Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy RODZIC W ROLI MEDIATORA Dr Leszek Gracz Uniwersytet Szczeciński 27 października 2016 r.
O czym dzisiaj będziemy mówić i co będziemy robić Jakie konflikty występują w życiu dziecka? Co to są mediacje? Co, zgodnie ze sztuką mediacji, mogą zrobić rodzice w przypadku konfliktów u dzieci?
Konflikt
Konflikt to Sprzeczność lub niezgodność przekonań, zamierzeń, działań. Rozbieżność interesów lub przekonań stron, że ich aktualne dążenia nie mogą być zrealizowane równocześnie Sprzeczność, która komuś w czymś przeszkadza i wymaga usunięcia albo osłabienia jej negatywnych skutków.
Konflikt to Specyficzny rodzaj relacji, który musi spełniać kilka warunków, (3) aby zaistniał: 1. Muszą uczestniczyć, co najmniej 2 strony; 2. Strony te muszą mieć możliwość wywierania na siebie wpływu 3. Wpływ ten musi być przynajmniej przez jedną ze stron postrzegany, jako niekorzystny
Warunki sprzyjające powstawaniu konfliktu Występują wyodrębnione strony; Występuje współzależność stron ( żadna ze stron nie może osiągnąć własnych celów bez udziału lub akceptacji innych stron) Interesy stron są sprzeczne, npotrzeba istnieją odmienne cele czy wartości Strony nie współpracują ze sobą w dążeniu do osiągnięcia celów, natomiast stanowią przeszkodę lub wręcz blokują realizację dążeń
Etapy konfliktu z rozwiązaniem: Pojawienie się sprzeczności przekonań, działań między jednostkami Uświadomienie sobie tych sprzeczności przez którąś ze stron konfliktu Podjęcie przez strony działań zmierzających do zlikwidowania konfliktu Ocena rezultatów działań przez strony konfliktu, w wyniku, której dochodzi do zakończenia konfliktu
Cechy charakterystyczne większości Rozbieżność celów konfliktów Brak motywacji do zawarcia porozumiewania się Koncentracja uwagi na sobie Niesłuchanie partnera i nieprzyjmowanie do wiadomości zdania innego niż własne Niechęć osobista Nieustępliwości, agresja, narzucanie swojego zdania
Konflikt potencjalny, realny i Potencjalny irracjonalny istniejące obiektywnie sprzeczności nie są postrzegane przez uczestników interakcji, lecz mogą prowadzić do eskalacji w przyszłości Realny istnieją obiektywne sprzeczności w interesach bądź dążeniach i obie strony je spostrzegają Irracjonalny występuje w sytuacji błędnej percepcji neutralnej sytuacji, jako niekorzystnej dla jednej lub obu stron
Typowe przyczyny konfliktów w szkole Nieprawidłowa struktura grupy (zły dobór stanowiska, roli, walka o dominację); Źle funkcjonujący system komunikacji (nieporozumienia komunikacyjne); Różnice kulturowe (odmienne zainteresowania, narodowości); Sprzeczność celów (indywidualnych, grupowych, instytucjonalnych); Różnice ekonomiczne Zderzenie przeciwstawnych osobowości o temperamentów; Różnice w interpretacji przydzielenia awansów, nagród i innych bodźców motywujących do działania Różnice wartości i światopoglądów, Niejasna odpowiedzialność Różnice płci, wieku, wykształcenia, płacy, cech, osobowości
Mediacja
Mediacja Mediacje (łac. mediatio od mediare 'być w środku, pośredniczyć' od medius 'środkowy; bezstronny ) metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji oraz dojściu do wspólnie akceptowalnego konsensu. Proces ten ma charakter dobrowolny, poufny i nieformalny.
Mediacja Mediacja to dobrowolne, poufne i niesformalizowane pozasądowe postępowanie w sprawach, w których możliwe jest zawarcie ugody, prowadzone między stronami (uczestnikami) określonego sporu przez osobę trzecią - bezstronnego mediatora celem doprowadzenia do ugodowego załatwienia tego sporu.
Mediacja Mediacja ma na celu stworzenie stronom warunków umożliwiających osiągnięcie dobrowolnego porozumienia Mediacja nie narzuca jakiegoś autorytatywnego rozwiązania, co różni ją od innych metod rozstrzygania sporów,
Podstawowe zasady (standardy) mediacji Zasada dobrowolności i zakaz wywierania przez mediatora nacisku na strony Zasada poufności (obowiązek zachowania w tajemnicy informacji pozyskanych w związku z przeprowadzoną mediacją) Zasada bezstronności i zakazu pobierania przez mediatora dodatkowych korzyści wykraczających poza ustalone ze stronami wynagrodzenie Zasada bezpieczeństwa (godności) stron i dbania o zachowanie ich równowagi Zasada neutralności (zakazu wysuwania przez mediatora konkretnych propozycji rozwiązania sporu) Zasada szybkości i efektywności postępowania Zasada czuwania przez mediatora nad zgodnością z prawem porozumienia osiągniętego przez stron
Rola mediatora Mediator nie ma władzy podejmowania decyzji. Jego celem jest pomoc zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach. Mediator jest osobą moderującą wspólną dyskusję stron, dążących do wypracowania wspólnego porozumienia.
Funkcje realizowane przez mediatora budowanie wzajemnego zaufania stron oraz zaufania do siebie edukowanie stron na temat konstruktywnego prowadzenia negocjacji modelowanie pożądanych zachowań w negocjacjach ułatwienie dojścia do porozumienia
Cel mediacji (1 z 2) rozwiązywanie konfliktu, a nie jego rozstrzygnięcie, poznanie i zrozumienie racji i punktu widzenia drugiej osoby, utrzymanie lub naprawienie/zbudowanie dobrej komunikacji, satysfakcjonujących relacji między stronami, dążenie do pojednania stron, wypracowanie przez strony ( przy wsparciu mediatora) satysfakcjonującej i akceptowalnej dla nich ugody,
Cel mediacji (2 z 2) naprawienie szkody/krzywdy doznanej przez osobę pokrzywdzoną zadośćuczynienie doznanej krzywdy/szkody osobie pokrzywdzonej zgodnie z jej potrzebami i oczekiwaniami, które jest również akceptowane przez sprawcę, budowanie poczucia odpowiedzialności za swoje oczekiwania, decyzje, czyny i potrzeby u stron mediacji, danie stronom możliwości współdecydowania we własnej sprawie
Ideą mediacji jest Zaangażowanie mediatora jako neutralnej osoby trzeciej, zainteresowanej przede wszystkim ułatwieniem procesu komunikacji i dochodzenia do porozumienia przez strony.
Cel mediacji w wymiarze komunikacyjnym doprowadzenie do otwarcia się stron na komunikację opartą na zasadach etyki zapewnienie warunków: równość i wolność stron oraz uczciwe procedury wzajemne słuchanie się stron spowodowanie otwarcia się stron na argumenty, interpretacje i twierdzenia drugiej strony doprowadzenie stron do stworzenia wspólnej wersji wydarzeń i ich ocen zapewnienie stronom równego dostępu do jasnych dla nich informacji sprawy
Cele mediacji w wymiarze psychologicznym potrzeba wyładowania negatywnych emocji potrzeba bycia wysłuchanym potrzeba bycia docenionym potrzeba odczuwania iż odgrywa się ważną rolę w procesie decyzyjnym potrzeba bycia akceptowanym i zrozumiałym potrzeba wzajemnego szacunku oraz tolerancji dla odmienności drugiej strony potrzeba współpracy stron a nie współzawodnictwa
Co, zgodnie ze sztuką mediacji, mogą zrobić rodzice w przypadku konfliktów u dzieci?
Komunikacja Komunikacja miedzy ludźmi to wymiana informacji między nimi. Komunikujemy się poprzez: słowa, gesty, teksty, obrazy, dźwięki, multimedia, itd. w komunikacji interpersonalnej także przez pozostałe zmysły, np. poprzez dotyk.
Jak komunikować się z dzieckiem? Mów do dziecka patrząc mu w oczy, Przykucnij do poziomu dziecka - skieruj twarz w jego stronę, Słuchaj uważnie tego, co ma do powiedzenia odłóż gazetę, przycisz radio, potwierdzaj, że słuchasz, Mów o swoich odczuciach, a nie oskarżaj dziecka używaj komunikatu ja, a nie ty, Upewniaj się czy zrozumiałeś, co powiedziało dziecko, poprzez korzystanie z parafrazy czyli powtarzaj własnymi słowami, to co oznajmiła Ci pociecha, Daj się wypowiedzieć dziecku do końca nie przerywaj w pół zdania, Wykorzystaj magię wieczoru, on sprzyja rozmowie, Korzystaj z okazji do rozmów z dzieckiem (wspólna jazda autem, kolacja, wyjście do sklepu) Nie unikaj kontaktu fizycznego, przytulenia, chwycenia za rękę
Ustalenie potrzeb i pragnień bazując na zasadach zachowania wg. Cialdiniego Wzajemność Społeczny dowód słuszności Lubienie i sympatia Autorytet Niedostępność Zaangażowanie i konsekwencja
Relacje między rodzeństwem wg. A. Faber i E. Mazlish Potwierdzenie rozumienia uczuć Unikanie porównywania Równo znaczy mniej Brak narzucania roli Pomoc w rozwiązywaniu konfliktów bez stawania po niczyjej stronie
Na zakończenie Każde oburzenie lub ocena, którą tworzysz, pomaga podtrzymać konflikt, o którym twierdzisz, że chcesz mu zaradzić. Zamiast oburzać się - działaj z przestrzeni miłości i wybaczenia. Leonard Shaw
Dziękuję za uwagę!