Wstęp do filozofii: wykład 1: wprowadzenie do kursu dr Mateusz Hohol sem. zimowy 2012/2013
Informacje praktyczne: warunki zaliczenia Kurs obejmuje: 30h wykładu Wykład kończy się egzaminem w formie ustnej Do egzaminu obowiązuje materiał prezentowany podczas wykładów Wszystkie materiały dydaktyczne udostępniam na stronie: www.mateuszhohol.filozofiawnauce.pl (podstrona: dydaktyka) Prezentacje będą pomocne w powtarzaniu wiadomości przed egzaminem, jednak ich hasłowy (i cytatowy ) charakter sprawia, że niezbędne będą własne notatki Nauczenie się na pamięć wszystkich treści prezentowanych na wykładzie nie wystarczy by zdać egzamin konieczne jest głębokie przemyślenie wszystkich treści
Informacje praktyczne: treści merytoryczne 1. Wprowadzenie do kursu 2. Kim jest filozof? Sokrates Ludwig WiZgenstein Richard Rorty 3. Początki: od mitu do filozofii 4. Narzędzia filozofa: argumenty eksperymenty myślowe dźwignie wyobraźni 5. Style myślenia filozoficznego: filozofia analityczna 6. Style myślenia filozoficznego: fenomenologia i hermeneutyka 7. Style myślenia filozoficznego: antyfundacjonizm i filozofia w nauce 8. Ontologia/metafizyka: co istnieje? 9. Epistemologia/filozofia poznania: czym jest wiedza? 10. Filozofia umysłu: czym jest umysł i jak ma się do ciała? 11. Estetyka/filozofia sztuki: czym jest piękno? 12. Filozofia a obraz świata: średniowieczno- renesansowy Model i jego upadek 13. Relacje między nauką i religią w oczach filozofia 14. Polska myśl filozoficzna: Szkoła Lwowsko- Warszawska 15. Podsumowanie: co po filozofie?
Informacje praktyczne: polecana literatura Lektury podstawowe: Kazimierz Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Antyk- Aletheia, Kęty- Warszawa 2003. Józef Maria Bocheński, Ku filozoficznemu myśleniu, PAX, Warszawa 1986. Arno Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, WAM, Kraków 2010. Daniel DenneZ, Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia myślenia, Copernicus Center Press, Kraków 2015. Michael DummeZ, Natura i przyszłość filozofii, IFiS PAN, Warszawa 2010. Thomas Nagel, Co to wszystko znaczy. Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii, Warszawa, Aletheia 1998. Karl Popper, Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, Znak, Kraków 1997. Bertrand Russell, Problemy filozofii, PWN, Warszawa 2012
Informacje praktyczne: polecana literatura Lektury uzupełniające: Józef Maria Bocheński, Filozofia analityczna, [w:] Sens życia i inne eseje, Philed, Kraków 1993, s. 136-147. Daniel DenneZ, Alvin Planrnga, Nauka i religia. Czy można je pogodzić?, Copernicus Center Press, Kraków 2014. Michał Heller, Przeciw fundacjonizmowi, [w:] Filozofia i Wszechświat, Universitas, Kraków 2006, s. 81-102. Stanisław Judycki, Co to jest fenomenologia?, Przegląd filozoficzny Nowa seria 1993, 1, s. 25-38: hzp://www.kul.pl/files/108/ Co_to_jest_fenomenologia.pdf. Jan Woleński, Epistemologia, PWN, Warszawa 2007, rozdz. X (dot. zagad. Wiedzy Dodatkowe propozycje proponowane będą podczas wykładów
Ad meritum Jan Parys: Co by ojciec powiedział młodzieży, która pragnie studiować filozofię? Józef Maria Bocheński: Powiedziałbym, że nie powinna sobie robić iluzji co do natury filozofii i nie powinna myśleć, że jest ona rodzajem prorokowania o wielkich sprawach ludzkiego życia.
Przychodzi do mnie młody człowiek i stawia słynne trzy kantowskie pytania «co mogę wiedzieć?, co mam czynić, czego mam prawo się spodziewać?» Ja mówię mu: «niech pan siada, niech się pan uspokoi! może wody? papierosa? Pańskie zagadnienia są nader interesujące, ale ja, wie pan, poświęcam cały mój czas badaniom nad argumentem Diodorosa Kronosa, wie pan, tym słynnym argumentem, do którego brakuje nam dwóch przesłanek.» Taka jest nieraz sytuacja. Młody człowiek szuka tak zwanego «mędrca», proroka, takiego ks. Tischnera a znajduje naukowca, technika. Młodzi ludzie powinni zrozumieć, że filozofia jest właśnie taką surową, techniczną nauką, nie zaś luźnym prorokowaniem ani pięknym gadaniem. Zagadnienia mojego młodego człowieka są oczywiście ważne, ale żadna nauka, a więc także żadna prawdziwa filozofia nie może dać na nie odpowiedzi, bo w pełni racjonalnej odpowiedzi na takie kwesre nie ma. Są to zagadnienia światopoglądowe, moralne, egzystencjalne. Odpowiedź na nie daje religia, albo światopogląd innego rodzaju nie filozofia. J.M. Bocheński, Między logiką a wiarą, Noir Sur Blanck, Warszawa 1995, s. 30
Dwa obrazy świata (Wilfrid Sellars) Manifestujący się obraz świata (manifest image) Świat stołów, zwierząt, osób, uczuć, zapachów, wolnej woli, przekonań, odpowiedzialności za decyzje, melodii itd Naukowy obraz świata (scienqfic image) Świat atomów, kwarków, kwantów energii, oddziaływań jądrowych, komórek roślinnych, neuronów, genów itd Który z tych światów jest polem badań dla filozofa?
Celem filozofii, sformułowanym abstrakcyjnie, jest zrozumienie, jak mają się do siebie w najszerszym możliwym sensie tego słowa rzeczy w najszerszym możliwym sensie tego słowa. Wilfrid Sellars
Potęga pytań i błędnych odpowiedzi My filozofowie jesteśmy ekspertami od błędów. (Wiem, że brzmi to jak zły dowcip, ale wysłuchaj mnie do końca). Podczas, gdy inne dyscypliny specjalizują się w dochodzeniu do poprawnych odpowiedzi na ich kluczowe pytania, my filozofowie specjalizujemy się we wszystkich sposobach, na które można się tak pomylić, tak bardzo nie mieć racji, że nikt nie jest już nawet pewien, jakie są poprawne pytania, nie wspominając już o odpowiedziach. Daniel DenneZ, Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia myślowe (w druku)
Zadawanie złych pytań grozi wyznaczeniem błędnego kierunku badań już na samym początku. Za każdym razem, gdy tak się stanie, jest to zadanie dla filozofa! Filozofia w każdym obszarze badań jest tym, do czego musisz dojść zanim rozstrzygniesz, jakie pytanie w ogóle należało zadać. Niektórzy ludzie niecierpią, gdy tak się stanie. Woleliby raczej zabrać swoje pytania z wieszaka, wszystkie ładnie skrojone i wyprasowane i gotowe na odpowiedź. Ci, którzy tak czują mogą zajmować się fizyką lub matematyką, lub historią, lub biologią. Dla każdego jest wystarczająco dużo pracy. My filozofowie mamy pociąg do pytań, które powinny zostać wyjaśnione zanim można na nie odpowiedzieć. To nie jest dla wszystkich. Ale spróbuj tego, może ci się spodoba Daniel DenneZ, Dźwignie wyobraźni...
DO ZOBACZENIA ZA TYDZIEŃ :)