Kraków, styczeń 2010 r. I n f o r m a c j a z kontroli jakości i oznakowania wyrobów czekoladowych i wyrobów w polewie czekoladowej W IV kwartale 2009 roku przeprowadzono 12 kontroli, w tym 6 w placówkach spożywczych, 1 w hurtowni oraz 5 w sklepach dużych sieci handlowych. Badaniom poddano łącznie 121 partii o wartości 10687 zł, z czego zakwestionowano 9 na kwotę 1425 zł, co stanowi 7,4 proc. ilości i 13,3 proc. wartości. USTALENIA KONTROLI 1. Jakość produktów. W trakcie 10 kontroli pobrano próbki do badań laboratoryjnych oceniając cechy organoleptyczne oraz fizyko-chemiczne w stosunku do deklaracji producentów i obowiązujących w tym zakresie przepisów. Łącznie sprawdzeniu poddano 10 partii o wartości 499 zł, zastrzeżenia wnosząc do dwóch asortymentów czekolad (20 proc.) na kwotę 66zł, tj.: mlecznej 100g, z powodu zaniżonej zawartości tłuszczu, która wynosiła 28,7 proc. zamiast 31,8 proc. oraz białka - było 5,5 proc., a powinno być 7 proc. Oba parametry deklarowano na opakowaniu i w opisie produktu. z nadzieniem cappuccino 100g, z uwagi na zaniżoną zawartość nadzienia o 5 proc. i 4,4 proc. (w stosunku do deklaracji producenta na opakowaniu - 38%). Zaznacza się, że na 10 zbadanych partii zawartość CBE (Cocoa Butter Equivalent), tj. ekwiwalent tłuszczu kakaowego określono dla 4 z nich, w przypadku 8 partii czekolad mlecznych zawartość tłuszczu mlecznego oznaczono dla 4. Masę netto i cechy organoleptyczne zbadano dla wszystkich 10 partii. Spośród pobranych do analiz laboratoryjnych wyrobów, 3 rodzaje posiadały opakowania świąteczne, 2 pochodziły z ofert promocyjnych, a jeden od producenta zagranicznego. Jakość ani masa netto żadnego z nich nie zostały zakwestionowane. W związku z ww. nieprawidłowościami skierowano wystąpienia do producentów i kontrolowanych z odpowiednimi wnioskami. Kopie pism wysłano do właściwych
miejscowo WIJHARS. Ponadto wydano dwie decyzje dotyczące uiszczenia należności z tytułu kosztów badań laboratoryjnych. W żadnym przypadku nie wszczęto postępowania z art. 40a ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Od producenta czekolady mlecznej otrzymano odpowiedź, w której wyjaśniono, iż deklarowane na etykiecie wartości są wyliczone na podstawie średniej zawartości białka i tłuszczu w surowcach i w związku z zaistniałą sytuacją zwiększono w zakładzie kontrolę surowców używanych do produkcji. 2. Prawidłowość oznakowania towarów. Zagadnienie to skontrolowano dla łącznie 121 partii, wartości 10687zł, z czego zakwestionowano 7 (5,8 proc.) na kwotę 1359 zł (12,7 proc.) tj. 5 partii czekolad, rodzynki w gorzkiej czekoladzie i czekoladki luzem. 2.1. W odniesieniu do wyrobów w opakowaniach jednostkowych ujawnione nieprawidłowości polegały na: braku określenia masa kakaowa minimum.%, w przypadku 2 partii czekolad i 1 partii czekolady mlecznej, niewłaściwym sformułowaniu poprzedzającym datę minimalnej trwałości, tj. podano najlepiej spożyć przed zamiast najlepiej spożyć przed końcem dotyczyło to czekolady mlecznej z nadzieniem o smaku malinowym, niepodaniu procentowej zawartości gorzkiej czekolady w wyrobie, którego ww. producent zadeklarował jako Rodzynki w gorzkiej czekoladzie, nieprecyzyjnym zapisie dotyczącym zawartości tłuszczów roślinnych w czekoladzie mlecznej. Na opakowaniu podano: produkt zawiera tłuszcz roślinny zamiast oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne. 2.2. Dla jednej partii czekoladek Kasztanki sprzedawanych na wagę na wywieszce w sklepie uwidoczniono nazwę cukierki, podczas gdy producent deklarował na opakowaniu zbiorczym, iż są to czekoladki Kasztanki. Wprowadzając do obrotu tak oznaczone wyroby kontrolowani tłumaczyli się nieznajomością szczegółowych przepisów, a przypadki rozbieżności w oznakowaniu wyjaśniali tym, iż wywieszki drukowane były w siedzibie zarządu firmy. 2
W związku z nieprawidłowościami odnotowanymi łącznie w 4 placówkach, skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskami o wprowadzanie do obrotu towarów z właściwymi informacjami do 1 producenta, 1 dystrybutora oraz 4 kontrolowanych. W 2 przypadkach powiadomiono także właściwy WI JHARS. Podczas dwóch kontroli stwierdzono, że w składzie 4 partii wyrobów czekoladowych z nadzieniem wymieniono tłuszcz roślinny utwardzony bez wyszczególnienia, czy użyto go do produkcji czekolady, czy nadzienia. Na opakowaniu nie umieszczono sformułowania oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne. W związku z tym skierowano pismo do producenta (kopie przekazując do WIJHARS). Jak wynika z otrzymanej odpowiedzi tłuszcz roślinny użyty został do nadzienia. Firma oświadczyła równocześnie, że nie stosuje czekolady z roślinnymi zamiennikami tłuszczu kakaowego do produkcji przedmiotowych wyrobów. Partii tych nie potraktowano jako kwestionowane. 3. Przestrzeganie dat minimalnej trwałości. Wszystkie partie (121) na sumę 10687 zł posiadały aktualne daty minimalnej trwałości. 4. Warunki i sposób przechowywania produktów. Badaniem objęto łącznie 121 partii, nie ujawniając uchybień. Towary wyłożone były na półkach, z zachowaniem segregacji asortymentowej, w miejscach suchych i chłodnych, w warunkach zgodnych z zadeklarowanymi przez producentów na opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych. Skontrolowano stan opakowań jednostkowych 111 partii, nie wnosząc uwag w tym zakresie. 5. Zgodność masy netto z rzeczywistą. W przypadku 10 partii badanych laboratoryjnie (łącznie 42 opakowania jednostkowe) sprawdzono zgodność masy netto z rzeczywistą, nie kwestionując żadnej. 6. Aktualność orzeczeń lekarskich. W 11 placówkach wszystkie osoby pracujące w styczności z żywnością posiadały wymagane orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Natomiast 3
w przypadku jednego sklepu, odnotowano brak aktualnego zaświadczenia dla jednej osoby, co tłumaczono przeoczeniem. Kierownika sklepu ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 150zł stosując art. 110 KW. W wystąpieniu pokontrolnym zobowiązano jednostkę nadrzędną do dopilnowania, aby zatrudniony personel posiadał omawiane orzeczenia lekarskie. 7. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy. Sprawdzenia tego zagadnienia dokonano w oparciu o wpisy do ewidencji działalności gospodarczej lub do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców, stwierdzając zgodność zawartych tam zapisów ze stanem faktycznym. 8. Prawidłowość oznaczania towarów cenami. W 2 sklepach zbadano oznaczenie ceną towarów oferowanych do sprzedaży zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach. W jednym z nich odnotowano nieprawidłowości polegające na braku wywieszek, nieuwidocznieniu bądź nieprawidłowym wyliczeniu cen jednostkowych, jak również nieoznaczeniu poszczególnych egzemplarzy ceną umieszczoną w sposób bezpośredni. Dało to podstawę do ukarania kierownika sklepu (osoby upoważnionej) mandatem karnym w wysokości 250zł z art. 136 2 KW i art. 137 1KW. Nieprawidłowości tłumaczył on krótkim okresem zatrudnienia w tym sklepie i brakiem czasu na dopilnowanie oznaczeń cenowych. Nie udzielono natomiast wyjaśnienia, dlaczego ceny jednostkowe zostały wyliczone nieprawidłowo. W wystąpieniu przesłanym do zarządu spółki postawiono wniosek o oznaczenie towarów zgodnie z obowiązującymi przepisami. 9. Rzetelność obsługi. W 3 sklepach dokonano zakupów kontrolnych wyrobów czekoladowych i nie wniesiono uwag do rzetelności obsługi. Ustalenia kontroli dały podstawę do: wystosowania 5 pism do WIJHARS, wysłania 10 wystąpień pokontrolnych z 10 wnioskami celem wyeliminowania nieprawidłowości, 4
skierowania 6 wystąpień do producentów i dystrybutora z 6 wnioskami, wydania 2 decyzji dotyczących obowiązku uiszczenia kwot stanowiących równowartość kosztów badań laboratoryjnych, nałożenia 2 mandatów karnych na łączną kwotę 400zł stosując art. 110 KW, art. 136 2 KW oraz art. 137 1 KW. Podsumowując należy stwierdzić, iż pomimo tego, że ujawniono uchybienia w oznakowaniu produktów czekoladowych, to z punktu widzenia interesu konsumentów nie są one zbyt istotne. W przypadku badań laboratoryjnych zawartość CBE (Cocoa Butter Equivalent), tj. ekwiwalentu tłuszczu kakaowego nie przekraczała dopuszczalnej wartości, a jest to ważny parametr wskazujący na zafałszowanie produktu. MAŁOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ mgr Marek B. Jasiński 5