SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów / 11 Akty prawne / 11 Periodyki / 11 Inne / 12 Od redaktorów / 13

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów / 11 Akty prawne / 11 Periodyki / 11 Inne / 12 Od redaktorów / 13 Rafał Morek Rozdział 1. Wprowadzenie / Pojęcie mediacje / Podstawy języka mediacji / Cele i funkcje mediacji / Zakres zastosowania mediacji / Alternatywne metody rozwiązywania sporów (ADR) / Podstawowe modele rozwiązywania i rozstrzygania sporów / Mediacje a negocjacje / Mediacje a arbitraż / Mediacje a proces sądowy / Skłanianie stron do ugody przez sędziego lub arbitra / Specyfika mediacji / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 28 Stanisław Kordasiewicz Rozdział 2. Historyczna i międzynarodowa perspektywa mediacji / Wprowadzenie / Mediacja w późnej starożytności porozumienia z Egiptu z VI w. n.e. / Państwa o długiej tradycji mediacji: Chiny i Japonia / Historia mediacji w Chinach / Historia mediacji w Japonii / Historia mediacji w Europie / Historia mediacji w Polsce / Historia współczesnej mediacji w Stanach Zjednoczonych / Współczesna mediacja w Europie / Przyszłość mediacji / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 50 5

2 Rozdział 3. Konfl ikt / Wstęp. Znaczenie wiedzy o konflikcie / Definicja konfliktu / Fazy konfliktu / Zmiany konfliktu w czasie / Chronologia powstawania konfliktu według Deutscha i według Pondy ego / Etapy rozwoju konfliktu / Źródła konfliktu / Dynamika konfliktu / Postawy wobec konfliktu / Cykl konfliktu / Eskalacja konfliktu / Style radzenia sobie z konfliktem / Pozytywny wymiar konfliktu / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 67 Rozdział 4. Komunikacja interpersonalna / Komunikacja jako istota działań mediacyjnych / Najistotniejsze zagadnienia z zakresu komunikacji w mediacji / Podstawy konstruktywnego porozumiewania się / Nawiązanie dobrego kontaktu ze stronami / Umiejętności komunikacyjne niezbędne mediatorowi / Techniki aktywnego słuchania / Techniki budowania dobrej atmosfery / Kierowanie przebiegiem rozmowy / Zadawanie pytań / Rola ciszy / Komunikacja niewerbalna o czym należy pamiętać? / Zachowania niewerbalne a dominacja / Spojrzenia i kontakt wzrokowy / Interpretacja reaktywności / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 86 Paweł Waszkiewicz Rozdział 5. Zasady mediacji / Wprowadzenie / Zasada dobrowolności / Bezstronność i neutralność mediatora / Poufność mediacji / Inne zasady przegląd / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 105 Ewa Gmurzyńska Rozdział 6. Rodzaje mediacji / Wstęp / Podstawowe rodzaje mediacji / Mediacja facylitatywna i mediacja ewaluatywna / Mediacja oparta na interesach stron i mediacja transformatywna / 114 6

3 Mediacja narratywna (narrative mediation) / Mediacja humanistyczna (humanistic mediation) / Mediacje sądowe i mediacje umowne / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 125 Ewa Gmurzyńska Rozdział 7. Etapy mediacji / Wprowadzenie. Czynniki wpływające na przebieg mediacji / Etapy mediacji / Przygotowanie mediacji / Otwarcie mediacji spotkanie wspólne / Wstępne wypowiedzi stron / Wymiana zdań dialog / Ustalanie kwestii do dyskusji. Ustalanie kolejności omawianych kwestii / Ustalanie kwestii do dyskusji / Ustalanie kolejności omawiania kwestii / Tworzenie propozycji ugodowych (opcji rozwiązania sporu) / Osiąganie porozumienia / Spisywanie ugody / Spotkania na osobności / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 146 Aleksandra Winiarska Paweł Waszkiewicz Rozdział 8. Kwestie etyczne w mediacji / Zagadnienia wstępne / Bezstronność, neutralność, poufność przykład Anny i Michała / Inne istotne zagadnienia etyczne / Wybrane kodeksy etyczne / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 164 Agnieszka Siedlecka-Andrychowicz Rozdział 9. Mediator: role, umiejętności, osobowość / Wstęp dobry mediator / Role mediatora / Pomoc stronom we wzajemnej komunikacji / Czuwanie nad przebiegiem mediacji / Mediator jako nauczyciel / Pomaganie stronom w kreowaniu nowych wartości i ograniczanie postaw roszczeniowych / Uzmysłowienie stronom skutków niezawarcia ugody / Rola mediatora w zakończeniu sporu / Umiejętności potrzebne do prowadzenia mediacji / Osobowość mediatora / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 178 7

4 Rafał Morek Rozdział 10. Mediacja w sprawach cywilnych / Mediacja jako przedmiot zainteresowania współczesnych prawodawców / Podstawowe założenia regulacji mediacji w sprawach cywilnych w prawie polskim / Umowa o mediację / Mediacje ze skierowania sądu / Mediator / Ugoda zawarta przed mediatorem / Wpływ mediacji na bieg terminów przedawnienia. Daty wszczęcia i zakończenia mediacji / Zasada poufności mediacji / Zagadnienia i problemy do dyskusji / 190 Rozdział 11. Mediacja w sprawach rodzinnych / Mediacja rodzinna jako szczególna postać mediacji cywilnej / Mediacja umowna i mediacja sądowa / Specyfika mediacji umownej w sporach rodzinnych / Specyfika mediacji ze skierowania sądu w sporach rodzinnych / Pozycja i rola mediatora / Projektowane zmiany kodeksu postępowania cywilnego w zakresie mediacji rodzinnej / Najnowsze zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 199 Agnieszka Siedlecka-Andrychowicz Rozdział 12. Mediacja w sprawach karnych / Wstęp / Mediacja w prawie europejskim / Podstawy prawne mediacji w polskim procesie karnym / Postanowienie o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego / Mediator / Przebieg postępowania mediacyjnego / Wpływ mediacji na postępowanie karne / Kwalifikowanie sprawy do postępowania mediacyjnego / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 215 Paweł Waszkiewicz Rozdział 13. Mediacja w sprawach nieletnich / Uwagi wstępne / Wprowadzenie mediacji w sprawach nieletnich w prawie polskim / Regulacje prawne / Ocena mediacji w sprawach nieletnich i perspektywy jej rozwoju / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 228 8

5 Magdalena Żurawska Rozdział 14. Mediacja jako metoda rozwiązywania indywidualnych i zbiorowych sporów pracy / Mediacja jako jedna z metod ugodowego likwidowania indywidualnych sporów z zakresu prawa pracy / Specyfika prawa pracy / Pojęcie indywidualnego sporu z zakresu prawa pracy / Metody likwidowania indywidualnych sporów z zakresu prawa pracy / Mediacja w sporach z zakresu prawa pracy podstawa prawna / Doniosłość zasady ugodowego rozwiązywania sporów w sprawach z zakresu prawa pracy / Zalety mediacji dla stron stosunku pracy / Bariery dla stosowania mediacji w sprawach z zakresu prawa pracy / Mediacja jako metoda rozwiązywania sporów zbiorowych / Pojęcie sporu zbiorowego przedmiot, specyfika / Tryb rozwiązywania sporów zbiorowych etapy / Rokowania / Mediacja rozpoczęcie, osoba mediatora / Wynagrodzenie mediatora / Strajk ostrzegawczy / Kompetencje mediatora / Porozumienie / Protokół rozbieżności / Kompetencje mediatora podsumowanie / Misje dobrej woli / Konkluzje / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 252 Andrzej Szpor Rozdział 15. Mediacja w prawie administracyjnym / Uwagi wstępne / Europejskie standardy rozwiązywania sporów administracyjnych / Postępowanie mediacyjne przed sądami administracyjnymi w Polsce / Cele sądowoadministracyjnego postępowania mediacyjnego / Zakres spraw podlegających załatwieniu w postępowaniu mediacyjnym / Inicjowanie mediacji sądowoadministracyjnej / Prowadzący postępowanie mediacyjne / Przebieg postępowania mediacyjnego / Ustalenia w toku postępowania mediacyjnego / Dalszy bieg postępowania sądowoadministracyjnego / Ocena wprowadzenia mediacji sądowoadministracyjnych do polskiego prawa / Perspektywy mediacji poza postępowaniem sądowoadministracyjnym / Perspektywy mediacji w postępowaniu administracyjnym / Perspektywy mediacji poza postępowaniem administracyjnym / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 273 9

6 Michał Czapski Rozdział 16. Mediacja w sporach akademickich / Wstęp / Spory akademickie / Płaszczyzny konfliktów na uczelniach / Spory, do jakich dochodzi na uczelniach / Sposoby rozwiązywania sporów akademickich na polskich uczelniach / Rozwiązywanie sporów akademickich za pomocą alternatywnych metod rozwiązywania sporów / Młodsza siostra mediacji akademickiej / Jak to się robi w? / Podsumowanie / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 288 Ewa Gmurzyńska Rozdział 17. Mediacja a prawnicy / Wprowadzenie / Badania psychologiczne dotyczące osobowości prawników / Prawo w mediacji / Rola prawników w mediacji / Prawnicy jako pełnomocnicy stron w mediacji / Informowanie klientów o mediacji / Identyfikacja celów mediacji / Obiektywna ocena sprawy przed podjęciem decyzji o mediacji / Czas przystąpienia do mediacji / Wybór mediatora / Pomoc prawnika w przygotowaniu dokumentacji dla mediatora / Zapewnienie udziału właściwych osób / Przygotowanie planu mediacji / Przygotowanie klienta do mediacji / Udział w mediacji / Zmiana podejścia do wykonywania zawodów prawniczych / Pytania i zagadnienia do dyskusji / 305 O Autorach / 309