WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2009 roku

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych w województwie zachodniopomorsim w I półroczu 2009 rou Szczecin 2009

WSTĘP...3 ROLA I ZNACZENIE MONITORINGU...3 UWAGI METODOLOGICZNE...5 PODSTAWOWE DEFINICJE...6 SYTUACJA NA ZACHODNIOPOMORSKIM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2009 ROKU...9 1. BEZROBOCIE W POLSCE...9 2. BEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE I POWIATACH...11 3. BILANS BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE...14 4. WYBRANE KATEGORIE OSÓB BEZROBOTNYCH...16 5. STRUKTURA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WEDŁUG WIEKU, WYKSZTAŁCENIA, STAŻU PRACY I CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY...18 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW...20 2.1. STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW...20 2.2. NAPŁYW BEZROBOCIA...25 2.3. ZAWODY GENERUJĄCE DŁUGOTRWAŁE BEZROBOCIE...29 2.4. BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY...30 3. ANALIZA OFERT PRACY...31 3.1. NAPŁYW OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW...32 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH...37 4.1. ZAWODY DEFICYTOWE...38 4.2. ZAWODY W RÓWNOWADZE...39 4.3. ZAWODY NADWYŻKOWE...41 WNIOSKI...43

Wstęp Instytucje przeciwdziałające bezrobociu z całą pewnością wyorzystują wszystie środi, tórymi dysponują, by przeciwdziałać sutom bezrobocia. JednaŜe samo przeciwdziałanie nie jest jedyną słuszną drogą do wyeliminowania choroby cywilizacji. Daje się zauwaŝyć, moŝliwość ingerencji w wyształcenie przyszłych młodych osób, tóre dopiero wejdą na ryne pracy. I w tej przestrzeni naleŝy szuać sutecznego sposobu przeciwdziałania bezrobociu, juŝ w oresie samego ształcenia młodej osoby, gdy nie zawsze świadomie wybiera tą czy inną szołę, ten czy inny ierune ształcenia. Do priorytetowych zadań instytucji zajmujących się problematyą rynu pracy naleŝy suteczne prognozowanie zawodów przyszłościowych i wsazywanie na te dziedziny, w tórych naleŝy, co najmniej zmniejszyć ilość uczącej się młodzieŝy lub całowicie zmienić ieruni ształcenia. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie za jeden z najistotniejszych ierunów badania rynu uznał, systematyczną obserwację wojewódziego rynu pracy pod ątem ształtowania się popytu i podaŝy siły roboczej w przeroju zawodowym. Rozpoczęto bieŝącą oordynację szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, a taŝe diagnozowanie atualnej sytuacji bezrobocia w województwie zachodniopomorsim oraz oreślenia walifiacji zawodowych osób bezrobotnych do potrzeb rynu pracy. Podjęto próbę, stworzenia swoistego narzędzia słuŝącego oreślaniu zawodów mających tendencję rozwoju oraz zaniających na rynu pracy, a taŝe tych, tórych podaŝ równowaŝy się popytem. Na tej podstawie formułowane są oceny, wniosi i rótotrwałe prognozy niezbędne dla prawidłowego funcjonowania systemu ształcenia i szolenia bezrobotnych. Rola i znaczenie monitoringu WdroŜenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych pozwoli w szczególności na 1 : oreślenie ierunów i natęŝenia zmian zachodzących w struturze zawodowowalifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieŝącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), 1 Zalecenia Metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, Ministerstwo Gospodari i Pracy, Departament Rynu Pracy, Warszawa 2003r., s. 8-9. 3

usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyŝowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Ponadto, informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłuŝą w szczególności, jao źródło informacji do: dostosowania poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego do potrzeb rynu pracy, prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynu pracy gospodari środami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy, w zaresie asygnowania środów na atywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zaresie programów specjalnych i atywizacji absolwentów, opracowywania przez samorządy loalne strategii działania oraz oceny i weryfiacji ich załoŝeń w części dotyczącej łagodzenia sutów bezrobocia oraz promocji zatrudnienia, planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na loalnym rynu pracy w zaresie przeciwdziałania bezrobociu, podnoszenia jaości poradnictwa zawodowego, poprzez bieŝące wsazywanie doradcom zawodowym profesji poszuiwanych przez loalnych pracodawców oraz taich, na tóre maleje zapotrzebowanie, stworzenia pratycznego systemu wymiany informacji o wzajemnych powiązaniach, zachodzących pomiędzy potrzebami rynu pracy i systemem eduacyjnym, ta dla instytucji rynu pracy, ja instytucji eduacyjnych, usprawnienia pośrednictwa pracy, poprzez dostarczanie informacji zawodoznawczych charateryzujących stan i ewolucję rynów zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyŝowych) w środowisach loalnych, stworzenia podstaw do dysusji o orecie ierunów strutury i treści ształcenia zgodnie z wymogami poszczególnych rynów pracy, uświadomienia pracowniom instytucji rynu pracy, sali niedostosowania strutury zawodów/specjalności do potrzeb rynu pracy, wyposaŝenia przedstawicieli instytucji eduacyjnych w wiedzę o stanie i ewolucji rynu pracy w województwie i (odpowiednim) powiecie, podniesienia wiedzy przedstawicieli instytucji eduacyjnych o procesie dostosowania eduacji do wymagań wojewódziego i powiatowego rynu zatrudnienia, 4

uzysania przez przedstawicieli instytucji eduacyjnych wiedzy, niezbędnej do prowadzenia bieŝącej oordynacji eduacji z zatrudnieniem, podniesienia świadomości przedstawicieli instytucji zajmujących się ryniem pracy i ryniem eduacyjnym o onieczności prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu ształcenia do potrzeb rynu pracy. Załada się, Ŝe głównymi uŝytowniami informacji zawartych w opracowaniu będą: Urząd Marszałowsi Województwa Zachodniopomorsiego, Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie i powiatowe urzędy pracy z terenu województwa zachodniopomorsiego, loalne władze oświatowe i dyrecje szół ponadgimnazjalnych oraz placówi nauowo badawcze, zainteresowane loalne organy rządowe i samorządowe, instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu województwa zachodniopomorsiego zainteresowane współdziałaniem na rynu pracy Ministerstwo Pracy i Polityi Społecznej, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, w tym Międzyresortowy Zespół do Prognozowania Popytu na Pracę, Instytucje szoleniowe. Uwagi metodologiczne Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych jest prowadzony w oparciu o ujednolicone dla całego raju zalecenia metodyczne, opracowane przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Pracy i Polityi Społecznej. Zgodnie z zaleceniami metodycznymi raporty z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych opracowywane są, co pół rou na poziomie powiatu, województwa i raju przez publiczne słuŝby zatrudnienia. Podstawowym źródłem informacji, są dane statystyczne zawarte w sprawozdaniu MPiPS-01 załączni 2 Bezrobotni według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy oraz załączni 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy w I półroczu 2009 rou, uzysane z powiatowych urzędów pracy województwa zachodniopomorsiego opracowano, posługując się nazwami grup zawodów, zawodów i specjalności zgodnymi z obowiązującą od 1 stycznia 2005 rou lasyfiacją wprowadzoną rozporządzeniem Ministra Gospodari i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. (Dz. U Nr 265, poz. 2644) oraz rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityi Społecznej z dnia 1 czerwca 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie 5

lasyfiacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynu pracy oraz zaresu jej stosowania (Dz. U Nr 106 poz. 728). Klasyfiację tę opracowano zgodnie ze standardami międzynarodowymi. UŜywane w teście opracowania oreślenia: zawód, zawody i specjalności, grupa zawodów wynia z nazewnictwa stosowanego w Klasyfiacji zawodów i specjalności. Strutura lasyfiacji jest wyniiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa walifiacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspetów walifiacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Wymienione ryteria posłuŝyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z olei w bardziej zagregowane grupy średnie, duŝe i wielie. W efecie strutura lasyfiacji obejmuje: 10 grup wielich (od jednocyfrowy), 30 grup duŝych wewnętrzny podział grup wielich (od dwucyfrowy), 116 grup średnich wewnętrzny podział grup duŝych (od trzycyfrowy), 392 grupy elementarne wewnętrzny podział grup średnich (od czterocyfrowy), 1770 zawodów i specjalności tworzących grupy elementarne (od sześciocyfrowy). Ponadto, przy monitoringu uwzględniono taŝe poziom i struturę bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności, tóra obowiązuje na mocy Rozporządzenia Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 rou w sprawie Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD). Podstawowe definicje Dane wyniowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych oreślone są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodu. Celem właściwej interpretacji danych naleŝy przytoczyć podstawowe definicje uŝywanych pojęć. Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych naleŝy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przeroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy naleŝy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyŝowy naleŝy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 6

Zawody deficytowe i nadwyŝowe oreślane są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów mierzonej stosuniem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym oresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym oresie. Średnia miesięczna nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej w zawodzie ( N I ) N I gdzie: = B I O I B I - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie danym rou, O I - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: B I 6 1 = i= 6 B i O 6 1 = i= I gdzie: O 6 i Bi Oi - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie Wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów ( W n, I ) jest syntetyczną miarą zapotrzebowania na dany zawód. Powstaje poprzez podzielenie średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie, przez średnią miesięczną liczbę zarejestrowanych osób w tym zawodzie. Im wsaźni uzysuje więszą wartość, tym zawód, do tórego odnosi się jest bardziej nadwyŝowy, a więc jest więcej zarejestrowanych osób w tym zawodzie, niŝ ofert pracy dla osób w tym zawodzie. Dla tego wsaźnia charaterystyczne są trzy przypadi: Gdy wartość wynosi zero (0) wsaźni osiąga tą wartość, gdy nie wpłynęły oferty w danym zawodzie oraz nit nie zarejestrował się w tym zawodzie bądź, gdy nie zgłoszono ofert pracy w danym zawodzie a nastąpiło zarejestrowanie bezrobotnego (-ych) w tym zawodzie, 7

Gdy wartość wynosi MAX to sytuacja, w tórej wartość liczbowa nie moŝe być podana ze względu na reguły matematyczne. Zachodzi, gdy do urzędów pracy wpłynęły oferty w danym zawodzie, lecz w tym zawodzie nit nie zarejestrował się, jao bezrobotny (dzielenie przez zero jest niedopuszczalne), Gdy wartość ształtuje się w oolicach jedności (1) to sytuacja, w tórej mniej O W n, I = B gdzie: O I, BI więcej (bądź doładnie tyle samo) jest zgłaszanych ofert pracy w danym zawodzie, co zarejestrowanych bezrobotnych w tym zawodzie. Oznacza względną bądź idealną równowagę. I I są oreślone wzorami Przyjęto, Ŝe zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyŝowe, n I 0,9 W, 1,1 to zawody zrównowaŝone (wyazujące równowagę na rynu pracy), n I n I W, > 1,1 to zawody deficytowe Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W s, I ) wsaźni ten jest wyniiem dzielenia średniej liczby ofert pracy w danym zawodzie przez średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie. Im więsza wartość wsaźnia tym więsza szansa uzysania pracy w danym zawodzie. PO W s, I = PB gdzie: I I PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w danym rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: PO I PO = przy czym t t 1 6 + O I PO 1 - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) 8

O I - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy danym rou oraz PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w danym rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: przy czym: t PB I PB = t 1 + PB 2 PB 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou. I Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( W d, I ) wartość wsaźnia informuje ile procent bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie pozostaje w rejestrach powiatowych urzędów pracy, co najmniej 12 miesięcy. Im więsza wartość wsaźnia tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danym zawodzie. B W = d, I d, I BI gdzie: d I.100% B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu w ońcu danego rou, B I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu danego rou. Sytuacja na zachodniopomorsim rynu pracy w I półroczu 2009 rou 1. Bezrobocie w Polsce W Polsce w ońcu I półrocza 2009 rou odnotowano mniejszą liczbę zarejestrowanych bezrobotnych niŝ w maju br. i więszą niŝ w analogicznym oresie rou poprzedniego. W stosunu do maja br. liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 1,5% (z 1 683,4 tys. do 1 658,6 tys.). Spade odnotowano dla wszystich województw, najwięszy w lubelsim (o 3,3%), opolsim (o 3,0%), dolnośląsim i zachodniopomorsim (po 2,5%). W stosunu do analogicznego oresu rou ubiegłego liczba bezrobotnych wzrosła 9

we wszystich województwach, najwięcej w województwie wielopolsim (28,6%), najmniej w świętorzysim (4,9%). Wyres 1. Zmiany w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w województwach w porównaniu z czerwcem 2008 rou 35,0 30,0 28,6 27,7 25,0 22,8 20,0 20,7 20,5 19,0 15,0 16,3 15,5 14,2 14,0 13,3 11,6 10,0 5,0 9,2 8,2 6,8 6,0 4,9 0,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MPiPS 01 W struturze bezrobotnych według płci nadal więszy udział miały obiety 52,4% (868 484 osoby) wobec 58,9% przed roiem. Prawo do zasiłu posiadało 22,4% bezrobotnych (370 960 osób) i w więszości byli to męŝczyźni 54,6%. Porównując I półrocze 2008 z analogicznym oresem bieŝącego rou do powiatowych urzędów pracy w raju wpłynęło o 148 733 mniej ofert pracy. Efetem panującej w gospodarce sytuacji była więsza liczba zwolnień. W I półroczu 2009 w Polsce zwolnień doonano w 1 366 załadach pracy (39 024 osoby) wobec 235 (8 004 osób) w I półroczu 2008 rou. W znacznej więszości załady naleŝały do setora prywatnego 1 176 (34 526 osób). Wyres 2. Stopa bezrobocia w województwach w czerwcu 2009 rou 17,8 18,0 16,0 14,0 14,4 14,4 14,2 14,1 14,0 12,0 10,0 8,0 11,6 11,6 11,2 11,0 10,7 10,4 10,1 8,7 8,3 8,2 7,8 6,0 4,0 2,0 0,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS Stopa bezrobocia dla Polsi w czerwcu 2009 wyniosła 10,7% tj. 1,3 puntu procentowego więcej, niŝ w czerwcu 2008 rou i o 0,1 puntu procentowego mniej, niŝ 10

w maju br. Najwięsze bezrobocie odnotowano w województwach warmińso mazursim (17,8%), ujawso pomorsim i lubusim (po 14,4%), zachodniopomorsim (14,2%, o 3,5% więcej niŝ stopa dla Polsi), podarpacim (14,1%). Województwa z najmniejszym bezrobociem w czerwcu to: wielopolsie (7,8%), mazowiecie (8,2%), śląsie (8,3%) i małopolsie (8,7%). W porównaniu z czerwcem 2008 rou we wszystich województwach odnotowano wzrost stopy bezrobocia. Województwa lubelsie, mazowiecie i świętorzysie (po 0,6%), łódzie (0,8%), śląsie i zachodniopomorsie (po1,0%), odnotowały spade poniŝej średniej dla całej Polsi (1,3%). Wyres 3. Zmiany w wartości stopy bezrobocia w województwach w porównaniu z czerwcem 2008 rou 3,5 3,0 2,9 2,5 2,1 2,0 1,5 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,4 1,4 1,3 1,0 1,0 1,0 0,8 0,6 0,6 0,6 0,5 0,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS Z ogółu powiatów w raju najwięsze, ponad 30-procentowe bezrobocie odnotowano w olejnych: szydłowiecim (mazowiecie), bartoszycim (warmińso mazursie). W pierwszych 30 powiatach z najwyŝszą wartością stopy bezrobocia w Polsce z województwa zachodniopomorsiego znalazły się poniŝsze powiaty: białogardzi, łobesi, choszczeńsi, drawsi, szczecineci, pyrzyci. Powiat Miasto Szczecin z wartością stopy 6,3% z ogółu powiatów naszego regionu znalazł się najniŝej. Najmniejsze bezrobocie odnotowano w czerwcu 2009 r. w Mieście Stołecznym Warszawa, w Poznaniu oraz w Sopocie po 2,3%. 2. Bezrobocie rejestrowane w województwie i powiatach W województwie zachodniopomorsim od październia 2008 rou do ońca I wartału 2009 rou zauwaŝalny był wzrost liczby bezrobotnych i stopy bezrobocia. Z miesiąca na miesiąc, wartość stopy bezrobocia rosła (w nietórych powiatach nieiedy o ponad 1 punt procentowy). Najgorsza sytuacja na rynu pracy, miała miejsce na przełomie 2008 i 2009 rou, gdzie bezrobocie w województwie wzrosło o 1,4%. 11

Wyres 4. Stopa bezrobocia w Polsce i województwie zachodniopomorsim od stycznia 2008 rou 18,0 16,8 16,5 16,0 14,0 15,8 14,8 13,9 13,4 13,2 12,7 12,6 12,7 12,3 12,2 15,3 15,5 15,0 14,8 14,5 14,2 12,0 11,7 11,5 11,1 10,0 10,5 10 9,6 9,4 9,1 8,9 8,8 9,1 9,5 10,9 11,2 11,0 10,8 10,7 10,5 8,0 6,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2008 2009 Zachodniopomorsie Polsa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS W porównaniu z październiiem 2008 rou, od iedy bezrobocie zaczęło szybo rosnąć, róŝnice w wartości stopy są znaczne. Od początu II wartału 2009 rou zauwaŝalna jest poprawa, jedna bezrobocie nie spada juŝ w ta szybim tempie, ja miało to miejsce we wcześniejszych latach w tym samym oresie. Patrząc na tendencje w poprzednich latach masymalną wartość stopa bezrobocia osiągnęła w grudniu bądź styczniu, po czym w olejnych miesiącach notowano jej spade. Związane jest to z mniejszą podaŝą ofert pracy, reducją etatów i w onsewencji utrzymującym się napływem osób poza zatrudnieniem do rejestrów powiatowych urzędów pracy. Wyres 5. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych (ogółem, obiety, męŝczyźni) w województwie zachodniopomorsim od stycznia 2008 rou 120 000 100 000 80 000 107 398 105 552 99 889 92 749 86 192 80 994 78 002 76 766 75 220 74 313 77 483 82 520 92 559 96 242 97 132 93 268 89 884 87 665 60 000 40 000 20 000 63 196 44 202 61 843 43 709 58 374 41 515 54 710 38 039 51 049 35 143 48 271 32 723 46 607 31 395 45 925 30 841 44 952 30 268 44 271 30 042 45 519 31 964 47 888 34 632 51 796 40 763 52 113 44 129 51 434 45 698 49 030 44 238 46 934 42 950 45 678 41 987 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI 2008 2009 Kobiety MęŜczyźni Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 W ońcu I półrocza 2009 rou liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie wyniosła 87 665 osób (maj br. 89 884), a stopa bezrobocia 14,2% (maj br. 12

14,5%). W porównaniu z analogicznym oresem rou ubiegłego odnotowano wzrost liczby osób poza zatrudnieniem o 6 671 osób (o 8,2%) i stopy bezrobocia o 1,0%. Porównując oniec II wartału 2009 rou z jego początiem liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 10,8%. Liczba bezrobotnych obiet w czerwcu 2009 rou wyniosła 45 678 osób (maj br. 46 934). Procentowy udział obiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w porównaniu z czerwcem 2008 rou był niŝszy o 7,5% (z 59,6% na 52,1%). Wyres 6. Stopa bezrobocia w powiatach województwa zachodniopomorsiego w czerwcu 2009 rou WOJEWÓDZTWO ( 14,2% ) Stopa bezrobocia w powiatach stan na oniec czerwca 2009 rou Stopa bezrobocia (%) *Stopa bezrobocia jest to odsete osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności atywnej zawodowo. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz 13 Od 22,7 do 26,8 ( 6 ) Od 18,6 do 22,7 ( 3 ) Od 14,5 do 18,6 ( 8 ) Od 10,4 do 14,5 ( 0 ) Od 6,3 do 10,4 ( 4 ) W powiatach województwa zachodniopomorsiego podobnie ja w całym regionie od początu rou obserwowano wzrost bezrobocia. Najwięszą stopę bezrobocia w czerwcu 2009 rou odnotowano w powiatach: białogardzim 26,8%, łobesim 24,7%, choszczeńsim 24,2%, drawsim 24,0%, szczecinecim 23,9% i pyrzycim 23,8%. NajniŜsze bezrobocie było w miastach na prawach powiatu: Szczecinie 6,3%, Świnoujściu 7,0%, Koszalinie 9,2% oraz w powiecie ołobrzesim 9,0%. ZauwaŜalne były znaczne przyrosty w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w porównaniu do I półrocza 2008 rou. W województwie zachodniopomorsim odnotowano wzrost w porównaniu do początu rou w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych o 8,2%, a w dwunastu powiatach był on więszy od tej wartości tj. Miasto Szczecin (o 39,3%), sławieńsim (o 24,4%), pyrzycim (o 15,3%), policim (o 13,8%), myśliborsim (o 12,8%), ołobrzesim (o 12,7%), drawsim (o 12,7%) i goleniowsim (o 12,4%), wałecim (o 11,3%), gryfińsim (o 9,8%), choszczeńsim (o 8,9%). Najmniejszy przyrost liczby bezrobotnych notowano w powiecie szczecinecim o 8,8%. W porównaniu z bieŝącym roiem w czternastu powiatach odnotowano przyrost w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych, najwięszy w Mieście Szczecinie (51,3%) i powiecie stargardzim (24,0%). Najbardziej znaczące spadi widoczne były

w powiecie amieńsim (o 26,4%), gryficim (o 24,6%) i Mieście Świnoujściu (o 15,8%). Tabela 1. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiatach województwa zachodniopomorsiego POWIAT 30.06.2008 01.01.2009 30.06.2009 DYNAMIKA 30.06.2009/ 30.06.2008 (%) DYNAMIKA 30.06.2009/ 01.01.2009 (%) Białogardzi 5 149 5 196 4 778 92,8 92,0 Choszczeńsi 3 291 3 257 3 584 108,9 110,0 Drawsi 4 236 4 767 4 773 112,7 100,1 Goleniowsi 4 389 4 172 4 935 112,4 118,3 Gryfici 4 352 4 946 3 730 85,7 75,4 Gryfińsi 4 249 4 410 4 666 109,8 105,8 Kamieńsi 2 724 3 716 2 736 100,4 73,6 Kołobrzesi 2 401 2 921 2 706 112,7 92,6 Miasto Koszalin 4 339 3 880 4 379 100,9 112,9 Koszalińsi 3 984 4 225 4 122 103,5 97,6 Łobesi 2 613 2 580 2 667 102,1 103,4 Myśliborsi 3 063 3 006 3 454 112,8 114,9 Polici 3 020 2 963 3 438 113,8 116,0 Pyrzyci 2 654 2 774 3 061 115,3 110,3 Sławieńsi 2 541 2 921 3 161 124,4 108,2 Stargardzi 6 480 5 242 6 500 100,3 124,0 Szczecineci 6 124 6 483 6 663 108,8 102,8 Świdwińsi 3 817 3 706 3 357 87,9 90,6 Miasto Świnoujście 1 066 1 206 1 016 95,3 84,2 Wałeci 2 476 2 755 2 755 111,3 100,0 Miasto Szczecin 8 026 7 394 11 184 139,3 151,3 Zachodniopomors 80 994 82 520 87 665 108,2 106,2 ie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 3. Bilans bezrobocia w województwie Do powiatowych urzędów pracy w czerwcu zgłosiły się 13 003 osoby poszuujące zatrudnienia (w tym 47,0% to obiety), o 2 323 więcej niŝ w czerwcu 2008 rou. Wśród bezrobotnych nowo zarejestrowanych 3 518 osób to dotychczas niepracujące (obiety 50,8%). Bezrobotni poprzednio pracujący, stanowili 72,2% ogółu zarejestrowanych w miesiącu sprawozdawczym (9 485 osób). W tym bezrobotni zwolnieni z przyczyn dotyczących załadu pracy 212 osób (2,2% wobec 1,6% przed roiem). Bezrobotni zarejestrowani w miesiącu sprawozdawczym po raz olejny, stanowili 80,0% ogółu (10 407 osób), w tym obiety 4 947. Z liczby bezrobotnych zarejestrowanych w miesiącu czerwcu 2009 rou 20,0% (2 596 osób), stanowiły osoby zarejestrowane po raz pierwszy. 14

W czerwcu wyłączono z ewidencji bezrobotnych 15 222 osoby (656 mniej niŝ przed roiem), w tym pracę podjęły 5 992 osoby (39,4% wobec 38,4% przed roiem) i był to główny powód wyrejestrowań. Tabela 2. Liczba podjęć pracy w województwie zachodniopomorsim w I półroczu 2008 i 2009 rou Wyszczególnienie 2008 2009 RAZEM I KWARTAŁ II KWARTAŁ I KWARTAŁ II KWARTAŁ RAZEM Ogółem 40 130 50 345 90 475 33 087 47 503 80 590 Niesusydiowana 13 868 16 150 30 018 10 563 14 350 24 913 Subsydiowana 2 343 4 139 6 482 2 099 4 368 6 467 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 W całym I półroczu 2009 rou odpływ bezrobotnych z rejestrów powiatowych urzędów pracy wyniósł 80 590 osób, o 9 885 mniej niŝ w I półroczu 2008 rou. Suma podjęć pracy bezrobotnych w analizowanych oresie wyniosła 31 380 wobec 36 500 przed roiem. W więszości była to praca niesubsydiowana (w tym sezonowa) 24 913 (79,4%). Wyres 7. Liczba rejestracji i wyrejestrowań w województwie zachodniopomorsim od stycznia 2007 rou 21000 19000 17000 16 208 16 905 20 476 18 570 17 877 16 941 15 348 16 286 18 520 15 739 15 510 17 976 16 491 15 878 15 504 16 413 16 007 18 982 14 847 16 512 15 769 15 222 15000 13000 11000 9000 12 194 12 953 10 896 11 143 10 302 10 593 11 451 13 561 12 629 15 669 15 073 13 888 13 359 12 950 10 559 11 582 13 038 11 192 9 847 10 836 9 934 10 680 12 512 12 896 11 660 14 867 15 100 11 398 14 568 10 046 15 038 8 943 13 870 10 187 13 957 12 648 12 385 13 003 7000 I 2007 II 2007 III 2007 IV 2007 V 2007 VI 2007 VII 2007 VIII 2007 IX 2007 X 2007 XI 2007 XII 2007 I 2008 II 2008 III 2008 IV 2008 V 2008 VI 2008 VII 2008 VIII 2008 IX 2008 X 2008 XI 2008 XII 2008 I 2009 II 2009 III 2009 IV 2009 V 2009 VI 2009 REJESTRACJE WYREJESTROWANIA Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 Ryne pracy województwa zachodniopomorsiego charateryzuje się sezonowością. Tendencja ta widoczna jest zarówno na wyresie 7 i olejnym, tóre przedstawiają rejestracje i wyrejestrowania bezrobotnych od stycznia 2007 rou. Zarówno w 2007, ja i 2008 rou w listopadzie, róŝnica między napływem a odpływem bezrobotnych z rejestrów, przybiera wartość dodatnią (w listopadzie 2007 rou zarejestrowało się 529 osób więcej, niŝ wyrejestrowało się z ewidencji bezrobotnych, podczas gdy w listopadzie 2008 rou róŝnica ta wyniosła juŝ 3 170 osób). W I wartale 2008 rou od lutego obserwowano więszy odpływ bezrobotnych z rejestrów (podobnie we wcześniejszych latach). W I wartale bieŝącego rou było inaczej, w styczniu róŝnica między napływem a opływem wyniosła aŝ 10 039 osób, w lutym była juŝ o ooło 2/3 niŝsza, w marcu było to 890 osób, ale mimo to nadal notowano więszą liczbę rejestracji niŝ wyrejestrowań. Sytuacja uległa znacznej poprawie dopiero w wietniu, iedy to róŝnica między napływem (rejestracjami), a odpływem 15

(wyrejestrowaniami) przybrała wartość ujemną 3 864. W olejnych miesiącach róŝnica ta przyjęła wartość w maju - 3 384 oraz w czerwcu 2 219. Wyres 8. RóŜnica między napływem i odpływem bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim od stycznia 2007 rou 12000 10 039 7000 4 014 2 391 4 157 3 170 4 992 3 683 2000 529 890-3000 -8000-2 057-5 762-7 977-6 426-3 380-2 719-617 -3 447-1 846-5 663-7 140-6 557-5 198-2 992-1 236-1 546-907 -3 864-3 384-2 219-13000 -10 174 I 2007 II 2007 III 2007 IV 2007 V 2007 VI 2007 VII 2007 VIII 2007 IX 2007 X 2007 XI 2007 XII 2007 I 2008 II 2008 III 2008 IV 2008 V 2008 VI 2008 VII 2008 VIII 2008 IX 2008 X 2008 XI 2008 XII 2008 I 2009 II 2009 III 2009 IV 2009 V 2009 VI 2009 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 W I półroczu 2009 rou z atywnych form przeciwdziałania bezrobociu sorzystało 22 007 osób tj. 339 mniej niŝ w analogicznym oresie rou poprzedniego. Najwięcej bezrobotnych rozpoczęło staŝe (7 144), szolenia (4 389), prace społecznie uŝyteczne (3 469). W porównaniu z I półroczem 2008 rou odnotowano najwięszy wzrost w liczbie osób, tóre rozpoczęły staŝ o 2 699. Zdecydowanie mniej bezrobotnych niŝ w rou poprzednim rozpoczęło przygotowanie zawodowe w miejscu pracy (o 2 124 osoby tj. 79,8%). 4. Wybrane ategorie osób bezrobotnych Z prawem do zasiłu w czerwcu pozostawało 21 421 bezrobotnych (24,4%), w tym 44,6% stanowiły obiety. W analogicznym oresie 2008 rou 14 612 osób (18,0% ogółu bezrobotnych) miało prawo do zasiłu. Bezrobotni zamieszali na wsi stanowili 41,4% ogółu zarejestrowanych (36 332 osoby) wobec 43,2% (35 009 osób) w ońcu I półrocza 2008 rou. Liczba bezrobotnych z tej ategorii zmalała o 1 323 osoby. W ategorii osób poza zatrudnieniem do 25 rou Ŝycia, w stosunu do czerwca 2008 rou, odnotowano wzrost o 3 112 osób (czerwiec br. 17 108, czerwiec 2008 13 996). Podobnie jest w przypadu udziału tejŝe zbiorowości w ogólnej liczbie bezrobotnych (czerwiec br. 19,5%, czerwiec 2008 r. 17,3%). Osoby długotrwale bezrobotne stanowiły 42,8% (37 521 osób), tj. 16,3% mniej niŝ przed roiem. Ich liczba była niŝsza o 10 330 osób. Kobiety, stanowiły w tej grupie więszość (ponad 60,0%). 16

Tabela 3. Wybrane ategorie osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim w czerwcu 2008 i 2009 rou Wyszczególnienie Ogółem Udział w ogółem (%) 2008 2009 RóŜnica 2009-2008 Kobiety Udział obiet w danej ategorii (%) Ogółem Udział w ogółem (%) Kobiety Udział obiet w danej ategorii (%) Ogółem 80 994 100 48 271 59,6 87 665 100 45 678 52,1 6 671-2 593 Z prawem do zasiłu 14 612 18,0 7 671 52,5 21 421 24,4 9 557 44,6 6 809 1 886 Zamieszali na wsi 35 009 43,2 6 150 17,6 36 332 41,4 19 608 54,0 1 323 13 458 Ogółem Kobiety Osoby w oresie do 12 miesięcy od uończenia naui 1 641 2,0 81 4,9 2 310 2,6 1 414 61,2 669 1 333 Cudzoziemcy 44 0,1 5 11,4 58 0,1 34 58,6 14 29 Do 25 rou Ŝycia 13 996 17,3 1 844 13,2 17 108 72,1 9 308 54,4 3 112 7 464 Które uońćzyły szołę wyŝsza, do 27 rou Ŝycia 460 0,6 28 6,1 690 0,8 461 66,8 230 433 Długotrwale bezrobotne 47 851 59,1 1 035 2,2 37 521 42,8 23 432 62,5-10 330 22 397 PowyŜej 50 rou Ŝycia 20 003 24,7 3 961 19,8 20 363 23,2 8 240 40,5 360 4 279 Bez walifiacji zawodowych 25 953 32,0 3 222 12,4 26 172 29,9 15 548 59,4 219 12 326 Bez doświadczenia zawodowego 22 765 28,1 694 3,0 23 715 27,1 13 771 58,1 950 13 077 Bez wyształcenia średniego 52 468 64,8 8 840 16,8 55 394 63,2 25 251 45,6 2 926 16 411 Samotnie wychowujące co najmniej jedno dzieco do 18 rou Ŝycia 10 878 13,4 1 267 11,6 11 085 12,6 9 625 86,8 207 8 358 Niepełnosprawni 2 692 3,3 418 15,5 3 319 3,8 1 630 49,1 627 1 212 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 W rejestrach urzędów pracy w ońcu czerwca 2009 rou odnotowano 20 363 osoby (czerwiec 2008 r. 20 003 osoby) bezrobotne powyŝej 50 rou Ŝycia. Stanowili oni 23,2% ogółu bezrobotnych. Udział obiet w tej ategorii wyniósł 40,5%. Bez walifiacji zawodowych w ońcu II wartału 2009 rou pozostawało 26 172 bezrobotnych (czerwiec 2008 r. 25 953), a ich udział w ogóle bezrobotnych wyniósł 29,9%. Doświadczenia zawodowego nie posiadało 27,1% bezrobotnych tj. 23 715 osób. Kobiety, stanowiły w tej grupie 58,1%. W ategorii osób bezrobotnych niepełnosprawnych, odnotowano przyrost w stosunu do czerwca 2008 rou o 627 osób (czerwiec br. 3 319 osób, czerwiec 2008 r. 2 692 osoby). Kategoria ta, stanowiła 3,8% ogółu bezrobotnych. Wyres 9. Udział (%) wybranych ategorii osób bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim w czerwcu 2008 i 2009 rou 70,0% 64,8% 63,2% 60,0% 59,1% 50,0% 42,8% 40,0% 30,0% 24,7% 23,2% 32,0% 29,9% 28,1% 27,1% 20,0% 19,5% 17,3% 10,0% 3,3% 3,8% 0,0% DO 25 ROKU śycia DŁOGOTRWALE BEZROBOTNI POWYśEJ 50 ROKU śycia NIEPEŁNOSPRAWNI BEZ KWALIFIKACJI BEZ DOŚWIADCZENIA BEZ WYKSZTAŁCENIA ZAWODOWYCH ZAWODOWEGO ŚREDNIEGO VI 2008 VI 2009 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01 17

5. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według wieu, wyształcenia, staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy W struturze bezrobotnych według wieu, najwięszą grupę osób bezrobotnych reprezentowały osoby w przedziale 25 34 lata (28,9%, 25 370 osób) i 45 54 lata (23,5%, 20 602 osoby). Następnie według olejności w poszczególnych ategoriach wieowych, odsete bezrobotnych ształtował się następująco: 18 24 lata (19,5%), 35 44 lata (18,1%), 55 59 lat (8,5%) i 60 64 lata (1,5%). W porównaniu z I półroczem 2008 rou najwięszy wzrost udziału bezrobotnych, odnotowano w przedziale 18 24 lata (o 2,2%), a spade 45 54 lata (o 3,1%). Wyres 10. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według wieu na oniec I półrocza 2009 rou w województwie zachodniopomorsim 55-59 lat 8,5% 60-64 lata 1,5% 18-24 lata 19,5% 45-54 lata 23,5% 25-34 lata 28,9% 35-44 lata 18,1% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 1 W ońcu I półroczu 2009 rou najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych posiadało wyształcenie gimnazjalne i poniŝej 35,4% i zasadnicze zawodowe 27,8%. Łącznie 63,2% bezrobotnych legitymowało się taim wyształceniem. Najmniejszą grupę stanowili bezrobotni z wyształceniem wyŝszym 7,0% (6 111 osób) i średnim ogólnoształcącym 11,1% (9 758 osób). W przypadu wyształcenia gimnazjalnego i niŝszego odnotowano spade udziału o 1,7%. Natomiast odnotowano wzrost udziału osób bezrobotnych z wyształceniem wyŝszym i średnim ogólnoształcącym (o 1,0%). Osoby posiadające wyształcenie policealne i średnie zawodowe stanowiły 18,7% bezrobotnych. 18

Wyres 11. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według wyształcenia na oniec I półrocza 2009 rou w województwie zachodniopomorsim gimnazjalne i poniŝej 35,4% wyŝsze 7,0% policealne i średnie zawodowe 18,7% średnie ogólnoształcące 11,1% zasadnicze zawodowe 27,8% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 1 W ategorii osób według staŝu pracy najwięcej bezrobotnych posiadało staŝ pracy od 1 do 5 lat tj. 21,6% (wzrost w porównaniu z II wartałem 2008 r. o 1,8%). Znaczny udział mieli teŝ bezrobotni bez staŝu pracy 20,6% i ze staŝem do 1 rou 16,2%. Bezrobotni z trzech wymienionych grup stanowili łącznie 58,4% bezrobotnych. Są to w więszości ludzie młodzi dopiero wchodzący na ryne pracy i nieposiadający więszego doświadczenia i potrzebnych walifiacji. W grupie bez staŝu pracy zaobserwowano spade udziału w stosunu do rou poprzedniego o 1,3%. Wyres 12. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według staŝu pracy w II wartale 2009 rou w województwie zachodniopomorsim bez staŝu 20,6% do 1 rou 16,2% 30 lat i więcej 2,7% 20-30 lat 11,3% 1-5 lat 21,6% 10-20 lat 14,4% 5-10 lat 13,1% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 1 W struturze osób według czasu pozostawania bez pracy najliczniejszą grupę tworzyły osoby pozostające bez pracy od 3 do 6 miesięcy 22,7% i od 6 do 12 miesięcy 19

21,0%. Niepracujący w oresie dłuŝszym niŝ 24 miesiące stanowili 13,0% bezrobotnych gdzie w porównaniu z analogicznym oresem rou 2008 zanotowano spade o 11,1%. Wyres 13. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w II wartale 2009 rou w województwie zachodniopomorsim powyŝej 24 miesięcy 13,0% do 1 miesiąca 13,1% 12-24 miesięcy 11,7% 1-3 miesięcy 18,4% 6-12 miesięcy 21,0% 3-6 miesięcy 22,7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 1 2. Analiza bezrobocia według zawodów 2.1. Strutura bezrobocia według zawodów Na oniec I półrocza 2009 rou liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy wyniosła 87 665 osób, w porównaniu z analogicznym oresem rou 2008 rou nastąpił wzrost o 6 671 osób. Uogólniając struturę bezrobocia w województwie na poziomie grup wielich, naleŝy podreślić szczególnie, duŝy udział 7 grupy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy oraz zniomy udział grupy pierwszej Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i ierownicy. Marginalny charater ma równieŝ wielość bezrobocia w grupie 0 Siły zbrojne. PoniŜej zaprezentowano raning malejący grup wielich na podstawie wielości odseta zarejestrowanych bezrobotnych: Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 23,5% zarejestrowanych; Bez zawodu 21,0% zarejestrowanych; Technicy i inny średni personel 13,1% zarejestrowanych; Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 12,6% zarejestrowanych; Pracownicy przy pracach prostych 11,7% zarejestrowanych; Specjaliści 6,5% zarejestrowanych; Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4,7% zarejestrowanych; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,4% zarejestrowanych; 20

Pracownicy biurowi 2,9% zarejestrowanych; Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i ierownicy 0,28% zarejestrowanych; Siły zbrojne 0,33% zarejestrowanych. Porównując I półrocze 2008 i 2009 rou najwięszy wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w grupie Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (o 3 223 osoby) oraz w grupie bezrobotnych nieposiadających zawodu (o 2 706 osób). Wyres 14. Bezrobotni według zawodów w I półroczu 2009 rou w województwie zachodniopomorsim 25 000 20 000 15 679 18 385 17 410 20 633 15 000 10 690 11 457 11 830 11 071 10 861 10 239 10 000 5 000 4 867 5 739 2 573 2 515 3 313 2 986 3 310 4 105 0 Bez zawodu 187 243 SIŁY ZBROJNE 274 292 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH I półrocze 2008 rou I półrocze 2009 rou Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 3 PoniŜsza lista poazuje raning 30 zawodów, w tórych na oniec I półrocza 2009 rou zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim. Bezrobotni w tych zawodach stanowili 61,5% z ogólnej liczby bezrobotnych na oniec I półrocza 2009 rou. Najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2009 rou, nie posiadało zawodu 18 385 osób, jednocześnie dla tej grupy osób w porównaniu do I półrocza 2008 rou odnotowano znaczny wzrost o 2 706 osób. Tabela 5. 30 zawodów, w tórych na oniec I półrocza 2009 rou zarejestrowanych było najwięcej osób bezrobotnych, zmiana w stosunu do I półrocza 2009 rou Lp. I I Symbol Nazwa zawodu półrocze półrocze zawodu 2008 r. 2009 r. wzrost/spade 1 "000000" Bez zawodu 15 679 18 385 2 706 2 "522107" Sprzedawca 7 342 6 613-729 3 "722204" Ślusarz 1 641 2 162 521 4 "341902" Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 2 111 2 153 42 5 "914103" Robotni gospodarczy 2 160 2 136-24 21

6 "932104" Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 2 452 2 044-408 7 "512201" Kucharz 1 642 1 611-31 8 "712102" Murarz 1 356 1 561 205 9 "743304" Krawiec 1 500 1 400-100 10 "931301" Robotni budowlany 568 1 313 745 11 "723105" Mechani samochodów osobowych 928 1 112 184 12 "743604" Szwacza 1 121 1 096-25 13 "241102" Eonomista 949 1 012 63 14 "311502" Techni mechani 711 992 281 15 "321208" Techni rolni 1 025 947-78 16 "913207" Sprzątacza 1 064 904-160 17 "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 975 855-120 18 "321402" Techni Ŝywienia i gospodarstwa domowego 682 747 65 19 "742204" Stolarz 475 711 236 20 "723306" Mechani operator pojazdów i maszyn rolniczych 532 655 123 21 "311204" Techni budownictwa 627 639 12 22 "741203" Piearz 554 624 70 23 "631102" Robotni leśny 664 604-60 24 "512302" Kelner 664 587-77 25 "741201" Cuierni 500 569 69 26 "714101" Malarz budowlany 568 567-1 27 "514102" Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 648 560-88 28 "722304" Toarz 411 466 55 29 "413103" Magazynier 378 463 85 30 "512202" Kucharz małej gastronomii 320 462 142 Razem 50 247 53 950 3 703 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 3 Więszość zawodów z prezentowanej listy mieści się w trzech wielich grupach zawodów: (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (11 zawodów), (3) Technicy i inny średni personel (5 zawodów) oraz (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5 zawodów). W zestawieniu tym, nie wystąpiły zawody z grup: (0) Siły zbrojne, (1) Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i ierownicy oraz (8) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. Na oniec I półrocza 2009 rou w województwie zachodniopomorsim w rejestrach urzędów pracy widniało 45 678 obiet (I półrocze 2008 rou 48 271 obiet). W badanym oresie obiety stanowiły 52,1% z ogólnej liczby bezrobotnych, podczas gdy w I półroczu 2008 rou 59,6%. W I półroczu 2009 rou 10 373 obiety nie posiadały zawodu i ich liczba w porównaniu z I półroczem 2008 rou spadła o 239 osób. Biorąc pod uwagę bezrobotne obiety, według wielich grup zawodów w I półroczu 2009 rou, zdecydowanie najwięcej z nich posiadało zawód mieszczący się w grupie (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 9 547 osób (20,9% z ogólnej liczby bezrobotnych obiet). 22

PoniŜej zaprezentowano raning malejący grup wielich na podstawie wielości odseta zarejestrowanych bezrobotnych obiet: Bez zawodu 22,7% zarejestrowanych obiet; Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 20,9%; Technicy i inny średni personel 15,1%; Pracownicy przy pracach prostych 11,3%; Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 10,6%; Specjaliści 8,3%; Pracownicy biurowi 4,2%; Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,9%; Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 2,7%; Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i ierownicy 0,26%; Siły zbrojne 0,0%. Porównując I półrocze 2008 i 2009 rou, wzrost liczby bezrobotnych obiet odnotowano w trzech grupach (2) Specjaliści o 296 osób, (8) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń o 187 osób oraz bezrobotni bez zawodu o 239 osób. W pozostałych siedmiu grupach nastąpił spade liczby bezrobotnych obiet, najwięszy w grupie (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy o 1 154 osoby oraz w grupie (9) Pracownicy przy pracach prostych o 1 112 osób. Wyres 15. Bezrobotne obiety według zawodów w I półroczu 2009 rou w województwie zachodniopomorsim 12 000 10 000 10 134 10 373 10 701 9 547 8 000 6 000 4 000 2 000 0 Bez zawodu SIŁY ZBROJNE 0 0 135 118 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 3 513 3 809 SPECJALIŚCI 7 125 6 880 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 2 159 1 939 PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY 2 089 1 759 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 5 091 4 854 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 1 034 1 221 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 6 290 5 178 PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH I półrocze 2008 r. I półrocze 2009 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 3 PoniŜsza lista zawodów prezentuje 30 zawodów, w tórych w I półroczu 2009 rou zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych obiet i to one, dominują wśród ogółu rejestrujących się bezrobotnych w tych zawodach, za wyjątiem robotnia gospodarczego 23

(udział obiet 41,1%) oraz robotnia leśnego (udział obiet 33,3%). Kobiety zarejestrowane w tych zawodach stanowiły na oniec I półrocza 2009 rou 77,1% z ogółu bezrobotnych obiet. Najwięcej zarejestrowanych obiet odnotowano w zawodach: sprzedawca (6 032 obiety), asystent eonomiczny (1 893 obiety) oraz rawiec (1 373 obiety). Najwięcej zawodów z prezentowanej listy naleŝało do trzech wielich grup: (9) pracownicy przy pracach prostych (7 zawodów), (3) technicy i inny personel (6 zawodów) oraz (5) pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5 zawodów). Bardzo wysoi udział obiet wśród bezrobotnych ogółem (prawie 100%) wystąpił w zawodach: szwacza (99,6%), salowa (99,5%), rawcowa (98,1%) oraz sprzątacza (98,0%). Ponadto, w 22 zawodach ujętych w poniŝszej tabeli, udział obiet w ogóle bezrobotnych uształtował się powyŝej 70%. Lp. Tabela 6. 30 zawodów, w tórych na oniec I półrocza 2009 rou zarejestrowanych było najwięcej bezrobotnych obiet, zmiana w stosunu do I półrocza 2009 rou Kod I półrocze 2008 r. I półrocze 2009 r. Wzrost zawodu Nazwa zawodu ogółem obiety % udział ogółem obiety % udział /spade 1 "000000" Bez zawodu 15 679 10 134 64,6% 18 385 10 373 56,4% 239 2 "522107" Sprzedawca 7 342 6 876 93,7% 6 613 6 032 91,2% -844 3 Asystent eonomiczny "341902" [zawód szolny: Techni 2 111 1 890 89,5% 2 153 1 893 87,9% 3 eonomista] 4 "743304" Krawiec 1 500 1 481 98,7% 1 400 1 373 98,1% -108 5 "512201" Kucharz 1 642 1 389 84,6% 1 611 1 218 75,6% -171 6 "932104" Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 2 452 1 599 65,2% 2 044 1 146 56,1% -453 7 "743604" Szwacza 1 121 1 115 99,5% 1 096 1 092 99,6% -23 8 "913207" Sprzątacza 1 064 1 057 99,3% 904 886 98,0% -171 9 "914103" Robotni gospodarczy 2 160 987 45,7% 2 136 878 41,1% -109 Pracowni biurowy [Zawód 10 "419101" szolny: Techni prac 975 895 91,8% 855 772 90,3% -123 biurowych] 11 "241102" Eonomista 949 731 77,0% 1 012 734 72,5% 3 12 "321208" Techni rolni 1 025 799 78,0% 947 683 72,1% -116 13 "321402" Techni Ŝywienia i gospodarstwa domowego 682 545 79,9% 747 573 76,7% 28 Fryzjer [zawody szolne: 14 "514102" Fryzjer, Techni usług 648 621 95,8% 560 526 93,9% -95 fryzjersich] 15 "512302" Kelner 664 608 91,6% 587 514 87,6% -94 16 "913204" Pomoc uchenna 494 469 94,9% 410 377 92,0% -92 17 "741201" Cuierni 500 365 73,0% 569 361 63,4% -4 18 "343101" 19 "341501" Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 393 356 90,6% 403 344 85,4% -12 314 265 84,4% 377 304 80,6% 39 Rolni producji roślinnej i 20 "613101" zwierzęcej [zawód szolny: 401 329 82,0% 380 297 78,2% -32 Rolni] 21 "512202" Kucharz małej gastronomii 320 227 70,9% 462 295 63,9% 68 22 "932103" Paowacz 336 297 88,4% 335 292 87,2% -5 24

23 "741102" Przetwórca ryb 306 260 85,0% 352 286 81,3% 26 24 "343201" Księgowy [samodzielny] 301 291 96,7% 254 248 97,6% -43 25 "244104" Pedagog 234 201 85,9% 302 246 81,5% 45 26 "611190" Pozostali rolnicy producji roślinnej 452 297 65,7% 368 213 57,9% -84 27 "913206" Salowa 280 277 98,9% 206 205 99,5% -72 28 "631102" Robotni leśny 664 248 37,3% 604 201 33,3% -47 29 "915202" Dozorca 429 233 54,3% 361 195 54,0% -38 30 "224101" Pielęgniara 276 274 99,3% 199 194 97,5% -80 Ogółem 80 994 48 271 59,6% 87 665 45 678 52,1% -2 593 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 3 2.2. Napływ bezrobocia Wśród 85 735 osób bezrobotnych, tóre w I półroczu 2009 rou zarejestrowały się w powiatowych urzędach pracy województwa zachodniopomorsiego, 21 139 (24,7%) nie posiadało Ŝadnego zawodu. W stosunu do I półrocza 2008 rou liczba zarejestrowanych osób bez zawodu wzrosła o 4 254. W I półroczu 2009 rou najwięszy napływ bezrobotnych odnotowano w grupach zawodów: (7) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 20 164 osoby, (3) technicy i inny średni personel 11 304 osoby, (5) pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 9 720 osób oraz (9) pracownicy przy pracach prostych 8 099 osób. Porównując do I półrocza 2008 rou liczba rejestrujących się bezrobotnych wzrosła w aŝdej z grup zawodów. Wyres 16. Napływ bezrobotnych według wielich grup zawodów w I półroczu 2008 i 2009 rou w województwie zachodniopomorsim 25 000 21 139 20 164 20 000 16 885 14 916 15 000 10 000 5 000 5 459 6 592 9 246 11 304 1 847 2 118 8 282 9 720 1 874 2 210 2 638 3 911 6 679 8 099 0 Bez zawodu 234 256 SIŁY ZBROJNE 168 222 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH I półorcze 2008 I półrocze 2009 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 01, Załączni 3 Ja ilustruje poniŝsza tabela, zawody charateryzujące się najwyŝszym napływem do bezrobocia w więszości porywają się z zawodami o najwyŝszej liczbie bezrobotnych. 25

Świadczy o tym, Ŝe trudna sytuacja osób w tych zawodach ma charater trwały, notując obo duŝego poziomu bezrobocia równieŝ stały, wysoi napływ. W I półroczu 2009 rou najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się w zawodzie: sprzedawca 21 139 osób, ślusarz 2 201 osób oraz asystent eonomiczny 1 913 osób. Tabela 7. 30 zawodów, w tórych w I półroczu 2009 rou rejestrowało się najwięcej bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim Bezrobotni Lp. Kod Bezrobotni na oniec Nazwa zawodu zawodu ogółem I półrocza 2009 rou 1 "000000" Bez zawodu 21 139 18 385 2 "522107" Sprzedawca 5 370 6 613 3 "722204" Ślusarz 2 201 2 162 4 "341902" Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 1 913 2 153 5 "914103" Robotni gospodarczy 1 640 2 136 6 "932104" Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1 555 2 044 7 "712102" Murarz 1 543 1 561 8 "512201" Kucharz 1 493 1 611 9 "723105" Mechani samochodów osobowych 1 267 1 112 10 "931301" Robotni budowlany 1 219 1 313 11 "311502" Techni mechani 1 112 992 12 "241102" Eonomista 1 090 1 012 13 "743304" Krawiec 1 003 1 400 14 "321402" Techni Ŝywienia i gospodarstwa domowego 881 747 15 "743604" Szwacza 809 1 096 16 "742204" Stolarz 793 711 17 "321208" Techni rolni 716 947 18 "741203" Piearz 710 624 19 "311204" Techni budownictwa 686 639 20 "913207" Sprzątacza 669 904 21 "723306" Mechani operator pojazdów i maszyn rolniczych 640 655 22 "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 630 855 23 "512302" Kelner 583 587 24 "514102" Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 575 560 25 "741201" Cuierni 551 569 26 "512202" Kucharz małej gastronomii 546 462 27 "714101" Malarz budowlany 500 567 28 "723106" Mechani pojazdów samochodowych 493 375 26

29 "832302" Kierowca samochodu cięŝarowego 478 460 30 "341501" Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 447 377 Razem 53 252 53 629 Procent z ogółem 62,1% 61,2% Ogółem 85 735 87 665 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MPiPS 01, Załączni 3 Wśród 39 130 bezrobotnych obiet, tóre w I półroczu 2009 rou zarejestrowały się w powiatowych urzędach pracy województwa zachodniopomorsiego, 10 097 (25,8%) nie posiadało Ŝadnego zawodu. W stosunu do I półrocza 2008 rou liczba zarejestrowanych obiet bez zawodu wzrosła o 1 321 osób. Biorąc pod uwagę bezrobotne obiety według wielich grup zawodów, najwięcej w I półroczu 2009 rou napłynęło do grupy (5) pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 7 749 osób, (3) technicy i inny średni personel 5 956 osób oraz (2) specjaliści 4 185 osób. Wyres 17. Napływ bezrobotnych obiet według wielich grup zawodów w I półroczu 2008 i 2009 rou w województwie zachodniopomorsim 12 000 10 097 10 000 8 000 6 000 4 000 8 776 3 746 4 185 5 314 5 956 6 836 7 749 3 051 3 610 3 322 3 748 2 000 1 386 1 488 1 022 1 168 752 1 046 0 Bez zawodu SIŁY ZBROJNE 0 0 65 83 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH I półorcze 2008 I półrocze 2009 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MPiPS 01, Załączni 3 PoniŜsza lista zawodów prezentuje 30 zawodów, w tórych w I półroczu 2009 rou zarejestrowało się najwięcej bezrobotnych obiet. Kobiety w tych zawodach stanowiły 71,9% ogółu rejestrujących się bezrobotnych obiet. Najwięcej rejestracji obiet odnotowano w zawodzie: sprzedawca 4 772, asystent eonomiczny 1 602 oraz rawiec 987. 27