Zakres wymagań na poszczególne oceny szkolne z muzyki, dla kl. V i VI, do programu nauczania pt. Malowane muzyką Pawła Piątka, nr DKW-4014-15/00 Opracowała: mgr Krystyna Kiegler Ocenie poddane zostaną nabyte umiejętności ucznia w zakresie śpiewu, zabaw ruchowych oraz wiedza przedmiotowa sprawdzona przez wypowiedzi ustne. Istotny wpływ na ocenę mieć będzie wysiłek ucznia wkładany w osiągnięcie zaplanowanych celów, nie zaś indywidualne predyspozycje czy nabyte (np. w szkole muzycznej) umiejętności. Istotą lekcji muzyki w ramach przedmiotu sztuka jest stworzenie odpowiedniej atmosfery służącej rozładowywaniu napięć emocjonalnych. Zajęcia te zintegrowane z lekcjami plastyki mają na celu rozwinięcie wrażliwości ucznia. Metody oceniania powinny pomóc w odkrywaniu radości tworzenia oraz mobilizować dziecko do zdobywania wiedzy i umiejętności. Zajęcia muzyczne wykazują także związki z lekcjami języka polskiego i historii, szczególnie w rozdziale: Słuchamy muzyki. 1
Wymagania na oceny w klasie V Ocena celująca uczeń gra na instrumencie i potrafi sobie akompaniować do śpiewanej pieśni. Jest aktywny na lekcji i czynnie uczestniczy w artystycznym życiu szkoły. Bierze udział w akademiach i uroczystościach szkolnych, konkursach wokalnych. Bezbłędnie operuje nazwami literowymi i solmizacyjnymi w zakresie dwóch oktaw, w kluczu wiolinowym. Ocena bardzo dobra uczeń potrafi śpiewać kanon z nauczycielem, umie prawidłowo taktować i rytmizuje tekst literacki. Rozpoznaje formę pieśni AB, ABA. Odróżnia muzykę solową, duet, chór, solistę z orkiestrą i orkiestrę symfoniczną. Operuje nazwami nut w zakresie dwóch oktaw. Ocena dobra uzupełnia poznane takty proste i złożone, prawidłowo taktuje, śpiewa pieśni. Odróżnia skalę majorową od minorowej. Rozpoznaje tańce narodowe. Zna nazwy nut w zakresie jednej oktawy Ocena dostateczna zna proste takty, w których prawidłowo oznacza akcenty. Potrafi powiedzieć, kim był F.Chopin i S.Moniuszko. Ocena dopuszczająca zna podstawowy podział metryczny wartości rytmicznych nut i pauzy w muzyce. Przy braku słuchu muzycznego, pieśni recytuje rytmicznie. 2
Wymagania na oceny w klasie VI Ocena celująca uczeń prezentuje swoje umiejętności gry na instrumencie i śpiewu publicznie. Potrafi akompaniować zespołowi śpiewającemu. Tworzy własne melodie. Śpiewa w zespole szkolnym. Rozpoznaje słuchem tryb durowy i mollowy. Zna podstawowe gamy do trzech znaków przy kluczu. Posiada podstawowe wiadomości z zakresu historii muzyki, dokonuje podziału na style i epoki. Ocena bardzo dobra uczeń prawidłowo wykonuje poznane melodie, potrafi śpiewać w kanonie. Zna podział grup instrumentów i potrafi rozpoznać słuchem ich brzmienie. Określa pojęcia: muzyka dawna, barokowa, klasyczna i współczesna. Ocena dobra uczeń prawidłowo uzupełnia przykłady rytmiczne, rozpoznaje tryb durowy od mollowego, zna skróty pisowni muzycznej. Potrafi prawidłowo zapisać i określić nazwy solmizacyjne i literowe nut. Prawidłowo śpiewa pieśni. Ocena dostateczna uczeń zna pojęcia: muzyka historyczna, patriotyczna, narodowa itp. Zna przedstawicieli polskiej kultury muzycznej. Prawidłowo zapisuje nuty i pauzy na pięciolinii. Określa polskie tańce narodowe. Ocena dopuszczająca zna podstawowe pojęcia muzyczne, elementy muzyki: melodia, rytm, tempo. Potrafi zapisać nuty i pauzy na pięciolinii. Zna nazwy solmizacyjne i literowe nut w zakresie jednej oktawy. Prawidłowo określa epoki historyczne. 3
Klasa V Wrzesień Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Spotkanie z piosenką po wakacjach. 2. Pieśni patriotyczne. 3. Takty parzyste na przykładzie pieśni patriotycznej. Można żyć wspomnieniami. Hymn Państwowy Rota. Pierwsza brygada. Metrum parzyste, złożone. Pojęcie fermaty. Takty 4/4 i 2/4. Nagranie hymnu państwowego. 4. Pieśni historyczne. Ej dziewczyno, ej niebogo. Tworzenie inscenizacji do tekstu pieśni. 1. Metrum trójdzielne. Piękna nasza Polska cała. Taktowanie na 3. F.Chopin dowolny polonez. Październik 2. Metrum parzyste i nieparzyste. 3. Poznajemy nowe wartości rytmiczne szesnastka. Trzy kurki. Jesienią. Rozróżnienie metrum 3-miarowego od 2-miarowego. Cechy krakowiaka. Synkopa rytmiczna. Walczyk lubelski Pojedziemy na łów F.Chopin Rondo a`la krakowiak. 4. S.Moniuszko twórca pieśni i opery Kozak. Cechy Muzyki ludowej. Prząśniczka, Pieśń wieczorna. 4
Listopad Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Tradycje ludowe mojego regionu. 2. Tańce mojego regionu. 3. Nazwy solmizacyjne i literowe nut. 4. Poznajemy trójdźwięk. 1. Tworzymy akompaniament rytmiczny do znanych kolęd. Piękna nasza Polska cała. Siemieniec. Gama C-dur. Śpiewanie trójdźwięków od różnych stopni gamy C-dur. Wyklaskiwanie rytmów. Twórcy ludowi, zespoły folklorystyczne. Fragmenty tańca. Położenie nut na pięciolinii. Trójdźwięk melodyczny i harmoniczny (zapis) Utrwalenie wartości rytmicznych nut. Nagranie Zespołu Pieśni i Tańca w Dobronia. Nagrania kolęd i pastorałek. Grudzień 2. Zwyczaje Bożego Narodzenia. 3. Śpiewanie kolęd i pastorałek. Kolędnicy. Dzisiaj w Betlejem. Rozpoznawanie utworów w trybie durowym i mollowym. Opowieść wigilijna. 4. Przygotowanie repertuaru na uroczystość szkolną. 5
Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Gamy minorowe. Gama a-moll i d-moll. Znaki chromatyczne. 2. Triada harmoniczna. Tonacja C-dur i a-moll. Budowanie i zapis triady. Styczeń 3. Nastrój w muzyce. 4. Utrwalenie wiadomości z I semestru. Modlitwa. Przypomnienie piosenek. Analiza rytmiczna. Powtórzenie wiadomości teoretycznych. Luty 1. Forma muzyczna AB i ABA. 2. Poznajemy pieśni F.Chopina. Kundel bury. Życzenie. Rozpoznawanie formy. Znaki muzyczne. L.v.Beethoven Taniec szkocki. F.Chopi Życzenie. 1. Poznajemy instrumenty muzyczne. Grupy instrumentów strunowych i smyczkowych. G.Bacewicz Oberek. Marzec 2. Barwa instrumentów strunowych, a barwa w plastyce. 3. Rola muzyki w filmie. Jesienią (powtórzenie). Dumka Mój sokole. Barwa w muzyce, a barwa w plastyce. Terminy muz. związane z filmem. J.Haydn- Kwartet smyczkowy. 4. Poznajemy instrumenty klawiszowe. Życzenie (powtórzenie). Różnorodność instrumentów. F.Chopin Mazurek D-dur op.33. 6
Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Gramy, śpiewamy i akompaniujemy. Niedźwiedź Lis. Trójdźwięk, akord. Kwiecień 2. Poznajemy zespoły instrumentalne. 3. Muzyka w kostiumach. 4. Zapis muzyczny. Taniec. Cyrk wita was. Rodzaje zespołów. Muzyka sceniczna. Zapis nutowy. W.A.Mozart fragment opery pt. Czarodziejski flet. 1. Co to jest muzyka srebrnego ekranu? Kolorowe dzieci. Muzyka filmowa. Muzyka aktualnego filmu. Maj 2. Poznajemy formę muzyczną ronda. 3. Co to jest synkopa? Utrwalenie piosenki. Na wędrówke. Budowa ronda. Zapis rytmu z zastosowaniem synkopy. W.A.Mozart Rondo G-dur. 4. Muzyczne zagadki. Utrwalenie piosenki. Rozpoznawanie piosenek poznanych w ciągu roku. Czerwiec 1. Powtórzenie i podsumowanie wiadomości. 2. Muzyka płynąca z wierszy. Piosenki o tematyce wakacyjnej. Jutro popłyniemy daleko. Tworzenie ruchu do utworu. Wybrane utwory przez uczniów. 3.Piosneki na wakacje. Płonie ognisko. 7
Klasa VI Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Wspomnienia z wakacji. Aż znowu zawoła nas lato. Zróżnicowanie rytmiczne. Wrzesień 2. Pieśni patriotyczno - religijne. 3. Bodowa gitary. Boże, coś Polskę. Powtórzenia melodyczne. Podstawowe chwyty gitarowe. Muzyka na gitarę klasyczną 4. Nazwy i położenie nut na pięciolini. Gama C-dur. Zapis nut na pięciolinii w kluczu wiolinowym. Październik 1. Pieśni historyczne. 2. Melodie wesołe i smutne. 3. Lekcja włoskiego. 4. Pieśni patriotyczne. Białe róże. Gama C-dur i a-mol. Ej, przeleciał ptaszek. O mój rozmarynie. Nastrój w muzyce. Tonacje majorowe i minorowe do 2 znaków. Elementy muzyki. Kropka przy nucie. Pieśni patriotyczne. Pieśni historyczne. 8
Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Pieśni wojskowe. Hej chłopcy bagnet na broń. Przedtakt w muzyce. Listopad 2. Dawno, dawno temu. 3. Plastyczne przedstawienie utworu muzycznego. Passepied. Dzień dobry biały ptaku. Dawny taniec dworski. Zapis tekstu wiersza. Utwory na orkiestrę dętą. 4. Raz jeszcze liczymy. Metrum proste i złożone. Utwory J.Haydna. 1. Tradycje bożonarodzeniowe kolędy i pastorałki. Wśród nocnej ciszy. Zapis nutowy kolędy. Pastorałki góralskie. Grudzień 2. Nastrój w muzyce. 3. Metrum 3-miarowe. Złota Jerozolimo i biedne Betlejem. Przypomnienie mazurka. Metrum ósemkowe: 3/8 i 6/8. Ćwiczenia w uzupełnianiu rytmów. Kolędy. 4. Wieczór kolęd i pastorałek. Przygotowanie dowolnej kolędy w grupie 2,3,4-osobowej. Kolędy 2,3-miarowe. Zespoły wokalno instrumentalne. 9
Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Nauka pieśni. Kuligiem. Zróżnicowanie zakończeń (I i II wolta). Styczeń 2. Muzyka średniowiecza. 3. Hymn zjednoczonej Europy. Alleluja werset w liturgii. O radości iskro Bogów. Chorał gregoriański. L.v.Beethoven. Muzyka dawna jednogłosowa. L.v.Beethoven Finał IX Symfonii. 4. Festiwal muzyki dawnej. Nieście chwałę mocarze. Surowe brzmienie muzyki jednogłosowej. Muzyka dawna na organach. 1. Polifonia. A capella. M.Gomółka psalm pt. Klaszczmy rękoma. Luty 2. Skala muzyczna. 3. F.Chopin. Gama dur i moll. Życzenie. Układ dźwięków w gamie. Rocznica urodzin. F.Chopin fragment Koncertu fortepianowego e-moll. 1. Muzyka baroku. Panie Janie Sebastianie Forma utworu. Muzyka organowa J.S.Bacha. Marzec 2. Muzyka instrumentalna baroku. 3. Formy wokalno instrumentalne. 4. Pieśni wiosenne. Utrwalenie pieśni. Najpiękniejsza na świecie jest wiosna. Koncert concerto grosso. Opera, oratorium. G.F.Haendel Concerto grosso. G.F.Haendel Alleluja z oratorium pt. Stworzenie świata. 10
Tematy lekcji Śpiew Teoria Słuchanie 1. Muzyka klasyczna. Amadeo. Przedtakt. W.A.Mozart utwory na skrzypce z fortepianem. Kwiecień 2. Instrumenty muzyczne. 3. Festiwal kultury żydowskiej. Shalom. Podział na grupy. Znaki chromatyczne. 4. Instrumenty dęte drewniane. Budowa instrumentów. 1. Kultura cygańska. Jadą wozy kolorowe. Muzyka cygańska. 2. Lekcja języków obcych. Abecedario polacco. Oznaczenia i ich skróty w muzyce. Maj 3. Instrumenty dęte blaszane. Sposoby wydobywania dźwięków. 4. Muzyka klasyków wiedeńskich. Amadeo (utrwalenie). Homofonia. 1. Forma AB pieśni. W lesie. Kontrast tonacji. Czerwiec 2. Muzyka romantyczna. 3. Kanon w muzyce. 4. Muzyka współczesna. U prząśniczki siedzą. Wycieczkowy kanon. Cechy charakterystyczne muzyki XIX w. Kanon 2-głosowy. Kierunki muzyczne w XX w. Pieśni S.Moniuszki. K.Szymanowski Kołysanka 11
Plan wynikowy, dydaktyczny z muzyki w klasach V i VI Program edukacji muzycznej ma na celu zainteresowanie ucznia różnymi formami kontaktu z muzyką oraz stworzenie podstaw do samodzielnego rozwijania zdolności i umiejętności muzycznych, jak i estetycznej wrażliwości. Treści kształcenie i wychowania oraz plan dydaktyczny należy według programu rozpisać na trzy działy: Śpiewamy i muzykujemy Poznajemy Słuchamy Główne miejsce w treściach kształcenia zajmuje śpiew. Śpiew i piosenka cieszą się wśród dzieci największą popularnością. Są źródłem radości, muzycznej ekspresji i podstawą kształcenia wiedzy muzycznej. Nie mniej ważne są informacje z zakresu teorii muzyki, jak i historii. Dlatego przy omawianiu planu wynikowego dział Śpiewamy znajdzie się na początku rozważań. Dział drugi Poznajemy zajmuje się elementarnymi pojęciami muzycznymi z uwzględnieniem podstawowych form muzycznych. Wiedza teoretyczna ułatwi zrozumienie działy trzeciego Słuchamy. W tym rozdziale uczniowie słuchają dzieł muzycznych polskich i obcych kompozytorów. Tutaj także wystąpi najwięcej treści z zakresu Edukacji regionalnej, wychowania patriotycznego oraz wychowania do życia w rodzinie. Tematyka tego działu ma też ukazać wzajemne przenikanie się różnych dziedzin sztuki oraz utrwalić podstawowe pojęcia z naszej kultury narodowej. Plan wynikowy przedstawiony zostanie według dwóch kryteriów: wymagania podstawowe i ponadpodstawowe. Taki plan dydaktyczny pozwoli dokładnie określić zakres wymagań w poszczególnych klasach. 12
Klasa V Wymagania podstawowe: Uczeń: Śpiewa pieśń narodową Śpiewa kanon w zespole Potrafi taktować w metrum 2/4, 3/4 i 4/4 Rytmizuje tekst literacki Wyjaśnia pojęcia: dur, moll, trójdźwięk, zwrotka, refren Zapisuje dźwięki c 1 c 2 poznanymi wartościami rytmicznymi oraz zna ich nazwy solmizacyjne i literowe Uzupełnia dowolne takty poznanymi wartościami rytmicznymi i pauzami Rozpoznaje formę AB i ABA Wyjaśnia pojęcia: solo, duet, trio, zespół, muzyka wokalna i instrumentalna. Wyklaskuje rytmy poznanych piosenek Zna instrumenty perkusyjne, strunowe i klawiszowe Zna twórczość F.Chopina i S.Moniuszki Wymagania ponadpodstawowe: Uczeń: Śpiewa około 8 piosenek według programu Prezentuje rytmy w róznych rodzajach metrum Swobodnie posługuje się zapisem nutowym Rozpoznaje słuchem gamę majorową i minorową Prawidłowo buduje triadę harmoniczną Rozpoznaje poznane utwory muzyczne Potrafi zauważyć cechy muzyki narodowej w utworach z twórczości F.Chopina i S.Moniuszki Gra na dowolnym instrumencie Potrafi akompaniować do śpiewanej przez siebie piosenki. 13
Klasa VI Wymagania podstawowe: Uczeń: Śpiewa trzy poznane na lekcjach pieśni Wyjaśnia pojęcia: metrum proste i złożone, akord, triada Uzupełnia podane takty w różnych rodzajach metrum Rozpoznaje instrumenty dęte drewniane i blaszane Określa podstawowe cechy epok w muzyce: średniowiecze, barok, klasycyzm, romantyzm, i współczesność Rozpoznaje utwory muzyczne słuchane podczas lekcji Zna przedstawicieli poszczególnych epok muzycznych. Wymagania ponadpodstawowe: Uczeń: Śpiewa wszystkie poznane na lekcjach pieśni i piosenki Rozpoznaje nastrój utworu Układa akordy triady od określonych dźwięków Rozpoznaje poznane na lekcjach utwory muzyczne Rozpoznaje brzmienie utworów muzycznych z różnych epok historycznych Zna grupy instrumentów muzycznych Rozpoznaje polskie tańce narodowe Swobodnie rozmawia o muzyce poważnej. 14