poszczególne partie mięśniowe - wyk. przewrót z pozycji stojącej - wyk. przewrót z przysiadu do stania - zna ćwiczenia kształtujące gibkość - wykonuje samodzielnie stanie na rękach przy drabinkach 7
3. Rekreacja: - badminton - ringo - dwa ognie 4. Tenis stołowy: - zagrywka - odbicie forhendowe - - odbicie bekhendowe - atak - obrona 5. Unihokej: - prowadzenie piłeczki - podanie i przyjęcie piłki - strzał na bramkę - atak szybki, pozycyjny 6. Piłka siatkowa: - poruszanie się po boisku - odbicie sposobem górnym - odbicie sposobem dolnym - zagrywka 7. Piłka ręczna: - kozłowanie - podanie - wykonuje skok z pomocą nauczyciela - omawia zagrożenia wynikające z uprawiania niektórych dyscyplin sportowych Zna zasady gry, stosuje zasady czystej gry. - wprowadza piłeczkę do gry - wykonuje odbicie forhendowe - wykonuje odbicie bekhendowe - wykonuje atak - przyjmuje pozycję obronną - prowadzi piłeczkę poruszając się w dowolnym tempie - podaje i przyjmuje piłkę dowolną stroną - wykonuje strzał na bramkę z miejsca w dowolny sposób - rozgrywa atak szybki lub pozycyjny - porusza się korkiem biegowym i odstawno dostawnym - zna technikę odbicia górnego - zna technikę odbicia dolnego - zna technikę wykonania zagrywki dolnej - kozłuje dowolną ręką - podaje piłkę w dowolny sposób - wykonuje samodzielnie skok Potrafi zorganizować grę. - wykonuje dowolna zagrywkę - wykonuj odbicie forhendowe w różnych kierunkach - wykonuje odbicie bekhendowe w różnych kierunkach - wykonuje atak forhendowy - wykonuje obronę bekhendową - prowadzi piłkę w biegu - podaje i przyjmuje piłkę lewą i prawą stroną - wykonuje strzał na bramkę z miejsca lewą i prawą stroną - zna zasady ataku szybkiego i pozycyjnego - porusza się krokiem skrzyżnym - wykonuje odbicie górne - wykonuje odbicie górne - wykonuje zagrywkę dolną - kozłuje lewą i prawą ręką - podaje piłkę dowolną ręką 8
- chwyt piłki - rzut na bramkę - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 8. Gryz i zabawy: - rzutne - bieżne - skoczne - na czworakach 9. Piłka nożna: - prowadzenie piłki - podanie - przyjęcie - zwody - gra głową - strzał na bramkę - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 10. Piłka koszykowa: - kozłowanie - podanie - wykonuj chwyt piłki w miejscu - wykonuje dowolnym sposobem rzut na bramkę - zna technikę wykonania zwodu pojedynczego - zna zasady obrony każdy swego i strefowej - zna zasady ataku szybkiego i pozycyjnego Uczestniczy w zajęciach, zna zasady gier i zabaw. - prowadzi piłkę w dowolnym tempie - wykonuje podanie prawą lub lewą nogą - przyjmuje piłkę w dowolny sposób w miejscu - zna technikę zwodu pojedynczego z piłką - zna technikę odbicia piłki głową - wykonuje dowolny strzał na bramkę z miejsca - zna zasady gry w obronie - zna zasady ataku szybkiego i pozycyjnego - kozłuje w marszu prawą i lewą ręką - wykonuje dowolne podanie piłki - wykonuje chwyt piłki w biegu - wykonuje rzut na bramkę z miejsc i z biegu - wykonuje zwód pojedynczy - stosuje poznane obrony w grze - potrafi rozegrać jeden z ataków Organizuje gry i zabawy. - prowadzi piłkę w biegu - wykonuje celne podanie prawą i lewą nogą z miejsca - przyjmuje piłkę w miejscu prawą i lewą nogą - wykonuje zwód pojedynczy z piłką w dowolną stronę - obija piłkę głową poprawnie technicznie - oddaje strzał na bramkę dowolnym sposobem z biegu - stosuje określoną obronę w grze - potrafi rozegrać jeden z powyższych ataków - kozłuje w biegu prawą lub lewą ręką - wykonuje celne podanie oburącz z miejsca 9
- chwyt - rzut - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 11. Gry i zabawy na śniegu: - jazda na sankach - rzuty do celu śnieżkami - budowanie prostych elementów ze śniegu 12. Gimnastyka korekcyjna: - kształtowanie odruchu utrzymywania prawidłowej postawy - wzmacnianie i rozciąganie mięśni posturalnych 13. Zajęcia teoretyczne: - wpływ otyłości na zdrowie - znam siebie rozumiem innych - szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych; - wykonuje chwyt piłki w miejscu - wykonuje dowolny rzut do kosza - zna technikę zwodu pojedynczego - zna zasady obrony - zna sposoby rozegrania ataku Uczestniczy w zajęciach. - dokonuje samokontroli postawy - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczenia - wymienia negatywne skutki - omawia znaczenie poprawnych relacji z innymi ludźmi na zdrowie - wyjaśnia dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych - wykonuje chwyt piłki w biegu - wykonuje rzut z biegu - wykonuje zwód pojedynczy w dowolną stronę - stosuje poznaną obronę w grze - potrafi rozegrać jeden z poznanych ataków Organizuje zabawę. - podnosi i przenosi przedmioty o różnej wielkości i ciężarze - zna ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie - wymienia negatywne skutki Treści nauczania dla klasa II gimnazjum zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego. Lp. Treści nauczania zgodne z podstawą programową Poziom podstawowy Poziom rozszerzony 10
1 Lekka atletyka: - bieg na 60 m ze startu niskiego - pchnięcie kulą - marszobiegi w terenie - sztafeta - kształtowanie siły - biegi wytrzymałościowe - rzut piłką lekarską - eurofit specjalny 2. Gimnastyka: - przewrót w przód - przewrót w tył - kształtowanie gibkości - stanie na głowie - stanie na rękach 3. Rekreacja: - ringo - badminton - mini tenis ziemny - dwa ognie - uczestniczy w zajęciach - wykonuje pchnięcie kulą - uczestniczy w zajęciach, proponuje trasę marszobiegu - przekazuje pałeczkę sztafetową - uczestniczy w zajęciach - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje rzut piłką lekarską - wykonuje próby - wykonuje przewrót z marszu - wykonuje przewrót z przysiadu do stania - wykonuje ćwiczenia kształtujące gibkość, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje uproszczone stanie z pomocą nauczyciela - wykonuje stanie na rękach przy drabinkach - wymienia przyczyny powstawania wypadków na zajęciach oraz zna sposoby zapobiegania im Zna zasady gry. - wykonuje poprawnie technicznie pchnięcie kulą - dokonuje pomiaru tętna, wskazuje korzyści aktywności fizycznej w terenie - przekazuje pałeczkę sztafetową zgodnie z przepisami - zna ćwiczenia kształtujące poszczególne grupy mięśniowe - zna sposoby kształtowania wytrzymałości - wykonuje poprawnie technicznie rzut piłką lekarską - samodzielnie dokonuje oceny poziomu sprawności według przyjętych norm, przeprowadza rozgrzewkę - wykonuje przewrót z naskoku - wykonuje przewrót ze stania do stania - zna ćwiczenia kształtujące gibkość - wykonuje stanie na głowie z asekuracją - wykonuje stanie na rękach z asekuracją Potrafi zorganizować grę. 11
4. Tenis stołowy: - zagrywka - odbicie forhendowe - odbicie bekhendowe - atak - obrona 5. Unihokej: - prowadzenie piłki - podanie piłki - przyjęcie piłki - strzał na bramkę - atak szybki i pozycyjny - turniej klasowy 6. Piłka siatkowa: - odbicie sposobem górnym - odbicie sposobem dolnym - zagrywka - atak 7. Gry i zabawy: - bieżne - rzutne - skoczne - w pozycjach niskich - wykonuje dowolna zagrywkę - wykonuj odbicie forhendowe w różnych kierunkach - wykonuje odbicie bekhendowe w różnych kierunkach - wykonuje atak forhendowy - wykonuje obronę bekhendową, - prowadzi piłkę w biegu - podaje w miejscu z lewej i prawej strony - przyjmuje w miejscu z lewej i prawej strony - wykonuje strzał z miejsca z lewej i prawej strony - zna zasady ataku szybkiego i pozycyjnego, potrafi przeprowadzić jeden z nich - uczestniczy w turnieju - potrafi wykonać odbicie - potrafi wykonać odbicie - wykonuje zagrywkę dolną, zna technikę wykonania zagrywki górnej - zna technikę wykonania ataku Uczestniczy w zajęciach, zna zasady gier i zabaw. - wykonuje zagrywkę w określonym kierunku - wykonuje odbicie forhendowe różnicując siłę uderzenia - wykonuje odbicie bekhendowe różnicując siłę uderzenia - wykonuje atak forhendowy określonym kierunku - wykonuje obronę forhendową - prowadzi piłkę w biegu z prawej i lewej strony - podaje piłkę w biegu dowolną stroną - przyjmuje piłkę w biegu dowolną stroną - wykonuje strzał z biegu dowolna stroną - potrafi wykonać atak szybki i pozycyjny - potrafi zorganizować turniej unihokeja, zna elementy sędziowania - wykonuje zagrywkę górną - wykonuje atak Organizuje gry i zabawy. 12
8. Piłka ręczna: - kozłowanie - podanie - chwyt - rzut na bramkę - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 9. Piłka nożna: - prowadzenie - podanie - przyjęcie - zwody - gra głową - strzał na bramkę - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny - potrafi kozłować prawą i lewą ręką w miejscu - podaje dowolną ręką - wykonuje chwyt w biegu - wykonuje rzut z miejsca i z biegu - potrafi wykonać zwód pojedynczy - potrafi zastosować poznane obrony - potrafi przeprowadzić jeden z poznanych ataków - prowadzi piłkę w biegu - podaje prawą i lewą nogą z miejsca - przyjmuje piłkę w marszu prawą i lewą nogą - wykonuje zwód pojedynczy z piłką w prawą i lewą stronę - odbija piłkę głową poprawnie technicznie - oddaje strzał na bramkę dowolnym sposobem z miejsca - potrafi przeprowadzić jeden z poznanych ataków - potrafi kozłować prawą i lewą ręką w biegu - podaje ręka prawą lub lewą w biegu - wykonuje rzut z wyskoku - potrafi wykonać zwód podwójny - potrafi przeprowadzić atak szybki i pozycyjny - prowadzi piłkę prawą i lewą nogą w biegu - podaje piłkę lewą i prawą nogą w biegu - przyjmuje piłkę w biegu prawą i lewą nogą - zna technikę wykonania zwodu podwójnego - oddaje strzał prawą i lewa nogą z biegu - potrafi przeprowadzić atak szybki i pozycyjny 10. Piłka koszykowa: - kozłowanie - podanie - chwyt - kozłuje w biegu prawą lub lewą ręką - wykonuje podanie oburącz z miejsca - wykonuje chwyt piłki w biegu - kozłuje piłkę prawą i lewą ręka w biegu - wykonuje podanie w biegu - wykonuje rzut z wyskoku 13
- rzuty - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 11. Gry i zabawy na śniegu: - jazda na sankach - rzuty do celu śnieżkami - budowanie prostych elementów ze śniegu 12. Gimnastyka korekcyjna: - kształtowanie odruchu utrzymywania prawidłowej postawy - wzmacnianie i rozciąganie mięśni posturalnych 13. Rytm, muzyka, taniec: - ćwiczenia użytkowe w rytm muzyki zgodnie z własna inwencją - poznawanie elementów tańców, towarzyskich i dyskotekowych - wykonuje rzut z biegu - wykonuje zwód pojedynczy w dowolna stronę - stosuje poznana obronę w grze - przeprowadza jeden z poznanych ataków Uczestniczy w zajęciach. - dokonuje samokontroli postawy - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczenia Uczestniczy w zajęciach. - wykonuje zwody w lewą i prawą stronę - przeprowadza atak pozycyjny i szybki Organizuje zabawę. - podnosi i przenosi przedmioty o różnej wielkości i ciężarze - zna ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie - wykazuje własną inicjatywę - stosuje poznane kroki w prostym układzie tanecznym 14. Zajęcia teoretyczne: - jestem asertywny, umiem wyrazić swoje zdanie - skutki stosowania sterydów - negatywne emocje i sposoby radzenia sobie z nimi - podaje przykłady z życia codziennego - omawia skutki stosowanie sterydów - wymienia sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami - wymienia negatywne skutki 14
Treści nauczania dla klasa III gimnazjum zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego. Lp. Treści nauczania zgodne z podstawą programową 1 Lekka atletyka: - bieg na 60 m ze startu niskiego - pchnięcie kulą - marszobiegi w terenie - kształtowanie siły - biegi wytrzymałościowe Poziom podstawowy - wykonuje start niski zgodnie z techniką - wykonuje pchnięcie kulą - uczestniczy w zajęciach, proponuje trasę marszobiegu - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje bieg Poziom rozszerzony - wykonuje poprawnie technicznie pchnięcie - wykonuje marszobieg w normie czasowej, wskazuje korzyści aktywności fizycznej w terenie - zna ćwiczenia kształtujące poszczególne grupy mięśniowe - zna metody kształtowania wytrzymałości - eurofit specjalny - tor przeszkód 2. Gimnastyka: - kształtowanie gibkości - stanie na rękach - skoki przez skrzynie - tor przeszkód - wykonuje próby - uczestniczy w zajęciach - wykonuje ćwiczenia kształtujące gibkość, wskazuje celowość ćwiczeń - wykonuje stanie na rękach z asekuracją - wykonuje skok z pomocą nauczyciela - uczestniczy w zajęciach - samodzielnie dokonuje oceny poziomu sprawności, przeprowadza rozgrzewkę - potrafi dobrać odpowiednie ćwiczenia - zna ćwiczenia kształtujące gibkość - wykonuje stanie na rękach - wykonuje skok przez skrzynię - potrafi dobrać odpowiednie ćwiczenia 3. Rekreacja: - ringo - badminton Uczestniczy w zajęciach, zna zasady gry. Potrafi zorganizować grę. 15
- mini tenis ziemny - dwa ognie 4. Tenis stołowy: - zagrywka - odbicie forhendowe - odbicie bekhendowe - atak - obrona - turniej klasowy 5. Unihokej: - prowadzenie piłki - podanie piłki - przyjęcie piłki - strzał na bramkę - atak szybki i pozycyjny 6. Piłka siatkowa: - odbicie sposobem górnym - odbicie sposobem dolnym - zagrywka - atak - blok - turniej klasowy 7. Gry i zabawy: - bieżne - wykonuje zagrywkę w określonym kierunku - wykonuje odbicie forhendowe różnicując siłę uderzenia - wykonuje odbicie bekhendowe różnicując siłę uderzenia - wykonuje atak forhendem w określonym kierunku - wykonuje obronę forhendową -uczestniczy w zajęciach - prowadzi piłkę w biegu z prawej i lewej strony - podaje piłkę w biegu dowolną stroną - przyjmuje piłkę w biegu dowolną stroną - wykonuje strzał z biegu dowolna stroną - potrafi wykonać atak szybki i pozycyjny - stosuje odbicie w grze - stosuje odbicie w grze odbicie - wykonuje zagrywkę górną - wykonuje atak - zna zasady gry blokiem - uczestniczy w zajęciach - wykonuje zagrywkę z rotacją w określonym kierunku - wykonuje odbicie forhendowe z rotacją - wykonuje odbicie bekhendowe z rotacją - przychodzi z obrony do ataku - organizuje i sędziuje rozgrywki - prowadzi piłkę ze zmiana kierunku biegu - podaje piłkę w biegu prawą i lewą stroną - przyjmuje piłkę w biegu z prawej i lewej strony - wykonuje strzał w biegu prawą i lewą stroną - wykonuje zagrywkę górną z wyskoku - stosuje blok w grze - organizuje i sędziuje rozgrywki 16
- rzutne - skoczne - w pozycjach niskich 8. Piłka ręczna: - kozłowanie - podanie - chwyt - rzut na bramkę - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 9. Piłka nożna: - prowadzenie - podanie - przyjęcie - zwody - gra głową - strzał na bramkę - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny Uczestniczy w zajęciach, zna zasady. - potrafi kozłować prawą i lewą ręką w biegu - podaje dowolną ręką w biegu - wykonuje chwyt w biegu - wykonuje rzut z wyskoku - potrafi wykonać zwód pojedynczy i podwójny - potrafi zastosować poznane obrony - potrafi rozegrać atak szybki i pozycyjny - prowadzi piłkę prawą i lewą nogą w biegu - podaje prawą lub lewą nogą w biegu - przyjmuje piłkę w biegu prawą lub lewą nogą - zna technikę wykonania zwodu podwójnego - odbija piłkę głową poprawnie technicznie - oddaje strzał na bramkę dowolnym sposobem z biegu - potrafi zastosować obronę w grze - potrafi przeprowadzić atak szybki i pozycyjny Organizuje gry i zabawy. - potrafi kozłować prawą i lewą ręką w biegu ze zmiana kierunku - podaje ręka prawą i lewą w biegu - wykonuje rzut z przeskoku - prowadzi piłkę prawą i lewą nogą w biegu ze zmianą kierunku - podaje piłkę lewą i prawą nogą w biegu - przyjmuje piłkę w biegu prawą i lewą nogą - wykonuje zwód podwójny w stronę lewa i prawą 10. Piłka koszykowa: - kozłowanie - kozłuje w biegu prawą i lewą ręką - kozłuje piłkę prawą i lewą ręką ze zmianą kierunku biegu 17
- podanie - chwyt - rzuty - zwody - gra w obronie - atak szybki i pozycyjny 11. Gry i zabawy na śniegu: - jazda na sankach - rzuty do celu śnieżkami 12. Gimnastyka korekcyjna: - kształtowanie odruchu utrzymywania prawidłowej postawy - wzmacnianie i rozciąganie mięśni posturalnych 13. Rytm, muzyka, taniec: - ćwiczenia użytkowe w rytm muzyki zgodnie z własna inwencją 14. Zajęcia teoretyczne: - stres, a zdrowie - skutki stosowania używek - zasady fair play - wykonuje podanie w biegu - wykonuje chwyt piłki w biegu - wykonuje rzut z biegu i wyskoku - wykonuje zwód pojedynczy w prawą i lewą stronę - stosuje poznane obrony w grze - rozgrywa atak szybki i pozycyjny Uczestniczy w zajęciach. - dokonuje samokontroli postawy - uczestniczy w zajęciach, wskazuje celowość ćwiczenia Uczestniczy w zajęciach. - omawia sposoby radzenie sobie z nadmiernym stresem - zna konsekwencje prawne i zdrowotne stosowania niedozwolonych środków - potrafi zachować się w sytuacji zwycięstwa i porażki, wyjaśnia znaczenie symboli olimpijskich - wykonuje rzuty sytuacyjne - wykonuje zwód podwójny - przechodzi z ataku szybkiego do ataku pozycyjnego Organizuje zabawę. - podnosi i przenosi przedmioty o różnej wielkości i ciężarze - zna ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie - wykazuje własną inicjatywę - stosuje poznane kroki w prostym układzie tanecznym - wskazuje celowość stosowania zasad zdrowej rywalizacji 18
IV. Procedury osiągania celów kształcenia i wychowania. W III etapie edukacyjnym doskonali się, utrwala się i poszerza umiejętności nabyte w II etapie edukacyjnym. Wprowadza się nowe treści z zakresu edukacji zdrowotnej, które mają wyposażać ucznia w wiedzę i umiejętności podejmowania działań na rzecz własnego zdrowia biopsycho-społecznego. Na podstawie opinii poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, jak również na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo nauczania indywidualnego, należy dostosować wymagania edukacyjne, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. Aby uczniowie opanowali treści nauczania, proponuje się następujące procedury: 1. Opis sposobu realizacji celów kształcenia, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów. Dostosowanie będzie polegało na doborze odpowiednich metod i form pracy. Należy stosować wzmocnienia pozytywne zwracając uwagę na każdy choćby drobny sukces ucznia i nagradzać go poprzez pochwały, wprowadzanie dodatkowych punktów, ekspozycję osiągnięć uczniów na forum klasy, sygnały pozawerbalne (uśmiech, skinięcie głową,). Szczególnie ważny powinien być wkład pracy ucznia i samodzielność oraz zaangażowanie podczas zajęć. Należy tak dobierać ćwiczenia i zadania ruchowe, aby były one możliwe do wykonania również dla najsłabszej osoby w grupie. W czasie nauczania nowych umiejętności ruchowych, jeżeli jest tylko taka potrzeba należy dzielić złożoną czynność ruchową na elementy łatwiejsze (stosować metodę analityczną). Powtórnie pokazać i omówić, jeśli jest taka potrzeba wzorcowe wykonanie czynności ruchowej. 2. Opis celów kształcenia, z uwzględnieniem warunków, w jakich program będzie realizowany. Dobrze wyposażona sala gimnastyczna będzie sprzyjała realizacji celów kształcenia. Do dyspozycji ucznia są; Sala gimnastyczna Siłownia szkolna Salka korekcyjna Boiska na zewnątrz budynku do piłki nożnej, piłki siatkowej, piłki ręcznej 19
Szkoła jest dobrze wyposażona w przybory i przyrządy, które stanowią nieodzowną pomoc w procesie nauczania i realizacji programu nauczania. Na stanie szkoły znajdują się min. drabinki, ławeczki, drążki, materace, skrzynia, kozioł, odskocznia, piłki do gier zespołowych i rekreacyjnych, stoły do tenisa stołowego, rakietki do tenisa stołowego, badmintona, ringo, siatki, pachołki, radioodtwarzacz, znaczniki, szarfy, stroje szkolne, laski gimnastyczne, piłki lekarskie, kule, roler, deskorolka, równoważnia, pochylnia, drabinka trójkątna i inne. Uczniowie mają możliwość uczestnictwa w licznych zawodach sportowych piłki nożnej, siatkowej, tenisa stołowego, spartakiadach, para spartakiadach. W sezonie zimowym uczniowie mogą bezpłatnie korzystać z odkrytego lodowiska sztucznego w ramach zajęć fakultatywnych wychowania fizycznego. 3.Opis sposobu realizacji celów wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów. W procesie wychowania fizycznego ogromną rolę powinno odgrywać podmiotowe traktowanie ucznia oraz wzajemne współdziałanie. Uczniom należy stwarzać możliwości indywidualnego i zespołowego działania, w rozwiązywaniu różnorodnych zadań i problemów ruchowych, podczas gier i zabaw rekreacyjnych. W ten sposób zdobędą oni odpowiednie doświadczenia oraz będą rozwijać swoje uzdolnienia. W rozwoju dziecka upośledzonego zabawy i gry ruchowe odgrywają ważną rolę. Są one sposobem poznawania siebie i najbliższego otoczenia. W czasie atrakcyjnych gier zespołowych właściwie kierowanych przez prowadzącego, dziecko próbuje dłużej skupić swoją uwagę (koncentruje się) na działaniu, nie izoluje się (współpracuje), nawiązuje kontakty z innymi dziećmi. Stosowanie form zadaniowych sprzyja zdobywaniu wiedzy i doświadczeń w zakresie kooperacji pozytywnej (współpracy) i negatywnej (rywalizacji) w działaniach zespołowych. Zakres wiadomości i formy pracy powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości poznawczych ucznia, należy indywidualizować pracę z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, odpowiednio do jego potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych. 4.Opis sposobu realizacji celów wychowania, z uwzględnieniem warunków, w jakich program będzie realizowany. Pracując z uczniem niepełnosprawnym intelektualnie nauczyciel powinien kierować się zasadami, które będą pomocne w realizacji celów wychowania np.: - powtarzanie reguł obowiązujących na zajęciach, jasne wyznaczanie granic i egzekwowanie ich przestrzegania - ustalenie systemu oceniania uczniów adekwatnego do ich dysfunkcji, - wydłużanie czasu pracy w sytuacjach tego wymagających - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia - stwarzać możliwości współdziałania w grupie - stwarzać możliwość integracji poprzez uczestnictwo w zawodach sportowych - wdrażać do odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne oraz współćwiczących - poprzez organizację klasowych rozgrywek uczyć kulturalnego kibicowania, pełnienia roli kapitana drużyny, sędziego, zawodnika 20
- poprzez przestrzegania przepisów gier zespołowych i integracyjnych kształtować dobre obyczaje i umiejętność dostosowania swojego zachowania do obowiązujących norm W czasie zajęć prowadzący lekcje powinien stworzyć uczącym się warunki do: poznania swoich umiejętności motorycznych w czasie aktywnego uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego i sportowych zajęciach pozalekcyjnych. kształtowanie i doskonalenie umiejętności ruchowych poprzez uczestnictwo w formach aktywności przewidzianych w programie nauczania: w grach zespołowych, gimnastyce, lekkoatletyce, tańcach, grach rekreacyjnych, w grach i zabawach także na śniegu. proponowanie różnych form aktywnego spędzania czasu wolnego jako sposób przeciwdziałania demoralizacji. Wdrażanie do aktywności fizycznej w dorosłym życiu, głównie na świeżym powietrzu, w różnych porach roku, bez względu na warunki pogodowe. współdziałania uczniów z nauczycielem wychowania fizycznego podczas lekcji i w sportowych zajęciach pozalekcyjnych, w ustawianiu przyrządów, pomoc słabszym ruchowo, kształtowanie umiejętności podporządkowania się przepisom i zasadom gier, samokontrola i samoocena wykonania zadań ruchowych, wdrażanie do samodyscypliny. pełnienia funkcji społecznych takich jak organizator, sędzia, zawodnik i kibic w różnych formach aktywności ruchowej. możliwość integracji z uczniami szkół masowych podczas rozgrywek sportowych, festynach. uczestnictwa w gimnastyce korekcyjnej w zespołach klasowych. prowadzenie działań profilaktycznych zapobiegających nieszczęśliwym wypadkom podczas aktywnego spędzania czasu wolnego. kształtowanie umiejętności i nawyków bezpiecznego korzystania z akwenów wodnych oraz poruszania się w ruchu drogowym. 21
V. Opis założonych osiągnięć ucznia Po realizacji programu absolwent gimnazjum powinien: 1) aktywnie uczestniczyć w rekreacji ruchowej 2) umieć ocenić poziom własnej sprawności fizycznej 3) powinien znać przebieg rozwoju fizycznego w okresie dojrzewania 4) rozumieć związek pomiędzy aktywnością fizyczną, a zdrowiem 5) powinien prezentować umiejętności osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu i bezpieczeństwu 6) umieć planować dzień z zachowaniem równowagi pomiędzy wysiłkiem intelektualnym, a fizycznym 7) dążyć do pełnego rozwoju fizycznego VI. Kryteria oceny osiągnięć ucznia Różnorodne uwarunkowania psychofizyczne dzieci upośledzonych umysłowo powodują trudności w osiąganiu założonych celów edukacyjnych. Sprawdzanie osiągnięć uczniów i ocena ich postępów muszą być indywidualne. W ocenie osiągnięć ucznia należy brać pod uwagę: - indywidualne możliwości ucznia - wcześniejsze osiągnięcia - zakres wiadomości - zaangażowanie i aktywność na lekcjach - zachowania świadczące o stosunku do aktywności fizycznej, zajęć i prowadzącego - poziom umiejętności Sprawdzanie osiągnięć ucznia będzie odbywać się w formie praktycznego działania. 22
Szczegółowe kryteria dotyczące przyznawania poszczególnych ocen: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 1. Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest zawsze przygotowany do lekcji ( posiada wymagany strój sportowy ). 2. Jest aktywny na lekcji. 3. Wykazuje zdyscyplinowanie w czasie trwania zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu ( dotyczy pobytu w szatni). 4. Dokładnie wykonuje ćwiczenia i zalecenia przekazywane przez nauczyciela, dba o bezpieczeństwo własne i kolegów. 5. Ma godną naśladowania postawę koleżeńską i sportową ( pomoc słabszym i mniej sprawnym ). 6. Wykonuje elementy nauczane zgodnie z programem nauczania na ocenę bardzo dobrą i celującą. 7. Reprezentuje szkołę w zawodach sportowych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: 1. Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest zawsze przygotowany do lekcji ( posiada wymagany strój sportowy ). 2. Jest aktywny na lekcji. 3. Wykazuje zdyscyplinowanie w czasie trwania zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu ( dotyczy pobytu w szatni). 4. Dokładnie wykonuje ćwiczenia i zalecenia przekazywane przez nauczyciela, dba o bezpieczeństwo własne i kolegów. 5. Ma godną naśladowania postawę koleżeńską i sportową ( pomoc słabszym i mniej sprawnym ). 6. Wykonuje elementy nauczane zgodnie z programem nauczania na ocenę dobrą i bardzo dobrą. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: 1. Systematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz jest zawsze przygotowany do lekcji ( posiada wymagany strój sportowy ). 2. Jest aktywny na lekcji. 3. Wykazuje zdyscyplinowanie w czasie trwania zajęć z wychowania fizycznego oraz przed i po ich zakończeniu ( dotyczy pobytu w szatni). 4. Ma właściwą postawę koleżeńską i sportową ( pomoc słabszym i mniej sprawnym ). 5. Wykonuje elementy nauczane na ocenę, co najmniej dostateczną lub dobrą. 6. Uczeń robi systematyczne postępy na miarę swoich możliwości. 23
7. Mało angażuje się w życie sportowe szkoły i klasy. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: 1. Niesystematycznie uczestniczy w obowiązkowych zajęciach z wychowania fizycznego oraz nie zawsze jest przygotowany do lekcji ( często nie posiada wymaganego stroju sportowego ). 2. Jest mało aktywny na lekcji i ma kłopoty z dyscypliną. 3. Poprawnie wykonuje elementy nauczane na ocenę dobrą i dostateczną. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: 1. Często z własnej winy opuszcza obowiązkowe zajęcia z wychowania fizycznego oraz często jest nieprzygotowany do lekcji ( nie posiada wymaganego stroju sportowego ). 2. Jest mało aktywny, niezdyscyplinowany, ma nieobecności nieusprawiedliwione oraz lekceważący stosunek do zajęć. 3. Słabo wykonuje nauczane elementy ( na ocenę dopuszczającą i dostateczną ). 4. Narusza zasady dyscypliny w czasie trwania zajęć oraz przed i po ich zakończeniu, nie dba o bezpieczeństwo własne i kolegów, nie wykonuje ćwiczeń i zaleceń przekazywanych przez nauczyciela. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: 1. Bez usprawiedliwienia opuszcza zajęci z wychowania fizycznego oraz nie jest przygotowany do lekcji. 2. Ma lekceważący stosunek do przedmiotu, wykazuje brak aktywności na lekcji. 3. Rażąco narusza zasady dyscypliny w czasie trwania zajęć oraz przed i po ich zakończeniu, nie dba o bezpieczeństwo własne i kolegów, nie wykonuje ćwiczeń i zaleceń przekazywanych przez nauczyciela. 4. Nie wykazuje chęci zmiany swojego zachowania i nastawienia do przedmiotu. Zasady oceniania ucznia. Założenia systemu oceniania: - ocenie podlega praca ucznia, nastawienie do zajęć i poczynione postępy - uwzględniany jest nawet najmniejszy wysiłek ucznia - uczeń jest stymulowany do systematycznej pracy i samokontroli Sposoby sprawdzania osiągnięć ucznia: - sprawdziany praktyczne minimum 3 w semestrze. Ocena aktywności uczniów na zajęciach. Aktywność na lekcji oceniana jest w postaci plusów i minusów. Plus może otrzymać uczeń, który: 24
- aktywnie uczestniczy w lekcji i posiada strój sportowy Minus może otrzymać uczeń za: - bierną postawę na lekcji - brak odpowiedniego stroju - utrudniający prowadzenie lekcji Ocena aktywności ucznia na zajęciach 5 plusów - stopień bardzo dobry 5 minusów - stopień niedostateczny 25